Op 12 en 13 februari 2015 had het Belgische voorzitterschap van het Ministercomité van de Raad van Europa in Brussel de Europese Conferentie over 'De toekomst van de bescherming van de sociale rechten in Europa' georganiseerd. De 31 onafhankelijke academische experts die aanwezig waren, hebben de voornaamste voorstellen en werkmethodes samengevat in het Document van Brussel.

1. Document van Brussel
Belgisch voorzitterschap van het Ministercomité van de Raad van Europa 2014 - 2015
Manuel PAOLILLO
Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid - België
slides to be used with the authorization of the author
De toekomst van de bescherming van de sociale rechten in Europa

2. Programma
A. Context
1. Proces van Turijn
2. Conferentie van Brussel
B. Kernideeën van het Document van Brussel
1. De sociale rechten garanderen in crisistijd
2. De samenhang van de bescherming van de sociale rechten verzekeren
3. De doeltreffendheid van het Europees Sociaal Handvest verbeteren
4. Het potentieel van de synergieën maximaliseren
C. Contacten en bibliografie

3. Proces van Turijn
Hernieuwde politieke belangstelling voor het Europees Sociaal Handvest in het
huidige Europa en Protocol voor collectieve klachten
Conferentie van Turijn van 17 en 18 oktober 2014
- Italiaans voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie
Conferentie van Brussel van 12 en 13 februari 2015
- Belgisch voorzitterschap van de Raad van Europa
A. Context
Nicoletti Report
Document van Brussel
Samenvattende tabel en actieplan
blz. 46 e.v.

4. Conferentie van Brussel van 12 en 13 februari 2015
- Belgisch voorzitterschap van het Ministercomité van de Raad van Europa (RvE)
Organisatie FOD Sociale Zekerheid en FOD Werkgelegenheid, Arbeid + RvE
- 300 deelnemers (Staten, internationale en academische instellingen, ingo's, ngo's, …)
- Sprekers op hoog niveau
- Politieke vertegenwoordiging JAGLAND – THYSSEN – DE BLOCK – PEETERS – NICOLETTI
- 2 politieke ronde tafels
- Backgroundnota van 6 bladzijden
- Thematiek: de toekomst van de bescherming van de sociale rechten in Europa
sociaaleconomische crisis – Europese en internationale instrumenten ter bescherming van de sociale rechten –
sociaal beleid – Europese rechtbanken – relaties tussen de EU en de Raad van Europa (rechtsorden)
- ‘Vervolg’ op de Conferentie van Turijn
- Resultaat: Document van Brussel
o Samenvatting van de conferentie en werkmethodes
o Verbetering van de bescherming van de sociale rechten
o 31 onafhankelijke deskundigen uit academische kringen – Prof. Akandji-Kombé (coörd.)
o Beschikbaar in 4 talen: FR - EN - NL - DE
A. Context

5. B. Document van Brussel
Inleiding: algemene consensus
1. De sociale rechten garanderen in crisistijd
2. De samenhang van de bescherming van de sociale grondrechten verzekeren
3. De doeltreffendheid van het Europees Sociaal Handvest verbeteren
4. Het potentieel van de synergieën tussen de Raad van Europa en de Europese
Unie inzake sociale rechten maximaliseren

6. B. Document van Brussel
Inleiding: algemene consensus
• Meer rekening houden met de sociale rechten in het in Europa gevoerde beleid
De mogelijkheid tot juridisch verhaal versterken
• Het herziene Europees Sociaal Handvest volledig van kracht laten worden
• De coördinatie tussen Europese instrumenten ter bescherming van de sociale rechten
verbeteren (EU en RvE)

7. B. Document van Brussel
1. De sociale rechten garanderen in crisistijd
• De economische en financiële crisis heeft een sociale impact op het Europees sociaal model
en de sociale rechten; mogelijk sociale achteruitgang
• De crisissen en het nationale en internationale beleid als antwoord op die crisissen hebben
een sociale impact
• Er is budgettaire ruimte om de sociale rechten te versterken (IAO)
• Rechtspraak ECSR: veranderingen zijn mogelijk, maar mogen de situatie van de mensen die
rechten genieten die hun door het Handvest zijn toegekend, niet destabiliseren
• De crisis heeft een bres geslagen in de sociale rechten en heeft een impact op de
democratische processen – Europees project?
• Het Handvest kan dienen als kader voor een economisch herstel dat de sociale rechten
respecteert

8. B. Document van Brussel
2. De samenhang van de bescherming van de sociale grondrechten verzekeren
• Garantie van de sociale rechten: verschillende, niet geharmoniseerde nat. en internat. bronnen
• Naleving van de 'meest gunstige clausule'
• Toepassing van het beginsel van de relativiteit van de verdragen bij tegenstrijdige internationale
verplichtingen
• Naleving van de normatieve autonomie van elke rechtsorde
• Wisselwerking tussen het EVRM en het ECSR
• Wisselwerking tussen het Sociaal Handvest en het Handvest van de grondrechten … en andere
internationale interpretatie-instrumenten
• Open en transparante interpretatie (in de geest van 31, § 3 van het Verdrag van Wenen)
• Geen nivellering naar beneden bij meerdere rechtsorden/juridische instrumenten

9. B. Document van Brussel
3. De doeltreffendheid van het Europees Sociaal Handvest verbeteren
• Uniforme toepassing in de regionale ruimte van de Raad van Europa
o Ratificatie van het herziene Sociaal Handvest door alle staten (oproep internat. instanties)
o Naleving van alle artikelen, minstens van de harde kern
o Ratificatie van het Protocol voor collectieve klachten + klachtrecht van de nat. ngo's
• Bevordering van de rol van de nationale instellingen
o Opleiding van de rechters, wetgevers, bestuursorganen
o Gestructureerde uitwisseling van goede praktijken
o Vertaling van de beslissingen van het ECSR in de taal van de betrokken staat
• Protocol van Turijn van 1991
o Verkiezing van de ECSR-leden door de PV//EVRM
o Rol van de comités
• Verklaring van het Ministercomité en bekendmaking van de beslissingen van het ECSR
• Materieel en menselijk budget (optrekken van het aantal ECSR-leden en juristen die het comité
bijstaan, en bevorderen van de sociale rechten)
• Gelijke behandeling tussen het EVRM en het Europees Sociaal Handvest
• Externe communicatie en interne reorganisatie van de RvE
• Beleid van uitvoering van beslissingen

10. B. Document van Brussel
4. Het potentieel van de synergieën tussen de RvE en de EU inzake sociale rechten
maximaliseren
• De EU en het HJEU spelen een grotere rol op het vlak van sociale rechten … maar er blijven
moeilijkheden
o Het Handvest van de grondrechten is selectief
o De interpretatie van het ECSR wordt niet noodzakelijk gevolgd
o Het HJEU aarzelt om het Europees Sociaal Handvest te erkennen als inspiratiebron voor de
grondrechten omdat niet alle lidstaten het geratificeerd hebben
Niet opgenomen in het EU-recht
Gevolg: geen 'Bosphorus' of vermoeden van conformiteit voor de sociale rechten door het HJEU
en risico op tegenstrijdigheden tussen het Europees Sociaal Handvest en het EU-recht

11. B. Document van Brussel
4. Het potentieel van de synergieën tussen de RvE en de EU inzake sociale rechten
maximaliseren
Pragmatische mogelijkheden om de tegenstrijdigheden tussen het Europees Sociaal Handvest en
het EU-recht weg te nemen:
I. De Commissie beveelt de lidstaten aan het herziene Sociaal Handvest te ratificeren (zeker de
pertinente bepalingen voor het EU-recht)
II. De Commissie houdt systematisch rekening met het Handvest bij het uitwerken van het
afgeleid recht en de protocollen van overeenstemming met de lidstaten die genieten van het
Europees stabiliteitsmechanisme (//horizontale sociale clausule in artikel 9 van het Verdrag
over de werking van de Europese Unie)
III. Gezamenlijke werkgroep van de RvE en de EU voor de technische en juridische vragen die
rijzen bij de toetreding van de EU tot het Europees Sociaal Handvest (Resolutie EP van 27
februari 2014 en Resolutie PV van 8 december 2014)

12. C. Contacten en bibliografie
Website van het Proces van Turijn
Documenten van de Conferenties van Turijn en Brussel
http://www.coe.int/en/web/portal/high-level-conference-esc-2014
Coördinator van het Proces van Turijn RvE
De heer Riccardo PRIORE
DG I - Dienst van het Europees Sociaal Handvest
Organiserende FOD’s
FOD Sociale Zekerheid – Manuel PAOLILLO – manuel.paolillo@minsoc.fed.be
FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg – François VANDAMME

13. C. Contacten en bibliografie
Bibliografie documenten uit het Document van Brussel
• Algemeen rapport van de Conferentie van Turijn van 17 en 18 oktober 2014
• Social protection global policy trends 2010-2015: from fiscal consolidation to expanding social protection: key to crisis recovery,
inclusive development and social justice (International Labour Office, Geneva: ILO, 2014)
• Resolutie 1884 (2012) van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa
• Situatie van de democratie, de mensenrechten en de rechtstaat in Europa, rapport van de secretaris-generaal, voorgesteld op de 124e
vergadering van het Ministercomité van de Raad van Europa, die op 5 en 6 mei 2014 in Wenen plaatsgevonden heeft – SG (2014)1
• ECSR, algemene inleiding tot Conclusies XIX-2 van 2009 over de gevolgen van de economische crisis op de sociale rechten
• Resolutie van het Europees Parlement van 27 februari 2014 betreffende de situatie van de grondrechten in de Europese Unie (2012)
(2013/2078(INI))
• Resolutie 2029 (2015) van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa
Rechtspraak
• ECSR, GENOP-DEI en ADEDY v. Griekenland, klacht nr. 66/2011
• ECSR, IKA-ETAM v. Griekenland, klacht nr. 76/2012
• EHRM, arrest Matelly v. Frankrijk van 2 oktober 2014
• EHRM, arrest Al-Saadoon en Mufdhi v. Verenigd Koninkrijk van 2 maart 2010
• EHRM, arrest Bosphorus Hava Yollari Turzim Ve Ticaret Anonim Sirketi v. Ierland van 30 juni 2005
• ECSR, Algemene Arbeidersconfederatie van Zweden (LO) en Algemene Confederatie van kaderleden, ambtenaren en bedienden
(TCO) v. Zweden, klacht nr. 85/2012,
• EHRM, arrest National Union of Rail, Maritime and Transport Workers v. Verenigd Koninkrijk van 8 april 2014
• ECSR, Défense des Enfants International (DEI) v. België, klacht nr. 69/2011, beslissing van 23 oktober 2012
• ECSR, Confédération générale du travail (CGT) v. Frankrijk, klacht nr. 55/2009, beslissing over de gegrondheid van 23 juni 2010