http://www.myanmar-responsiblebusiness.org/news/shan-state-eia.html

1. သတၱဳတြင္းက႑၏ သက္ေရာက္မႈမ်ားအား
ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္း
Taungyi City Hotel
ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႔
၇-၆-၂၀၁၈

2. Founders:
Current core funders:
• UK DFID
• DANIDA
• Norway
• Switzerland
• Netherlands
• Ireland
www.myanmar-responsiblebusiness.org
and www.mcrb.org.mm
No. 6.A Shin Saw Pu Road, Sanchaung, Yangon
Tel/Fax: 01 01-512613
MCRB Objective
To provide an effective and legitimate platform for
the creation of knowledge, capacity and dialogue
concerning responsible business in Myanmar, based
on local needs and international standards, that
results in more responsible business practices.
ပို၍တာဝန္ယူမႈရွိေသာ စီးပြားေရးအေလ့အက်င့္မ်ား
ျဖစ္ထြန္းလာေစရန္၊ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္အတန္းမ်ား၊
ေဒသလိုအပ္ခ်က္မ်ား အေပၚမူတည္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌
တာဝန္ယူမႈရွိေသာ အသိပညာ၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ႏွင့္
စကားဝိုင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစရန္အတြက္ ထိေရာက္ေသာ
တရားဝင္ အခင္းအက်ဥ္းတစ္ခု ပံ့ပိုးေပးရန္။
myanmar.responsible.business

3. www.mcrb.org.mm

5. SWIA သုေတသန ဆိုင္ရာေနာက္ခံ အေၾကာင္းအခ်က္အလက္မ်ား
 ၂၀၁၅-ခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွစ၍ ထံုးေက်ာက္၊ ေရႊ၊ ခဲမျဖဴ/အၿဖိဳက္နက္တို႔ကို
ကြင္းဆင္းသုေတသနျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
 ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး ၈ ခု
 စီမံကိန္း လုပ္ကြက္ ၄၁ ခု
 ေတြ႔ဆံုခဲ့သူ ၁၃၇၈ ဦး (အုပ္စုလိုက္ ၁၄၂ ႀကိမ္+ တစ္ဦးခ်င္း ၄၈၅ ႀကိမ္)
 ၂၀၁၆ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔၌ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲ ၂ ႀကိမ္
 ၂၀၁၆ ေအာက္တိုဘာ (၁၀) ရက္ေန႔တြင္ ေနျပည္ေတာ္၌ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးအား
SWIA ၏ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကို တင္ျပခဲ့
 ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၂၇-၂၈) တြင္ MONREC ၏ တာ၀န္ရွိသူမ်ားအား
Update မ်ားျပဳလုပ္ခဲ့
 အၿပီးသတ္အစီရင္ခံစာအား ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့
 ၂၀၁၆-၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္း အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၌ Presentation မ်ားစြာေပးခဲ့

6. SWIA ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ား – အဓိက စိန္ေခၚမႈ ၅ ရပ္
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တာဝန္ယူမႈ႐ွိေသာ သတၳဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္လာရန္အတြက္ အဓိက စိန္ေခၚမႈ ငါးရပ္-
၁။ သတၳဳတြင္းလုပ္ငန္းႏွင့္ဆက္ႏြယ္သည့္ မူဝါဒမ်ား၊ ဥပေဒမ်ား၊ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားမွာ ႐ွင္းလင္းမႈ မ႐ွိျခင္းႏွင့္
တာဝန္ယူမႈ႐ွိေသာ ရင္းႏွီးႁမွဳပ္ႏွံမႈျဖစ္လာေစရန္ အဟန္႔အတားမ်ား ရွိေနျခင္း။
၂ ။ သတၳဳတြင္းလုပ္ငန္းမွ သဘာ၀ပတ္ဝန္းက်င္၊လူမႈေရးႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားဆိုင္ရာ သက္ေရာက္မႈမ်ား
အားေစာင့္ၾကည့္ျခင္းႏွင့္ ကိုင္တြယ္ေျဖ႐ွင္းရန္ တာ၀န္ရွိသည့္အစိုးရႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏
စြမ္းေဆာင္ရည္မွာ အကန္႔အသတ္႐ွိေနျခင္း။
၃။ ဓါတ္သတၳဳလုပ္ငန္းေၾကာင္႕ ျဖစ္ေပၚလာေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ လူမႈေရးႏွင္႕ လူ႕အခြင္႕အေရး ဆိုင္ရာ
ထိခိုက္မူမ်ား ေဒသခံမ်ားအပၚ သက္ေရာက္ျခင္း။
၄။ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာေဒသမ်ား႐ွိ သတၳဳလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္္မွာ လြန္စြာ ျပႆနာ ရွိေနျခင္း။
၅။ သတၳဳတြင္းလုပ္ငန္းက႑တြင္ တရားမဝင္တူးေဖာ္မႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းအား ကိုင္တြယ္ေျဖ
႐ွင္းရန္ လိုအပ္ေနျခင္း။

7. က႑အဆင့္-စီးပြားေရး
အခြန္အခႏွင့္ ထုုတ္လုုပ္မႈအေပၚ ခြဲေ၀ျခင္း
 အခြန္ဘ႑ာမ်ား၊ သံုးစြဲမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအားနည္းျခင္း။
 ျပည္နယ္ႏွင့္၊ တိုုင္းေဒသႀကီးသုိ႔ ခြဲေ၀ေပးမႈ အခ်ိဳးအစားမညီမွ်ျခင္း။
 လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားပါ၀င္ ပတ္သက္ေနျခင္းႏွင့္ တရားမဝင္ေငြေပးေခ်ျခင္း။
အလုုပ္အကိုုင္အခြင့္အလမ္းနည္းပါးျခင္း
 တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ပိုု၍နည္းပါးျခင္း။
 ေဒသႏွင့္ကိုက္ညီသည့္ မူဝါဒမ်ား မရိွျခင္း။
 တပိုင္တႏိုင္ သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္းသည္ အဓိက အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည္။
အခြန္ဘ႑ာေငြ ခြဲေ၀ျခင္း
 ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ႏွင့္ ျပည္နယ္/တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ေဒသအဆင့္တို႔ၾကား စနစ္က်ေသာ အခြန္ဘ႑ာေငြ
ခြဲေ၀သည့္ စနစ္မရွိျခင္း။

8. က႑အဆင့္-စီမံအုုပ္ခ်ဳပ္မႈ
 ႏိုုင္ငံပိုုင္စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းမ်ား(SOEs) မွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အားနည္းျခင္း (ထုတ္လုပ္မႈ၊ လိုင္စင္၊ အခြန္ဘ႑ာေငြ၊ သံုးစြဲမႈ)
ဥပေဒမ်ားအား ေလးစားလိုုက္နာမႈအားနည္းျခင္း။
 စည္းကမ္းတက်မဟုတ္ဘဲ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ တရားမဝင္ သတၱဳတူးေဖာ္ေနျခင္း။
 စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို လိုက္နာရန္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ လူအင္အားနည္းပါးျခင္း။ (သတၱဳတြင္းလုုပ္ကြက္မ်ားကို
စစ္ေဆးျခင္း၊ အလုပ္သမားႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္)
 အက်ိဳးစီးပြားပဋိပကၡျဖစ္ျခင္း (MoNREC ေအာက္ရွိ ႏိုုင္ငံပိုုင္စီးပြားေရး လုုပ္ငန္းမ်ား(SOEs) မွာ ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးမႈ
တာဝန္ကိုလည္း ထမ္းေဆာင္ျခင္း )
လိုင္စင္ စနစ္ (ဥပေဒမ်ား မရွင္းလင္းျခင္း/လုုပ္ထံုုးလုုပ္နည္းမ်ား ဝန္ေလးျခင္း)
 လိုင္စင္မ်ား ခ်ေပးရာတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအားနည္းျခင္း။
 လိုင္စင္ေလွ်ာက္ထားရသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား(Licensing process) မွာ တႏိုင္တပိုင္ သတၱဳတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္
ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးျဖစ္ျခင္း။

9. က႑အဆင့္- သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူမႈေရး
 (E(S)IAs) ႏွင့္ (E(S)MPs) မ်ားေပၚ စစ္ေဆးၾကည့္ရွဳရန္အတြက္ အစိုုးရတြင္ စြမ္းေဆာင္ရည္မ်ား အားနည္းေနျခင္း
ေဒသအဆင့္တြင္ သက္ေရာက္မႈမ်ားအား စီမံခန္႔ခြဲျခင္း ႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးျခင္း
 ၂၀၁၂-ခုႏွစ္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဥပေဒအရ ေဒသဆိုင္ရာ ေကာ္မတီစတင္ဖြဲ႔စည္းမႈ မျပည့္စံုေသးျခင္း။
အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ သေကၤတမ်ား (ခြင့္ျပဳမိန္႔အသစ္ ထုတ္ေပးျခင္းမျပဳမီ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုုင္ရာ
မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားအား စစ္ေဆးသံုးသပ္ျခင္း)။
 ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးတိုုးတက္ေရး ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ စနစ္တက် အစီအစဥ္ေရးဆြဲထားမႈ၊ ေလ့လာတြက္ခ်က္ထားမႈ၊
ရလဒ္အေပၚ ေမွ်ာ္လင့္ထားမႈမ်ား ရွင္းလင္းမႈမရိွျခင္း။
 သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းမ်ား ပိတ္သိမ္းျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ျခင္းလုပ္ငန္းအမ်ားအတြက္ တာ၀န္ယူမႈနည္းပါးျခင္း။

10. သဘာ၀ပတ္ဝန္းက်င္

11. သဘာ၀ပတ္ဝန္းက်င္
 EIA အား စနစ္တက်လုပ္ေဆာင္မႈမရွိျခင္း၊ အေလးအနက္မရွိျခင္းႏွင့္ နားလည္မႈနည္းပါးျခင္း
ေလထုညစ္ညမ္းမႈ
 ထံုးေက်ာက္ႏွင္႔ ေရႊတူးေဖာ္ ထုတ္လုုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ထြက္ေပၚလာသည့္ ဖုန္မႈန္႔မ်ား
 သီးႏွံမ်ား အထြက္ႏွဳန္းႏွွင့္အရည္အေသြး က်ဆင္းျခင္း
 သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းအနီးတြင္ေနထိုင္ၾကသည့္ ေဒသခံမ်ားအတြက္မီးခိုးေငြ႔မ်ားႏွင့္ အနံ႔ဆိုးမ်ားမွာ စိုးရိမ္ေနရျခင္း
ေရညစ္ညမ္းမႈ
 ဓာတုစြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းႏွင့္ ေျမေအာက္ေရအား ညစ္ညမ္းမႈျဖစ္ေစျခင္း
 ေရစီးလမ္းေၾကာင္းႏွင့္နီးသည့္ေနရာမ်ားတြင္ သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္း
 ထုတ္လုပ္ရာမွ အနည္မ်ားကိုု စြန္႔ပစ္ျခင္းေၾကာင့္ ေရစီးေၾကာင္းတြင္ ႏုန္းအနည္မ်ားျဖစ္ေပၚလာျခင္း
 အမ်ားျပည္သူ အသံုးျပဳသည့္ ေရကို ခြဲေ၀သံုးစြဲရန္ အသိမေပးျခင္း။ ေရသံုးစြဲမႈအတြက္ အခြန္မေပးေဆာင္ျခင္း
သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ
 သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းမ်ား ၿပီးဆံုးသြားခ်ိန္တြင္ ျပဳျပင္ျခင္း၊ ျပန္လည္ထူေထာင္ျခင္း၊ သတၱဳတြင္းပိတ္သိမ္းျခင္း အစီအစဥ္မ်ား မရွိျခင္း

12. ေျမယာ

13. ေျမယာ
ေျမယာမ်ားသိမ္းဆည္းျခင္း
 ေဒသခံမ်ားေနထိုုင္ရာေနရာမ်ား၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးေျမေနရာမ်ားအား ခ်န္ထားခဲ့ရၿပီး တရားဝင္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားအတြက္
အကာအကြယ္ေပးႏိုင္မႈအနည္းငယ္သာရရွိျခင္း
 ေျမယာမ်ားဝယ္ယူျခင္းႏွင့္ ေနရာျပန္လည္ခ်ထားျခင္းအတြက္ နစ္နာေၾကးမ်ားေပးရာတြင္ အစီအစဥ္စနစ္တက်
လုပ္ေဆာင္မႈမရွိဘဲ ေပးေခ်ျခင္း
 သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ား အားနည္းျခင္း
 အတင္းေမာင္းထုတ္ျခင္း၊ ရပိုင္ခြင့္ရွိသူမ်ား(rights-holders)ကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားျဖစ္ေစျခင္း ႏွင့္ ဖိအားျဖစ္ေစျခင္း
 ျပန္လည္အစားထိုးခ်ထားေသာေနရာမ်ားတြင္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္မႈမရွိျခင္း
 အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းမ်ား ေပ်ာက္ဆံုုးျခင္း (ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ လယ္သမားမ်ားမွာ ေန႔စားအလုပ္သမားမ်ား
ျဖစ္လာျခင္း)

14. အလုုပ္သမား

15. အလုုပ္သမား
တရား၀င္လုပ္ငန္း တရားမ၀င္လုပ္ငန္း
 သင္တန္းမ်ားႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားအားနည္းျခင္း
 လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရးဝတ္စံုမ်ား ပံ့ပိုးေပးမႈ
မ်ားရွိသည္ (အၿမဲတမ္းဝတ္ဆင္မႈမရိွ)
 မေတာ္တဆထိခိုုက္မႈ မွတ္တမ္းမ်ား မရိွျခင္း၊ ေလ်ာ္ေၾကး
ေပးသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ရွင္းလင္းမႈမရိွျခင္း
 အလုုပ္သမား စာခ်ဳပ္မ်ားခ်ဳပ္ဆိုုထားမႈ/စာခ်ဳပ္မိတၱဳမ်ားမရိွျခင္း
 အလုုပ္သမား ကိုယ္စားလွယ္မ်ား (အဖြဲ႔) မရိွျခင္း
 နစ္နာမႈမ်ားကိုတိုုင္ၾကားႏိုုင္သည္႔ ယႏၱရားစနစ္မ်ားမရိွျခင္း
 အလုပ္ခ်ိန္မ်ားျခင္း၊ အေျခခံလုပ္ခလစာထက္နည္းပါးျခင္း
 အလုပ္သမားအမ်ားစုမွာ ေန႔စားအလုပ္သမားမ်ားျဖစ္ျခင္း၊
 လုပ္ငန္းခြင္ႏွင့္ ေနထိုင္မႈအေျခအေန မေကာင္းမြန္ျခင္း
 သင္တန္းမ်ားႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား အားနည္းျခင္း
 အႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရးဝတ္စံုမ်ား ပံ့ပိုးေပးမႈမရွိ
 ျပဒါးကို အိမ္တြင္းတြင္ မီးဖုတ္ျခင္း ႏွင့္
အကာအကြယ္ပစၥည္းမ်ားမရွိဘဲ အသံုးျပဳျခင္း။
 မၾကာခဏ မေတာ္တဆထိခိုက္မႈမ်ားျဖစ္ပြားျခင္း
(ေျမၿပိဳျခင္း)
 ေခါင္းမူး၊ ယားယံ၊ ထိခုိက္ျခင္း၊ အေရျပားႏွင့္
အသက္႐ွဳလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေရာဂါမ်ားျဖစ္ျခင္း
 က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအေထာက္အပံ့ မရိွျခင္း
 သတၱဳတြင္းပိုင္ရွင္(pit owner ) မ်ားႏွင့္
ႏႈတ္ျဖင့္ သေဘာ တူညီခ်က္မ်ား
 ထုတ္လုပ္မႈအေပၚမူတည္၍ ေငြေပးေခ်ျခင္း
 စြန္႔ပစ္ပစၥည္း(Waste) ေကာက္ယူသူမ်ားမွ တြင္းပိုင္ရွင္
အား အခေၾကးေငြေပးရျခင္း

16. ေဒသခံမ်ားအေပၚသက္ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး

17. ေဒသခံမ်ားအေပၚသက္ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး
 အေဆာက္အဦမ်ား အက္ကြဲျခင္း (ယမ္းျဖင့္ေဖာက္ခြဲမႈႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ မေတာ္တဆထိခုိက္မႈမ်ား)
 သံသယရိွေသာ က်န္းမာေရးသက္ေရာက္မႈမ်ား (ေရႏွင့္ ေလ ညစ္ညမ္းမႈ)
 လူေနမႈပံုစံေျပာင္းလဲလာျခင္း ( မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ား ဝယ္ယူရရိွရန္ လြယ္ကူျခင္း၊ စီးပြားျဖစ္ေရာင္းခ်ျခင္း)
 အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းရွားပါးျခင္းႏွင့္ ေဒသထုတ္ပစၥည္းအနည္းငယ္သာ အသံုးျပဳျခင္း
 အစီအစဥ္စနစ္တက်မဟုတ္ဘဲ လုပ္ေဆာင္သည့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုုးတက္မႈ စီမံကိန္းမ်ား
 အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းအေပၚ သက္ေရာက္မႈမ်ား ( စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ငါးဖမ္းျခင္း)
 အျခားေဒသမွ ေျပာင္းေရႊ႔လာသူမ်ား ၀င္ေရာက္ေနထိုင္လာျခင္းေၾကာင့္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား အတြက္ ကန္႔သတ္မႈမ်ား
ရွိလာျခင္းႏွင့္ ေဈးႀကီးျမင့္လာျခင္း
 ဘာသာေရးဆိုုင္ရာေနရာမ်ား ထိခိုက္ပ်က္စီးျခင္း
 သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးျခင္းေၾကာင့္ ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား ရွားပါးလာျခင္း

18. ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ပူေပါင္းလုပ္ေဆာင္ျခင္းႏွင့္ မေက်နပ္မႈမ်ား နစ္နာမႈမ်ားအား
တိုုင္ၾကားႏိုုင္သည့္စနစ္

19.  သတၱဳတြင္းကုုမၸဏီမ်ားသည္ အဓိပၺါယ္ရိွေသာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမျပဳလုပ္လို္ၾကျခင္း၊ ေဒသခံမ်ားထံမွ အႀကံဥာဏ္မ်ား
ေတာင္းခံရာတြင္ စနစ္မက်ျခင္း သိုု႔မဟုုတ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရိွျခင္း။
 လိုုင္စင္မ်ားေလွ်ာက္ထားျခင္း၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုုင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ထားေသာသူမ်ားႏွင့္သာ စနစ္တက်
စီစဥ္မႈမရွိဘဲ ႀကံဳသလို ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားျပဳလုုပ္ျခင္း။
 EIA ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ တင္ျပေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားမွာ နည္းပညာအရမ္းဆန္ျခင္း၊ အခ်ိန္နည္းပါး
ျခင္း၊ ေဒသခံဘာသာစကားမ်ား အသံုုးမျပဳျခင္း သိုု႔မဟုုတ္ နားလည္ရန္ ခက္ခဲသည့္ သဘာသာစကားျဖင့္
သံုးစြဲျခင္း။
 ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္ စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚႏိုုင္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားေဆြးေႏြးျခင္းထက္
အလွဴအတန္းမ်ားအတြက္သာ ဦးစားေပးေဆြးေႏြးျခင္း။
 စီမံကိန္းအဆင့္ နစ္နာမႈမ်ားတိုုင္ၾကားႏိုုင္သည့္ ယႏၱရားစနစ္မရိွျခင္းႏွင့္ ပါဝင္ပတ္သက္သူမ်ားမွ ထိုုယႏၱရားစနစ္
အေၾကာင္း သိရိွမႈနည္းပါးျခင္း။
ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းႏွင့္ မေက်နပ္မႈမ်ား၊
နစ္နာမႈမ်ားအား တိုုင္ၾကားႏိုုင္သည့္စနစ္

20. ကေလးမ်ားအေပၚသက္ေရာက္မႈမ်ား

21. ကေလးမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မႈမ်ား
 တပိုင္တႏိုင္သတၱဳထုတ္လုပ္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ အႏၱရာယ္ရွိေသာအလုပ္မ်ားကိုု လုပ္ကိုင္ေနၾကျခင္း
 အခ်ိဳ႕တရားဝင္သတၱဳ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း လုပ္ကိုင္မႈရွိေနျခင္း
 သဘာ၀ပတ္ဝန္းက်င္အရည္အေသြးနိမ့္က်လာျခင္း၏ အက်ိဳးဆက္ ဆိုးက်ိဳးမ်ား
 သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းမ်ား၏ အနီးတ၀ိုက္တြင္ မေတာ္တဆ ထိခုုိက္ဒါဏ္ရာရရိွျခင္း
 အႏၱရာယ္ရိွသည့္ ျပဒါး ၊ ဆာရာႏိုုက္ (Cyanide) မ်ားအသံုးျပဳျခင္း သိုု႔မဟုတ္ အနီးနားတြင္ရိွေနျခင္း
 မိသားစု၏ ေျမယာမ်ားဆံုးရွံဳးသြားေသာအခါ ကေလးမ်ား၏ ပညာေရးတြင္ သက္ေရာက္မႈမ်ားရိွျခင္း
 သတၱဳတြင္းစီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ ေက်ာင္းသြားသည့္လမ္းမ်ား အဟန္႔အတားရွိျခင္းႏွင့္ မေတာ္တဆ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာ
ရရိွျခင္း

22. အမ်ိဳးသမီးမ်ား

23. အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မႈမ်ား
 အမ်ိဳးသမီးမ်ား ေျမေအာက္သတၱဳတြင္းမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ခြင့္မရိွျခင္း
 အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ လုပ္ကိုုင္ရသည့္ အလုပ္မ်ားသည္ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းမ်ားတြင္
ကြဲျပားမႈရိွျခင္းေၾကာင့္ အခေၾကးေငြရရိွမႈမတူညီျခင္း
 အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုုင္အခြင့္အလမ္းနည္းပါးျခင္း ( အမ်ားစုမွာ တရားမဝင္သတၱဳတြင္းမ်ားတြင္
ေန႔စားအလုပ္သမားမ်ားအျဖစ္လုပ္ကိုုင္ေနျခင္း)
 ေရႊက်င္ျခင္းႏွင့္ ေရႊထုတ္ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ျခင္း (ျပဒါးႏွင့္ အျခားေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ား အသံုးျပဳျခင္း)
 ေဒသအတြင္း ေခါင္းေဆာင္မႈဖြဲစည္းတည္ေဆာက္ပံုမ်ားတြင္ ပါဝင္မႈမရိွျခင္း၊ ထို႕ေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္
မပါဝင္ျခင္း
 ေဒသတြင္းအမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ လံုၿခံဳေရးအရ စိုုးရိမ္မႈမ်ားရွိျခင္း

24. ပဋိပကၡ ႏွင့္ လံုုၿခံဳေရး

25. ပဋိပကၡ ႏွင့္ လံုုၿခံဳေရး
 သတၱဳတြင္းလုုပ္ကိုုင္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ ေဒသခံမ်ား လံုုၿခံဳမႈမရိွျခင္း (မူးယစ္ေဆးဝါးသံုုးစြဲျခင္း၊ ေဒသခံမ်ားႏွင့္
ေရႊ႕ေျပာင္းလုုပ္သားမ်ားအၾကား ဆက္ဆံေရးတင္းမာျခင္း)
 ကုုမၺဏီႏွင့္ ေဒသခံမ်ားအၾကား ဆက္ဆံေရးတင္းမာျခင္း
 စစ္တပ္ပိုင္ ကုမၺဏီမ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားအား ေဒသခံမ်ားမွ
ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔ျခင္း
 ပဋိပကၡျဖစ္ပြားသည့္ေနရာမ်ားတြင္ လုုပ္ကိုုင္ေနသည့္ သတၱဳတြင္းလုုပ္ငန္းမ်ား တရားမဝင္အခြန္မ်ား
ေပးေဆာင္ေနရျခင္း ႏွင့္ တရားမဝင္ သတၱဳမ်ား ကုန္သြယ္မႈမ်ားရွိေနျခင္း
 လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ ၎တို႔နယ္ေျမရွိ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းမ်ားကိုု စနစ္တက် စီမံခန္႔ခြဲမႈမရိွျခင္း

26. စည္းမ်ဥ္းဥပေဒႏွင့္မူဝါဒ မူေဘာင္

27. ႏုိင္ငံေတာ္ပုိင္လုပ္ငန္းမ်ား (SOEs) ႏွင့္ ၎တို႕၏ တာ၀န္မ်ား
သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းမ်ား (SOE) အပ္ႏွင္းထားသည့္ တာဝန္မ်ား
သတၱဳတြင္းဦးစီးဌာန ဓာတ္သတၱဳ ဆိုင္ရာမူ၀ါဒခ်မွတ္ျခင္း၊ ႀကီးၾကပ္ျခင္း၊ အခြန္အခမ်ား
ေကာက္ခံျခင္း
ဘူမိေဗဒေလ့လာေရးႏွင့္ ဓာတ္သတၱဳရွာေဖြေရး
ဦးစီးဌာန
ဘူမိေဗဒေလ့လာေရးႏွင့္ ဓာတ္သတၱဳရွာေဖြျခင္း၊ စမ္းသပ္တိုင္းတာျခင္း
အမွတ္ (၁) သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း ကတ္ဒမီယမ္၊ ကိုေဘာ့၊ ေၾကးနီ၊ ခေနာက္စိမ္း၊ ခရိုမီယမ္၊ခဲ၊ေငြ၊
တယ္လူရီယမ္၊ နီကယ္၊ ျပဒါး၊ သံ၊ သြပ္၊ အလူမီနီယမ္၊ အာဆင္းနစ္၊
ေက်ာက္ဂြမ္း၊ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ဂရပ္ဖိုက္၊ ဖန္ခ်က္သဲ၊ ထံုးေက်ာက္၊
ဘရိုက္တီး၊ မဂၢနီဆီယမ္၊ မဂၢနီးစ္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္၊ အလွဆင္ေက်ာက္
အမွတ္ (၂) သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း ခဲမျဖဴ၊ တိုင္ေတနီယမ္၊ ရွားပါးသတၱဳမ်ား၊ ေျမရွားျဒပ္စင္၊ မိုလစ္ဒီနမ္၊
ေရဒီယိုဓါတ္ၾကြ၊ တြင္းထြက္၊ ေရႊ၊ ေရႊျဖဴ၊ အၿဖိဳက္နက္၊
အေလးစီးတြင္းထြက္
ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ရတနာေရာင္းဝယ္ေရး ေက်ာက္မ်က္၊ ေက်ာက္စိမ္းႏွင့္ လက္၀တ္ရတနာ
ျမန္မာ့ပုလဲလုပ္ငန္း ပုလဲႏွင့္ မုတ္ခြန္

28. ၂၀၁၈ ျမန္မာ့သတၱဳတြင္း နည္းဥပေဒသစ္
 ၂၀၁၅ ခုႏ◌ွစ္ ဒီဇင�ာလ�တင္ ထုတ္◌ျပ�� ့◌ဲ◌ျပီး နည္◌းဥေပဒမ်ားကို ၂၀၁၈ ခုႏ◌ွစ္ ေ◌ေဖဖာ◌္ဝါရီ လ�တင္ ◌ျပည္ေ◌ထာင�ု
အစိုးရအ�ဖဲ႕မွ အတည္◌ျပဳခ့◌ဲသည္။
• သတၱဳတြင္းလုိင္စင္ ထုတ္ေပးျခင္းမူေဘာင္
• MONREC မွ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္တုိင္း/ျပည္နယ္အဆင့္ သက္ဆုိင္ရာအခန္းက႑မ်ားႏွင့္ တာဝန္ဝတၱရားမ်ား
• ေငြေၾကးဆုိင္ရာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားႏွင့္ တြင္းထြက္ပစၥည္းမ်ားအတြက္ ဓာတ္သတၱဳအခြန္ ႏႈန္းထားမ်ား
• သတၱဳတြင္းစစ္ေဆးျခင္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ သတၱဳတြင္းဥပေဒႏွင့္အညီ လုိက္နာမႈ မရွိလ်င္
အျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္းစသည္တုိ႔ပါဝင္သည္။
 ပုဒ္မ ၁၃ (င) ၁ တြင္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ႏွစ္စဥ္ရန္ပံုေငြထည့္ဝင္မႈမ်ားကို ထည့္သြင္းထားသည္။
 ပုဒ္မ ၁၃ (င) ၂ တြင္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးႏွင့္သတၱဳတြင္းပိတ္သိမ္းျခင္းရန္ပံုေငြ
 လက္လုပ္လက္စားသတၱဳတူးေဖာ္ျခင္းကို နည္းဥပေဒ ၉၇ အရသတ္မွတ္ထား။
• ေရႊႏွင့္အျခားတန္ဖုိးရွိေသာ သတၱဳအတြက္ (၁) ဧက (ေရႊလုပ္ကြက္ျဖစ္ပါက မိသားစုတစ္ခုလ်င္ လုပ္ကြက္တစ္ခု)၊
အျခားသတၱဳ မ်ားအတြက္ ၃ ဧက၊ စက္မႈကုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ားႏွင့္ေက်ာက္အတြက္ ၅ ဧက

29. ၂၀၁၈ ျမန္မာ့သတၱဳတြင္း နည္းဥပေဒသစ္
 ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ျပင္ဆင္ထားျပီးေသာ ျမန္မာ့သတၱဳတြင္းဥပေဒသည္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွပ္မႈကို ကန္႔သတ္ထားျပီး အ
ၾကီးစားဓာတ္သတၱဳလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္သာ ခြင့္ျပဳမိန္႔ေပးမည္။
 ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈ ဥပေဒ တြင္ အေသးစားႏွင့္အလတ္စားလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွပ္မႈအတြက္
တားျမစ္ထားျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုမၸဏီမ်ားသာ ဝန္ၾကီးဌာန၏ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ လုပ္ကုိင္ခြင့္ရွိသည္။
 အေသးစားႏွင့္ လက္လုပ္လက္စား တူးေဖာ္မႈမ်ားအတြက္ ခြင့္ျပဳမိန္႔မ်ားထုတ္ေပးျခင္းကို တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္
အစိုးရမ်ားသို႔ အာဏာအပ္ႏွင္းလႊဲအပ္ ထားပါသည္။ (လုပ္ကြက္စိစစ္ေရးႏွင့္ခြင့္ျပဳမိန္႔ထုတ္ေပးေရးအဖြဲ႔)
 ၎အဖြဲ႔မ်ားသည္ ခြင့္ျပဳမိန္႔ေလွ်ာက္ထားမႈမ်ားကို စီစစ္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီးဌာနမွ
သေဘာထားမွတ္ခ်က္ရျပီးလ်င္-
• ရွာေဖြျခင္း၊ စမ္းသပ္တုိင္းတာျခင္း၊ ျဖစ္ေျမာက္ႏုိင္စြမ္းေလ့လာျခင္း၊ အေသးစား သို႔မဟုတ္ လက္လုပ္လက္စား
ထုတ္လုပ္မႈ၊ ဆင့္တက္သန္႔စင္ျခင္း၊ ဝယ္ယူျခင္း၊ ေရာင္းခ်ျခင္း ခြင့္ျပဳမိန္႔မ်ားကို သက္ဆုိင္ရာ တုိင္း သို႔မဟုတ္
ျပည္ နယ္မ်ားတြင္ ထုတ္ေပးႏုိင္သည္။

30. ဓာတ္သတၱဳစမ္းသပ္တုိင္းတာေရးႏွင့္ထုတ္လုပ္ေရး
ခြင့္ျပဳမိန္႔အမ်ိဳးအစားမ်ား
ခြင့္ျပဳမိန္႔အမ်ိဳးအစား အမ်ားဆံုး အရြယ္အစား
(နည္းဥပေဒ-၁၂)
လုိင္စင္သက္တမ္း (သက္တမ္းတိုးျခင္း)
အၾကီးစား (၁၅
ႏွစ္ႏွင့္အထက္၊
ႏွစ္ ၅၀ အထိ )
၁ မွ ၂၁၀၀ စတုရန္း ကီလိုမီတာ  ရွာေဖြျခင္း (နည္းဥပေဒ ၁၀ + ၁၇ (ခ) ၁ +၁
 စမ္းသပ္တုိင္းတာျခင္း (နည္းဥပေဒ ၂၆ + ၃၂ (ခ) ၃ + ၁ + ၁
 ထုတ္လုပ္မႈ (နည္းဥပေဒ ၅၂ + ၅၈) ၁၅ မွ ၅၀ ထိ၊ + ၅
အလတ္စား (၁၀+၂+၁
ႏွစ္)
၁ စတုရန္းကီလိုမီတာ အထိ  ရွာေဖြျခင္း (နည္းဥပေဒ ၁၀ + ၁၇ (ခ) ၁ +၁
 စမ္းသပ္တုိင္းတာျခင္း(နည္းဥပေဒ ၂၆ က၊ခ + ၃၂ ၊ ၃ + ၁ + ၁
 ျဖစ္ေျမာက္ႏုိင္စြမ္းေလ့လာျခင္း(နည္းဥပေဒ ၃၈၊ ၄၄ က၊ခ) ၁+၁+၁
 ထုတ္လုပ္မႈ (နည္းဥပေဒ ၆၈ + ၇၄) ၁၀ မွ ၁၅ ထိ၊ +၂
အေသးစား (၅+၂+၁ ႏွစ္)
စက္မႈကုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ား
သို႔မဟုတ္ ေက်ာက္
<၀.၀၈ စတုရန္းကီလို မိတာ (ဧက ၂၀)  ရွာေဖြျခင္း (နည္းဥပေဒ ၁၁ + ၁၇ (ဂ) ၁ + ၁
 စမ္းသပ္တုိင္းတာျခင္း (နည္းဥပေဒ ၂၇ + ၃၂ (ဂ) ၁ + ၁ + ၁
 ထုတ္လုပ္မႈ (နည္းဥပေဒ ၈၆ + ၉၂) ၅ မွ ၁၀ ထိ၊ + ၂ေရႊမွလြဲ၍ သတၱဳႏွင့္
အျခားအဖိုးတန္ သတၱဳမ်ား
<၀.၀၄ စတုရန္းကီလို မိတာ (ဧက ၁၀)
ေရႊ <၀.၀၁၆ စတုရန္းကီလို မိတာ (ဧက ၄)

31. လုပ္ငန္းအဆင့္ တစ္ခုခ်င္းစီအလိုက္ EIA ၊ IEE ၊ EMP
ေဆာင္ရြက္ရမည့္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား
အဆင့္ နည္းဥပေဒ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ သတၱဳတြင္း နည္းဥပ ေဒ အရ
လုပ္ေဆာင္ရမည့္ EMP/ IEE/EIA
ရွာေဖြျခင္း ၈ (င) ဆန္းစစ္ျခင္း (စီမံကိန္းအဆိုျပဳခ်က္ကို တင္ျပရမည္)
စမ္းသပ္တုိင္းတာျခင္း ၂၄ (စ) ပတ္ဝန္းက်င္စီမံခန္႔ခြဲမႈအစီအစဥ္ (EMP)
ျဖစ္ေျမာက္ႏုိင္စြမ္းေလ့လာျခင္း ၃၇ (င) ပတ္ဝန္းက်င္စီမံခန္႔ခြဲမႈအစီအစဥ္ (EMP)
အၾကီးစားထုတ္လုပ္ျခင္း ၄၈ (စ) ပတ္ဝန္းက်င္စီမံခန္႔ခြဲမႈအစီအစဥ္ (EMP)
အလတ္စားထုတ္လုပ္ျခင္း ၆၄ (ဆ) ကနဦးပတ္ဝန္းက်င္ဆန္းစစ္ျခင္း (IEE),
ပတ္ဝန္းက်င္ထိခိုက္မႈဆန္း စစ္ျခင္း (EIA)
အေသးစားထုတ္လုပ္ျခင္း ၈၂ (စ) ကနဦးပတ္ဝန္းက်င္ဆန္းစစ္ျခင္း (IEE)
လက္လုပ္လက္စား ၉၇ (ဂ) ကနဦးပတ္ဝန္းက်င္ဆန္းစစ္ျခင္း (IEE)

32. အရပ္ဖက္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားသုိ႔ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား
၁။ သတၳဳတြင္းလုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ ဆုိးက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ားခံၾကရေသာ ေဒသခံမ်ားအတြက္ ႀကိဳတင္
ကာကြယ္ေပးျခင္ း၊ေလ်ာ့ခ်ျခင္းႏွင့္ကုစားျခင္းမ်ား ရရွိေစေရး အေထာက္အပံ့ေပးရန္။
၂။ ဆက္စပ္ေသာ ဥပေဒေရးရာႏွင္ ့မူ၀ါဒမ်ားအား ျပန္လည္ျပဳျပင္ျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ အတြက္
တိုက္တြန္းအားေပးရန္။
၃။ ပါတ္သက္ဆက္ႏြယ္သူအားလံုး ပါ၀င္ေသာ ကနဦးေဆာင္ရြက္လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္ျခင္း
ႏွင့္ ၎တို႔၏ အခ်က္အလက္မ်ားကို အသံုးျပဳရန္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ား အတြက္ ကမ္းလွမ္းသည့္
အခြင့္အေရးမ်ားတြင္ ပါ၀င္ရန္။

33. ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
www.mcrb.org.mm
myanmar.responsible.business
အစီရင္ခံစာအျပည့္အစံုကို (http://www.myanmar-
responsiblebusiness.org/pdf/SWIA/Mining/00-
Myanmar-Mining-Sector-Wide-Assessment.pdf )
တြင္ၾကည့္ရႈ႔ႏိုင္ပါသည္။