2. რომაელი საეკლესიო მწერალი,
ისტორიკოსი, პალესტინის კესარიის
ეპისკოპოსი 311 წლიდან.
ის არის ავტორი ბიზანტიურ
ისტორიოგრაფიაში „საეკლესიო
ისტორიის― პირველი ვრცელი
თხზულებისა.
გვაქვს ცნობა, რომ ევსები
კესარიელის „საეკლესიო
ისტორია― ქართულად
ყოფილა თარგმნილი, რაც
მოხსენიებულია ექვთიმე
ათონელის ერთ წერილში.
5. პროკოპი კესარიელი (507 –562 წლის
შემდეგ) —
ბიზანტიელი ჟამთააღმწერელი, იუსტინი
ანე I-ის კარის ისტორიკოსი, იურისტი
და დიპლომატი.
6. ბიზანტიელი ისტორიკოსი და პოეტი. პროფესიით იურისტი.
მისი უმთავრესი ნაშრომია თხზულება „იუსტინიანეს
მეფობისათვის―.
ეს ხუთწიგნეული პროკოფი კესარიელის ისტორიის გაგრძელებაა.
ხუთივე წიგნში ქრონოლოგიური თანამიმდევრობითაა
გადმოცემული ბიზანტიის იმპერიის 552-558 წლების ისტორია.
ხუთწიგნეული VI საუკუნის დასავლეთ საქართველოს –
ლაზიკის ისტორიის (დიდი ომიანობა ეგრისში) უმნიშვნელოვანესი
წყაროა. ამ ნაშრომშია დაცული ეგრისელი
მჭერმეტყველების აიეტისა და ფარტაზის სიტყვები გუბაზ
მეფის მკვლელობასთან დაკავშირებით.
7. მისი წიგნები –
1. ―ცერემონიების შესახებ‖
და
2. ― სახელმწიფოს მართვის
შესახებ‖
მნიშვნელოვან ცნობებს
შეიცავს ბიზანტიის
იმპერიის სოციალური
და პოლიტიკური
ცხოვრების შესახებ.
მონეტებზე გამოსახული
კონსტანტინე VII და
დედამისი ზოია
8. დაახ.1122 წლის ფრესკა
კონსტანტინოპოლის
აია–სოფიას ტაძრიდან.
ბიზანტიელი დედოფალი, იმპერატორ ალექსი
I კომნენოსის და ირინე დუკინას ქალიშვილი.
ერთ-ერთი პირველი ქალი ისტორიკოსი.
ახალგაზრდობაში ანა დანიშნეს თავის
შორეულ ნათესავზე – კონსტანტინე დუკაზე,
იმპერატორ მიხეილ VII დუკას და მარიამი
დედოფლის (ბაგრატ IV-ის ასული) ვაჟზე და
თანამმართველზე, თუმცა კონსტანტინე მალე
გარდაიცვალა და ანას ნიშნობა გაუქმდა.
ანა არის ალექსი კომნენის მმართველობის ეპოქის აღმწერელი
თხზულების, «ალექსიადა»-ს ავტორი. «ალექსიადა» ჯვაროსნული
ომების დროინდელი ბიზანტიის ისტორიის ერთ-ერთი ყველაზე
ცნობილი წყაროა.
9. XIV საუკუნის მე–2 ნახევარში
იგი მონაწილეობდა ტრაპიზონის
იმპერიის სამხედრო და
დიპლომატიურ საქმეში. მისი
ნაშრომი წარმოადგენს
ერთადერთ პირდაპირ წყაროს
ტრაპიზონის იმპერიის
ისტორიის შესასწავლად.