10. პალიმფსესტი - ხელნაწერი (ჩვეულებრივ ეტრატი), რომლის ფურცლები
გადარეცხვის შემდეგ ხელახლა არის გამოყენებული საწერ მასალად. ეტრატი
ძვირი ჯდებოდა, ამიტომ გამოუსადეგარ ტექსტს რეცხავდნენ და მასზე
ხელმეორედ წერდნენ ახალს, მაგრამ მელანი ისე იყო ტყავში გამჯდარი, რომ
ძველი ტექსტის კვალი მაინც არ ქრებოდა და ქვედა ფენის ამოკითხვა
შესაძლებელი იყო.
ჩვენამდე მოღწეული ქართული პალიმფსესტების რაოდენობა 4500
ფურცელს აღწევს. პალიმფსესტების აღმოჩენა და მათი ამოკითხვა ივანე
ჯავახიშვილთანაა დაკავშირებული. ამოკითხული მასალის წყალობით
ჩვენამდე მოაღწია V-VI საუკუნეების წერილობითმა ძეგლებმა.
ქართული პალიმფსესტები დაცულია საზღვარგარეთაც:
1. ოსქფორდის ბოდლის ბიბლიოთეკაში.
2. კემბრიჯის უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკაში.
3. ვენის ეროვნულ ბიბლიოთეკაში.