Τα είδη των αναφορικών προτάσεων: Θεωρία και παραδείγματα

1. ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ
ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ
ΕΠΙΘΕΤΙΚΕΣ = ομοιόπτωτοι προσδιορισμοί
Εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες: ο οποίος –α-ο, που
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΕΣ
Αποτελούν απαραίτητο
συμπλήρωμα του όρου που
προσδιορίζουν
Λειτουργούν ως επιθετικός
προσδιορισμός
Δε χωρίζονται με κόμμα
Π.χ: Τα χρόνια που/τα οποία
έρχονται (=τα επόμενα) θα
είναι δύσκολα.
Ο υπάλληλος στον οποίο
απευθύνθηκα ήταν
ευγενέστατος.
Κανείς απ’ αυτούς που
έπιασαν δεν γλίτωσε.
ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΕΣΠΑΡΑΘΕΤΙΚΕΣ
Δεν αποτελούν απαραίτητο
συμπλήρωμα του όρου που
προσδιορίζουν
Λειτουργούν ως παράθεση
Χωρίζονται με κόμμα
Π.χ: Μίλησε για την πατρίδα
του, η οποία/που μας ήταν
άγνωστη.
Ο Διευθυντής, για τον
οποίο ακούγονται πολλά
τον τελευταίο καιρό,
διέψευσε με τη στάση του
όλες τις φήμες.
Εισάγονται με αναφορικές
αντωνυμίες: όποιος, οποιοσδήποτε,
όσος, οσοσδήποτε, ό,τι, οτιδήποτε
Προσδιορίζουν μια ονοματική
φράση που παραλείπεται από την
κύρια πρόταση.
Αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα
άλλων προτάσεων
Δε χωρίζονται με κόμμα
Λειτουργούν ως:
Αντικείμενο: Έφαγαν ό,τι βρήκαν.
Υποκείμενο:
Όποιος βιάζεται σκοντάφτει.
Κατηγορούμενο: Είσαι ό,τι
δηλώσεις.
Ετερόπτωτος ή εμπρόθετος
προσδιορισμός:
1. Ν’ ακούς τη γνώμη όποιου
σ’αγαπάει.
2. Κανείς απ’ όσους έπιασαν δεν
γλίτωσε.
ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ
Εισάγονται με τα αναφορικά
επιρρήματα όπου, όπως,
όποτε,όσο, καθώς,
οπουδήποτε, οποτεδήποτε,
οσοδήποτε
Αποτελούν απαραίτητο
συμπλήρωμα άλλων
προτάσεων
Δε χωρίζονται με κόμμα
Εκφράζουν:
ΧΡΟΝΟ: Θα έρχεστε όποτε
σας καλώ.
ΤΡΟΠΟ: Η ομάδα μας θα
διακριθεί όπως και πέρσι.
ΤΟΠΟ: Πάμε όπου θέλεις.
ΠΟΣΟ: Βασανίστηκα όσο δε
φαντάζεσαι, για να βρω
λύση.