1. Αριστομένης Παπαδημητρίου
Χρήστος Πυλαρινός - Μαρκαντωνάτος
Γιώργος Σιανδρής
Γιώργος Τσεκούρας
Εργασία για το μάθημα της Μουσικής (Υπεύθυνη καθηγήτρια κ.
Μίρκα Μπρεντάνου)
Εργασία για την εποχή Μπαρόκ ( 1600- 1750)
Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο
Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης
2. • Με τον όρο Μπαρόκ (Baroque) αναφερόμαστε είτε στην ιστορική
περίοδο 1600 - 1750 που ακολούθησε την Αναγέννηση (ειδικότερα τον
Μανιερισμό), είτε στο συγκεκριμένο καλλιτεχνικό ύφος που
διαμορφώθηκε την περίοδο αυτή.
• Το ύφος του Μπαρόκ αποτέλεσε ένα νέο τρόπο έκφρασης που
γεννήθηκε στη Ρώμη της Ιταλίας, απ' όπου εξαπλώθηκε σχεδόν σε
ολόκληρη την Ευρώπη.
• Χαρακτηρίστηκε από ένα έντονο δραματικό και συναισθηματικό
στοιχείο, ενώ εφαρμόστηκε κυρίως στην αρχιτεκτονική, τη γλυπτική
και τη μουσική, αλλά συναντάται παράλληλα και στη λογοτεχνία ή τη
ζωγραφική.
Μπαρόκ, η εποχή του Μπάχ, του Χαίντελ και της
έκφρασης των συναισθημάτων
3. • Το ενδιαφέρον για τα ελληνικά γράμματα που αναπτύχθηκε την εποχή
της Αναγέννησης συνεχίζεται και αυτήν την περίοδο .
• Oι συνθέτες επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στην ικανότητα της
μουσικής να ξυπνά και να εκφράζει τις ανθρώπινες ψυχικές
καταστάσεις (λύπη, χαρά, φόβο, θαυμασμό κλπ.), μια ιδέα που έχει
τις ρίζες της στα αρχαία ελληνικά κείμενα που καταπιάνονται με τη
μουσική.
• Με στόχο την αναβίωση των αρχαίων ελληνικών τραγωδιών και την
έκφραση των ψυχικών καταστάσεων γράφονται οι πρώτες όπερες,
δηλ. μεγάλα μουσικά έργα με πλοκή, που τραγουδιούνται και
παίζονται στη σκηνή
4. • Αλλά και η μουσική για όργανα γνωρίζει πρωτόγνωρη άνθηση, καθώς
εργαστήρια οργάνων κατασκευάζουν υπέροχα σε ήχο και δυνατότητες
μουσικά όργανα, κυρίως βιολιά με αποτέλεσμα οι μουσικοί πρέπει να
γράψουν τα έργα τους συμφωνα με την μουσική που αντλούν από
αυτή των οργάνων.
• Έτσι εμφανίζονται καινούρια μουσικά είδη όπως το κοντσέρτο και η
σονάτα.
• Aλλά και η μουσική γλώσσα εξελίσσεται: μπαίνουν τα θεμέλια του
Τονικού Μουσικού Συστήματος, δηλ. το πώς ακούγονται πολλοί ήχοι
μαζί και πώς διαδέχεται ο ένας τον άλλον, έτσι ώστε το αποτέλεσμα
να είναι οικείο με τα σημερινά κριτήρια.
5. • Όμως πίσω από όλες τις καινοτομίες βρίσκεται η μπαρόκ προτίμηση
για αντιθέσεις ηχοχρωμάτων, ρυθμών, ύφους, συναισθημάτων κλπ.
• Παρόλο όμως που η χώρα που έπαιξε σημαντικό ρόλο σε όλες τις
παραπάνω αλλαγές ή από την οποία ξεκίνησαν πολλές από αυτές
είναι η Ιταλία, προς το τέλος του Μπαρόκ, γύρω στο 1750, η μουσική
γλώσσα είχε γίνει διεθνής, με ιταλικές όμως ρίζες.
6. Γενικά , τα βασικά χαρακτηριστικά της μπαρόκ μουσικής είναι:
• οι μείζονες και ελάσσονες κλίμακες που αντικαθιστούν τους
εκκλησιαστικούς τρόπους
• η σταδιακή μετάβαση από την πολυφωνία του μεσαίωνα και της
Αναγέννησης στην ομοφωνική γραφή, η οποία ολοκληρώνεται την
εποχή του κλασικισμού
• η εμφάνιση νέων μουσικών μορφών, όπως η όπερα και το ορατόριο, η
μπαρόκ σουίτα, η τριο-σονάτα και τα κοντσέρτα γκρόσο ή σόλο
(concerto grosso, concerto solo)
• η εξέλιξη αρκετών μουσικών οργάνων και η εγκατάλειψη άλλων
• το basso continuo (συνεχές μπάσο ή βάσιμο)
Χαρακτηριστικά της μουσικής
Μπαρόκ
7. Οι σημαντικότεροι συνθέτες της μπαρόκ μουσικής θεωρούνται οι:
• Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (1685-1750) (Ο θάνατος του σηματοδοτεί το
τέλος της μπαρόκ περιόδου)
• Γκεόργκ Φρήντριχ Χέντελ (1685-1759)
• Αρκάντζελο Κορέλι (1653-1713)
• Αλεσσάντρο Σκαρλάττι (1660-1725)
• Αντόνιο Βιβάλντι (1678-1741)κ.α.
Σημαντικοί συνθέτες
8. Αξίζει να σημειώσουμε :
• Το ότι η μπαρόκ μουσική είναι έντονα συνδεδεμένη και με το χορό.
{Ειδικότερα, ως τμήματα της μπαρόκ σουίτας, εντάσσονται πολλοί
χοροί όπως η γκαβότ (gavotte) ή η μπουρέ (bourrée)}
• Όπως επίσης και το ότι εκτός από τις τέχνες, αυτήν την περίοδο
αναπτύχθηκαν, σε σημαντικότατο βαθμό και οι επιστήμες, καθώς σε
αυτήν έζησαν ο Γαλιλαίος και ο Νεύτωνας.
