2.  Helft Belgische bevolking is lid
 ACV: ca. 1,6 miljoen leden
 ABVV: ca. 1,2 miljoen leden
 ACLVB: ca. 215.000 leden
 1/3 Europese werknemers is lid
 Syndicalisatiegraad zakt in EU, groeit in België

3. Vakbond is representatief wanneer:
 50.000 leden
 Vertegenwoordigd bij:
 Nationale Arbeidsraad (NAR)
 Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB)
 Vertegenwoordigd op nationaal, sectoraal en
regionaal niveau

4.  Dienstverlening
 Vertegenwoordiging
 Vormen en informeren vakbondsleden
 Overleg en beheer sociale en economische
aangelegenheden op verschillende niveaus
 Betrokkenheid bij sluiten CAO‟s

5.  Vertegenwoordiging geregeld op federaal en regionaal
niveau
 Federaal:
 Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO)
 Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO)
 Union Syndicales des Classes Moyennes (UCM)
 Belgische Boerenbond
 Regionaal:
 VOKA-VEV
 Union Wallonne des Entreprises (UWE)
 Verbond van ondernemingen te Brussel (VOB)

6.  Bedrijfsniveau
 Ondernemingsraad
 CPBW
 Syndicale afgevaardiging
 Sectoraal niveau
 Paritaire comités
 Sectorale akkoorden
 Nationaal niveau
 Nationale Arbeidsraad (NAR)
 Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB)
 Interprofessionele akkoorden (IPA)

7.  Ondernemingsakkoorden
 Vakbondswerk
 Ondernemingsraad
 Comité voor preventie en bescherming op het werk
 Vakbondsafvaardiging
 Informele dialoog

8.  Constructieve samenwerking bevorderen
 Vanaf 100 werknemers
 Paritair
 vertegenwoordigers werkgevers & werknemers
 Praktijk: verschil in aantal

9.  Vertegenwoordigers werkgever
 Algemeen directeur
 Deel leidinggevend personeel
 Vertegenwoordigers werknemer
 Verkozen via vierjaarlijkse sociale verkiezingen
 Minstens 1 vergadering per maand
 Mogelijkheid tot opsplitsen in afdelingen

10.  Voorzitter = (afgevaardigde van) werkgever
 Secretaris
 = afgevaardigde van werknemers
 Verkozen (en handelt) volgens huishoudelijk reglement
 Nota tijdens vergadering
 Archief OR
 Voorbereiding OR (planning agenda, voorgeschreven
data, …)
…

11.  Vooral advies, soms beslissingen
 Betrokken bij financieel-economisch en sociaal
beleid
 Informeren afgevaardigden
 3 maandelijks financieel economische info
 Regelmatig sociale info
 Veranderingen binnen bedrijf
 Vakbonden geven daarvoor bestemde info aan

12.  Huishoudelijk reglement
 Vermijden misverstanden en discussies omtrent
werking
 Kan bevatten:
 Termijn voor inschrijving agendapunten
 Termijn voor oproeping volgende vergadering
 Inhoud van de oproeping met vermelding van agendapunten
 Taak voorzitter/secretaris en modaliteiten van vervanging
 Verloop vergadering
 Notulen: hoe opstellen
…

13.  Wet Renault
 Aanpassingen rond informatie- en
consultatieverplichtingen
 Informatie en raadplegen werknemers bij collectief
ontslag
 Weinig naleving bij internationale bedrijven

14.  = Comité voor Preventie en Bescherming op het
Werk
 Vereist overlegorgaan in ondernemingen met 50 of
meer werknemers
 Bedrijfshoofd en afgevaardigden werkgever en
werknemers
 Informatie- en adviesrecht + recht van toezicht

15.  Actief bijdragen tot het verbeteren van welzijn op het
werk en uitvoering van het werk
 Opstellen, uitvoeren en evalueren preventiebeleid
 Informatieplicht werkgever

16.  = Syndicale delegatie
 Geen wettelijke basis
 Eisen van werknemers kenbaar maken + onderhandelen
 Enkel op verzoek erkende werknemersorganisaties
 Praktijk: vanaf +/- 50 werknemers
 Aangesteld door vakorganisatie
 Mandaat: 4 jaar

17.  Bepaald door interprofessionele CAO nr.5
 Verder uitgewerkt in sectorale CAO
 „Alles moet bespreekbaar zijn‟
 Toezicht op nakomen sociale wetgeving

18.  Belang bij totstandkoming CAO‟s op bedrijfsvlak
 Conflictbemiddelaar
 Voorlichting
 Voldoende middelen en tijd (beschreven in
sectorgebonden CAO‟s)

19.  Bemoeilijking ontslag syndicale afgevaardigde
 Geen ontslag om redenen eigen aan mandaat
 Ontslag wegens economische of technische redenen
 Niet algemeen bindend

20.  Een akkoord dat gesloten wordt tussen énerzijds
één of meer representatieve
werknemersorganisaties en anderzijds één of meer
representatieve werkgeversorganisaties of één of
meer werkgevers.
Daarin worden individuele en collectieve
betrekkingen tussen werkgevers en werknemers in
de ondernemingen of in een bedrijfstak vastgesteld
en de rechten en verplichtingen van de
contractuerende partijen geregeld.
 Juridische kracht

21.  Ondernemings-CAO‟s
 Onderneming
 Sectorale CAO‟s
 Paritaire comités
 Anders NAR
 Intersectorale CAO‟s
 Nationale ArbeidsRaad
(NAR)
 Verwar niet met
interprofessionele

22.  Bedrijfsniveau
 Ondernemingsraad
 CPBW
 Syndicale afgevaardiging
 Sectoraal niveau
 Paritaire comités
 Sectorale akkoorden
 Nationaal niveau
 Nationale Arbeidsraad (NAR)
 Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB)
 Interprofessionele akkoorden (IPA)

23.  Paritaire comités
 Conflictoplossing
 Adviesverlening
 Afsluiten CAO‟s
 Sectorale akkoorden
 Regelen bezoldiging en arbeidsorganisatie
 Bv: indexering, arbeidsduur, premies, …

24.  Vakorganisaties of vakcentrales
 Bedrijfstak
 werknemers
 LBC (Landelijke Bediedencentrale)
 Centrale voor voeding en diensten
 BBTK (bond voor bedienden, technici en kaderleden)
 Werkgever
Agoria

 Febeltex
 Vertegenwoordigd in paritair orgaan.
 Sectorale CAO: Consensus.

25.  Nationale Arbeidsraad (NAR)
 Paritair samengesteld orgaan
 Werknemerszijde: ACV, ABVV en ACLVB
 Werkgeverszijde
o VBO
o Erkende middenstandsorganisaties
o De belgische boerenbond
o La fédération nationale des Unions Professionelles agricoles
o L‟alliance agricole belge.
 Advies- en onderhandelingsorgaan
 Vb: statuut vakbondsafgevaardiging, gelijke behandeling mannen en
vrouwen, …
 Bemiddelen in geschillen
 Intersectorale CAO‟s

26.  Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB)
 Paritair orgaan, onafhankelijk van overheid
 Globale adviesverlening m.b.t. Belgische economie
 Rapporteert over werkgelegenheid en evolutie lonen
 Organiseert dialoog tussen sociale gesprekspartners

27.  Interprofessionele akkoorden (groep van 10)
 Om de 2 jaar afgesloten
 Richtlijnen voor het sociaal beleid
 Kader voor de sectorale onderhandelingen
 Geen juridische waarde
 Bepalingen omzetten in wet, KB, ministerieel besluit of
CAO

28.  Een werkstaking is een actiemiddel dat bestaat in
de tijdelijke meestal collectieve neerlegging van
de contractuele verplichting om te werken.
 Het stakingsrecht is een individueel recht.

29.  In sommige CAO‟s: procedure
 Overleg- en verzoeningsronde
 Voorhand verwittigen
 Legaliteit: belang werknemer
 Arbeidsvoorwaarden
Welke redenen zijn de meest
 Veiligheids- en gezondheidskwesties
voorkomende bij een staking?
 Beëindigen en schorsen overeenkomst
 Locatie werkgelegenheid
Noteer
 Disciplinaire kwesties
 Faciliteiten voor de officiële vertegenwoordigers van
een vakbond

30.  Feitelijkheden waar bij legaliteit naar gekeken wordt
 Illegale stakerspiketten
 Eigendomsrechten
 Recht op werk
 Illegale bedrijfsbezettingen
 Geweld en bedreigingen
 Aanrichten materiële schade
 Rechtbank einde maken aan staking
 Bepaalde sectoren: minimale dienstverlening
 Ordediensten
 Verzorgend personeel

31.  Preliminair verzoek
 Niet in BE, FR en Oos.
 Wel in Dui, VK, Den, Ier, VS en Griek
 Spontane staking
 BE: geen beperking op timing
 Beperking door sociale vrede (niet op het individu)
 Soms procedures.

32.  Politieke staking
 Enkel in België
 „Case law‟ in Spanje
 Schadeclaims
 BE: vakbond niet verantwoordelijk
 Andere Europese landen zowel vakbond als individu

33.  Lockout
 Sanctieoptie voor werkgever
 Recht op werk
 Strikt geregeld

34. Liesbet Wauters
Gert Maes
Jochen Goekint

35.  = Syndicale organisaties
 Belangengroepen
 Drukkingsgroepen
 Machtsgroepen

36.  ABVV (Algemeen Belgisch Vakverbond)
 Socialistisch
 ACV (Algemeen Christelijk Vakverbond)
 Christelijk
 ACLVB (Algemene Centrale van de Liberale
Vakbonden van België)
 Liberaal

37.  Voorzitter: Rudy De Leeuw
 Socialistisch – democratisch
 Waarden:
 Solidariteit
 Rechtvaardigheid
 Gelijkheid
 Democratie

38.  Basis: solidariteit
NIET concurrentie en individualisme
 In werkelijkheid: meest militante vakbond
 Strijden door
 Onderhandelen
 Actie wanneer nodig

39.  Opbouw: vakcentrales
 Centrale der Metaalindustrie van België (CMB)
 ABVV Textiel, Kleding en Diamant (TKD)
 Bond van Bedienden, Technici en Kaderleden
(BBTK)
 Algemene Centrale der Openbare Diensten (ACOD)
…

40.  Grootste vakbond
 Voorzitter: Luc Cortebeek
 Christelijk
 Pas staken als andere
middelen uitgeput zijn
“Vakbond van de
redelijkheid”

41.  Waarden:
 Personalisme
 Arbeid
 Participatie
 Verdraagzaamheid
 Gezin
 Christelijke vakbond

42.  Opbouw: vakcentrales
 ACV Openbare Diensten
 ACV Metaal
 ACV Bouw en Industrie
…

43.  Voorzitter: Jan Vercamst
 Sociaal-liberaal
 Staking is ultiem drukkings-
middel
pas gebruikt als andere middelen
niet helpen
 Dynamische, liberale vakbond

44.  Waarden:
Vrijheid (ook van ondernemen)

Individualisme

Gelijke rechten

Persoonlijke en vertrouwelijke benadering

 “Core Business”:
 Dynamische aanpak van de relatie tussen
werkgever en werknemer

45.  Opbouw:
 Inter-professionele structuur i.p.v. vakgroepen
 VZW‟s
deeltaken organisatie in apart financieel
kader
 Opleidings- en begeleidings-VZW‟s
 Werkings-VZW‟s

46.  ACV
 EVV (Europees Vakverbond)
(ETUC = European Trade Union Confederation)
 50 miljoen werknemers uit 33 landen
 Coördineren vakbondsacties binnen hun sector
 Europese ondernemingsraden: voorlichting en raadpleging
 EESC (Economisch en Sociaal Comité van de EU)
 Advies vanuit EU
 TUAC (Trade Union Advisory Comittee)
 Adviescomité van de vakbonden bij de OESO
 Overleg met WB, IMF, WHO, WSF, WEF

47.  ABVV
 Samenwerking met vakbonden in Oost-Europa
 Vb: Bezoek aan Van de Velde in Hongarije
 IVV (ITUC)
 168 miljoen werknemers in 154 landen
 Nauwe samenwerking met Internationale Arbeidsorganisatie
 Consultatief statuut bij VN en UNESCO
 Overleg met WB, IMF, WHO
 ACLVB
 EVV (ETUC)
 IVV (ITUC)

48.  Europese Ondernemingsraad
 Overleg- en consultatieorgaan
 Supranationale vraagstukken
 Doorgroei van OR naar EOR
 Vaak dubieuze houding van werkgever tegenover EOR
 In ondernemingen met communautaire dimensie
 = ondernemingen met minstens 1000 werknemers
 EN minstens 150 werknemers in minstens 2 Lidstaten
 Nieuwe richtlijn 2008: drempels verlagen

49. Dank u voor uw
aandacht!
Vragen?