1. ÃÉÙÑÃÏÓ ÐÁÐÁ×ÑÇÓÔÏÕ
ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ
ô ËÕÊÅÉÏÕ
• Èåùñßá ôïõ ó÷ïëéêïý âéâëßïõ
• ÁðáíôÞóåéò óôéò áóêÞóåéò ôïõ ó÷ïëéêïý
âéâëßïõ
• Ðñüóèåôåò åñùôÞóåéò
• ÊñéôÞñéá áîéïëüãçóçò

2. ÊÜèå ãíÞóéï áíôßôõðï öÝñåé ôç óöñáãßäá ôùí åêäüóåùí ÂÏËÏÍÁÊÇ
ÅÊÄÏÓÅÉÓ
ÂÏËÏÍÁÊÇ
Copyright
ÅÊÄÏÓÅÉÓ ÂÏËÏÍÁÊÇ
Ìáõñïìé÷Üëç 41 êáé Âáëôåôóßïõ
Ôçë. (010) 3608065 – 3608197
Fax (010) 3608197
ÁÈÇÍÁ
Óôïé÷åéïèåóßá – Óåëéäïðïßçóç:
ÄÉÇÍÅÊÅÓ ôçë.: (010) 3606826 – 3606760
ISBN: 960-381-226-9

3. ÐÑÏËÏÃÏÓ
Ïé áëëáãÝò ðïõ óçìåéþèçêáí óôç äéäáóêáëßá êáé ôçí åîÝôáóç ôïõ ãëùóóéêïý
ìáèÞìáôïò, ìáò ïäÞãçóáí óôç óõããñáöÞ ìéáò ó÷ïëéêÞò áíÜëõóçò ðïõ ìå õðï-
äåéãìáôéêü ôñüðï, èá âïçèïýóå ôï ìáèçôÞ íá êáôáíïÞóåé ôéò áðáéôÞóåéò ôïõ íÝïõ
åêðáéäåõôéêïý óõóôÞìáôïò. Ôï âïÞèçìÜ ìáò áêïëïõèåß ôç äéÜôáîç ôçò ýëçò ôïõ
ó÷ïëéêïý åã÷åéñéäßïõ. Óå êÜèå åíüôçôá, ðáñáèÝôïõìå ôç èåùñßá, ôéò áðáíôÞóåéò
óôéò áóêÞóåéò ôïõ ó÷ïëéêïý âéâëßïõ, êáèþò êáé Ýíáí áñéèìü áðü ðñüóèåôåò åñù-
ôÞóåéò ëåîéëïãéêïý êáé åêöñáóôéêïý ðåñéå÷ïìÝíïõ ìå ôéò áðáíôÞóåéò ôïõò.
Óôï êåöÜëáéï «ÅñåõíçôéêÞ Åñãáóßá», ðáñáèÝôïõìå Ýíá õðüäåéãìá, ðïõ óêïðü
Ý÷åé íá âïçèÞóåé ôï ìáèçôÞ íá êáôáëÜâåé ôïí ôñüðï ÷ñçóéìïðïßçóçò ôùí ðçãþí
êáé ôçò ó÷åôéêÞò âéâëéïãñáößáò, áëëÜ êáé ôïí ôñüðï óýíèåóçò ôùí äåäïìÝíùí,
ðïõ ïäçãåß óôç óõããñáöÞ ìéáò ðñáãìáôåßáò åðéóôçìïíéêïý ðåñéå÷ïìÝíïõ.
Óôï ôÝëïò áõôïý ôïõ âïçèÞìáôïò ðñïóèÝóáìå êáé ìßá óåéñÜ êñéôçñßùí áîéïëü-
ãçóçò ìå èÝìáôá óýã÷ñïíïõ ðñïâëçìáôéóìïý. Îåêéíþíôáò áðü ôç ìåôáíÜóôåõóç
êáé ôï ñáôóéóìü êáé öèÜíïíôáò Ýùò ôçí ðáãêïóìéïðïßçóç, ôç èÝóðéóç ôçò åõèá-
íáóßáò êáé ôá äéáôñïöéêÜ óêÜíäáëá, ï ìáèçôÞò Ý÷åé ôçí åõêáéñßá, áöïý áðáíôÞ-
óåé ìüíïò ôïõ óôéò áóêÞóåéò ìáò (ïé ïðïßåò åßíáé óýìöùíåò ìå ôï íÝï ôñüðï áîéï-
ëüãçóçò), íá åëÝãîåé ôçí ïñèüôçôá ôùí áðáíôÞóåþí ôïõ êáé íá áíôëÞóåé ÷ñÞóéìá
óôïé÷åßá, ðïõ èá ôïí âïçèÞóïõí êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ó÷ïëéêÞò ôïõ äéáäñïìÞò.
Ï óõããñáöÝáò

5. ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ
ÊÅÖÁËÁÉÏ 1ï: Ç ÐÅÉÈÙ
1ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ðåéèþ – ÐñïðáãÜíäá) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
2ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ôñüðïé ðåéèïýò – Åðßêëçóç óôç ëïãéêÞ –
Åðé÷åéñÞìáôá êáé ôåêìÞñéá) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
3ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Åßäç óõëëïãéóìþí) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
4ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Åãêõñüôçôá, ÁëÞèåéá, Ïñèüôçôá åíüò åðé÷åéñÞìáôïò) . . . . . . . . . .28
5ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Áîéïëüãçóç ôïõ åðé÷åéñÞìáôïò) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32
6ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Óçìáóßá êáé áîéïëüãçóç ôùí ôåêìçñßùí) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
7ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ðáñáëïãéêïß óõëëïãéóìïß) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
8ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÁóêÞóåéò ó÷ïëéêïý âéâëßïõ óåë. 24 – 41) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47
9ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Åðßêëçóç óôï óõíáßóèçìá ôïõ äÝêôç) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78
10ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Åðßêëçóç óôï Þèïò ôïõ ðïìðïý) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83
11ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Åðßèåóç óôï Þèïò ôïõ áíôéðÜëïõ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86
12ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Åðßêëçóç óôçí áõèåíôßá) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89
13ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ëåîéëüãéï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92
14ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ç ðåéèþ óôç äéáöÞìçóç) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102
15ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ç ðåéèþ óôï äéêáíéêü ëüãï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118
16ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ç ðåéèþ óôïí ðïëéôéêü ëüãï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127
17ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ç ðåéèþ óôïí åðéóôçìïíéêü ëüãï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151
ÊÅÖÁËÁÉÏ 2ï: ÔÏ ÄÏÊÉÌÉÏ – ÔÏ ÁÑÈÑÏ – Ç ÅÐÉÖÕËËÉÄÁ
1ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ôï äïêßìéï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .171
2ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ç ðåéèþ óôï äïêßìéï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189
3ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ç ãëþóóá ôïõ äïêéìßïõ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .204
4ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ç ïñãÜíùóç ôïõ äïêéìßïõ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .206
5ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ç éóôïñßá ôïõ äïêéìßïõ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .235
6ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ôï Üñèñï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .239
7ç ÅÍÏÔÇÔÁ (¢ñèñï êáé äïêßìéï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .248
8ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Åðéöõëëßäá) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .280

6. ÊÅÖÁËÁÉÏ 3ï: ÄÉÊÁÉÏÓ ËÏÃÏÓ ÊÁÉ ÁÄÉÊÏÓ ËÏÃÏÓ
1ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÅéóáãùãéêÜ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .291
2ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ç ãëþóóá ôçò åîïõóßáò êáé ç ãëþóóá ôçò ðáéäåßáò) . . . . . . . . . .292
3ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ï Üíèñùðïò) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .301
4ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ï Üëëïò Üíèñùðïò) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .306
5ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÅèíéêÞ áãùãÞ êáé ïëïêëçñùôéóìüò) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .319
6ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ìåóóéáíéóìüò) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .327
7ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ðáéäåßá äýíáìéò èåñáðåõôéêÞ øõ÷Þò) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .335
ÊÅÖÁËÁÉÏ 4ï: ÄÉÁÂÁÆÙ ÊÁÉ ÃÑÁÖÙ
1ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÄéáâÜæù êáé ãñÜöù) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .347
2ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÄéáâÜæù êáé êáôáíïþ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .351
3ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÄéáâÜæù êáé áíáëýù Ýíá êåßìåíï) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .354
4ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÃñÜöù – Áíáëýù ôï èÝìá ðïõ ðñüêåéôáé íá áíáðôýîù) . . . . . . . .360
5ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ïñãáíþíù êáé óõíèÝôù ôï õëéêü ðïõ óõãêÝíôñùóá) . . . . . . . . . .362
6ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Áíáðôýóù ôï èÝìá êáôÜ ðáñÜãñáöï –
Ôñüðïé ãéá ôçí áíÜðôõîç ìéáò ðáñáãñÜöïõ) . . . . . . . . . . . . . . . .363
7ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÅëÝã÷ù ôï êåßìåíü ìïõ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .367
ÊÅÖÁËÁÉÏ 5ï: ÅÑÅÕÍÇÔÉÊÇ ÅÑÃÁÓÉÁ
1ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÐñïëïãéêÜ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .371
2ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÅðéëïãÞ ôïõ èÝìáôïò) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .372
3ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÁíáæÞôçóç ôïõ õëéêïý) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .376
4ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ç âéâëéïèÞêç) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .377
5ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÏñãÜíùóç âéâëéïèÞêçò) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .379
6ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ç ÊáôáãñáöÞ ôïõ õëéêïý) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .381
7ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Åêôßìçóç ôïõ õëéêïý) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .383
8ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÄéÜñèñùóç êáé óõããñáöÞ ôçò åñãáóßáò) . . . . . . . . . . . . . . . . . .387
9ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ôßôëïò – ðåñßëçøç) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .389
10ç ÅÍÏÔÇÔÁ (ÐáñáðïìðÝò êáé õðïóçìåéþóåéò –
âéâëéïãñáößá – ðßíáêåò êáé ó÷åäéáãñÜììáôá) . . . . . . . . . . . . . .393
11ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Êáôá÷þñéóç âéâëéïãñáößáò – åðéëïãéêÜ) . . . . . . . . . . . . . . . . . .396
12ç ÅÍÏÔÇÔÁ (Ðáñáäåßãìáôá ÅñåõíçôéêÞò Åñãáóßáò) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .398
ÊÑÉÔÇÑÉÁ ÁÎÉÏËÏÃÇÓÇÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .404
ÃËÙÓÓÁÑÉ ÅÉÄÉÊÙÍ ÏÑÙÍ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .449

7. ÊÅÖÁËÁÉÏ 1ï
Ç ÐÅÉÈÙ

9. ENOTHTA 1Ç
ÐÅÉÈÙ – ÐÑÏÐÁÃÁÍÄÁ
ÈÅÙÑÉÁ – ÏÑÉÓÌÏÉ
Ç ìåôáâßâáóç êáé ç áíôáëëáãÞ ìçíõìÜôùí, ðëçñïöïñéþí êáé ãíþóåùí áðü êÜðïé-
ïí ðïõ íïåßôáé ùò ðïìðüò ðñïò êÜðïéïí ðïõ íïåßôáé ùò äÝêôçò, ìÝóù êïéíïý óõóôÞ-
ìáôïò óõìâüëùí Þ Üëëùí ôñüðùí óõìðåñéöïñÜò, ïíïìÜæåôáé åðéêïéíùíßá.
Ï Üíèñùðïò êáô’ åîï÷Þí êïéíùíéêü ïí, óôçí åðéêïéíùíßá ôïõ ìå ôïõò Üëëïõò, ÷ñç-
óéìïðïéåß ôï ëüãï (ðñïöïñéêü Þ ãñáðôü) ãéá äéÜöïñïõò óêïðïýò. Óôç óõíçèÝóôåñç
ôùí ðåñéðôþóåùí, êáôáâÜëëåé ðñïóðÜèåéåò ãéá íá åñìçíåýóåé Ýíá öáéíüìåíï Þ ìéá Ýí-
íïéá (ðþò ãßíåôáé ç Ýêëåéøç ôçò óåëÞíçò Þ ôé óçìáßíåé ç ëÝîç éóïðïëéôåßá) êáé ãéá íá
ìåôáäþóåé ðëçñïöïñßåò Þ íá ðåñéãñÜøåé Ýíá ãåãïíüò (ôéò ôñïìïêñáôéêÝò åðéèÝóåéò ôçò
åíäåêÜôçò Óåðôåìâñßïõ 2001 óôï World Trade Center ôçò ÍÝáò Õüñêçò).
ÏñéóìÝíåò öïñÝò, üìùò, ï ëüãïò ÷ñçóéìïðïéåßôáé áðü ôïí Üíèñùðï ðñïêåéìÝíïõ
íá ðåßóåé. Ç ðåéèþ, äçëáäÞ, ç äýíáìç êáé ç éêáíüôçôá íá ðåßèåé êáíåßò ôïõò Üëëïõò,
ðñïûðïèÝôåé ôçí ýðáñîç ôçò ïðôéêÞò ãùíßáò ôïõ ðïìðïý, ðïõ óôéò Üëëåò ðåñéðôþóåéò
(åñìçíåßá öáéíïìÝíùí Þ åííïéþí, ìåôÜäïóç ðëçñïöïñéþí, ðåñéãñáöÞ Þ áíÜëõóç ãå-
ãïíüôùí), åßôå äéáöáßíåôáé á÷íÜ, åßôå õðïëáíèÜíåé. ¼ôáí, üìùò, ï ðïìðüò êáëåßôáé íá
ðåßóåé ôï äÝêôç, üôé ïé áðüøåéò ôïõ åßíáé ïé ïñèüôåñåò ëïãéêÜ êáé ãé’ áõôü èá ðñÝðåé íá
õéïèåôçèïýí Þ íá áêïëïõèçèïýí ðñáêôéêÜ êáé éäåïëïãéêÜ, ôüôå ç ïðôéêÞ ãùíßá õöß-
óôáôáé, êáèéóôþíôáò ôç èÝóç ôïõ ëéãüôåñï áíôéêåéìåíéêÞ.
Ðéï áðëÜ, üôáí åìåßò ðñïóðáèïýìå íá åñìçíåýóïõìå êÜðïéï öáéíüìåíï Þ Ýííïéá,
Þ íá ìåôáäþóïõìå ðëçñïöïñßåò êáé ãåãïíüôá, åßìáóôå áíôéêåéìåíéêïß êáé áìåñüëçðôïé

10. 10 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
ãéáôß óôçñéæüìáóôå óôá ßäéá ôá «ãåãïíüôá», åðéäéþêïíôáò íá åìöáíéóôïýìå üóï ôï äõ-
íáôü ðéï óáöåßò êáé áêñéâåßò. ÂÝâáéá, ç äéêÞ ìáò ïðôéêÞ ãùíßá, ìðïñåß íá åíôïðéóôåß
óå êÜðïéï Ýììåóï ó÷üëéï ôùí ãåãïíüôùí Þ óôïí ôñüðï ìå ôïí ïðïßï áõôü áíáëýåôáé.
ÁíôéèÝôùò, üôáí èÝëïõìå íá ðåßóïõìå, óôçñéæüìáóôå ðÜëé óôá ßäéá ôá «ðñÜãìáôá»
(ãåãïíüôá, óôïé÷åßá), áëëÜ ðÜíôïôå ðñïóèÝôïõìå ôçí ðñïóùðéêÞ ìáò ãíþìç, åðéèõìþ-
íôáò íá ôçí êÜíïõìå óåâáóôÞ óôï óõíÜíèñùðü ìáò. ÅðïìÝíùò ðáýïõìå íá åßìáóôå á-
íôéêåéìåíéêïß êáé áìåñüëçðôïé.
Áðü ôçí ðëåõñÜ ôïõ, ï äÝêôçò (óõíïìéëçôÞò Þ áíáãíþóôçò) ïöåßëåé êÜèå öïñÜ íá
áíé÷íåýåé ôçí ïðôéêÞ ãùíßá êáé ôï óêïðü ôïõ ìçíýìáôïò ôïõ ðïìðïý. ÌÜëéóôá, óôçí ðå-
ñßðôùóç ôçò ðåéèïýò, õðï÷ñåïýôáé íá åëÝã÷åé ôïí áîßá, ôï êýñïò êáé ôçí ïñèüôçôá ôùí
ìÝóùí, ðïõ ÷ñçóéìïðïéåß ï ðïìðüò ãéá íá ðåßóåé.
ÔÝëïò, óýìöùíá ìå ôïí áñ÷áßï ¸ëëçíá öéëüóïöï ÁñéóôïôÝëç (ÁñéóôïôÝëïõò, Ñç-
ôïñéêÞ, 1356á), ãéá íá ðåßóïõìå, ÷ñçóéìïðïéïýìå ôñåéò êõñßùò ôñüðïõò: 1) ôçí åðß-
êëçóç óôç ëïãéêÞ, ÷ñçóéìïðïéþíáôò ùò ìÝóá ôá åðé÷åéñÞìáôá êáé ôá ôåêìÞñéá, 2) ôçí
åðßêëçóç óôï óõíáßóèçìá ôïõ äÝêôç êáé 3) ôçí åðßêëçóç óôçí áõèåíôßá êáé ôï Þèïò ôïõ
ïìéëçôÞ, ÷ñçóéìïðïéþíôáò ðïéêßëá ìÝóá ãéá íá öáíïýìå áîéüðéóôïé.
Äåí åßíáé ÷ùñßò óçìáóßá åðßóçò, ôï ãåãïíüò ôçò ðñïóùðïðïßçóçò ôçò ðåéèïýò áðü
ôïõò áñ÷áßïõò ¸ëëçíåò. Ç Ðåéèþ, êüñç ôïõ Ùêåáíïý êáé ôçò Ôçèýïò (Þ ôçò ¢ôçò) êáé
áäåëöÞ ôçò Ôý÷çò êáé ôçò Åõíïìßáò, Þôáí èåüôçôá ðïõ ðñïóùðïðïéïýóå ôçí ðåéèþ êáé
áêüëïõèïò ôçò Áöñïäßôçò ìáæß ìå ôéò ¿ñåò êáé ôéò ×Üñéôåò.
ÁíôéèÝôùò, üôáí ìéëïýìå ãéá ðñïðáãÜíäá, åííïïýìå åêåßíç ôç äéáóðïñÜ ðëçñïöï-
ñéþí – ãåãïíüôùí, åðé÷åéñçìÜôùí, öçìþí, ìéóïáëçèåéþí, øåõäþí – ìå óêïðü ôç äéá-
ìüñöùóç ôçò êïéíÞò ãíþìçò ðñïò ïñéóìÝíç êáôåýèõíóç. Ðéï áíáëõôéêÜ, ç ðñïðá-
ãÜíäá óõíßóôáôáé óôç ìïíüðëåõñç áíÜðôõîç åíüò èÝìáôïò åíþðéïí ìáæéêïý áêñïáôç-
ñßïõ, åêèåéÜæïíôáò ôá èåôéêÜ ôïõ óçìåßá êáé ôïíßæïíôáò ôá áñíçôéêÜ åíüò Üëëïõ. Ïé ìï-
íüðëåõñåò ðáñïõóéÜóåéò èåìÜôùí áõôïý ôïõ åßäïõò, åßíáé ðïëý óõíçèéóìÝíåò óôçí
ðñïðáãÜíäá. ÅðéðñïóèÝôùò, óôçí ðñïóðÜèåéÜ ôçò íá ÷åéñáãùãÞóåé ôéò ðåðïéèÞóåéò
êáé ôéò óôÜóåéò ôùí áíèñþðùí, ÷ñçóéìïðïéåß ðëÞèïò óõìâüëùí ðïõ åêôåßíïíôáé áðü ëÝ-
îåéò êáé Üëëåò ãñáöéêÝò ðáñáóôÜóåéò ìÝ÷ñé ëÜâáñá, ïãêþäç ãëõðôÜ, åíôõðùóéáêÜ êôß-
óìáôá êáé «åèíéêÝò åðéôõ÷ßåò» óå ìåãÜëåò áèëçôéêÝò äéïñãáíþóåéò (ôýðïõ: Ïëõìðéáêþí
áãþíùí, Ðáãêïóìßùí ÊõðÝëëùí Ðïäïóöáßñïõ).
Ïé óýã÷ñïíåò ôå÷íéêÝò ðñïðáãÜíäáò ÷ñçóéìïðïéïýí ìåôñÞóåéò ôçò êïéíÞò ãíþìçò
(äçìïóêïðÞóåéò) ãéá íá êáèïñßóïõí ìå ðïéïí ôñüðï èá êÜíïõí ðéï áðïôåëåóìáôéêÞ ôç
÷ñÞóç ôùí óõìâüëùí ãéá íá åðçñåÜóïõí êáé íá êáôåõèýíïõí ôç óôÜóç ôùí ëáþí.
ÂÝâáéá, óýìöùíá ìå ôçí áñ÷áéïëïãéêÞ êáé ôçí éóôïñéêÞ Ýñåõíá, üëïé ïé áñ÷áßïé ðï-

11. Ç ÐÅÉÈÙ 11
ëéôéóìïß ÷ñçóéìïðïéïýóáí åíôõðùóéáêÜ áãÜëìáôá, íáïýò, ëáìðñÜ äçìüóéá ïéêïäïìÞ-
ìáôá, ðñïêåéìÝíïõ íá ðåßóïõí ôïõò õðçêüïõò ãéá ôç äýíáìç êáé ôï ìåãáëåßï åíüò óõ-
ãêåêñéìÝíïõ çãåìüíá. Åðßóçò, áíáãíùñßæåôáé üôé ç åðÝêôáóç üëùí ôùí óýíèåôùí ðï-
ëéôéêþí óõóôçìÜôùí êáé èñçóêåéþí ïöåßëåôáé «åí ðïëëïßò» óôï óõíäõáóìü óïâáñÞò
ðåéèïýò êáé ðñïãñáììáôéóìÝíçò ÷ñÞóçò ôçò ðñïðáãÜíäáò.
Ç âéïìç÷áíéêÞ êáé ç ôå÷íïëïãéêÞ åðáíÜóôáóç åéóÞãáãå íÝï ôýðï ðñïðáãÜíäáò,
ðïõ áðïâëÝðåé óå åðçñåáóìü ôùí ðåðïéèÞóåùí êáé ôùí êáôáíáëùôéêþí ðñïôéìÞóåùí
ìå ôç ÷ñÞóç ôïõ ìÜñêåôéíãê êáé ôçò äéáöÞìçóçò. Ïé ðëçñïöïñßåò ðïõ óõãêåíôñþíï-
íôáé êáèçìåñéíþò ãéá ôç óõìðåñéöïñÜ êáé ôçí øõ÷ïëïãßá ôùí êáôáíáëùôþí ìÝóù ó÷å-
ôéêþí ôå÷íéêþí áíÜëõóçò êáé Ýñåõíáò, ÷ñçóéìïðïïéïýíôáé áðü ìåãÜëåò åôáéñåßåò êáé
åìðïñéêÝò åðé÷åéñÞóåéò ãéá íá ìðïñÝóïõí íá ÷åéñáãùãÞóïõí ôéò åðéèõìßåò ôùí êáôá-
íáëùôþí. ¢ëëùóôå, ðëÜé óôá ðáñáäïóéáêÜ üñãáíá ðñïðáãÜíäáò (Ýíôõðá ìÝóá, êôß-
óìáôá), ôþñá ðñïóôßèåíôáé ôï ñáäéüöùíï, ï êéíçìáôïãñÜöïò êáé ç ôçëåüñáóç, ðïõ
ìðïñïýí Üìåóá êáé áðïôåëåóìáôéêÜ íá ìåôáöÝñïõí ôá ðñïðáãáíäéóôéêÜ ìçíýìáôá óå
åõñýôåñåò ëáúêÝò ìÜæåò.
P

12. 12 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
Åñþôçóç:
Ðïéï åßäïò ðåéèïýò ÷ñçóéìïðïéåßôáé óôá ðéï êÜôù êåßìåíá; Ðïéïò åßíáé êÜ-
èå öïñÜ ï óêïðüò ôïõ ðïìðïý êáé ðïéåò ïé ôå÷íéêÝò ðïõ ÷ñçóéìïðïéåß
ðñïêåéìÝíïõ íá ðåßóåé;
Á]
ÍÅÁ
Excellence creme
¸îôñá ðñïóôáôåõôéêÞ êñÝìá âáöÞ
Ôßðïôá äåí ðñïóôáôåýåé
êáëýôåñá ôá ìáëëéÜ
Ôßðïôá äåí êáëýðôåé êáëýôåñá ôá
ëåõêÜ, ãéá ôüóï êáéñü.
• ðëïýóéï, üìïñöï ÷ñþìá
• êáëýðôåé ôÝëåéá ôá ëåõêÜ
• ðñïóôáôåýåé äéðëÜ êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò âáöÞò êáé ìåôÜ áðü áõôÞ
• ðåñéÝ÷åé conditioner ìå ceramide R ãéá ðëïýóéá, ìåôáîÝíéá êáé áðáëÜ
ìáëëéÜ.
ÃÉÁÔÉ ÓÁÓ ÁÎÉÆÅÉ
L’ OREAL
PARIS
B]
ÆÙÃÑÁÖÉÊÇ ÌÅ ÔÏ ÓÔÏÌÁ ÊÁÉ ÔÏ ÐÏÄÉ
ÁÕÔÏÓÕÍÔÇÑÇÓÇ ÌÅ ÁÎÉÏÐÑÅÐÅÉÁ Ï×É ÅËÅÇÌÏÓÕÍÇ
Ç Æ.Ó.Ð. äçìéïõñãÞèçêå óôçí ÅëëÜäá áðü áíÜðçñïõò æùãñÜöïõò, ìÝëç
ôçò «Äéåèíïýò ‘Åíùóçò Êáëëéôå÷íþí ðïõ æùãñáößæïõí ìå ôï óôüìá êáé ôï
ðüäé». Ç ¸íùóç áõôÞ äçìéïõñãÞèçêå êáé áíÞêåé áðïêëåéóôéêÜ óå Üôïìá ìå
óïâáñÞ áíáðçñßá ðïõ äåí ìðïñïýí íá ÷ñçóéìïðïéÞóïõí ôá ÷Ýñéá ôïõò êáé
Ý÷ïõí ìÜèåé íá êñáôïýí ôï ðéíÝëï ìå ôï óôüìá Þ ôï ðüäé.

13. Ç ÐÅÉÈÙ 13
Ç äçìéïõñãßá ôçò, Ýäùóå óôá ìÝëç ôçò ôç äõíáôüôçôá íá åßíáé ïéêïíïìéêÜ
áíåîÜñôçôá êáé íá êåñäßæïõí ôç æùÞ ôïõò áðü ôéò ðùëÞóåéò ôùí Ýñãùí
ôïõò, ðïõ Ý÷ïõí áíáðáñá÷èåß óå êÜñôåò êáé çìåñïëüãéá.
Óôéò äñáóôçñéüôçôåò ôçò ÝíùóÞò ìáò ðåñéëáìâÜíåôáé áêüìá ç ðñïâïëÞ ôïõ
Ýñãïõ ôùí ìåëþí ìáò, áëëÜ êáé äéåýñõíóÞ ôçò, ðáñÝ÷ïíôáò çèéêÞ êáé õëé-
êÞ õðïóôÞñéîç óå Üôïìá ìå ðáñüìïéá óùìáôéêÜ ðñïâëÞìáôá êáé åíèáññý-
íïíôÜò ôá íá áíáðôýîïõí ôï ôáëÝíôï ôïõò, þóôå íá öèÜóïõí óå áîéüëïãï
êáëëéôå÷íéêü åðßðåäï.
Ç äïõëåéÜ ìáò óáò ðñïóöÝñåôáé êáô’ áðïêëåéóôéêüôçôá óáí Ýíá ðñïúüí ìå
áíáãíùñéóìÝíç êáëëéôå÷íéêÞ áîßá, óå ðñïóéôÞ ôéìÞ. ÁãïñÜæïíôáò ôéò êÜñ-
ôåò ìáò, óôçñßæåôå ôïí áãþíá ìáò ãéá äçìéïõñãßá êáé áõôïóõíôÞñçóç êáé
åðéâñáâåýåôå ôçí ðñïóðÜèåéÜ ìáò íá âãïýìå áðü ôï ðåñéèþñéï ôçò æùÞò.
... Ç óõíäñïìÞ óáò ìáò âïçèÜåé.
Ã]
^ ^
Äýï ïñèïãþíéá ôñßãùíá ÁÂà êáé Á´Â´Ã´ (ó÷Þìá 1) (Á = Á´ = 90°) ãéá íá
^ ^
åßíáé üìïéá áñêåß ç éóüôçôá Â = Â ´ äýï ïîåéþí ãùíéþí ôïõò Þ ç áíáëïãßá
Á´Â´ Á´Ã´
= ôùí êáèÝôùí ðëåõñþí ôïõò. Áðïäåéêíýåôáé üôé ôá ïñèïãþíéá
ÁÂ ÁÃ
ôñßãùíá åßíáé üìïéá êáé üôáí éó÷ýåé ç áíáëïãßá
Á´Â´ ´ô
= .
ÁÂ ÂÃ
Ó÷Þìá 1
Á´Â´
ÐñÜãìáôé, áí èÝóïõìå = ë êáé èåùñÞóïõìå ôï ïìïéüèåôï ÁÂ1Ã1 ôïõ Á-
ÁÂ
Âà óôçí Ïìè (Á,ë) èá Ý÷ïõìå ÁÂ1 = ë Á = Á´Â´ êáé Â1Ã1 = ëÂà = ´ô.
¸ôóé ôá ôñßãùíá Á´Â´Ã´ êáé ÁÂ1Ã1 åßíáé ßóá êáé óõíåðþò Á´Â´Ã´ ÁÂÃ.
ÁðÜíôçóç:
Îåêéíþíôáò áðü ôï äåýôåñï êåßìåíï, èá ðñÝðåé íá åðéóçìÜíïõìå ôï æåóôü êáé áí-

14. 14 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
èñùðéóôéêü ëüãï ôïõ ìçíýìáôüò ôïõ. Åäþ, ï ðïìðüò åðéèõìåß íá óõãêéíÞóåé, íá åõáé-
óèçôïðïéÞóåé ôïõò áêñïáôÝò - áíáãíþóôåò, ðñïêåéìÝíïõ íá åðéôåõ÷èåß ï áíôéêåéìåíé-
êüò óêïðüò, ðïõ äåí åßíáé Üëëïò áðü ôçí õëéêÞ êáé øõ÷ïëïãéêÞ õðïóôÞñéîç êÜðïéùí
êáëëéôå÷íþí ðïõ áíÞêïõí óå åõðáèåßò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò (åðßêëçóç óôï óõíáßóèçìá).
ÁíôéèÝôùò, óôï ðñþôï êåßìåíï, ôï ïðïßï áðïôåëåß ìÝñïò äéáöçìéóôéêÞò êáìðÜíéáò
ìåãÜëçò ðïëõåèíéêÞò åôáéñåßáò ãõíáéêåßùí ðñïúüíôùí, ãßíåôáé åðßêëçóç óôï Þèïò êáé
óôçí áõèåíôßá. Ïé äéáöçìéóôÝò ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ ðñïúüíôïò êáëïýí ôïõò ìåëëïíôé-
êïýò ôïõò ðåëÜôåò íá åðéëÝîïõí ôï óõãêåêñéìÝíï ðñïúüí «ãéáôß ôï áîßæïõí». Åßíáé êÜôé
ðáñáðÜíù áðü ïñáôÞ, ç Ýëëåéøç åðé÷åéñçìÜôùí êáé ôåêìçñßùí ó’ áõôÞ ôçí ðñïóðÜèåéá
ðåéèïýò ôïõ êïéíïý.
ÔÝëïò, óôï ôñßôï êåßìåíï, ï ðïìðüò ìå ôçí åðßêëçóç óôç ëïãéêÞ ðñïóðáèåß íá á-
ðïäåßîåé óôï äÝêôç, ôçí ïñèüôçôá åíüò ãåùìåôñéêïý èåùñÞìáôïò. Ç ëïãéêÜ ïñãáíùìÝ-
íç óêÝøç, ðïõ óôçñßæåôáé óå åðé÷åéñÞìáôá êáé ôåêìÞñéá, åêöñÜæåôáé ìå óáöÞíåéá êáé
ðáñáóôáôéêüôçôá, ðñïêåéìÝíïõ íá ðåßóåé.
)

15. Ç ÐÅÉÈÙ 15
ÅÍÏÔÇÔÁ 2Ç
ÔÑÏÐÏÉ ÐÅÉÈÏÕÓ
ÅÐÉÊËÇÓÇ ÓÔÇ ËÏÃÉÊÇ
ÅÐÉ×ÅÉÑÇÌÁÔÁ ÊÁÉ ÔÅÊÌÇÑÉÁ
ÈÅÙÑÉÁ – ÏÑÉÓÌÏÉ
¼ôáí ï ðïìðüò èÝëåé íá áðïäåßîåé ôçí ïñèüôçôá ìßáò èÝóçò-Üðïøçò êÜíåé åðßêëç-
óç óôç ëïãéêÞ ôïõ äÝêôç, ÷ñçóéìïðïéþíôáò åðé÷åéñÞìáôá êáé ôåêìÞñéá. Ôï åðé÷åßñçìá
åßíáé ìßá óýíèåôç – áëëÜ áðëÞ óôç ìïñöÞ ôçò – âñá÷õëïãéêÞ óåéñÜ ðñïôÜóåùí ìå ðñï-
óáñôçìÝíç áéôéïëïãßá. Ðéï áíáëõôéêÜ: ìßá Þ ðåñéóóüôåñåò ðñïôÜóåéò (ðñïêåßìåíåò)
÷ñçóéìåýåé ùò âÜóç ãéá ôçí áðïäï÷Þ ìßáò Üëëçò ðñüôáóçò (óõìðÝñáóìá). Ãéá ðáñÜ-
äåéãìá: ôá äÝíôñá åßíáé Ýìâéá. Ç ÅëéÜ åßíáé äÝíäñï. (Ðñïêåßìåíåò).
¢ñá ç ÅëéÜ åßíáé Ýìâéá (óõìðÝñáóìá).
Ï ðïìðüò, üìùò, üôáí êÜíåé åðßêëçóç óôç ëïãéêÞ ôïõ äÝêôç, åêôüò áðü ôá åðé÷åé-
ñÞìáôá, ÷ñçóéìïðïéåß êáé ôá ôåêìÞñéá. Ðñüêåéôáé ãéá óõãêåêñéìÝíá óôïé÷åßá ðïõ áíá-
öÝñïíôáé óå ìéá ïñéóìÝíç åìðåéñßá (óôáôéóôéêÝò, ðáñáäåßãìáôá, áõèåíôßåò, ãåãïíüôá),
ôá ïðïßá åíéó÷ýïõí ôç èÝóç ôïõ ðïìðïý óôçí ðñïóðÜèåéÜ ôïõ íá ðåßóåé.

16. 16 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
1ç Åñþôçóç:
Óôï ðáñáêÜôù êåßìåíï íá åíôïðßóåôå ôç èÝóç ôïõ óõããñáöÝá, ôá åðé÷åéñÞ-
ìáôá êáé ôá ôåêìÞñéá ðïõ ÷ñçóéìïðïéåß.
... Ç ïéêïíïìéêÞ åîÜñôçóç ôùí «õðáíÜðôõêôùí» ÷ùñþí ïöåßëåôáé áêüìç óôç
öýóç ôùí åîùôåñéêþí åìðïñéêþí ó÷Ýóåþí ôïõò êáé óôçí õðåñï÷Þ ôùí åîá-
ãùãþí åíüò êáé ìüíïí ðñïúüíôïò êáé ôÝëïò, óôçí Ýëëåéøç äéáöïñïðïßçóçò
ôùí åîáãùãþí áðü Üðïøç ÷ùñþí, óôéò ïðïßåò ðñïïñßæïíôáé. Ïé ðåñéóóüôå-
ñåò «õðáíÜðôõêôåò» ÷þñåò ðáñáìÝíïõí óôï ÷áìçëü ôïõò åðßðåäï åðåéäÞ á-
êñéâþò ïé åìðïñéêÝò ó÷Ýóåéò ôéò ôïðïèåôïýí óå ìéá êáôÜóôáóç ÷ñüíéáò ïé-
êïíïìéêÞò åêìåôÜëëåõóçò. Ï Üìåóïò ôåñìáôéóìüò ôçò êáôÜóôáóçò áõôÞò á-
ðïôåëåß ìßáí áêüìç áðü ôéò áðáéôÞóåéò ôïõ áãþíá êáôÜ ôçò õðáíÜðôõîçò.
Ãéá íá ôåèåß ôÝñìá óôçí åéäéêþôåñç áõôÞ åîÜñôçóç ðñÝðåé ôï åîùôåñéêü å-
ìðüñéï ôùí «õðáíÜðôõêôùí» ÷ùñþí íá åõèõãñáììéóôåß ìå ôéò åèíéêÝò ôïõò
áíÜãêåò êáé íá ðÜøåé íá åîõðçñåôåß ôá îÝíá óõìöÝñïíôá. Áõôü èá åðéôåõ-
÷èåß ìüíïí áí ôï ÊñÜôïò, óáí öïñÝáò ôùí óõìöåñüíôùí ôïõ åèíéêïý óõ-
íüëïõ, áíáëÜâåé ôç äéåîáãùãÞ ôïõ åîùôåñéêïý åìðïñßïõ ôùí «õðáíÜðôõ-
êôùí» ÷ùñþí, ðïõ óÞìåñá óõ÷íÜ âñßóêåôáé óôá ÷Ýñéá îÝíùí êåöáëáéïý-
÷ùí. Åäþ ðñÝðåé íá óçìåéùèåß üôé áêüìç êáé óôçí ðåñßðôùóç ðïõ íôüðéïé
êåöáëáéïý÷ïé åëÝã÷ïõí ôï åîùôåñéêü åìðüñéï ôùí «õðáíÜðôõêôùí» ÷ùñþí,
ôá åèíéêÜ óõìöÝñïíôá äåí åîõðçñåôïýíôáé êáôÜ êáíüíá üðùò èá Ýðñåðå.
ÐñáãìáôéêÜ, ôá êÝñäç ôùí êåöáëáéïý÷ùí áõôþí ïöåßëïíôáé óå ìåãÜëï
âáèìü óôçí ïéêïíïìéêÞ åîÜñôçóç ôçò ÷þñáò ôïõò, óôçí ïéêïíïìéêÞ åîÜñ-
ôçóç ðïõ êÜíåé áíáãêáßá ôçí åéóáãùãÞ ôåñÜóôéùí ðïóïôÞôùí îÝíùí âéï-
ìç÷áíéêþí ðñïúüíôùí, ðïõ áðü ôç ìåôáðþëçóÞ ôïõò óôçí åóùôåñéêÞ áãï-
ñÜ, ðëïõôßæïõí, öõóéêÜ, ïé íôüðéïé åéóáãùãåßò.
Ãé’ áõôü åý÷ïíôáé ïé åéóáãùãÝò íá êñáôçèïýí óå õøçëü åðßðåäï êáé äåí
ðñüêåéôáé íá óõìâÜëëïõí óôç äçìéïõñãßá ìéá ïéêïíïìéêÞò êáôÜóôáóçò
ðïõ íá êÜíåé üëï êáé ëéãüôåñï áíáãêáßåò áõôÝò ôéò åéóáãùãÝò. ¢ëëùóôå, ôá

17. Ç ÐÅÉÈÙ 17
åìðïñéêÜ êÝñäç ðïõ ðñáãìáôïðïéïýí äåí êáôåõèýíïíôáé áíáãêáóôéêÜ óå
áíáðôõîéáêÝò åðåíäýóåéò. Åßíáé åõíüçôï üôé áí óôç èÝóç ôïõò ôï ÊñÜôïò
äéåíåñãïýóå ôéò ðáñáðÜíù åéóáãùãÝò, ôá êÝñäç ðïõ èá áðïêüìéæå èá ìå-
ôáôñÝðïíôáí óå ðáñáãùãéêÝò åðåíäýóåéò ïõóéáóôéêÞò óçìáóßáò ãéá ôçí ïé-
êïíïìéêÞ åîÝëéîç ôçò ÷þñáò.
Áð’ ôçí áñ÷Þ ëïéðüí, ôçò áíáðôõîéáêÞò ðñïóðÜèåéáò ðñÝðåé ôï êñÜôïò í’
áíáëÜâåé ôï åîùôåñéêü åìðüñéï ...
Óáñë ÌðåôôåëÝì, ÌåëÝôåò êáé Üñèñá,
Åêäüóåéò Óôï÷áóôÞò, ÁèÞíá 1974, óåë. 15-16.
ÁðÜíôçóç:
Ï ÃÜëëïò ïéêïíïìïëüãïò Óáñë ÌðåôôåëÝì, óå ìéá äéÜëåîÞ ôïõ óôï ÐáíåðéóôÞìéï
ôïõ Ðáñéóéïý (1961) ìå ôßôëï «Ïé áðáéôÞóåéò ôïõ áãþíá êáôÜ ôçò õðáíÜðôõîçò» åîåôÜ-
æåé ôéò áéôßåò ôïõ öáéíïìÝíïõ êáé ðñïôåßíåé ìÝôñá áíôéìåôþðéóçò.
ÐñïêåéìÝíïõ íá ðåßóåé ôï êïéíü óôï ïðïßï áðåõèýíåôáé, ÷ñçóéìïðïéåß åðé÷åéñÞìá-
ôá. Ìåôáîý Üëëùí, õðïóôçñßæåé üôé ç «õðáíÜðôõîç» ôùí ÷ùñþí, ðïõ ìüëéò Ý÷ïõí áðï-
ôéíÜîåé ôïí áðïéêéáêü æõãü, ïöåßëåôáé óôçí åîÜñôçóç ôïõ åîùôåñéêïý åìðïñßïõ ôïõò,
ðïõ åîõðçñåôåß îÝíá óõìöÝñïíôá, áãíïþíôáò ôéò åèíéêÝò áíÜãêåò.
Ç ëýóç ðïõ ðñïôåßíåôáé åßíáé ç äéåîáãùãÞ ôïõ åîùôåñéêïý åìðïñßïõ áðü ôï ÊñÜôïò
ðïõ óáí öïñÝáò ôùí óõìöåñüíôùí ôïõ åèíéêïý óõíüëïõ, ü÷é ìüíï èá ôï áðïäåóìåý-
óåé áðü ôéò åîáñôÞóåéò íôüðéùí êáé îÝíùí êåöáëáéïý÷ùí, áëëÜ ôá êÝñäç ðïõ èá áðï-
êïìßóåé èá ôá ìåôáôñÝøåé óå ðáñáãùãéêÝò åðåíäýóåéò áðáñáßôçôåò ãéá ôçí ïéêïíïìéêÞ
åîÝëéîç ôçò ÷þñáò.
Êáé ó÷çìáôéêÜ: 1ï åðé÷åßñçìá: ïé áíåðôõãìÝíåò ÷þñåò Ý÷ïõí ðåôý÷åé íá áðïäå-
óìåýóïõí ôï åîùôåñéêü ôïõò åìðüñéï áðü êÜèå åßäïõò åîáñôÞóåéò (Ýëëåéøç äéáöïñï-
ðïßçóçò ôùí åîáãùãþí áðü Üðïøç ÷ùñþí, õðåñï÷Þ åíüò êáé ìüíïí åîáãþãéìïõ ðñïú-
üíôïò ê.ëð.), áíôßèåôá áðü ôéò «õðáíÜðôõêôåò» (Ðñïêåßìåíç ðïõ åííïåßôáé).
Ôï ÊñÜôïò óáí öïñÝáò ôïõ åèíéêïý óõìöÝñïíôïò ìðïñåß íá åîáóöáëßóåé ôçí ïéêï-
íïìéêÞ áíåîáñôçóßá êÜèå ÷þñáò, áíáëáìâÜíïíôáò ôç äéåîáãùãÞ ôïõ åîùôåñéêïý åìðï-
ñßïõ (Ðñïêåßìåíç).
¢ñá, áí ôï ÊñÜôïò óáí öïñÝáò ôïõ åèíéêïý óõìöÝñïíôïò áíáëÜâåé ôï åîùôåñéêü å-
ìðüñéï ôùí «õðáíÜðôõêôùí» ÷ùñþí, èá ôåèåß Ýíá ôÝñìá óôçí åéäéêþôåñç áõôÞ åîÜñôç-
óç ôùí ÷ùñþí áõôþí (ÓõìðÝñáóìá).
2ï åðé÷åßñçìá: Ç ïéêïíïìéêÞ åîÜñôçóç êÜíåé áíáãêáßá ôçí åéóáãùãÞ ôåñÜóôéùí ðï-
óïôÞôùí îÝíùí âéïìç÷áíéêþí ðñïúüíôùí (Ðñïêåßìåíç).

18. 18 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
Áðü ôç ìåôáðþëçóç áõôþí ôùí ðñïúüíôùí, ðëïõôßæïõí ïé íôüðéïé åéóáãùãåßò ðïõ
åý÷ïíôáé ïé åéóáãùãÝò íá êñáôçèïýí óå øçëü åðßðåäï, äéáéùíßæïíôáò ôçí ïéêïíïìéêÞ
åîÜñôçóç ôùí «õðáíÜðôõêôùí ÷ùñþí» (Ðñïêåßìåíç).
¢ñá, ôá êÝñäç ôùí íôüðéùí êåöáëáéïý÷ùí ïöåßëïíôáé óå ìåãÜëï âáèìü óôçí ïéêï-
íïìéêÞ åîÜñôçóç ôçò ÷þñáò ôïõò, ãé’ áõôü åêåßíïé äå óõìâÜëëïõí óôç äçìéïõñãßá ìéáò
ïéêïíïìéêÞò êáôÜóôáóçò ðïõ íá êÜíåé üëï êáé ëéãüôåñï áíáãêáßåò áõôÝò ôéò åéóáãùãÝò
(ÓõìðÝñáóìá).
ÔÝëïò, ï Óáñë ÌðåôôåëÝì ó’ áõôü ôï áðüóðáóìá äå ÷ñçóéìïðïéåß ôåêìÞñéá (ãåãïíü-
ôá, óôïé÷åßá óôáôéóôéêÞò Þ ðáñáäåßãìáôá) ãéá íá åíéó÷ýóåé ôïí åðéóôçìïíéêü ôïõ ëüãï.
2ç Åñþôçóç:
ÐñïóðáèÞóôå óå ôñåéò, ôÝóóåñåéò ðáñáãñÜöïõò íá áðïäåßîåôå êáé åóåßò
ìéá èÝóç/Üðïøç: á) ãéá ôçí åðßäñáóç ôïõ åõñùðáúêïý éìðåñéáëéóìïý óôéò
ïéêïíïìéêÝò êáé êïéíùíéêï-ðïëéôéóìéêÝò äïìÝò ôùí áðïéêéþí êáôÜ ôï ôÝ-
ëïò ôïõ 19ïõ áéþíá Þ â) ãéá ôçí åðßäñáóç ôçò âéïìç÷áíéêÞò åðáíÜóôáóçò
óôï êßíçìá ãéá ôçí áðåëåõèÝñùóç êáé ôçí éóïôéìßá ôùí ãõíáéêþí.
ÁðÜíôçóç:
á) Ç êõñéáñ÷ßá ôùí ÷ùñþí ôçò ÄõôéêÞò Åõñþðçò óå ïëüêëçñç ôçí õäñüãåéï êáôÜ
ôá ôÝëç ôïõ 19ïõ áéþíá ïíïìÜóôçêå «íÝïò Éìðåñéáëéóìüò», óå áíôéäéáóôïëÞ ìå ôïí «É-
ìðåñéáëéóìü» ôçò áñ÷áßáò Ñþìçò. Óôçí ïõóßá, ç åðßäñáóç ôùí åõñùðáúêþí êñáôþí
óôéò áðïéêßåò ôïõò Þôáí åíôåëþò äéáöïñåôéêÞ áðü åêåßíç, ôçò Ñþìçò óôéò êôÞóåéò ôçò,
ãéáôß üëåò ïé ðáëéÝò ìïñöÝò éìðåñéáëéóìïý ðåñéïñßæïíôáí óôçí ïéêïíïìéêÞ åêìåôÜë-
ëåõóç (ðáñáêñÜôçóç ìÝñïõò ôçò ãåùñãéêÞò ðáñáãùãÞò), ÷ùñßò üìùò, ïéêïíïìéêÞ êáé
êïéíùíéêÞ áëëáãÞ.
Áíôßèåôá, ï «íÝïò Éìðåñéáëéóìüò» ðñïÝâç óå ìßá ðëÞñç áíáäüìçóç ôùí ðáñáäï-
óéáêþí ó÷Ýóåùí, ôùí èåóìþí êáé ôùí ðñáêôéêþí åöáñìïãþí ôùí áðïéêéïêñáôéêþí ÷ù-
ñþí. Ãéá íá äïýìå ðþò åðéäñïýóå áõôüò ï íÝïò ôýðïò éìðåñéáëéóìïý áò áíáôñÝîïõìå
ó’ Ýíá ðáñÜäåéãìá áðü ôçí ðáãêüóìéá éóôïñßá. Ç ÌåãÜëç Âñåôáíßá ÷ñåéáæüôáí ôçí Éí-
äßá (üðùò êáé ôéò Üëëåò áðïéêßåò ôçò) ùò áãïñÝò ãéá ôç äéÜèåóç ôùí âéïìç÷áíéêþí ðñïú-
üíôùí ôçò êáé ôïõ ðëåïíáóìáôéêïý êåöáëáßïõ ôçò.
ÌåôÜ ôçí êáôÜêôçóç ôçò ÷þñáò, ç åõñùðáúêÞ õðåñäýíáìç åéóÞãáãå ôåñÜóôéåò ðï-
óüôçôåò âéïìç÷áíéêþí ðñïúüíôùí êáé áíÝðôõîå ôï óéäçñïäñïìéêü äßêôõï ðñïêåéìÝíïõ
íá åîõðçñåôçèåß áõôÞ ç åéóñïÞ. ¼ìùò, áõôÝò ïé äýï åîåëßîåéò êáôÝóôñåøáí ôéò íôüðéåò
âéïôå÷íßåò (éäéáßôåñá ôéò êëùóôïûöáíôïõñãéêÝò).

19. Ç ÐÅÉÈÙ 19
ÖõóéêÜ, ôï ßäéï åß÷å ðñáãìáôïðïéçèåß êáé óôç ÌåãÜëç Âñåôáíßá, óôéò áñ÷Ýò ôçò âéï-
ìç÷áíéêÞò åðáíÜóôáóçò. ¼ìùò, õðÞñ÷å ìßá èåìåëéþäçò äéáöïñÜ: Ïé Éíäïß âéïôÝ÷íåò
êáé ïé ÷ùñéêïß îåñéæþèçêáí áðü ôéò äïõëåéÝò ôïõò êáé Ýìåéíáí ÷ùñßò ðüñïõò æùÞò, ãéá-
ôß ïýôå íá ìåôáíáóôåýóïõí ìðïñïýóáí, üðùò ïé Âñåôáíïß ïìïéïðáèïýíôåò, áöïý ïé á-
óéáôéêÝò ÷þñåò Þôáí êáôáêôçìÝíåò áðü ôéò åõñùðáúêÝò äõíÜìåéò, ïýôå íá äïõëÝøïõí
óôéò íÝåò âéïìç÷áíéêÝò ìïíÜäåò, áöïý ï Âñåôáíéêüò éìðåñéáëéóìüò äåí åõíïïýóå ôçí
åêâéïìç÷Üíéóç ôçò Éíäßáò, áðü öüâï ìÞðùò êáôáóêåõáóôïýí áíôáãùíéóôéêÝò åñãïóôá-
óéáêÝò ìïíÜäåò ôçí Éíäßá.
ÅðéðñïóèÝôùò, ïé áãñüôåò ôçò Éíäßáò ðñïóáíáôïëßóôçêáí óôçí ðáñáãùãÞ åêåßíùí
ôùí ðñïúüíôùí (ìïíïêáëëéÝñãåéá) ðïõ æçôïýíôáí áðü ôçí ÂñåôáíéêÞ áõôïêñáôïñßá, å-
ãêáôáëåßðïíôáò ôéò êáëëéÝñãåéåò, ðïõ óôï ðáñåëèüí åîáóöÜëéæáí ôçí ôñïöÞ ôùí ßäéùí
êáé ôùí ãåéôïíéêþí áóôéêþí êÝíôñùí. Ìå ôá ÷ñÞìáôá ðïõ ïé áãñüôåò êÝñäéæáí áðü ôéò
åîáãùãÝò, áãüñáæáí ôá åéóáãìÝíá âñåôáíéêÜ âéïìç÷áíéêÜ ðñïúüíôá. ¸ôóé ç ÉíäéêÞ ïé-
êïíïìßá åß÷å ìåôáôñáðåß óå åîáñôçìÝíç-õðáíÜðôõêôç ïéêïíïìßá.
â) Ç èÝóç ôçò ãõíáßêáò óôçí éóôïñßá ôùí áíèñùðßíùí êïéíùíéþí ôáõôßæåôáé Üìåóá ìå
ôéò ôå÷íïëïãéêÝò êáé ôéò êïéíùíéêÝò åðáíáóôÜóåéò. Áñ÷éêÜ, óôéò ÷éëéåôßåò ðïõ ï Üíèñùðïò
Þôáí ôñïöïóõëëÝêôçò, ïé ãõíáßêåò Þôáí åëåýèåñåò êáé ßóåò ìå ôïõò Üíäñåò. Ç ìåãÜëç áë-
ëáãÞ óõíôåëÝóôçêå êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ÃåùñãéêÞò ÅðáíÜóôáóçò, ïðüôå ïé ãõíáßêåò ðå-
ñéïñßóôçêáí óôéò ïéêéáêÝò áó÷ïëßåò, ôç ãÝííá êáé ôç öñïíôßäá ôùí ðáéäéþí, ÷ùñßò íá ìðï-
ñïýí íá áêïëïõèÞóïõí ôïí Üíäñá óôéò áãñïôéêÝò åñãáóßåò, åê÷ùñþíôáò ôïõ Ýôóé, ôï ðñï-
íüìéï ôçò ìïíïðþëçóçò ôçò ïéêïíïìéêÞò, ðïëéôéêÞò êáé óôñáôéùôéêÞò åîïõóßáò.
Ìå ôç Âéïìç÷áíéêÞ ÅðáíÜóôáóç, áßñåôáé ç êýñéá áéôßá áðü ôçí ïðïßá ðçãÜæåé ç á-
íéóïôéìßá ôçò ãõíáßêáò, äçëáäÞ ç áðï÷Þ ôçò áðü ôéò ðáñáãùãéêÝò êáé Üñá ïéêïíïìéêÝò,
êïéíùíéêÝò êáé ðïëéôéêÝò äéáäéêáóßåò. ×Üñç óôç Âéïìç÷áíéêÞ ÅðáíÜóôáóç, ç ãõíáßêá
åìöáíßæåôáé ìáæéêÜ óôçí ðáñáãùãéêÞ äéáäéêáóßá, ãéáôß ïé íÝåò ìç÷áíÝò êáé ôá åñãï-
óôÜóéá ÷ñåéÜæïíôáí ðïëëïýò êáéíïýñãéïõò åñãÜôåò.
Êáô’ áõôüí ôïí ôñüðï, ç êïéíùíéêÞ èÝóç ôçò ãõíáßêáò áðïêôÜ êáèïñéóôéêü ðåñéå÷ü-
ìåíï, ãåãïíüò ôï ïðïßï Ý÷åé ùò åðáêüëïõèï ôçí áðáßôçóÞ ôçò ãéá áíáâÜèìéóç ôïõ ñü-
ëïõ ôçò. Ç Ýîïäüò ôçò áðü ôï óðßôé, åðïìÝíùò, ôçí Ýâãáëå áðü ôïí áðïìïíùôéóìü êáé ôçí
ïäÞãçóå óôç óõíåéäçôïðïßçóç ôïõ êïéíùíéêïý ôçò ñüëïõ, ôçí Üñíçóç áðïäï÷Þò ôçò áí-
äñïêñáôïýìåíçò éäåïëïãßáò êáé ôçí áíáèåþñçóç ôùí ó÷Ýóåþí ôçò ìå ôï Üëëï öýëï.

20. 20 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
ÅÍÏÔÇÔÁ 3Ç
ÅÉÄÇ ÓÕËËÏÃÉÓÌÙÍ
ÈÅÙÑÉÁ – ÏÑÉÓÌÏÉ
á) Ç äéáäéêáóßá åîáãùãÞò ëïãéêþí ðïñéóìÜôùí Þ êñßóåùí ìå âÜóç ôá äåäïìÝíá
(ãåãïíüôá Þ ðñïôÜóåéò) ïíïìÜæåôáé óõëëïãéóìüò.
â) ÊáôÜ ôïí ÁñéïóôïôÝëç, óõëëïãéóìüò ïíïìÜæåôáé ç ðíåõìáôéêÞ äéåñãáóßá êáôÜ ôçí
ïðïßá ôï óõìðÝñáóìá Þ ôï ðüñéóìá óõíÜãåôáé áðü ôç óýãêñéóç äýï äåäïìÝíùí üñùí
Þ ðñïêåßìåíùí ðñïôÜóåùí ìå Ýíáí ôñßôï, ôï ëåãüìåíï ìÝóï üñï, ë.÷. êÜèå Á åßíáé Ã,
êÜèå  åßíáé Á, óõíåðþò êÜèå  åßíáé Ã.
ã) ÃåíéêÜ, áíáãíùñßæïõìå ùò óõëëïãéóìü ôç äéáäéêáóßá ìå ôçí ïðïßá ï íïõò êáôá-
óêåõÜæåé (ïñãáíþíåé) Ýíá åðé÷åßñçìá.
Ïé óõëëïãéóìïß ìå âÜóç ôçí ðïñåßá ðïõ áêïëïõèåß ï íïõò ôïõ áíèñþðïõ ãéá ôçí
åîáãùãÞ óõìðåñáóìÜôùí äéáêñßíïíôáé óå: 1) ðáñáãùãéêïýò, 2) åðáãùãéêïýò êáé 3) á-
íáëïãéêïýò. Áí üìùò, ç äéÜêñéóç ãßíåé ìå âÜóç ôï åßäïò ôùí ðñïôÜóåùí ðïõ áðïôå-
ëïýí ôéò ðñïêåßìåíåò, ôüôå Ý÷ïõìå: 1) êáôçãïñéêïýò óõëëïãéóìïýò, 2) õðïèåôéêïýò
óõëëïãéóìïýò êáé 3) äéáæåõêôéêïýò óõëëïãéóìïýò.
Ðéï óõãêåêñéìÝíá, ðáñáãùãéêüò óõëëïãéóìüò åßíáé åêåßíïò ðïõ îåêéíÜåé áðü ìßá
ãåíéêÞ Þ êáèïëéêÞ ðñüôáóç êáé êáôáëÞãåé óýìöùíá ìå ëïãéêïýò êáíüíåò êáé êáô’ á-
íáãêáéüôçôá óå ìßá ðñüôáóç ëéãüôåñï ãåíéêÞ (Þ óå ïñéáêÝò ðåñéðôþóåéò åîßóïõ ãåíéêÞ).
ÐñÝðåé íá óçìåéùèåß üôé ç áñ÷éêÞ ðñüôáóç ðñÝðåé íá áðïôåëåß áîßùìá Þ èåìåëéþäç
ðñüôáóç, Ýôóé þóôå íá ìçí åßíáé äõíáôÞ ç ðáñáãùãÞ áðü áõôÞí ìéáò Üëëçò ðñüôáóçò,
ãéáôß ôüôå üëç áõôÞ ç äéáäéêáóßá èá Þôáí ìßá ðïñåßá ðñïò ôï Üðåéñï. Ãéá ðáñÜäåéãìá:

21. Ç ÐÅÉÈÙ 21
Ðñïêåßìåíåò: á) Êáììßá åëëçíéêÞ ïìÜäá äåí Ý÷åé êáôáêôÞóåé ôï Åõñùðáúêü Ðñù-
ôÜèëçìá Ðïäïóöáßñïõ. â) Ï Ïëõìðéáêüò åßíáé åëëçíéêÞ ïìÜäá.
ÓõìðÝñáóìá: ¢ñá ï Ïëõìðéáêüò äåí Ý÷åé êáôáêôÞóåé ôï Åõñùðáúêü ÐñùôÜèëçìá
Ðïäïóöáßñïõ.
Áíôßèåôá, åðáãùãéêüò óõëëïãéóìüò åßíáé ç ðíåõìáôéêÞ äéáäéêáóßá ðïõ îåêéíÜåé á-
ðü ïñéóìÝíåò ðñïôÜóåéò (åéäéêÝò êáé óõãêåêñéìÝíåò) ãéá íá êáôáëÞîåé ó’ Ýíá ãåíéêü êáé
áöçñçìÝíï óõìðÝñáóìá. Ôá åßäç ôïõ åðáãùãéêïý óõëëïãéóìïý åßíáé äýï: 1) ç ôÝëåéá
åðáãùãÞ, ïðüôå áðáñéèìïýíôáé áñ÷éêÜ üëåò ïé õðÜñ÷ïõóåò ðåñéðôþóåéò åíüò èÝìáôïò
êáé óôç óõíÝ÷åéá óõíÜãåôáé Ýíá óõìðÝñáóìá, ìå ôï ïðïßï äéáôõðþíåôáé ìéá ãåíéêÞ êñß-
óç ãéá üëåò áõôÝò ôéò ðåñéðôþóåéò êáé 2) ç áôåëÞò åðáãùãÞ, ïðüôå åîåôÜæåôáé ìÝñïò ôïõ
èÝìáôïò êáé óôç óõíÝ÷åéá óõíÜãåôáé ôï óõìðÝñáóìá ðïõ ðåñéÝ÷åé ôç ãåíéêÞ/áöçñçìÝ-
íç éäÝá. ÔÝëïò, ðñÝðåé íá óçìåéùèåß üôé ï åðáãùãéêüò óõëëïãéóìüò ïäçãåß óôï óõ-
ìðÝñáóìá ðéèáíïëïãéêÜ. Äå÷üìáóôå äçëáäÞ, ðùò ü,ôé éó÷ýåé ãéá ôï ìÝñïò, éó÷ýåé êáé
ãéá ôï üëï. Ãéá ðáñÜäåéãìá:
Ðñïêåßìåíåò: á) Ï Ïëõìðéáêüò äåí Ý÷åé êáôáêôÞóåé ôï Åõñùðáúêü ÐñùôÜèëçìá
Ðïäïóöáßñïõ.
â) Ï Ïëõìðéáêüò åßíáé ÅëëçíéêÞ ïìÜäá
ÓõìðÝñáóìá: ¢ñá, êáììßá åëëçíéêÞ ïìÜäá äåí Ý÷åé êáôáêôÞóåé ôï Åõñùðáúêü
ÐñùôÜèëçìá Ðïäïóöáßñïõ.
ÔÝëïò, áíáëïãéêüò óõëëïãéóìüò åßíáé áõôüò ðïõ îåêéíÜåé áðü ôï åðéìÝñïõò ãéá íá
êáôáëÞîåé óôï åðéìÝñïõò. ¼ìùò ï áíáëïãéêüò óõëëïãéóìüò åßíáé óõ÷íÜ ðïëý áäýíá-
ìïò ùò ðñïò ôçí ðéèáíüôçôá ïñèüôçôáò ôïõ óõìðåñÜóìáôüò ôïõ. ÅðïìÝíùò, ïöåßëïõ-
ìå íá êáôáëÞãïõìå óå óõìðåñÜóìáôá ìå éäéáßôåñç ðñïóï÷Þ. Ãéá ðáñÜäåéãìá:
Ðñïêåßìåíåò: á) ÊÜðïéá êáëÞ ïìÜäá ðñïêñßèçêå óôïõò ôåëéêïýò ôïõ Åõñùðáúêïý
ÐñùôáèëÞìáôïò Ðïäïóöáßñïõ. â) Ï Ïëõìðéáêüò åßíáé êáëÞ ïìÜäá.
ÓõìðÝñáóìá: ¢ñá, ï Ïëõìðéáêüò åßíáé ðéèáíüí íá ðñïêñéèåß óôïõò ôåëéêïýò ôïõ
Åõñùðáúêïý ÐñùôáèëÞìáôïò Ðïäïóöáßñïõ.
Áêüìá, êáôçãïñéêüò óõëëïãéóìüò ïíïìÜæåôáé ï óõëëïãéóìüò óôïí ïðïßï ôï óõ-
ìðÝñáóìá óõíÜãåôáé áðü êáôçãïñéêÝò êñßóåéò. ¼ôáí, äçëáäÞ, äéáôõðþíåôáé Ýíá óõ-
ìðÝñáóìá ÷ùñßò üñïõò Þ åðéöõëÜîåéò. ÊáôçãïñéêÝò êñßóåéò/ðñïôÜóåéò ðñÝðåé íá åßíáé
åðïìÝíùò, ïé ðñïêåßìåíåò ôïõ óõëëïãéóìïý. ¼ëá ôá ðáñáðÜíù ðáñáäåßãìáôá åßíáé
êáôçãïñéêïß óõëëïãéóìïß êáé ïé ðñïêåßìåíÝò ôïõò, êáôçãïñéêÝò êñßóåéò/ðñïôÜóåéò.
Óôïí õðïèåôéêü óõëëïãéóìü ìßá (Þ êáé ïé äýï) ðñïêåßìåíç ðñÝðåé íá åßíáé õðïèå-
ôéêÞ ðñüôáóç. Ãéá ðáñÜäåéãìá:

22. 22 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
Ðñïêåßìåíåò: á) Áí âñÝ÷åé äåí èá ðÜñù ëåùöïñåßï
â) ÂñÝ÷åé ðïëý äõíáôÜ
ÓõìðÝñáóìá: ¢ñá, äåí èá ðÜñù ëåùöïñåßï.
Ïìïßùò, äéáæåõêôéêüò ïíïìÜæåôáé åêåßíïò ï óõëëïãéóìüò ôïõ ïðïßïõ ç ìßá ôïõëÜ-
÷éóôïí ðñïêåßìåíç åßíáé äéáæåõêôéêÞ ðñüôáóç. Ãéá ðáñÜäåéãìá:
Ðñïêåßìåíåò: á) Ï Ïëõìðéáêüò ãéá íá ðñïêñéèåß ðñÝðåé íá íéêÞóåé Þ íá Ýëèåé éóü-
ðáëïò.
â) Ï Ïëõìðéáêüò Ý÷áóå ìå äýï ìçäÝí (2-0).
ÓõìðÝñáóìá: ¢ñá, ï Ïëõìðéáêüò äåí ðñïêñßèçêå.
Êáé ó÷çìáôéêÜ:
Ïé ðéï ðÜíù óõëëïãéóìïß ïíïìÜæïíôáé óõëëïãéóìïß ôçò ëïãéêÞò êáé äéáöÝñïõí áðü
ôá åðé÷åéñÞìáôá ðïõ óõíáíôÜåé ï Üíèñùðïò óôá ãñáðôÜ êåßìåíá, óôï üôé åßíáé ôõðéêïß,
óýíôïìïé êáé öôù÷ïß ëïãïôå÷íéêÜ. Áíôßèåôá, ôá óõëëïãéóôéêÜ åðé÷åéñÞìáôá ÷áñáêôçñß-
æïíôáé áðü áíÜðôõîç êáé äéáôýðùóç ðëïýóéá êáé ðïëýðëïêç. Ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò
ï áíáãíþóôçò äõóêïëåýåôáé íá åíôïðßóåé ôéò ðñïêåßìåíåò ôùí óõëëïãéóôéêþí åðé÷åéñç-
ìÜôùí ãéáôß åßôå áðïõóéÜæïõí, åßôå õðïííïïýíôáé áðü ôá óõìöñáæüìåíá.

23. Ç ÐÅÉÈÙ 23
1ç ¢óêçóç:
Íá óõãêñßíåôå ôïí áêüëïõèï óõëëïãéóìü ìå ôï êåßìåíï ðïõ ðåñéÝ÷åé ôá á-
íôßóôïé÷á óõëëïãéóôéêÜ åðé÷åéñÞìáôá. (óåëßäá ó÷ïëéêïý âéâëßïõ 14)
ÁðÜíôçóç:
Áñ÷éêÜ, ðñÝðåé íá åðéóçìÜíïõìå ôçí ïìïéüôçôá áíÜìåóá óôï óõëëïãéóìü ôçò ëïãé-
êÞò êáé óôï âáóéêü åðé÷åßñçìá ôïõ êåéìÝíïõ. Óêïðüò êáé ôùí äýï óõëëïãéóìþí åßíáé
íá áðïäåé÷ôåß ôï üôé ìåñéêÝò åöåõñÝóåéò åßíáé ãåãïíüôá êïóìïúóôïñéêÜ. ÊáôÜ ôá Üëëá
éó÷ýåé üôé Ý÷åé ãñáöôåß ãéá ôéò ïìïéüôçôåò êáé ôéò äéáöïñÝò ôùí óõëëïãéóìþí ôçò ëïãé-
êÞò êáé ôùí óõëëïãéóôéêþí åðé÷åéñçìÜôùí.
Ôï óõëëïãéóôéêü åðé÷åßñçìá ôïõ Ãéþñãïõ Ìáíùëßäç, áêïëïõèåß ôüóï óôéò ðñïêåß-
ìåíåò (Åßíáé ãåãïíüò üôé ... ôéò ôý÷åò ôçò áíèñùðüôçôáò/ðñáãìáôéêÜ ïé åõöåõñÝóåéò áõ-
ôÝò ... ðïõ ìðïñåß íá ìåôáâÜëëåé ôéò áíèñþðéíåò ôý÷åò) üóï êáé óôï óõìðÝñáóìá (üóåò
åöåõñÝóåéò êáôüñèùóáí ... åßíáé ãåãïíüôá êïóìïúóôïñéêÞò óçìáóßáò) ôçí ßäéá ðïñåßá
ìå ôï óõëëïãéóìü ôçò ëïãéêÞò.
Ùóôüóï, ï ëüãïò ôïõ êåéìÝíïõ åßíáé éäéáßôåñá áíåðôõãìÝíïò êáé åìðëïõôéóìÝíïò ìå
áíáöïñÝò óå éóôïñéêÜ ðáñáäåßãìáôá (åöåýñåóç áôìïý, ðõñßôéäáò, öùôéÜò) êáé ðáíèï-
ìïëïãïýìåíåò áîßåò êáé åðïìÝíùò, ôåëåßùò äéáöïñåôéêüò (áðü Üðïøç åìöÜíéóçò) óå
ó÷Ýóç ìå ôï óõëëïãéóìü. ÔÝëïò, ìðïñïýìå íá åðéóçìÜíïõìå üôé ç óýíôáîç ôïõ óõë-
ëïãéóôéêïý åðé÷åéñÞìáôïò êáé ç äéáôýðùóÞ ôïõ, åßíáé ðïëõðëïêüôåñåò áðü ôéò áíôßóôïé-
÷åò ôïõ óõëëïãéóìïý ôçò ëïãéêÞò.
Ïé ïìïéüôçôåò åðßóçò, ìðïñïýí íá åóôéáóôïýí óôï ãåãïíüò üôé ôüóï ï óõëëïãéóìüò
ôçò ëïãéêÞò, üóï êáé ôï óõëëïãéóôéêü åðé÷åßñçìá, áêïëïõèïýí ôçí ðáñáãùãéêÞ ìÝèï-
äï ãéá íá êáôáëÞîïõí óôï óõìðÝñáóìá, êáèþò êáé óôï üôé ïé ðñïêåßìåíÝò ôïõò åßíáé
êáôçãïñéêÝò ðñïôÜóåéò/êñßóåéò êáé ïé ßäéïé êáôçãïñçìáôéêïß óõëëïãéóìïß.
2ç ¢óêçóç:
Ìå ôé åßäïõò óõëëïãéóôéêÞ ðïñåßá (ðáñáãùãéêÞ, åðáãùãéêÞ) ïñãáíþíïíôáé
ôá ðáñáêÜôù åðé÷åéñÞìáôá; (óåëßäá ó÷ïëéêïý âéâëßïõ 15)

24. 24 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
ÁðÜíôçóç:
1. Ôï ðñþôï åðé÷åßñçìá ïñãáíþíåôáé ìå ðáñáãùãéêÞ óõëëïãéóôéêÞ ðïñåßá. ÎåêéíÜåé
áðü ìßá ãåíéêÞ áñ÷Þ ãéá íá êáôáëÞîåé ó’ Ýíá åéäéêü óõìðÝñáóìá. Ðéï óõãêåêñéìÝíá:
Ðñïêåßìåíåò: á) ÕðÜñ÷åé ïñãÜíùóç óôïí êüóìï.
â) Ç ïñãÜíùóç ðñïûðïèÝôåé êÜðïéï ïñãáíùôÞ.
ÓõìðÝñáóìá: ¢ñá ðñÝðåé íá õðÜñ÷åé êÜðïéïò ïñãáíùôÞò ôïõ êüóìïõ.
2. Ôï äåýôåñï åðé÷åßñçìá ïñãáíþíåôáé ìå åðáãùãéêÞ óõëëïãéóôéêÞ ðïñåßá. Îåêé-
íÜåé äçëáäÞ, áðü ìßá åéäéêÞ ðñüôáóç/êñßóç êáé êáôáëÞãåé ó’ Ýíá åéäéêü óõìðÝñáóìá.
Ðéï áíáëõôéêÜ:
Ðñïêåßìåíåò: á) (ï ÃéÜííçò åíí.) ÊëÝâåé óôç «Ìïíüðïëç»
â) üðïéïò êëÝâåé óôç «Ìïíüðïëç» åßíáé áíáîéüðéóôï ðñüóùðï [áõôÞ
ç ðñïêåßìåíç åííïåßôáé]
ÓõìðÝñáóìá:Ï ÃéÜííçò åßíáé áíáîéüðéóôï ðñüóùðï.
3. Ôï ôñßôï êáôÜ óåéñÜ åðé÷åßñçìá ïñãáíþíåôáé ìå ðáñáãùãéêÞ óõëëïãéóôéêÞ ðï-
ñåßá. ÄçëáäÞ:
Ðñïêåßìåíåò: á) Ï óêýëïò ôïõ óðéôéêïý ðÜíôá åðéôßèåôáé óôïõò îÝíïõò
â) ¼ìùò, åêåßíï ôï âñÜäõ äåí áêïýóôçêå ïýôå Ýíá ãáýãéóìá
ÓõìðÝñáóìá:¢ñá, ï äéáññÞêôçò ðñÝðåé íá åßíáé ãíùóôüò ôçò ïéêïãÝíåéáò.
4. ÔÝëïò, ôï ôÝôáñôï åðé÷åßñçìá óôçñßæåôáé óôçí åðáãùãéêÞ óõëëïãéóôéêÞ ðïñåßá. Á-
ðü ôï ìåñéêü/åéäéêü ïäçãïýìáóôå óôï ãåíéêü/áöçñçìÝíï óõìðÝñáóìá (ðïõ áðëÜ ðé-
èáíïëïãåßáé üôé éó÷ýåé).
Ðñïêåßìåíåò: á) Ïé åñãáæüìåíïé óå åñãïóôÜóéï ðáñáóêåõÞò ëéðáóìÜôùí, óôï
ôìÞìá ðáñáãùãÞò, óôï ïðïßï åêëýåôáé äéïîåßäéï ôïõ èåßïõ êáé ïîåßäéï ôïõ áæþôïõ, ðá-
ñáðïíïýíôáé üôé äáêñýæïõí ôá ìÜôéá ôïõò êáé êáßåé ï ëáéìüò ôïõò, üôáí âñßóêïíôáé óôï
÷þñï ôçò äïõëåéÜò ôïõò.
â) Ôá óõìðôþìáôá áõôÜ äåí ðáñïõóéÜæïõí ôçí ßäéá Ýíôáóç ôï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ðïõ
âñßóêïíôáé ïé åñãáæüìåíïé óôï óðßôé ôïõò, êáé åîáöáíßæïíôáé åíôåëþò, áí ìåôáôåèïýí óå
êÜðïéï Üëëï ôìÞìá åñãáóßáò óôï ßäéï åñãïóôÜóéï.
ÓõìðÝñáóìá: Ãé’ áõôüí ôï ëüãï, ôï äéïîåßäéï ôïõ èåßïõ êáé ôï ïîåßäéï ôïõ áæþôïõ
èåùñïýíôáé ç ðéèáíÞ áéôßá ãéá ôçí ðñüêëçóç ôùí ðáñáðÜíù óõìðôùìÜôùí óôïõò åñ-
ãáæüìåíïõò.

25. Ç ÐÅÉÈÙ 25
1ç Åñþôçóç:
á) Íá ÷áñáêôçñéóôïýí ïé ðéï êÜôù óõëëïãéóìïß ôçò ëïãéêÞò ìå âÜóç ôçí
ðïñåßá ðïõ áêïëïõèåß ï íïõò ãéá íá öèÜóåé óôï óõìðÝñáóìá:
1. Ïé «õðáíÜðôõêôåò» ÷þñåò ìáóôßæïíôáé áðü ÷ñüíéá ïéêïíïìéêÞ êáèõóôÝ-
ñçóç. Ç ðëåéïøçößá ôùí ÷ùñþí ôçò ÁöñéêáíéêÞò çðåßñïõ èåùñïýíôáé
«õðáíÜðôõêôåò». ¢ñá ïé ÷þñåò ôçò ÁöñéêáíéêÞò çðåßñïõ ìáóôßæïíôáé
áðü ÷ñüíéá ïéêïíïìéêÞ êáèõóôÝñçóç.
2. ÐÝñóõ ìå äÜãêùóå Ýíáò óêýëïò. Ï óêýëïò ôïõ ãåßôïíá åßíáé åðéèåôéêüò.
¢ñá, ï óêýëïò ôïõ ãåßôïíá åßíáé ðéèáíü íá ìå äáãêþóåé.
3. Ç ÑïõÜíôá èåùñåßôáé «õðáíÜðôõêç» ÷þñá. Ç ÑïõÜíôá åßíáé ÷þñá ôçò Á-
öñéêáíéêÞò çðåßñïõ. ¢ñá ïé ÷þñåò ôçò ÁöñéêáíéêÞò çðåßñïõ èåùñïý-
íôáé «õðáíÜðôõêôåò».
â) Íá ÷áñáêôçñéóôïýí ïé ðéï êÜôù óõëëïãéóìïß ìå âÜóç ôï åßäïò ôùí ðñï-
ôÜóåùí ðïõ áðïôåëïýí ôéò ðñïêåßìåíåò:
1. Ãéá ôéò ìåôáðôõ÷éáêÝò óðïõäÝò ï Íßêïò ðñïôéìÜåé Þ ôá åêðáéäåõôéêÜ é-
äñýìáôá ôçò Ãáëëßáò Þ ôá åêðáéäåõôéêÜ éäñýìáôá ôçò Ãåñìáíßáò.
Ï Íßêïò óðïõäÜæåé óôç Ãåñìáíßá.
¢ñá, ï Íßêïò äåí ðñïôßìçóå ôá åêðáéäåõôéêÜ éäñýìáôá ôçò Ãáëëßáò.
2. Áí ï Ïëõìðéáêüò ðñïêñéèåß óôïõò ôåëéêïýò ôïõ Åõñùðáúêïý Ðñùôá-
èëÞìáôïò Ðïäïóöáßñïõ óçìáßíåé üôé åßíáé êáëÞ ïìÜäá.
Ï Ïëõìðéáêüò äåí ðÝôõ÷å íá ðñïêñéèåß óôïõò ôåëéêïýò.
¢ñá ï Ïëõìðéáêüò äåí åßíáé êáëÞ ïìÜäá.
3. Ôá Ýíôïìá äåí åßíáé èçëáóôéêÜ.
Ç ìÝëéóóá åßíáé Ýíôïìï.
¢ñá, ç ìÝëéóóá äåí åßíáé èçëáóôéêü.
ÁðÜíôçóç:
á) 1. Ðáñáãùãéêüò, 2. Áíáëïãéêüò, 3. Åðáãùãéêüò.
â) 1. Äéáæåõêôéêüò, 2. Õðïèåôéêüò, 3. Êáôçãïñéêüò.

26. 26 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
2ç Åñþôçóç:
Íá áíáðôýîåôå óå ìßá-äýï ðáñáãñÜöïõò ôïí ðéï êÜôù óõëëïãéóìü ôçò ëï-
ãéêÞò:
Ç óýã÷ñïíç åðéóôÞìç êáé ôå÷íïëïãßá Ýêáíå ôéò ãõíáßêåò íá îáíáêåñäßóïõí
ôçí åëåõèåñßá ôùí ôñïöïóõëëåêôñéþí ðñïãüíùí ôïõò.
Ùóôüóï, óõ÷íÜ óõìâáßíåé ïé ãõíáßêåò óÞìåñá, íá âñßóêïíôáé öïñôùìÝíåò
ìå äýï äïõëåéÝò, ìÝóá êáé Ýîù áðü ôï óðßôé.
¢ñá, ç óýã÷ñïíç åðéóôÞìç êáé ôå÷íïëïãßá åðéâÜñõíå åñãáóéáêÜ ôéò ãõíáß-
êåò ôçò åðï÷Þò ìáò.
ÁðÜíôçóç:
Ç åðáíÜóôáóç õøçëÞò ôå÷íïëïãßáò ðïõ óõíôåëÝóôçêå óôéò ôåëåõôáßåò äåêáåôßåò ôïõ
áéþíá ìáò åðÝôñåøå óôéò óýã÷ñïíåò ãõíáßêåò íá Ý÷ïõí ôçí åõêáéñßá íá åñãáóôïýí Ý-
îù áðü ôï óðßôé ôïõò. Åðßóçò, ïé ìÝèïäïé áíôéóýëëçøçò êáé ï ïéêïãåíåéáêüò ðñïãñáì-
ìáôéóìüò, ôïõò Ýäùóå ôï äéêáßùìá íá óõíå÷ßæïõí ôçí åðáããåëìáôéêÞ ôïõò óôáäéïäñï-
ìßá, ÷ùñßò íá ôç äéáêüðôïõí åîáéôßáò áíåðéèýìçôùí êõÞóåùí.
¼ìùò, ç áëëáãÞ ðïõ åðÝöåñå ç ôå÷íïëïãéêÞ åðáíÜóôáóç óôéò ïéêïíïìéêÝò ó÷Ýóåéò
äåí áêïëïõèÞèçêå áðü ôçí áíáãêáßá êïéíùíéêÞ áëëáãÞ. ¸ôóé, ïé åñãáæüìåíåò ãõíáß-
êåò óõ÷íÜ âñßóêïíôáé öïñôùìÝíåò êáé ìå ôéò äïõëåéÝò ôïõ óðéôéïý, ðïõ ïé Üíäñåò (ëü-
ãù íïïôñïðßáò) åîáêïëïõèïýí íá ôéò èåùñïýí ãõíáéêåßá áñìïäéüôçôá. ÅðïìÝíùò, áõ-
ôÝò ïé áëëáãÝò áýîçóáí ôï öüñôï åñãáóßáò äßíïíôáò ìéáí åðßöáóç åëåõèåñßáò óôéò åñ-
ãáæüìåíåò ãõíáßêåò.
3ç Åñþôçóç:
Íá åíôïðßóåôå êáé íá óçìåéþóåôå ôï âáóéêü óõëëïãéóôéêü åðé÷åßñçìá ôïõ
ðéï êÜôù áðïóðÜóìáôïò:
Ç óçìáóßá ôùí ëáúêþí ðïëéôéóìéêþí åêäçëþóåùí, ùò ðçãÞò ðëçñïöï-
ñéþí ãéá ôïí ôñüðï æùÞò êáé óêÝøçò ìéáò óõìâéùôéêÞò ïìÜäáò, ãéá ôçí
êïéíùíéêÞ ôçò ïñãÜíùóç, êáèþò êáé ãéá ôïõò ìç÷áíéóìïýò ðïõ åîáóöá-
ëßæïõí ôçí áíáðáñáãùãÞ ôçò ìÝóá óôï ÷ñüíï, Ý÷åé ãåíéêÜ ðáñáìåëçèåß á-
ðü ôïõò åèíïãñÜöïõò êáé ëáïãñÜöïõò ôùí Âáëêáíéêþí ÷ùñþí, áðïññï-
öçìÝíïõò, ðñéí áð’ üëá, áðü ôç öñïíôßäá íá åðéâåâáéþóïõí, ìÝóá áðü áõ-
ôÝò, ôçí áñ÷áéüôçôá êáé ìïíáäéêüôçôá ôïõ Ýèíïõ.
Ï Ýíôïíïò åèíïêåíôñéóìüò, ç Ü÷ñïíç ïðôéêÞ êáé ç ìõèïðïßçóç ôïõ õðü ìå-

27. Ç ÐÅÉÈÙ 27
ëÝôç áíôéêåéìÝíïõ (ï ëáüò êáé ï ðïëéôéóìüò ôïõ) áðïôåëïýí ìåñéêÜ áðü ôá
êïéíÜ ìåßæïíá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôùí ðñïóåããßóåùí ôùí âáëêáíéêþí åèíï-
ãñáöéêþí ó÷ïëþí. ÁõôÞ ç ìåèïäïëïãéêÞ óôÜóç Ý÷åé ìÝ÷ñé óÞìåñá åìðï-
äßóåé íá äïýìå óôï ëáúêü ðïëéóôéóìéêü ãåãïíüò êÜôé Üëëï Ýîù áðü ôçí «á-
äéÜóåéóôç» áðüäåéîç ôçò êïéíÞò êáôáãùãÞò åíüò «ëáïý», áäéáöïñïðïßç-
ôïõ, êïéíùíéêÜ êáé åèíïëïãéêÜ, êáé ôïõ ïðïßïõ ç ðáñÜäïóç áíôéðáñáôßèå-
ôáé óôçí ðáñÜäïóç ôùí ãåéôïíéêþí ëáþí, åíþ óõíäÝåôáé ôáõôü÷ñïíá ìå ôçí
ðáñÜäïóç ôçò äõôéêÞò Åõñþðçò.
ÓôÜèç ÄáìéáíÜêïõ, ÐáñÜäïóç Áíôáñóßáò êáé Ëáúêüò Ðïëéôéóìüò, åêä.
ÐëÝèñïí, ÁèÞíá 1995, óåë. 21.
ÁðÜíôçóç:
Ôï âáóéêü óõëëïãéóôéêü åðé÷åßñçìá ðïõ ÷ñçóéìïðïéåßôáé áðü ôï óõããñáöÝá, áöï-
ñÜ óôçí ðáñáìÝëçóç ôçò óçìáóßáò ôùí ëáúêþí ðïëéôéóìéêþí åêäçëþóåùí ùò öïñÝá é-
óôïñéêþí êáé åèíïãñáöéêþí ðëçñïöïñéþí áðü ôéò áíôßóôïé÷åò åèíïãñáöéêÝò êáé ëáï-
ãñáöéêÝò ó÷ïëÝò ôùí Âáëêáíéêþí ÷ùñþí, åîáéôßáò ôïõ Ýíôïíïõ åèíïêåíôñéóìïý êáé ôçò
ìõèïðïßçóçò ôïõ õðü åîÝôáóç áíôéêåéìÝíïõ, äçëáäÞ ôïõ ëáïý êáé ôïõ ðïëéôéóìïý ôïõ.
Êáé ðéï ó÷çìáôéêÜ:
Ðñïêåßìåíåò: á) ï Ýíôïíïò åèíïêåíôñéóìüò, ç Ü÷ñïíç ïðôéêÞ êáé ç ìõèïðïßçóç
ôïõ õðü ìåëÝôç ... ôùí Âáëêáíéêþí åèíïãñáöéêþí ó÷ïëþí.
â) ÁõôÞ ç ìåèïäïëïãéêÞ óôÜóç åìðïäßæåé íá äïýìå óôï ëáúêü ðïëéôéóìéêü ãåãïíüò
êÜôé Üëëï Ýîù áðü ôçí áðüäåéîç ôçò êïéíÞò êáôáãùãÞò åíüò «ëáïý».
ÓõìðÝñáóìá: ¢ñá, ç óçìáóßá ôùí ëáúêþí ðïëéôéóìéêþí åêäçëþóåùí, ùò ðçãÞò
ðëçñïöïñéþí Ý÷åé ãåíéêÜ ðáñáìåëçèåß áðü ôïõò åèíïãñÜöïõò êáé ëáïãñÜöïõò ôùí
Âáëêáíéêþí ÷ùñþí.
I

28. 28 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
ÅÍÏÔÇÔÁ 4Ç
ÅÃÊÕÑÏÔÇÔÁ, ÁËÇÈÅÉÁ,
ÏÑÈÏÔÇÔÁ ÅÍÏÓ ÅÐÉ×ÅÉÑÇÌÁÔÏÓ
ÈÅÙÑÉÁ – ÏÑÉÓÌÏÉ
á) ¸ãêõñï ïíïìÜæåôáé ôï åðé÷åßñçìá, ôïõ ïðïßïõ ïé ðñïêåßìåíåò êáôáëÞãïõí ìå ëï-
ãéêÞ áíáãêáéüôçôá ó’ Ýíá óõìðÝñáóìá áíåîÜñôçôá áðü ôï áí åêåßíï Þ ïé ðñïêåßìå-
íÝò ôïõ Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôçí ðñáãìáôéêüôçôá. Ãéá ðáñÜäåéãìá, ôï ðéï êÜôù åðé÷åß-
ñçìá åßíáé Ýãêõñï ëïãéêÜ, áëëÜ áíáëçèÝò, áöïý ïýôå ïé ðñïêåßìåíåò, ïýôå ôï óõ-
ìðÝñáóìá áíôáðïêñßíïíôáé óôçí ðñáãìáôéêüôçôá.
Ðñïêåßìåíåò: 1. ¼ëá ôá æþá åßíáé èçëáóôéêÜ.
2. Ç ÷åëþíá åßíáé æþï.
ÓõìðÝñáóìá: ¢ñá, ç ÷åëþíá åßíáé èçëáóôéêü.
â) ÁíôéèÝôùò, áëçèÝò ïíïìÜæåôáé ôï åðé÷åßñçìá, ôïõ ïðïßïé ïé ðñïêåßìåíåò êáé ôï óõ-
ìðÝñáóìá, Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôçí ðñáãìáôéêüôçôá. Ãéá ðáñÜäåéãìá:
Ðñïêåßìåíåò: 1. Ïé ðëáíÞôåò ôïõ çëéáêïý ìáò óõóôÞìáôïò ðåñéóôñÝöïíôáé ãýñù
áðü ôïí Þëéï.
Ðñïêåßìåíåò: 2. Ï Êñüíïò áíÞêåé óôï çëéáêü ìáò óýóôçìá
ÓõìðÝñáóìá: ¢ñá, ï Êñüíïò ðåñéóôñÝöåôáé ãýñù áðü ôïí Þëéï.
¸ôóé, äéáðéóôþíïõìå üôé ç åãêõñüôçôá êáé ç áëÞèåéá åíüò åðé÷åéñÞìáôïò äåí åßíáé
áëëçëÝíäåôåò. ¸íá åðé÷åßñçìá, äçëáäÞ, ãéá íá èåùñçèåß Ýãêõñï äå ÷ñåéÜæåôáé íá åß-
íáé áëçèÝò.

29. Ç ÐÅÉÈÙ 29
ã) ÔÝëïò, Ýíá åðé÷åßñçìá (Þ Ýíáò óõëëïãéóìüò) áðïêáëåßôáé ïñèü üôáí êáé ïé ðñïêåß-
ìåíÝò ôïõ åßíáé áëçèåßò êáé ôï ßäéï åßíáé Ýãêõñï, áðü Üðïøç êáèáñÜ ôõðéêþò ëïãéêÞ.
Åðßóçò, ï óõëëïãéóìüò (Þ ôï åðé÷åßñçìá) ìÝóù ôïõ ïðïßïõ ãßíåôáé åìöáíÞò ç ïñèü-
ôçôá ìéáò ðñüôáóçò (ìéáò êñßóçò/Üðïøçò Þ åíüò èåùñÞìáôïò) ëÝãåôáé áðüäåéîç.
¢óêçóç:
ÁîéïëïãÞóôå ôá ðáñáêÜôù óõëëïãéóôéêÜ ó÷Þìáôá ùò ðñïò ôçí åãêõñüôçôá,
ôçí áëÞèåéá êáé ôçí ïñèüôçôÜ ôïõò. (óåëßäá ó÷ïëéêïý âéâëßïõ 17)
ÁðÜíôçóç:
1. Ôï ðñþôï óõëëïãéóôéêü ó÷Þìá åßíáé ëïãéêþò ïñèü ãéáôß áöåíüò ïé ðñïêåßìåíÝò
ôïõ åßíáé áëçèåßò êáé ó÷åôéêÝò ìå ôçí ðñáãìáôéêüôçôá êáé áöåôÝñïõ ïäçãïýí êá-
ôÜ ëïãéêÞ áíáãêáéüôçôá óôï óõìðÝñáóìá (Ýãêõñï åðé÷åßñçìá).
2. Ôï äåýôåñï åðé÷åßñçìá åßíáé Ýãêõñï, áöïý ïé ðñïêåßìåíåò ïäçãïýí ôõðéêþò ëï-
ãéêÜ óôï óõìðÝñáóìá, áëëÜ äåí åßíáé áëçèÝò. Äéáðéóôþíïõìå, äçëáäÞ, üôé ïé
ðñïêåßìåíåò äåí áíôáðïêñßíïíôáé óôçí ðñáãìáôéêüôçôá, áöïý ïýôå ïé ¸ëëçíåò
åßíáé êáôáäéêáóìÝíïé óå ðåíßá, ïýôå ôá åëëçíéêÜ åäÜöç åßíáé öôù÷Ü.
3. Ï ôñßôïò óõëëïãéóìüò äåí åßíáé ëïãéêÜ ïñèüò. ÌÜëéóôá, äå äéáèÝôåé ïýôå åãêõ-
ñüôçôá, ãéáôß ôï óõìðÝñáóìá äå óõíÜãåôáé áðü ôéò ðñïêåßìåíåò, áëëÜ áíôßèåôá åß-
íáé ðñïúüí ôçò åêïýóéáò Þ áêïýóéáò áðïìÜêñõíóçò ôïõ ïìéëïýíôïò áðü ôï èÝìá
ðïõ ðñáãìáôåýåôáé.
4. Ï ôÝôáñôïò óõëëïãéóìüò åßíáé Ýãêõñïò, áëëÜ äåí åßíáé ëïãéêÜ ïñèüò, ãéáôß ïé
ðñïêåßìåíÝò ôïõ äåí åßíáé áëçèåßò. Ó÷çìáôéêÜ ï ðéï ðÜíù óõëëïãéóìüò åßíáé:
4. Ðñïêåßìåíåò: Ôï íåñü óôáìáôÜåé ôç äßøá
Ç èÜëáóóá áðïôåëåßôáé áðü íåñü.
4. ÓõìðÝñáóìá: ¢ñá, ç èÜëáóóá óôáìáôÜåé ôç äßøá.

30. 30 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
1ç Åñþôçóç:
Íá åíôïðßóåôå ôá åðé÷åéñÞìáôá óôï ðéï êÜôù êåßìåíï êáé íá ôá áîéïëïãÞ-
óåôå ùò ðñïò ôçí åãêõñüôçôá, ôçí áëÞèåéá êáé ôçí ïñèüôçôÜ ôïõò, äéêáéï-
ëïãþíôáò ôçí áðÜíôçóÞ óáò:
«¸ðåéôá, ï åëëçíéêüò ÷þñïò óôéò ãåùãñáöéêÝò, ïéêïíïìéêÝò, êïéíùíéêÝò
êáé ðíåõìáôéêÝò ôïõ äïìÝò áðïôÝëåóå ðÜíôá ó’ ïëüêëçñç ôçí éóôïñßá ôïõ
Ýíáí ïñéáêü ÷þñï áíÜìåóá óå äýï îå÷ùñéóôïýò êüóìïõò – áíáôïëéêü êáé
äõôéêü – ðïõ äåí Ýìåéíáí ðïôÝ óôåãáíÜ êëåéóôïß. Êáé óôçí åðéêïéíùíßá á-
íÜìåóá óôïõò äýï áõôïýò êüóìïõò, ï ñüëïò ôïõ åëëçíéóìïý Þôáí ðñùôáñ-
÷éêüò. Ãéáôß, ü÷é ìüíï ïé ¸ëëçíåò, áðü ôçí áõãÞ ôçò éóôïñßáò ôïõò, áðëþ-
èçêáí áêôéíùôÜ ó’ ïëüêëçñï ôï ìåóïãåéáêü ÷þñï êáé ðÝñáí áõôïý ìå ôéò
áñ÷áßåò áðïéêßåò, ôéò íåüôåñåò ðáñïéêßåò êáé ôçí êáôÜ êáéñïýò åðåêôáôéêÞ
ðïëéôéêÞ ôùí äéáöüñùí ðïëéôéêþí ó÷çìáôéóìþí ôïõ Åëëçíéóìïý, áëëÜ êáé
ïé äéÜöïñïé ëáïß ôçò Äýóçò êáé ôçò ÁíáôïëÞò êáôÝêëõóáí êáôÜ êáéñïýò
ðñüóêáéñá Þ ìïíéìüôåñá ôïí Åëëçíéêü ÷þñï. ¸ôóé, ï ÷þñïò áõôüò äßêáéá
ìðïñåß íá ÷áñáêôçñéóèåß óôáõñïäñüìé ôùí ëáþí».
Í. Óâïñþíïõ, ÐáñÜäïóç êáé ÅëëçíéêÞ Ôáõôüôçôá, ÁèÞíá 1981
ÁðÜíôçóç:
Ï óõããñáöÝáò åðéèõìåß íá áðïäåßîåé ôçí ïñéáêüôçôá ôïõ åëëçíéêïý ÷þñïõ áðü ôçí
áñ÷áéüôçôá ùò ôéò ìÝñåò ìáò. Ç óõíÜíôçóç ôçò Äýóçò êáé ôçò ÁíáôïëÞò êáé ç ãüíéìç
åðéêïéíùíßá (ðïëéôéóìéêÞ, êïéíùíéêï-ïéêïíïìéêÞ, ðïëéôéêÞ) áíÜìåóá ó’ áõôïýò ôïõò
äýï îå÷ùñéóôïýò êüóìïõò, êáèéóôÜ ôçí ÅëëÜäá, óôáõñïäñüìé ôùí ëáþí.
Ôï âáóéêü óõëëïãéóôéêü åðé÷åßñçìá ôïõ óõããñáöÝá óôï ðéï ðÜíù áðüóðáóìá åßíáé
ôï áêüëïõèï:
Ðñïêåßìåíåò:
á) Ï åëëçíéêüò ÷þñïò áðïôÝëåóå ó’ ïëüêëçñç ôçí éóôïñßá ôïõ Ýíáí ïñéáêü ÷þñï
áíÜìåóá óå äýï îå÷ùñéóôïýò êüóìïõò – áíáôïëéêü êáé äõôéêü – ðïõ äåí Ýìåéíå
ðïôÝ óôåãáíüò.

31. Ç ÐÅÉÈÙ 31
â) ¼÷é ìüíïí ïé ¸ëëçíåò, áëëÜ êáé ïé äéÜöïñïé ëáïß ôçò Äýóçò êáé ôçò ÁíáôïëÞò
êáôÝêëõóáí ôïí åëëçíéêü ÷þñï.
ÓõìðÝñáóìá: ¢ñá, ï ÷þñïò áõôüò äßêáéá ìðïñåß íá ÷áñáêôçñéóèåß óôáõñïäñüìé
ôùí ëáþí.
Ùò ðñïò ôçí ïñèüôçôá ôïõ óõëëïãéóìïý, åýêïëá ìðïñåß íá ðáñáôçñÞóåé ï áíá-
ãíþóôçò üôé Ý÷ïõìå íá êÜíïõìå ì’ Ýíá ëïãéêþò ïñèü åðé÷åßñçìá, áöïý ôüóï ïé ðñï-
êåßìåíåò, üóï êáé ôï óõìðÝñáóìá åßíáé áëçèÞ. Ï åëëçíéêüò ÷þñïò, üðùò ìáñôõñåßôáé,
õðÞñîå áíÝêáèåí ï ôüðïò ôçò åðéêïéíùíßáò êáé ôïõ óõã÷ñùôéóìïý äýï áíôéèåôéêþí –
áëëÜ éó÷õñþí ðïëéôéóìéêÜ – êüóìùí, ôïõ äõôéêïý êáé ôïõ áíáôïëéêïý.
ÅðéðñïóèÝôùò, ôï óõìðÝñáóìá ôïõ åîåôáæüìåíïõ óõëëïãéóìïý óõíÜãåôáé êáôÜ ëï-
ãéêÞ áíáãêáéüôçôá áðü ôéò ðñïêåßìåíåò, ÷áñáêôçñßæïíôÜò ôïí ùò Ýãêõñï.
2ç Åñþôçóç:
Ðïéïé áðü ôïõò ðéï êÜôù óõëëïãéóìïýò åßíáé ëïãéêÜ ïñèïß êáé ðïéïé ü÷é;
á) Ï × äéÝðñáîå, ðñéí óõëëçöèåß, óùñåßá ëçóôåéþí.
Ï × åßíáé ïéêïíïìéêüò ìåôáíÜóôçò.
¢ñá, ïé ïéêïíïìéêïß ìåôáíÜóôåò åõèýíïíôáé ãéá óùñåßá ëçóôåéþí.
â) Ï ¢ñçò åßíáé ðëáíÞôçò ôïõ çëéáêïý óõóôÞìáôïò.
Ï ¢ñçò åßíáé åôåñüöùôïò ðëáíÞôçò.
¢ñá, ïé ðëáíÞôåò ôïõ çëéáêïý óõóôÞìáôïò åßíáé åôåñüöùôïé.
ã) ¼ëá ôá Ýìâéá üíôá åßíáé èíçôÜ.
Ï Üíèñùðïò åßíáé Ýìâéï ïí.
¢ñá ï Üíèñùðïò åßíáé èíçôüò.
ÁðÜíôçóç:
á) Ï óõëëïãéóìüò áõôüò åßíáé ëïãéêÜ ëáíèáóìÝíïò, ãéáôß ïýôå Ýãêõñïò åßíáé, áöïý ôï
óõìðÝñáóìá äå óõíÜãåôáé êáôÜ ëïãéêÞ áíáãêáéüôçôá áðü ôéò ðñïêåßìåíåò, ïýôå á-
ëçèÞò, áöïý ïé ðñïêåßìåíåò äåí Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôçí ðñáãìáôéêüôçôá.
â) Ï óõëëïãéóìüò áõôüò åßíáé ëïãéêÜ ïñèüò, ãéáôß åßíáé Ýãêõñïò êáé áëçèÞò.
ã) Ï ôñßôïò óõëëïãéóìüò åßíáé ëïãéêÜ ïñèüò, ãéáôß åßíáé Ýãêõñïò êáé áëçèÞò.

32. 32 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
ÅÍÏÔÇÔÁ 5Ç
ÁÎÉÏËÏÃÇÓÇ
ÔÏÕ ÅÐÉ×ÅÉÑÇÌÁÔÏÓ
ÈÅÙÑÉÁ – ÏÑÉÓÌÏÉ
¼ðùò áíáöÝñáìå êáé ðéï ðÜíù (âë. Åíüôçôá 4ç), ãéá íá áîéïëïãÞóïõìå ïðïéïäÞðïôå
åðé÷åßñçìá åëÝã÷ïõìå äýï ðñÜãìáôá: á) áí ôï óõìðÝñáóìÜ ôïõ ðñïêýðôåé áðü ôéò ðñï-
êåßìåíåò êáôÜ ëïãéêÞ áíáêáéüôçôá (åãêõñüôçôá åðé÷åéñÞìáôïò) êáé â) áí ïé ðñïêåßìå-
íåò ôïõ åðé÷åéñÞìáôïò Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôçí ðñáãìáôéêüôçôá (áëÞèåéá åðé÷åéñÞìáôïò).
¸íá ôñßôï óôïé÷åßï ôï ïðïßï ðñÝðåé íá åîåôÜæïõìå üôáí áîéïëïãïýìå Ýíá åðé÷åßñç-
ìá åßíáé ôï áí áõôü óôçñßæåôáé óå ðñïêåßìåíåò ðïõ åßíáé ðñïóùðéêÝò ãíþìåò Þ óå ðñï-
êåßìåíåò ãåíéêÞò áíáãíþñéóçò (êïéíÜ áðïäåêôÝò áðüøåéò).
ÅéäéêÜ ãéá ôïõò åðáãùãéêïýò óõëëïãéóìïýò (âë. Åíüôçôá 3ç), üôáí áîéïëïãïýíôáé,
ïöåßëïõìå íá ãíùñßæïõìå ôá ðéï êÜôù óôïé÷åßá:
1. Ìüíï ç ôÝëåéá åðáãùãÞ ïäçãåß óå âÝâáéï óõìðÝñáóìá.
2. Ç áôåëÞò åðáãùãÞ ïäçãåß óå óõìðÝñáóìá ðéèáíïëïãéêïý ÷áñáêôÞñá ãéáôß äåí á-
ðáñéèìïýíôáé üëåò ïé õðÜñ÷ïõóåò ðåñéðôþóåéò ôïõ åîåôáæüìåíïõ èÝìáôïò, áëëÜ ìü-
íï ìßá.
3. Ôá åßäç ôïõ åðáãùãéêïý óõëëïãéóìïý åßíáé ôñßá: ãåíßêåõóç, áßôéï-áðïôÝëåóìá, á-
íáëïãßá.
4. Óôïí åðáãùãéêü óõëëïãéóìü ç ãåíßêåõóç ìðïñåß íá åßíáé áíåðáñêÞò, üôáí óôç-
ñßæåôáé óå ëáíèáóìÝíá Þ ðáñáãíùñéóìÝíá óôïé÷åßá, Þ åðáñêÞò, üôáí ôá óôïé÷åßá
ôçò åßíáé óùóôÜ êáé áðïäåêôÜ.

33. Ç ÐÅÉÈÙ 33
5. Óôïí åðáãùãéêü óõëëïãéóìü áéôßïõ-áðïôåëÝóìáôïò, ç áéôéþäçò ó÷Ýóç ìðïñåß íá
åßíáé ëïãéêÞ Þ áðëÜ ÷ñïíïëïãéêÞ. Åðßóçò ìðïñåß ç ßäéá ó÷Ýóç íá åßíáé õðåñá-
ðëïõóôåõìÝíç, äçëáäÞ, ìßá ìåñéêüôåñç áéôßá íá ðñïâÜëëåôáé ùò ç ìïíáäéêÞ.
6. Óôïí åðáãùãéêü óõëëïãéóìü áíáëïãßáò, ç áíáëïãßá ìðïñåß íá åßíáé åßôå êõñéï-
ëåêôéêÞ, åßôå ìåôáöïñéêÞ. Ç ìåôáöïñéêÞ áíáëïãßá ãéá íá áîéïëïãçèåß ðñÝðåé íá
Ý÷åé ôçí áîßá åíüò ëïãéêïý åðé÷åéñÞìáôïò. Óôçí êõñéïëåêôéêÞ áíáëïãßá, ïé ïìïé-
üôçôåò áíÜìåóá óôá óõãêñéíüìåíá áíôéêåßìåíá ïöåßëïõí íá åßíáé ó÷åôéêÝò ìå ôï
èÝìá/óõìðÝñáóìá êáé åðáñêåßò óå áñéèìü.
7. Ç ó÷Ýóç áéôßïõ-áðïôåëÝóìáôïò ìðïñåß íá ðáñïõóéáóôåß óôïí åðáãùãéêü óõëëï-
ãéóìü ìå ôñåéò ìïñöÝò: á) ç áéôßá åßíáé óõã÷ñüíùò åðáñêÞò êáé áíáãêáßá ãéá ôï
áðïôÝëåóìá. ÅðáñêÞò ãéáôß áñêåß ìüíï áõôÞ ãéá íá ðñïêëçèåß ôï áðïôÝëåóìá êáé
áíáãêáßá ãéáôß ôï áðïôÝëåóìá äåí ðñïêýðôåé ÷ùñßò áõôÞ, â) ç áéôßá åßíáé áíá-
ãêáßá, áëëÜ äåí åßíáé åðáñêÞò êáé ã) ç áéôßá åßíáé åðáñêÞò, áëëÜ ü÷é áíáãêáßá.
1ç ¢óêçóç:
Íá åíôïðßóåôå ðïéïé áðü ôïõò ðáñáêÜôù õðïèåôéêïýò êáé äéáæåõêôéêïýò
óõëëïãéóìïýò åßíáé Ýãêõñïé êáé ëïãéêÜ ïñèïß. Èõìçèåßôå üôé, ãéá íá åßíáé Ý-
ãêõñïò ï óõëëïãéóìüò, ðñÝðåé ïé ðñïêåßìåíÝò ôïõ íá ìáò ïäçãïýí ìå ëïãé-
êÞ áíáãêáéüôçôá óå Ýíá âÝâáéï óõìðÝñáóìá. (óåëßäá ó÷ïëéêïý âéâëßïõ 17)
ÁðÜíôçóç:
1. Ï ðñþôïò õðïèåôéêüò óõëëïãéóìüò åßíáé áöåíüò Ýãêõñïò êáé áöåôÝñïõ ëïãéêÜ
ïñèüò. Åßíáé Ýãêõñïò ãéáôß ïé ðñïêåßìåíÝò ôïõ ìáò ïäçãïýí ìå ëïãéêÞ áíáãêáéüôçôá
óôï âÝâáéï óõìðÝñáóìá (ôï áäßêçìá Ø äåí ôéìùñåßôáé áðü ôï äéêáóôÞñéï) êáé ëïãéêÜ
ïñèüò áöïý åßíáé áëçèÞò (ïé ðñïêåßìåíåò áíôáðïêñßíïíôáé óôçí ðñáãìáôéêüôçôá) êáé
óõã÷ñüíùò Ýãêõñïò.
2. Ï äåýôåñïò õðïèåôéêüò óõëëïãéóìüò äåí åßíáé ëïãéêÜ ïñèüò ãéáôß äåí åßíáé ïýôå
Ýãêõñïò, ïýôå áëçèÞò. Ðéï óõãêåêñéìÝíá, ïé ðñïêåßìåíåò äåí ïäçãïýí ìå ëïãéêÞ á-
íáãêáéüôçôá óå âÝâáéï óõìðÝñáóìá (äçëáäÞ, äåí åßíáé áðüëõôï êáé óßãïõñï üôé ôï êõ-

34. 34 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
êëïöïñéáêü èá áíôéìåôùðéæüôáí ìå ôçí åêëïãÞ ôïõ × õðïøçößïõ óôéò äçìïôéêÝò åêëï-
ãÝò). Åðßóçò, ïé ðñïêåßìåíåò ôïõ óõëëïãéóìïý äåí åßíáé áëçèåßò (äåí áíôáðïêñßíïíôáé
óôçí ðñáãìáôéêüôçôá) ãéáôß åíäÝ÷åôáé êáé Üëëïé õðïøÞöéïé íá ìðïñïýóáí íá áíôéìåôù-
ðßóïõí ôï êõêëïöïñéáêü ðñüâëçìá.
3. Ï ôñßôïò äéáæåõêôéêüò óõëëïãéóìüò åßíáé ëïãéêÜ ëáíèáóìÝíïò. Ç ðñþôç ðñïêåß-
ìåíç äåí êáëýðôåé êÜèå äõíáôÞ áéôßá ðïõ ïäçãåß ôïõò íÝïõò ðñïò ôá éáôñéêÜ åðáããÝë-
ìáôá. Ï äéáæåõêôéêüò óõëëïãéóìüò ãéá íá åßíáé Ýãêõñïò ïöåßëåé íá Ý÷åé ðëçñüôçôá êáé
ï ðéï ðÜíù äåí åßíáé ðëÞñçò ãéáôß äéáöåýãïõí ëüãïé üðùò: ç ðáñÜäïóç ôçò ïéêïãÝ-
íåéáò, ôï åðéóôçìïíéêü åíäéáöÝñïí êáé Üëëá.
4. Ï ôÝôáñôïò äéáæåõêôéêüò óõëëïãéêüò åßíáé ëïãéêÜ ïñèüò ãéáôß åßíáé êáé Ýãêõñïò
êáé áëçèÞò. Ôï óõìðÝñáóìá ðáñÜãåôáé ïìáëÜ êáé êáôÜ ëïãéêÞ áíáãêáéüôçôá áðü ôéò
ðñïêåßìåíåò. Åíþ áõôÝò ïé ôåëåõôáßåò áíôáðïêñßíïíôáé óôçí ðñáãìáôéêüôçôá (áëçèåßò
ðñïêåßìåíåò).
2ç ¢óêçóç:
Íá áîéïëïãÞóåôå ôá ðáñáêÜôù åðé÷åéñÞìáôá ðïõ áíáðôýóóïíôáé ìå ôçí å-
ðáãùãéêÞ ìÝèïäï. Íá ëÜâåôå õðüøç óáò ãéá ôçí áîéïëüãçóç êáé ôá âïç-
èçôéêÜ óôïé÷åßá ðïõ áêïëïõèïýí. (óåëßäá ó÷ïëéêïý âéâëßïõ 18)
ÁðÜíôçóç:
11. Ôï ðñþôï åðé÷åßñçìá åßíáé ìßá áôåëÞò åðáãùãÞ, ìå óõìðÝñáóìá, ðïõ ðéèáíï-
ëïãåßôáé. Ç ãåíßêåõóç ôïõ åðé÷åéñÞìáôïò äåí óôçñßæåôáé óå åðáñêÞ óôïé÷åßá, áëëÜ ìü-
íï óôçí ðñïóùðéêÞ åìðåéñßá ôïõ ïìéëïýíôïò.
12. Ôï äåýôåñï åðé÷åßñçìá åßíáé ìéá ôÝëåéá åðáãùãÞ. Ç ãåíßêåõóç åßíáé åðéôñåðôÞ
ãéáôß óôçñßæåôáé óå åðáñêÞ óôïé÷åßá.
13. Ôï ôñßôï åðé÷åßñçìá åßíáé áôåëÞò åðáãùãÞ. Ç ãåíßêåõóç åßíáé åðéóöáëÞò êáé âå-
âéáóìÝíç ãéáôß äå óôçñßæåôáé óå åðáñêÞ óôïé÷åßá, áëëÜ ìüíï ó’ Ýíá ðåñéóôáôéêü.
14. Ôï ôÝôáñôï åðé÷åßñçìá åßíáé ìéá áôåëÞò åðáãùãÞ. Ç ó÷Ýóç áéôßïõ-áðïôåëÝóìá-
ôïò äåí åßíáé ëïãéêÞ, áëëÜ ÷ñïíïëïãéêÞ (êáêÞ ìÝñá - ðñùúíÞ óõíÜíôçóç ìå ìáýñç ãÜ-
ôá).
15. Ôï ðÝìðôï åðé÷åßñçìá åßíáé ìßá áôåëÞò åðáãùãÞ. Ç ó÷Ýóç áéôßïõ-áðïôåëÝóìá-
ôïò åßíáé áíáãêáßá áëëÜ ü÷é åðáñêÞò. Ôï äéÜâáóìá åßíáé áíáãêáßá ðñïûðüèåóç åðéôõ-
÷ßáò, áëëÜ ü÷é åðáñêÞò, áöïý ç ìåèïäéêüôçôá, ç óõóôçìáôéêüôçôá, ôï êñéôéêü äéÜâá-
óìá, ìðïñïýí íá ÷áñßóïõí ìåãáëýôåñï âáèìü óå êÜðïéá ó÷ïëéêÞ äïêéìáóßá.
16. Ôï Ýêôï åðé÷åßñçìá åßíáé áôåëÞò åðáãùãÞ. Ç ó÷Ýóç áéôßïõ-áðïôåëÝóìáôïò åßíáé

35. Ç ÐÅÉÈÙ 35
áíáãêáßá áëëÜ ü÷é åðáñêÞò. Ôá óöÜëìáôá ôçò áíôéâåíéæåëéêÞò ìåñßäáò Þôáí áíáãêáßá
ðñïûðüèåóç ãéá ôçí êáôáóôñïöÞ, áëëÜ ü÷é åðáñêÞò, áöïý ëÜèç ôïõ ßäéïõ ôïõ ÂåíéæÝ-
ëïõ Þ ç óôÜóç ôùí äõôéêþí óõììÜ÷ùí óõíÝâáëáí ó’ áõôü ôï ôñáãéêü áðïôÝëåóìá.
17. Ôï Ýâäïìï åðé÷åßñçìá åßíáé ôÝëåéá åðáãùãÞ. Ç ó÷Ýóç áéôßïõ-áðïôåëÝóìáôïò åß-
íáé óõã÷ñüíùò áíáãêáßá êáé åðáñêÞò ãéá ôï áðïôÝëåóìá.
18. Áêüìá ìßá áôåëÞò åðáãùãÞ. Ï óõëëïãéóìüò ìå áíáëïãßá åßíáé ìåôáöïñéêüò êáé
ãé’ áõôü äåí åðÝ÷åé ôçí áîßá åíüò ëïãéêïý åðé÷åéñÞìáôïò.
19. Êáé áõôü ôï åðé÷åßñçìá åßíáé ìßá áôåëÞò åðáãùãÞ. Ï óõëëïãéóìüò ìå áíáëïãßá
åßíáé êõñéïëåêôéêüò, üìùò ïé ïìïéüôçôåò ðïõ åðéóçìáßíïíôáé áíÜìåóá óôá óõãêñéíüìå-
íá áíôéêåßìåíá äåí åßíáé åðáñêåßò.
10. Ôï äÝêáôï åðé÷åßñçìá åßíáé ìßá áôåëÞò åðáãùãÞ. Ï óõëëïãéóìüò ìå áíáëïãßá
åßíáé ìåôáöïñéêüò, áëëÜ äåí Ý÷åé ôçí áîßá åíüò ëïãéêïý åðé÷åéñÞìáôïò.
1ç Åñþôçóç:
Íá åíôïðßóåôå ðïéïé áðü ôïõò ðáñáêÜôù åðáãùãéêïýò óõëëïãéóìïýò åßíáé
ôÝëåéåò Þ áôåëåßò åðáãùãÝò:
á) Ïé áëëïäáðïß ðïõ åãêáôáóôÜèçêáí êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ðåñáóìÝíçò
äåêáåôßáò óôçí ÅëëÜäá åßíáé öýóåéò åãêëçìáôéêÝò. Ðñéí áðü Ýíá ìÞíá,
Ýíáò áëëïäáðüò ëÞóôåøå Ýíá óïýðåñ-ìÜñêåô.
â) Ï ¢ñçò, ï Äßáò, ï ÅñìÞò ê.ï.ê. åßíáé åôåñüöùôïé. Ï ¢ñçò, ï Äßáò, ï
ÅñìÞò ê.ï.ê. åßíáé ðëáíÞôåò ôïõ çëéáêïý óõóôÞìáôïò. ¢ñá üëïé ïé ðëá-
íÞôåò ôïõ çëéáêïý óõóôÞìáôïò åßíáé åôåñüöùôïé.
ã) Ç ìçëéÜ, ç ðïñôïêáëéÜ, ç á÷ëáäéÜ åßíáé æùíôáíïß ïñãáíéóìïß. Ç ìçëéÜ,
ç ðïñôïêáëéÜ, ç á÷ëáäéÜ åßíáé ïðùñïöüñá äÝíôñá. ¢ñá ôá ïðùñïöü-
ñá äÝíôñá åßíáé æùíôáíïß ïñãáíéóìïß.
ä) Ï Ìáñêüíé, ï ¸íôéóïí, ï Ìðåë Þôáí ìåãÜëïé åöåõñÝôåò. Ï Ìáñêüíé, ï
¸íôéóïí, ï Ìðåë Þôáí ëåõêïß. ¢ñá ïé ëåõêïß ãßíïíôáé ìåãÜëïé åöåõñÝôåò.

36. 36 ÅÊÈÅÓÇ – ÅÊÖÑÁÓÇ Ã´ ËÕÊÅÉÏÕ
ÁðÜíôçóç:
á) Ï ðñþôïò óõëëïãéóìüò åßíáé ìßá áôåëÞò åðáãùãÞ ðïõ óôçñßæåôáé óå ìßá åðéóöá-
ëÞ êáé âåâéáóìÝíç ãåíßêåõóç: Ýíáò áëëïäáðüò – üëïé ïé áëëïäáðïß. ¢ëëùóôå, üëåò ïé
áôåëåßò åðáãùãÝò êáôáëÞãïõí ì’ Ýíá ëïãéêü Üëìá óôï óõìðÝñáóìá, ãåãïíüò ðïõ ôïõò
ðñïóäßäåé ðéèáíïëïãéêü ÷áñáêôÞñá.
â) Ï äåýôåñïò óõëëïãéóìüò åßíáé ìßá ôÝëåéá åðáãùãÞ, áöïý åñåõíþíôáò ìßá ðñïò
ìßá ôéò ðåñéðôþóåéò ôïõ åîåôáæüìåíïõ èÝìáôïò êáôáëÞãïõìå óôï âÝâáéï óõìðÝñáóìá (ïé
ðëáíÞôåò ôïõ çëéáêïý óõóôÞìáôïò åßíáé åôåñüöùôá óþìáôá) ìå ìßá ãåíßêåõóç, ðïõ óôç-
ñßæåôáé óå åðáñêÞ óôïé÷åßá êáé ç ïðïßá åßíáé åðéôñåðôÞ.
ã) Ï ôñßôïò óõëëïãéóìüò åßíáé ìßá ôÝëåéá åðáãùãÞ ðïõ êáôáëÞãåé ìå ãåíßêåõóç (ç
ïðïßá óôçñßæåôáé óå åðáñêÞ óôïé÷åßá) ó’ Ýíá âÝâáéï óõìðÝñáóìá.
ä) Ï ôåëåõôáßïò óõëëïãéóìüò åßíáé ìéá áôåëÞò åðáãùãÞ, áöïý ç ãåíßêåõóç óôçí ïðïßá
óôçñßæåôáé (êÜèå ëåõêüò = ìåãÜëïò åöåõñÝôçò) äå ëáìâÜíåé õðüøç ôéò åîáéñÝóåéò, áëëÜ
êáé êÜðïéá óçìáíôéêÜ ðïëéôéóìéêÜ êáé êïéíùíéêïïéêïíïìéêÜ êñéôÞñéá, ðïõ åõíüçóáí ôá
ìÝëç ôùí êïéíùíéþí ôïõ äõôéêïý êüóìïõ, óôçí ðñïóðÜèåéÜ ôïõò íá êáôáêôÞóïõí ôçí å-
ðéóôçìïíéêÞ ãíþóç. ÅðïìÝíùò, ï óõëëïãéóìüò Ý÷åé ðéèáíïëïãéêü ÷áñáêôÞñá ãéáôß ç ãå-
íßêåõóç, áðü ôçí ïðïßá ðáñÜãåôáé ôï óõìðÝñáóìá, åßíáé âåâéáóìÝíç êáé áíåðáñêÞò.
2ç Åñþôçóç:
Ðïéïé áðü ôïõò ðéï êÜôù óõëëïãéóìïýò åßíáé ëïãéêÜ ïñèïß (Ýãêõñïé êáé á-
ëçèåßò);
á) Ïé Üíèñùðïé óôá óðßôéá ôïõò öéëïîåíïýí ùò æþá áíáøõ÷Þò Þ ãÜôåò Þ
óêýëïõò. Ï ößëïò ìïõ öéëïîåíåß ìßá ãÜôá. ¢ñá, äåí öéëïîåíåß óêýëï.
â) Ïé ðüëåìïé ãßíïíôáé åßôå ãéá ïéêïíïìéêïýò åßôå ãéá ãåùðïëéôéêïýò ëü-
ãïõò. Ï × ðüëåìïò Ýãéíå ãéá ãåùðïëéôéêïýò ëüãïõò. ¢ñá, äåí Ýãéíå ãéá
ïéêïíïìéêïýò ëüãïõò.
ã) ÖÝôïò ôï êáëïêáßñé Þ èá äïõëÝøù Þ èá îåêïõñáóôþ. Äõóôõ÷þò, ëüãù
áíåéëçìÝíùí õðï÷ñåþóåùí, äåí èá Ý÷ù ÷ñüíï ãéá îåêïýñáóç. ¢ñá, èá
äïõëÝøù.
ÁðÜíôçóç:
á) Ï ðñþôïò óõëëïãéóìüò åßíáé Ýãêõñïò, áëëÜ äåí åßíáé áëçèÞò êáé ãé’ áõôü äåí åß-
íáé ëïãéêÜ ïñèüò. Ï ðéï ðÜíù óõëëïãéóìüò äåí åîåôÜæåé ôï åíäå÷üìåíï, ïé Üíèñùðïé
íá öéëïîåíïýí êáé Üëëïõ åßäïõò æþá åêôüò ôçò ãÜôáò êáé ôïõ óêýëïõ.

37. Ç ÐÅÉÈÙ 37
â) Ï äåýôåñïò óõëëïãéóìüò åßíáé Ýãêõñïò, áëëÜ äåí åßíáé áëçèÞò êáé Üñá ëïãéêÜ
ïñèüò. Ï ðéï ðÜíù äéáæåõêôéêüò óõëëïãéóìüò äåí ëáìâÜíåé õðüøéí ôïõ êáé Üëëïõò ëü-
ãïõò, ïé ïðïßïé ïäçãïýí óå ðïëåìéêÝò óõãêñïýóåéò (åèíéêéóôéêÜ ðÜèç, åèíéêÜ-áðåëåõ-
èåñùôéêÜ-áíôéáðïéêéáêÜ êéíÞìáôá ê.Ü.).
ã) Ï ôñßôïò óõëëïãéóìüò åßíáé ëïãéêÜ ïñèüò (Ýãêõñïò êáé áëçèÞò) ãéáôß áöåíüò ï-
äçãïýìáóôå óôï óõìðÝñáóìá ìå ëïãéêÞ áíáãêáéüôçôá êáé áöåôÝñïõ ïé ðñïêåßìåíåò
ôïõ óõëëïãéóìïý áíôáðïêñßíïíôáé óôçí ðñáãìáôéêüôçôá.
_