kanpo eragileei buruzko aurkezpen txikia

1. Egilea: Gaizka Hermosilla

2. • Erreka baten ubideen materialen
txandaketen araberakoa da, hau da,
zenbait materialek errazago higatu egiten
dira besteak baino. Ur jausietan,
materialak higatuz joango dira eta
jauziaren altura handituz joango da
materialen higadura diferentziala dela eta.
Hala eta guztiz ere, faila baten ondorioz
ere sor daitezke.
Gujuli

3. • Harri baten ezaugarri bereziek beste faktore naturalak baino
garrantzi handiagoa izan dezakete erliebearen moldeatzeari
dagokionez. Adibide argia urak kareharrian egiten duen
moldeatua da, moldeatu karstikoa.
• Kareharria harri trinkoa da, baina oso zurruna denez,
arrakala ugari izaten ditu, eta horietatik ura sartzen da;
horren ondoriozko erreakzioa dela medio, apurka-apurka
zabaldu egiten dira zartadurak, eta azaleko isurketa gero eta
txikiagoa da.
• Horregatik, idortasun handia eta ibairik gabeko haranak dira
eskualde karstikoen ezaugarri nagusiak.
Formula: CO2+H2O H2CO3+CaCO3 Ca(HCO3)2

4. • Esan dugun bezalaazaleko nahiz lurpeko urek eragiten dute sistema
hau.Horregatik hainbat egitura ikus ditzakegu:
• 1.-Lenarrak harriaren azalean disoluzioaz eraturiko ildo estu eta sakonak
dira
• 2.- Dolinak inbutu formako sakonune zirkular edo eliptiko txikiak dira.Bi
dolinek ubala sortzen dute.
• 3.- Torkak galeriak hondoratzean eratzen dira.
• 4.- Arroilak oso hegal bertikalak dituzten haran estuak dira, ez dira ibaiak
egoten.
• 5.- Leizeak gainazalera irteten diren galeria bertikalak
• 6.- galeria edo kobazuloak.
• 7.- Putzuak edo lurpeko bide bertikalak.
• 8.- Estalaktitak, estalagmitak eta zutabeak

5. Lenarra
Dolinak
Arroila
Aralar
Aitzkorri
Arbayun

6. Leizeak
Galeriak
Estalagtitak, estalagmitak
eta zutabeak
Aralar
Anboto
Ekain

7. • Itsasoak ere indarrari sker,
ibaiak garraiatutako
materialaitsas barnerantz
eramaten dituenean
sortzen den inbutu
itxurako bokalea.
Itsasgoran garraiatutako
materialak
(hareak…)bokalaren
barruan satzen dira.
Haixeder

8. • Urradura-plataforma: Olatuen higaduraren ondorioz, itsas labarraren
atzerate prozesuan labar azpian geratzen den harrizko plataforma, aurreko
istaslabarraren aztarna dela
• Arku naturala: Olatuek lurmuturra alde bietatik higatzean sortzen den egitura
geologikoa. Arkuaren goiko partea erortzen denean, kostaldetik banatuta
geratzen den lur zatiari kosta uhartea esaten zaio.
• Hondartza olatuek utzitako sedimentu- metaketa. Izan ere, materialen
arabera harrizko zein harezko hondartz izan daitezke

9. Urradura plataforma
Sakoneta
Hondartza
Sanjuan de Gaztelugatxe
Arku naturala
Barinatxeko hondartza
(La Salvaje)

10. • Meteorizazioa atmosferaren ekintzaren ondorioz harriak
puskatzea edo kimikoki aldatzea «in situ», garraiorik
gabe. Bilologikoa denean apurketa hori bizidun batek
eragin duela adierazten du.
Bergara