1. Παρουσίαση Βιβλίου
Ο Ασπροδόντης
Τζακ Λόντον
5o μέρος –κεφάλαια 4 & 5
Μία εργασία του μαθητή, του τμήματος Β2, Γιάννη Κελέση για το μάθημα των Νεοελληνικών Κειμένων
2. Το κάλεσμα της ράτσας
Περίληψη
Ο καιρός περνούσε. Ο Ασπροδόντης έμοιαζε να απολαμβάνει την καλοζωία του Νότου.
Προσπαθούσε να ξεχάσει το παρελθόν του και να γιατρέψει τις πληγές του. Το μόνο του βάσανο
ήταν η Κόλι η οποία δεν τον άφηνε σε ησυχία. Η ζωή του κυλούσε ομαλά, παρόλο που πολλές φορές
του έλειπε το χιόνι του Βορρά.
Είχε ήδη μάθει να είναι πιο ήρεμος, πιο συγκρατημένος και πιο ανεκτικός. Είχε μάθει να γελάει και
να ανταποκρίνεται με χαρά στα παιχνίδια του αφέντη του.
Ωστόσο παρέμενε διαφορετικός από τα υπόλοιπα σκυλιά. Ήταν αρκετά μοναχικός αφού δεν έπιανε
φιλίες με κανένα άλλο σκύλο και αρνιόταν να δώσει την αγάπη του σε όλους. Ζούσε μόνο για τον
αφέντη του.
Ο αφέντης από την άλλη τον ενθάρρυνε και του άρεσε η συντροφιά του. Συχνά έβγαινε για ιππασία
με το άλογο του, και ο Ασπροδόντης σαν πιστός σκύλος, τον ακολουθούσε χωρίς να κουράζεται
ποτέ.
Μια τέτοια μέρα έμελλε να είναι και αυτή που ο Ασπροδόντης έπρεπε να ανταποδώσει την αγάπη
που του είχε δώσει ο αφέντης. Ένα αγριοκούνελο ξεπήδησε στα πόδια του αλόγου και ο αφέντης
βρέθηκε στο χώμα με σπασμένο πόδι. Προέτρεψε τον Ασπροδόντη να τρέξει να φέρει βοήθεια, και
εκείνος κατάλαβε με μιας ότι το θέλημα του αφέντη του ήταν να πάει στο σπίτι. Όταν έφτασε στο
σπίτι «πάλεψε» με τις αμφιβολίες των συγγενών του αφέντη του και με τις δύο διαφορετικές φυλές
του. Την αγριότητα του λύκου και τη συνέπεια του σκύλου. Μετά από αυτό το γεγονός βρήκε μία
πιο ζεστή θέση στην καρδιά των ανθρώπων του σπιτιού. Μόνο ο δικαστής Σκωτ, διατηρούσε ακόμα
τις αμφιβολίες του.
Και οι μέρες περνούσαν και ήρθε ο χειμώνας, που έφερε την άνοιξη στη σχέση του Ασπροδόντη με
την Κόλι. Τα δύο σκυλιά είχαν αρχίσει να κάνουν παρέα, και ο Ασπροδόντης μπόρεσε να τη δει με
συμπάθεια.
3. Ο κοιμισμένος λύκος
Περίληψη
Εκείνη την εποχή είχε γίνει μία παράτολμη απόδραση ενός κατάδικου από τις φυλακές. Ήταν ένα
ανθρωπόμορφο τέρας, το οποίο δεν σωφρονίστηκε ποτέ. Ο Τζιμ Χολ γνώρισε το άσχημο και βίαιο πρόσωπο
της ζωής και η καθημερινότητα του στη φυλακή, είχε γίνει αβάσταχτη χάρη στο κτήνος φύλακα, που είχε
γνωρίσει εκεί. Όταν κατάφερε να αποδράσει είχε αφήσει πίσω του μόνο μίσος και πτώματα. Οπλισμένος
όπως ήταν έτρεχε σαν αγρίμι στα βουνά και στα χωράφια. Τον επικήρυξαν για μία περιουσία σε χρυσάφι
και όλοι οι κάτοικοι είχαν επιστρατεύσει κάθε όπλο για να τον πιάσουν. ‘Ώσπου χάθηκαν τα ίχνη του.
Όλοι οι κάτοικοι της Σιέρα Βίστα είχαν τρομοκρατηθεί, όλοι εκτός από τον Δικαστή Σκοτ. Ίσως γιατί δεν είχε
καταλάβει ότι έλαβε μέρος σε συνομωσία της αστυνομίας, καταδικάζοντας και στέλνοντας τον Τζιμ Χολ στη
φυλακή, για ένα έγκλημα που δεν είχε κάνει ποτέ. Ο Δικαστής δεν είχε ιδέα για τα πλαστά στοιχεία, για τις
καταθέσεις με ψευδορκία. Ο Τζιμ Χολ από την άλλη δεν είχε ιδέα ότι ο Δικαστής δεν γνώριζε, και όταν
άκουσε την ποινή των 50 χρόνων ορκίστηκε να τον εκδικηθεί. Και έτσι έγινε.
Μια νύχτα ενώ όλη η οικογένεια είχε κοιμηθεί η γυναίκα του αφεντικού, έβαλε μέσα στο σπίτι τον
Ασπροδόντη, παρόλο που αυτό απαγορευόταν. Ήταν το κοινό τους μυστικό. Εκείνη τη νύχτα ήταν που
ξαναξύπνησαν τα άγρια αισθήματα του ζώου. Είχε μάθει να αναγνωρίζει τους καλούς από τους κακούς
ήχους και να οσμίζεται τη ανθρώπινη παρουσία. Χωρίς καμιά προειδοποίηση εκτινάχθηκε και άρπαξε τον
άγνωστο άντρα από το σβέρκο. Ακολούθησε σκληρή πάλη που έληξε σύντομα στο άκουσμα πυροβολισμών.
Η έκπληξη ήταν διπλή για τον Δικαστή Σκοτ όταν συνειδητοποίησε ότι δέχτηκε επίθεση από τον κατάδικο
Χολ και ότι ζει ακόμη χάρη στον Ασπροδόντη. Έκανε τα πάντα για να σώσει με τη σειρά του τον
Ασπροδόντη, και τα κατάφερε. Παρόλου που το ζωντανό σε όλο το διάστημα της ανάρρωσης πάλευε με τα
φαντάσματα του παρελθόντος, τελικά τα κατάφερε για ακόμη μία φορά και μπόρεσε να ξανασταθεί στα
πόδια του και να φτάσει μέχρι τους στάβλους. Εκεί γνώρισε και την μεγαλύτερη έκπληξη της ζωής του. Τον
περίμενε η Κόλι με 6 κουταβάκια. Σάστισε το ζωντανό ήταν επιτέλους ένα «Ευλογημένος Λύκος».
4. Σχήματα Λόγου
Επίθετα με ουσιαστικά
άφθονη τροφή, ζεστός τόπος, ανθρώπινη καλοσύνη, φιλοσοφημένη ανεκτικότητα,
ευλογημένος λύκος, ατσάλινη ανθεκτικότητα.
Μεταφορές
Το φως της αυγής περνούσε μέσα από τα παράθυρα ξεθωριάζοντας τα ηλεκτρικά φώτα.
Η μέρα ήταν ένα ατέλειωτο σούρουπο κι η νύχτα μαύρη πηχτή σιωπή.
Παρομοιώσεις
Ερχόταν ένας γαργαριστός ήχος σαν τον αέρα που βγαίνει από το νερό.
Όταν έσπρωχναν από τη σχισμάδα την τροφή του, γρύλιζε σαν το αγρίμι.
Προσωποποιήσεις
Ο Ασπροδόντης είχε μάθει τον αυτοέλεγχο και την αυτοσυγκράτηση και είχε διδαχτεί το
νόμο.
Οι μέρες έρχονταν και φεύγανε και ο ήλιος γελούσε πάνω από την κοιλάδα
Εικόνες Οπτικές
Τα σαγόνια του μισάνοιξαν λίγο, τα χείλια του ανασηκώθηκαν, μία κωμική έκφραση
φάνηκε στα μάτια του, είχε μάθει να γελάει.
Φτάσανε στους στάβλους και στο κεφαλόσκαλο είδαν ξαπλωμένη την Κόλι με μισή
ντουζίνα κοντόχοντρα κουταβάκια που παίζανε ολοτριγύρω της στον ήλιο.
Εικόνες ακουστικές
Ακούστηκαν πυροβολισμοί, μια αντρική φωνή ούρλιαξε με φρίκη και τρόμο. Ένα
φοβερό μουγκρητό, ένα βρυχητό, ο εκκωφαντικός θόρυβος από έπιπλα και γυαλικά που
σπάγανε.
5. Λίγα λόγια για τα πρόσωπα …………………………………………………….
• Πρωταγωνιστής των κεφαλαίων όπως και ολόκληρου του βιβλίου άλλωστε είναι Ο
Ασπροδόντης, ένα βαθιά πληγωμένο ζώο που η πρότερη συμβίωση με τους ανθρώπους
και τα άλλα σκυλιά τον έχει κάνει επιφυλακτικό και καχύποπτο.
• Η Κόλι, το δεύτερο σκυλί του αφέντη το οποίο δεν είχε μάθει να πειθαρχεί. Αντιστεκόταν
στη συμφιλίωση με τον Ασπροδόντη, και πίστευε πως οι προθέσεις του μόνο κακές ήταν.
• Ο αφέντης Γουίντον Σκοτ με την επιμονή του και την υπομονή του πλησίασε με σωστό
τρόπο το ζώο, κατανοώντας τις ιδιαιτερότητες του, και εκτίμησε τη νοημοσύνη του.
• Στο σπίτι του αφέντη ζούσαν πολλά άτομα, ο Δικαστής Σκοτ με τη γυναίκα του, η σύζυγος
του Άλις μαζί με τα παιδιά τους, και οι δύο αδερφές του. Όλοι ήταν καχύποπτοι με τον
Ασπροδόντη, πίστευαν μόνο στην άγρια πλευρά του, αυτή του λύκου.
• Ο Τζιμ Χολ, ένας κατάδικος ο οποίος διψούσε για εκδίκηση για τον άνθρωπο που τον
τιμώρησε, δηλαδή τον Δικαστή Σκοτ. Ένας αδυσώπητος άνθρωπος που επειδή εισέπραττε
μόνο αγριότητα αυτό και πρόσφερε στην κοινωνία.
6. Η Ατμόσφαιρα που επικρατεί …………….
Σε όλο το βιβλίο υπάρχει ο διάσπαρτος προβληματισμός, για τον τρόπο με
τον οποίο ο άνθρωπος συμπεριφέρεται απέναντι στα ζώα.
Εκεί που νιώθεις μίσος, για αυτούς τους ανθρώπους, κτήνη, ξαφνικά η
ατμόσφαιρα μεταλλάσσεται με την μαγική πένα του συγγραφέα, και
εκπλήσσεσαι με την υπομονή του ανθρώπινου είδους και την ικανότητα
του ζώου να διακρίνει την εχθρική από τη φιλική συμπεριφορά των
ανθρώπων απέναντί του.
Όλη η ατμόσφαιρα του βιβλίου εναλλάσσεται με τέτοιες εικόνες, έτσι
ώστε να μπορέσουμε να γνωρίσουμε το κακό και το άσχημο για να
μεταβούμε στο καλό και το όμορφο.
7. Συναισθήματα που περιγράφονται …………….
είναι η συγκίνηση, ο φόβος και η αγωνία
Συγκίνηση για την δύναμη που μπορεί να έχει η αγάπη σε ανθρώπους και ζώα,
και το νόημα της ύπαρξής της.
Φόβος, για την άγρια φύση του ζώου, και για την κακομεταχείριση των
ανθρώπων προς αυτά.
Και αγωνία για την εξέλιξη της σχέσης ανάμεσα στο άγριο ζώο και το νεαρό
χρυσοθήρα που από την δικαιολογημένη καχυποψία και τον αμοιβαίο φόβο,
εξελίχθηκε σε μία δυνατή και συγκινητική φιλία.
8. Ο φόβος και η αγωνία ανθρώπων και ζώων …………
Ο φόβος, η αγωνία, η επιθετικότητα, η χαρά, η λύπη, ο πανικός και ο
ενθουσιασμός, η ευτυχία και η αγάπη είναι συναισθήματα που αποδίδονται τόσο
στους ανθρώπους όσο και στα ζώα, ενώ συναισθήματα όπως είναι η υπερηφάνεια,
η ντροπή, η ζήλεια, αποδίδονται κυρίως στους ανθρώπους.
Σκυλιά και άνθρωποι ένιωθαν φόβο και αγωνία για τις αντιδράσεις τους, και
ιδιαίτερα προς την άγρια φύση των πλασμάτων. Τα ζώα φοβούνται τους
ανθρώπους και οι άνθρωποι τα ζώα.
Η αγωνία της επιβίωσης είναι η ίδια για όλα τα πλάσματα του Θεού, και αυτό το
περιγράφει ο συγγραφέας με γλαφυρό τρόπο.
Ίδιο φόβο και αγωνία ένιωσε ο Γουίντον όταν τραυματίστηκε, ίδιο ο Δικαστής Σκότ
όταν κινδύνευσε η ζωή του, ίδιο και ο Ασπροδόντης όταν κόντεψε να πεθάνει.
«Ο αμοιβαίος φόβος είναι η μόνη αιτία που παρακινεί σε πιστή συμμαχία»
Θουκυδίδης
9. Το ανατρεπτικό γεγονός που με αιφνιδίασε …………………….
Το βασικό γεγονός που παρουσιάζεται σε αυτά τα κεφάλαια είναι, ότι τελικά ο
Ασπροδόντης νίκησε την καχυποψία του και άρχισε να απολαμβάνει τις φροντίδες
των ανθρώπων, που αποδείχτηκαν αλλιώτικοι από τους άλλους.
Αυτό όμως που ανατρέπει την εξημέρωσή του και δεν μπόρεσε τελικά να ξεπεράσει
ποτέ, είναι το γρύλισμά του. Αιφνιδίαζε τους πάντες και τους πάγωνε το αίμα,
κάνοντας επίδειξη αγριότητας.
Ήταν αυτό που είχε μάθει τόσα χρόνια, και δεν μπορούσε με τίποτα να μαλακώσει
τη φωνή του.
Δεν είχε μάθει άλλο τρόπο να εκφράζεται και τώρα που ήταν πιο τρυφερός δεν
μπορούσε να το εκφράσει.
Μόνο ο αφέντης του τον καταλάβαινε και με την αγάπη που του έδειχνε
αντιλαμβανόταν τα αισθήματά του.
10. Σχέση ανθρώπων με τη φύση και τα ζώα …………………………………
Και στα δύο κεφάλαια, ο συγγραφέας θίγει τον προβληματισμό και τον τρόπο με
τον οποίο ο άνθρωπος, συμπεριφέρεται απέναντι στα ζώα. Χάρη στην υπομονή
που τον διακατέχει καταφέρνει να μετατρέψει τον λύκο, σε σκύλο.
Από την άλλη το ζώο διακρίνεται για την νοημοσύνη του και την ικανότητα να
ξεχωρίζει το καλό από το κακό. Η αγάπη του ανθρώπου του έμαθε την εκτίμηση και
το σεβασμό με αποτέλεσμα να βάζει σε κίνδυνο τη ζωή του για να προστατέψει τον
ίδιο τον άνθρωπο.
Κατά κύριο λόγο λοιπόν οι αντιδράσεις και η συμπεριφορά του ζώου εξαρτάται
από τις προσπάθειες και τα συναισθήματα του ανθρώπου.
Τι γίνεται όμως όταν ο άνθρωπος είναι πιο άγριος από το ζώο; Σε αυτήν την
περίπτωση δυστυχώς, όταν πρόκειται για ανθρώπους τέρατα, τα ζώα είναι αυτά
που υποφέρουν.
Ο άνθρωπος είναι αναμφισβήτητα το ανώτερο όλων των πλασμάτων, όχι όμως και
το μοναδικό. Πρέπει να μάθει να συμβιώνει σε αυτόν τον πλανήτη ειρηνικά και
δίκαια. Γιατί το μεγαλείο και η παιδεία ενός ανθρώπου μπορούν να κριθούν από
τον τρόπο που φέρεται στα ζώα.
11. Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα ζώα ………
Η κυριότερη απειλή για τα ζώα είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Η ανθρώπινη
επέμβαση στη φύση μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή των βιοτόπων
τους, και στο αφανισμό κάποιων ειδών.
Η κακομεταχείριση που πολλές φορές έχουν υποστεί οδηγεί στην εξαγρίωσή
τους και στην εξαθλίωσή τους.
Ο μόνος τρόπος για να διαμαρτυρηθούν είναι η αγριότητά τους. Γιατί όταν
εισπράττεις αγριότητα, τότε αγριότητα θα προσφέρεις.
Επειδή τα ζώα δεν έχουν φωνή, δεν σημαίνει ότι δεν έχουν δικαιώματα. Και
κυρίως το δικαίωμα στην ζωή, το μεγαλύτερο και αναφαίρετο αυτό δικαίωμα.
12. Συναισθήματα & σκέψεις ……………………………………………………….
Όλη αυτή η συμπεριφορά του Ασπροδόντη δείχνει ένα πληγωμένο ζώο, που έχει
γνωρίσει μόνο την κακομεταχείριση και την απανθρωπιά. Το μόνο που έχει μάθει
μέχρι τώρα, και αυτό του το έμαθαν οι άνθρωποι, είναι ……………………… Η επίθεση.
Και όμως η αγάπη ενός ανθρώπου του έμαθε το σεβασμό και την εκτίμηση.
Το μόνο που χρειαζόταν αυτό το αγρίμι ήταν υπομονή, επιμονή και αγάπη.
Ότι δηλαδή χρειάζεται και ένας άνθρωπος για να λέγεται άνθρωπος.
«Ο άνθρωπος πλάστηκε ως ζώο,
αλλά η άπληστη περιέργεια τον έκανε να πάψει να είναι ζώο.
Δηλαδή ο άνθρωπος έπαψε να είναι άνθρωπος!»
Νίτσε
13. Όσους περισσότερους
ανθρώπους γνωρίζω,
τόσο περισσότερο αγαπώ τα ζώα...
Την μουσική υπόκρουση την υπογράφει ο
YANNI “Spirit of Nature “
Ευχαριστώ για την προσοχή σας
Γιάννης Κελέσης