3. Maqedonia ne kohen e Filipit II(382-
336)
Në shekullin V para Krishtit në veri të Greqisë u
formua një shtet I ri me emrin Maqedonia.Popullsia
e saj përbëhej nga fiset ilire,trake dhe nga disa fise
të afërta me grekët.Kjo popullsi merrej me bujqësi
dhe blegtori.Nga mesi I shekullit IV në krye të
shtetit maqedonas erdhi Filipi II.Filipi mbështetej
në aristokracinë e vendit,në fshatrat dhe në
shtresën zejtare e tregtare të qyteteve.Filipi bëri
disa reforma,ai krijoi Falangën që përbëhej prej 16
radhëve luftëtarësh të armatosur.
4. Pushtimet e Filipit II në Greqi
• Reformat në ushtri dhe konsolidimi I brendshëm
ndikuan që Filipit II t'i hapen rrugë për realizimin
e synimeve pushtuese në Greqi.Luftërat
disavjeqare të Peleponezit I kishin dobësuar
grekët.Përqarjet e thella të shteteve greke I
shfrytëzoi Filipi II.Aristokracia greke e frikësuar
nga armiku kryesor,Persia,e mbështetën
pushtetin maqedonas.
5. • Pasi pushtoi brigjet e Trakisë në vitin 338 para
Krishtit,Filipi II u shkaktoi disfatë grekëve dhe I
detyroi që në Korint të mbahej Kongresi
Gjithëgrek,me ç'rast njohën sundimin e
Maqedonisë.U krijua aleanca ushtarake
maqedonase-greke në krye me Filipin II,por kjo
përgatitje për luftë kundër Persisë u shty,sepse
në vitin 336 para Krishtit u vra Filipi II.
7. Leka i madh(356-323) udhëheq
Maqedoninë
• Leka i madh(356-323) udhëheq Maqedoninë
Pas vdekjes së Filipit II,pushtetin e trashëgoi
Leka i Madh(Aleksandri).Leka ishte I biri I Filipit
II dhe I Olimipisë,një grua ilire.Ai ishte shkolluar
në Greqi dhe mësues kishte pasur Aristotelin.Ai
pasi shtypi me dhunë gjithë revoltën
antimaqedonase në Tebë e Athinë,u përgatit për
të pushtuar Persinë. .Në vitin 332 P.K në betejën
afër lumit Granik,ushtria e Aleksandrit korri fitore
mbi persianët.Një vit më vonë afër qytetit Isa në
Siri,Leka përsëri shënoi fitore.Pas kësaj ai
pushtoi bregun e Fenikisë e më vonë edhe
Egjiptin.
8. • Në rrjedhën e lumit Nil themeloi një qytet të cilit I
dha emrin e tij Aleksandri.Në fshatin Guagamela
ushtria persiane pësoi disfatë dhe kështu shteti
persian pushoi së ekzistuari.Pas vendosjes së
pushtetit të tij në Persi,Leka I Madh marshoi
drejt Indisë.Pas arritjes në degën e majt të lumit
Ind ai synonte të pushtotnte luginën e
Gangut.Mirëpo, të nxehtiti dhe shfaqja e
sëmundjeve krijuan paknaqësi në ushtri.Në këto
rrethana Leka u detyrua të jepte urdhër për
tërhëqje dhe kështu përfundoi fushata
dhjetëvjeqare maqedonase-greke në Lindje.
9. Pasojat e fushatave pushtuese të Lekës së
madh
• Leka I Madh synonte të pushtonte Italinë dhe
vendet afrikane për t'u bërë sundimtar I
botës.Por vdekja e hershme e la pa I realizuar
këto palne.Ky ishte prijësi ushtarak më I njohur I
botës antike,prandaj u quajt I Madh(Aleksandri I
Madh).Shteti që krijoi Aleksandri shtrihej në tri
kontinente( nga Adriatiku në Indi dhe nga
Kaukazi deri në rrjedhën e mesme të lumit Nil).
10. • Pushtimet e Lekës patën pasojë shkrirjen
graduale dhe ndikimin reciprok të jetës e të
kulturës së Perëndimit më atë të Lindjes.Pas
vdekjes së Aleksandrit u shfaqën përçarje e
konflikte që quan drejt shkatërrimit.Në vitin 301
P.K,Perandoria e Lekës se Madh u nda në tri
shtete:Egjipti,Siria dhe Maqedonia që u quajtën
shtete helene.
11. Kultura Helene
• Kultura Helene është gërshetim I kulturës greke
me kulturën e vjetër të Lindjes.Qendra e kësaj
kulture u bë qyteti I Aleksandrisë në
Egjipt.Mendimtarët më të mëdhenj të kësaj
kulture janë:Aristarku- Nikolas Koperniku
,Eratosteni,Euklidi,Arkimedi etj
13. Nicolas Kopernik-vertetoi se
Dielli eshte qendra rreth ciles
rrotullohen Toka e planetet e
tjera (sistemi heliocentric)
Eratosteni-studio formen e
Tokes dhe dimensionet e
saj.