2. Kanceri është një term i
përgjithshëm, që përdoret për një
grup me më tepër se 100
sëmundje të cilat mund të prekin
çdo pjesë të organizmit.
Terma të tjerë sinonime, që
përdoren janë: Tumori dhe
Neoplazma.
3. Kanceri njihet si rritje e pakontrolluar e
qelizave qe prodhojne 1 Tumor ose
Neoplazme.
Qelizat e kancerizuara humbasin specializimin
e indit, qe i perkasin dhe nuk i pergjigjen
Mekanizmave te Kontrollit qe normalisht e
kufizojne Ndaljen e Qelizave.
Kanceri mund te kaloje nga forma primare e
Tumorit ne Formen sekondare te tij ne nje
proces qe ndryshe quhet "METASTAZ".
8. 1. Karcinomat: jane Kancere qe rrjedhin nga Indet
epiteliale dhe qe perfshijne Kancerin e Lekures,
Gjendrave, Gjinjeve dhe shume Organeve te
mbrendshme. Perfshijne reth 80-90% te numrit te
pergjithshem te Kancerave.
2. Sarkomat jane Tumore te indit lidhor.
3. Leukemia eshte Kancer i tipit qe karakterizohet me
rritje shume te shpejt te numrit te leukociteve (rruzave
te bardha te gjakut).
4. Lymfoma është Tumor, Sistemi I të cilit në tërë
Trupin e Imunsistemit zhvillohet.
9.
Gjenet, te cilat ndodhen ne Trupin tonë: ne
Gjak, Eshtëra dhe ne Lëkurë, nga këto
formohet Kanceri. Në Trupin e Njeriut
vazhdimisht ndahen dhe formohen Qeliza të
reja. Qelizat e reja janë të njejta sipas Formës
dhe funksionit me “qelizat shumëzuese” prej
të cilave e kanë Prejardhjen.
12. Faktorët fizik:
1. Rrezatimet jonizuese -
Tumori i lëkurës te
Rentgenologët të pa
mbrojtur mirë,
2. Tumori i Mushkërive te
Punëtorët që punojnë në
Minierat e Uraniumit e
Pluhurit
3. Rrezet ultraviolete -
Tumori i Lëkurës së Qafës,
Buzës dhe Veshëve – tek
Bujqit
Faktorët kimik:
1. Tymi shkakton Tumorin e
Lëkurës dhe atë të Bronkeve
ne Gjoks
2. Ngjyrat kimike
shkaktojnë Tumorin e
fshikëzës tek Punëtorët që
punojnë me këto Ngjyra
3. Ngjyrat azotike, Arseni,
Nikli, Kromi etj.
13.
Faktorët biologjik:
1. Viruset (viruse
onkogjene)
2. Virusi i Hepatitit C
3. Papilloma virus, virusi
që shkakton Neoplazma
në indiet limfoide.
Ndezjet kronike -Infektimet:
1. Ngacmimi kronik për shkak
të ndezjes shkakton
Neoplazma në vendin e
veprimit
2. Ngacmimi i Gurëve është
shpesh i përcjellur me Kancer
Karcinom
3. Karcinomi i Lëkurës
paraqitet më shpesh në vendet
që u janë ekspozuar Rrezeve
ultraviolete të Diellit ose në
Plagët nga të djegurat.
14.
1. Formë të Nyjes -Lidhjes
2. Formë në sipërfaqe të Lëkurës e lidhur me të
me bisht,
3. Formë të Fijeve
4. Formë të zbrazëtirës të mbushur me Lëng etj.
15. Tumorin femëror
është nje Tumor i cili rritet
shumë me shpejtësi dhe
verehet shumë vonë, sepse
nuk ka Dhimbje dhe mund
te rritet deri me 15cm ne te
njejtin Vend.
Ky Tumor formon edhe
Metastazen ne Organe tjera
dhe fillimisht depërton ne
Mushkëri.
Zemra është i vetmi Organ
se nuk e pranon nje gje te
till.
Tumori Mashkullor
është nje Tumor qka nuk
deporton ne Organe tjera
te Trupit, rritet shum me
ngadalësi dhe nuk furmon
Metastazen dhe mund te
sherohet me nje
Operation, ku e hjekin
vetem atë Gjen, i cili ka
ndryshuar dmth është
zbulu mbi Trup.
16.
-Shtypja e Organeve përreth
-Gjakderdhje
-Shpërthimi i Organeve gypore të Lukthit dhe Zorrëve
-çrregullime të përgjithshme
-Vdekja e qelizave
-Humbja ekstreme e Peshës - dobësimi dhe
-Përhapja e Kacerit Malinjë në vendet tjera -edhe pas Operacionit
kirurgjik.
18. Tumori i Trurit është një Sëmundje e rëndë në Sistemin nervor të Njeriut. Sikurse Qelizat
e pjesëve tjera të Trupit, edhe Qelizat e Trurit mund të shumohen pa kontroll. Tumori i
Trurit paraqet një Shumim të pakontrolluar të Indit të Trurit si dhe cipave që rrethojnë
Trurin. Ato mund të jenë Malinjë (femëror), por nuk zhvillojnë Metastaza. Në të shumtën
e Rasteve ata zhvillohen nga Indi lidhor nervor , por shpesh edhe nga Cipat e Trurit, që
janë Metastaza nga Tumoret e tjera të Trupit.
Tumorët mashkullor -Beninjë e shtyjen Indin përreth tyre, por nuk rriten brenda në Indin
përreth dhe nuk zhvillojnë Metastaza. Përbrenda Kafkës mund të rrisin shtypjen e Trurit
duke e penguar Sistemin e Qarkullimit të Likuorit. Për këtë Tumor mashkullor si Artikel i
mirë njihet Hypofysenadenomi.
Tumorët femëror -Malinjë rriten duke e infiltruar Indin përreth tyre, kjo do të thotë që
është e vështirë të gjendet një Kufi i mprehtë ndërmjet Indit normal dhe Kancerit. Pas
një Operimi të mundshëm mbesin përreth akoma Qeliza, të cilat më vonë shumohen dhe
krijojnë sërish Tumor të Trurit -recidiv. Për këtë Kancer njihet Glioblastomi.
22. Mukozat e Frymarrjes (Bllokimi ne
Hundë brenda saj) janë një Sipërfaqe e
Kufirit ndërmjet Organizmit të Njeriut
dhe Ambientit të tij. Mbi të gjitha Rritja
e Papastërtisë se Ajrit -Frymëmarrjes
merr Kancerin e Mushkërive, Kancerin
e karcinom të Bronchiteve (Anatomi),
tek Burrat dhe Gratë.
Faktorët e rrezikshëm
Vecanërisht rrezikohen thithësit e
Cigareve dhe Personat e profesionit, të
cilët shpesh me Fijet gjeologjike,
Tymosje, Avullosjet kimike dhe
Pluhurat ne Kontakt vijnë. Shpesh
bashkohet ne Kancerin e Mushkërive
një Bronhitis kronik (i përgjithshëm).
Kush largon Tymosjen e Duhanit me
kohë dhe Bronhitin kronik lë të
shërojë, ai i shmanget Rrezikut e
Sëmundjes ne Kancer të Mushkërive,
edhe pse e dhjeta përballohen me këtë
Rrezik.
23. Shenjat e Kujdesit
Sa me gjatë të jetë Kollitja e thatë, aq
mund të jetë një Shenjë rreziku:
Temperaturë, Dobësi (joefikas), Humbje
peshe, Dhembje Gjoksi -Krahërori. Kanceri
i Mushkërive paraqitet ne Moshen
mesatare dhe mbimesatare shpeshher.
Këto Mosha duhet të marrin gjithsesi
serioz Shenjat e Kujdesit dhe le të
mbrojnë veten..
Diagnoza dhe Shërimi
Diagnoza përcillet me Kontrollim të
Rentgenit, Vështrim i Rrugëve të
Frymëmarrjes me ndihmën e
Periskopit (Bronhoskopi) dhe
Diagnostikës së Qelizave. Sa më
herët të bëhet Njohja e Sëmundjes,
Mjekimi (Operacioni) do të ketë
Pamje të suksesshem (të
jorikthimit). Aty do të tërhiqet vetëm
Pjesa e Mushkërisë, ku është
goditur.
Sulmi natyrisht që ka kuptim, nëse
Qelizat e Kancerit munden
plotësisht të nxirren jashtë. Nëse
kjo nuk është e mundshme, atëher
kufizohet Mjekimi ne masat e buta,
mbi të gjitha Luftimin e Dhimbjeve
dhe Ngushtimeve të Frymëmarrjes.
25. Faktorët rrezikues
Kërkesat do të marrin dukshëm një kombinim
jetëgjatë ne Mukozat e Stomakut, duke ndiku
Faktorët ngacmues. Në këto Dukuri të
pazgjidhura njihen Alkoholikët e fortë, Ushqimet
shumë të nxhehta dhe shumë të ftohta, Mish
shumë i tymosur apo i fërguar (perrzhitur),
Mukozat e Stomakut të përseritura dhe Krime të
Stomakut me Pamje të Varrës.
27. Shenjat e Kujdesit
Dhimbje dhe Ndjenja të
Shtypjes ne Bark-pjesën e
epërme, pa Apetit gjatë dhe
kohëgjatë, Mundim dhe
Vjellje, Ankesa të përbirjes
dhe nje dëshirë kundër
Mishit është një ndër
Shenjat kryesore.
Gjakderdhjet (Vjellje Gjaku,
Gjak ne jashtëqitje) mund
të jenë Shenjat
paralajmëruese të
Sëmundjes.
Diagnoza dhe Shërimi
Diagnoza do të sigurohet
përmes një Pasqyrimi të
Stomakut (Gastroskopi) dhe
përmes Kontrollimeve të
Rëntgenit. Gastroskopia
bën heret të njohim
Kancerin e Stomakut: në
Kohë të duhur edhe
Operacioni është Metodë e
mirë. Më vonesë, Kanceret
kanë Shansë shumë të
vogël të Mjekimit.
28. Lëkura është Organi me i madh dhe nje nga
me te rendesishmit. Lëkura mbulon gati
plotesisht të tërë Trupin tonë. E si e tille na
mbron nga Traumat, Goditjet, Rrezatimet etj.
Ajo ka funksion Termorregullues të
Fymëmarrës gjithashtu, lekura depoziton
Yndyrat, Vtaminat (vit.D) dhe Ujin.
30. Shkaktar kryesor mendohet se jane Rrezet ultra-
violet. Gjithashtu vjen nga Rrezatimet jonizuese
Rrezet X, Rrezet Gama (Fizikë) etj.
Agjentet kimike: Hidrokarburet, kriperat
inorganike te arsenikut e shume Substanca kimike
me te "dobeta" - nga Kontakti i perditshem e i
vazhdueshem me ato.
Faktori i Prejardhjes: Trashegimia, shihet se
incidenca me e larte ne familjet me nje a me
shume persona me kete lloj kanceri. Po ashtu
ketu futen dhe nje Grup Semundjesh te cilat e
rrisin prirjen e Organizmit tone per Kancere, p.sh
Kserodermia pigmentoze, albinizmi etj.
32. 1. Karcinoma Bazoqelizore
Eshte me e perhapura (mbi 80 %) e rralle
leshojne Metastaza. Duket si e
tejdukshme, me ene Gjaku e pika
(pigmenti melanine), e bute ne Prekje e
jo e dhimbshme. Kane si Forme nyjesh
qe formojne Kore, e per pasoje i Semuri
kujton se po sherohen shpejt. Pa trajtim
ato depertojne dhe tek pjeset nen
Lekure.
Diagnoza behet me Biopsi
Mjekimi behet ne varesi te Madhesise,
llojit, lokalizimit e thellesise se Kancerit.
Hiqen me Mjete a Teknika te ndryshme.
Trajtohen me Rreze X, me Kimio-terapi
lokale etj. Nëse lihet anash, per nje
Kohe teper te gjate sjell Rrezik per
Jeten.
2. Karcinoma Spinoqelizore
Fillon nga Epiderma, por preken Qelizat
Skuamoze. E forte ne Prekje, ne Forme
pllake, ngjyre te kuqe fluska-fluska ne
Siperfaqje. Vjen dhe nga demtimet
para-kanceroze, p.sh. Djegiet e
perseritshme e te bera Kore, e quajtur
ne Mjekesi - Cikatrice, e nga
inflamacionet e demtimet e perseritura
te lekures.
Mjekimi - eshte i njejte me ate te Tipit I,
pra preferohet Heqja kirurgjike.
Duke lexuar keto me lart, mos mendoni
se te gjitha Kanceret e Lekures jane te
"pademsheme" a qe mund të mjekohen
thjesht. Per te ilustruar Rrezikshmerine
e tyre do ju pershkruaj nje Tip malinjë
të Lekures: