1.
Structural change and inequality
in general equilibrium
Jan Lutynski (FAME|GRAPE and BGSE)
Krzysztof Makarski (FAME|GRAPE and Warsaw School of Economics)
Joanna Tyrowicz (FAME|GRAPE, University of Regensburg, and IZA)
1 / 18

2.
Po co to badanie?

3.
Po co to badanie?
Obserwacja | Wzrost nierównosci majątkowych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej
2 / 18

4.
Po co to badanie?
Obserwacja | Wzrost nierównosci majątkowych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej
Mechanizmy | Rynek pracy
• zmiana struktury zatrudnienia | ↑ nierównosci dochodowych
• bezrobocie | ↑ nierównosci dochodowych
• zmieniające się struktury płac | ∼ nierównosci dochodowych
2 / 18

5.
Po co to badanie?
Obserwacja | Wzrost nierównosci majątkowych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej
Mechanizmy | Rynek pracy
• zmiana struktury zatrudnienia | ↑ nierównosci dochodowych
• bezrobocie | ↑ nierównosci dochodowych
• zmieniające się struktury płac | ∼ nierównosci dochodowych
Mechanizmy | Demografia: wydłużanie oczekiwanego trwania życia
• ↑ oszczędnosci na emeryturę
• ↑ nierównosci w majątku między młodymi i starymi
2 / 18

6.
Po co to badanie?
Obserwacja | Wzrost nierównosci majątkowych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej
Mechanizmy | Rynek pracy
• zmiana struktury zatrudnienia | ↑ nierównosci dochodowych
• bezrobocie | ↑ nierównosci dochodowych
• zmieniające się struktury płac | ∼ nierównosci dochodowych
Mechanizmy | Demografia: wydłużanie oczekiwanego trwania życia
• ↑ oszczędnosci na emeryturę
• ↑ nierównosci w majątku między młodymi i starymi
Cel: zbadać wzorce nierównosci majątkowych w czasie zmiany strukturalnej i demograficznej
2 / 18

7.
Literatura i nasz wkład do niej
• Dotychczasowa literatura zmiany strukturalnej ma najczęsciej nieskończony horyzont
Aghion & Blanchard 1994, Caballero & Hammour 1996, Castanheira & Roland 2000, Buera & Kaboski 2012, Rogerson et al. 2015
3 / 18

8.
Literatura i nasz wkład do niej
• Dotychczasowa literatura zmiany strukturalnej ma najczęsciej nieskończony horyzont
Aghion & Blanchard 1994, Caballero & Hammour 1996, Castanheira & Roland 2000, Buera & Kaboski 2012, Rogerson et al. 2015
• Kłopot empiryczny: zmiana zatrudnienia głównie za zmianą demografii
Tyrowicz & van der Velde, 2018
3 / 18

9.
Literatura i nasz wkład do niej
• Dotychczasowa literatura zmiany strukturalnej ma najczęsciej nieskończony horyzont
Aghion & Blanchard 1994, Caballero & Hammour 1996, Castanheira & Roland 2000, Buera & Kaboski 2012, Rogerson et al. 2015
• Kłopot empiryczny: zmiana zatrudnienia głównie za zmianą demografii
Tyrowicz & van der Velde, 2018
3 / 18

10.
Literatura i nasz wkład do niej
• Dotychczasowa literatura zmiany strukturalnej ma najczęsciej nieskończony horyzont
Aghion & Blanchard 1994, Caballero & Hammour 1996, Castanheira & Roland 2000, Buera & Kaboski 2012, Rogerson et al. 2015
• Kłopot empiryczny: zmiana zatrudnienia głównie za zmianą demografii
Tyrowicz & van der Velde, 2018
Nasz model:
1. OLG (nakładających się pokoleń), by uwzględnić zmianę demograficzną
3 / 18

11.
Literatura i nasz wkład do niej
• Dotychczasowa literatura zmiany strukturalnej ma najczęsciej nieskończony horyzont
Aghion & Blanchard 1994, Caballero & Hammour 1996, Castanheira & Roland 2000, Buera & Kaboski 2012, Rogerson et al. 2015
• Kłopot empiryczny: zmiana zatrudnienia głównie za zmianą demografii
Tyrowicz & van der Velde, 2018
Nasz model:
1. OLG (nakładających się pokoleń), by uwzględnić zmianę demograficzną
2. zmiana struktury gospodarki:
3 / 18

12.
Literatura i nasz wkład do niej
• Dotychczasowa literatura zmiany strukturalnej ma najczęsciej nieskończony horyzont
Aghion & Blanchard 1994, Caballero & Hammour 1996, Castanheira & Roland 2000, Buera & Kaboski 2012, Rogerson et al. 2015
• Kłopot empiryczny: zmiana zatrudnienia głównie za zmianą demografii
Tyrowicz & van der Velde, 2018
Nasz model:
1. OLG (nakładających się pokoleń), by uwzględnić zmianę demograficzną
2. zmiana struktury gospodarki:
• sektory gospodarki: {M, S}
3 / 18

13.
Literatura i nasz wkład do niej
• Dotychczasowa literatura zmiany strukturalnej ma najczęsciej nieskończony horyzont
Aghion & Blanchard 1994, Caballero & Hammour 1996, Castanheira & Roland 2000, Buera & Kaboski 2012, Rogerson et al. 2015
• Kłopot empiryczny: zmiana zatrudnienia głównie za zmianą demografii
Tyrowicz & van der Velde, 2018
Nasz model:
1. OLG (nakładających się pokoleń), by uwzględnić zmianę demograficzną
2. zmiana struktury gospodarki:
• sektory gospodarki: {M, S}
• poziomy wykształcenia: {H, L}
3 / 18

14.
Literatura i nasz wkład do niej
• Dotychczasowa literatura zmiany strukturalnej ma najczęsciej nieskończony horyzont
Aghion & Blanchard 1994, Caballero & Hammour 1996, Castanheira & Roland 2000, Buera & Kaboski 2012, Rogerson et al. 2015
• Kłopot empiryczny: zmiana zatrudnienia głównie za zmianą demografii
Tyrowicz & van der Velde, 2018
Nasz model:
1. OLG (nakładających się pokoleń), by uwzględnić zmianę demograficzną
2. zmiana struktury gospodarki:
• sektory gospodarki: {M, S}
• poziomy wykształcenia: {H, L}
• bezrobocie: wg danych, różne dla {M, S} ⊗ {H, L}
3 / 18

15.
Literatura i nasz wkład do niej
• Dotychczasowa literatura zmiany strukturalnej ma najczęsciej nieskończony horyzont
Aghion & Blanchard 1994, Caballero & Hammour 1996, Castanheira & Roland 2000, Buera & Kaboski 2012, Rogerson et al. 2015
• Kłopot empiryczny: zmiana zatrudnienia głównie za zmianą demografii
Tyrowicz & van der Velde, 2018
Nasz model:
1. OLG (nakładających się pokoleń), by uwzględnić zmianę demograficzną
2. zmiana struktury gospodarki:
• sektory gospodarki: {M, S}
• poziomy wykształcenia: {H, L}
• bezrobocie: wg danych, różne dla {M, S} ⊗ {H, L}
3. równowaga ogólna
3 / 18

16.
Literatura i nasz wkład do niej
• Dotychczasowa literatura zmiany strukturalnej ma najczęsciej nieskończony horyzont
Aghion & Blanchard 1994, Caballero & Hammour 1996, Castanheira & Roland 2000, Buera & Kaboski 2012, Rogerson et al. 2015
• Kłopot empiryczny: zmiana zatrudnienia głównie za zmianą demografii
Tyrowicz & van der Velde, 2018
Nasz model:
1. OLG (nakładających się pokoleń), by uwzględnić zmianę demograficzną
2. zmiana struktury gospodarki:
• sektory gospodarki: {M, S}
• poziomy wykształcenia: {H, L}
• bezrobocie: wg danych, różne dla {M, S} ⊗ {H, L}
3. równowaga ogólna
3 / 18

17.
Literatura i nasz wkład do niej
• Dotychczasowa literatura zmiany strukturalnej ma najczęsciej nieskończony horyzont
Aghion & Blanchard 1994, Caballero & Hammour 1996, Castanheira & Roland 2000, Buera & Kaboski 2012, Rogerson et al. 2015
• Kłopot empiryczny: zmiana zatrudnienia głównie za zmianą demografii
Tyrowicz & van der Velde, 2018
Nasz model:
1. OLG (nakładających się pokoleń), by uwzględnić zmianę demograficzną
2. zmiana struktury gospodarki:
• sektory gospodarki: {M, S}
• poziomy wykształcenia: {H, L}
• bezrobocie: wg danych, różne dla {M, S} ⊗ {H, L}
3. równowaga ogólna
Symulacje z “włączeniem” poszczególnych zmian
3 / 18

18.
Model

19.
Konsument
• niepewnosć co do długosci życia: żyje przez 80 okresów z prawdopodobieństwem πj,t < 1
4 / 18

20.
Konsument
• niepewnosć co do długosci życia: żyje przez 80 okresów z prawdopodobieństwem πj,t < 1
• egzogeniczna podaż pracy z płacą wj,h,t = wtξh,tηj,h,t.
4 / 18

21.
Konsument
• niepewnosć co do długosci życia: żyje przez 80 okresów z prawdopodobieństwem πj,t < 1
• egzogeniczna podaż pracy z płacą wj,h,t = wtξh,tηj,h,t.
• idiosynkratyczne szoki dochodowe + ryzyko bezrobocia
proces AR(1) przybliżany łańcuchem Markowa
4 / 18

22.
Konsument
• niepewnosć co do długosci życia: żyje przez 80 okresów z prawdopodobieństwem πj,t < 1
• egzogeniczna podaż pracy z płacą wj,h,t = wtξh,tηj,h,t.
• idiosynkratyczne szoki dochodowe + ryzyko bezrobocia
proces AR(1) przybliżany łańcuchem Markowa
• funkcja użytecznosci CRRA
4 / 18

23.
Konsument
• niepewnosć co do długosci życia: żyje przez 80 okresów z prawdopodobieństwem πj,t < 1
• egzogeniczna podaż pracy z płacą wj,h,t = wtξh,tηj,h,t.
• idiosynkratyczne szoki dochodowe + ryzyko bezrobocia
proces AR(1) przybliżany łańcuchem Markowa
• funkcja użytecznosci CRRA
• płaci podatki (od pracy, konsumpcji i dochodów z kapitału)
4 / 18

24.
Konsument
• niepewnosć co do długosci życia: żyje przez 80 okresów z prawdopodobieństwem πj,t < 1
• egzogeniczna podaż pracy z płacą wj,h,t = wtξh,tηj,h,t.
• idiosynkratyczne szoki dochodowe + ryzyko bezrobocia
proces AR(1) przybliżany łańcuchem Markowa
• funkcja użytecznosci CRRA
• płaci podatki (od pracy, konsumpcji i dochodów z kapitału)
• płaci składki do ZUS i nie może mieć ujemnego majątku
4 / 18

25.
Konsument
• niepewnosć co do długosci życia: żyje przez 80 okresów z prawdopodobieństwem πj,t < 1
• egzogeniczna podaż pracy z płacą wj,h,t = wtξh,tηj,h,t.
• idiosynkratyczne szoki dochodowe + ryzyko bezrobocia
proces AR(1) przybliżany łańcuchem Markowa
• funkcja użytecznosci CRRA
• płaci podatki (od pracy, konsumpcji i dochodów z kapitału)
• płaci składki do ZUS i nie może mieć ujemnego majątku
4 / 18

26.
Konsument
• niepewnosć co do długosci życia: żyje przez 80 okresów z prawdopodobieństwem πj,t < 1
• egzogeniczna podaż pracy z płacą wj,h,t = wtξh,tηj,h,t.
• idiosynkratyczne szoki dochodowe + ryzyko bezrobocia
proces AR(1) przybliżany łańcuchem Markowa
• funkcja użytecznosci CRRA
• płaci podatki (od pracy, konsumpcji i dochodów z kapitału)
• płaci składki do ZUS i nie może mieć ujemnego majątku
Firmy i rynki
• Producenci mają funkcję produkji Cobba-Douglasa z deprecjacją kapitału d
• Lt =
P ¯
J
j=1
P
h∈H
R
Ωh
ξh,tηj,h,tdPj,h,t
χj,h,tNj,t
• At+1 =
PJ
j=1
P
h∈H
R
Ωh
aj+1,h,t+1(sj,h,t)dPj,h,t
χj,h,tNj,t
• Kt+1 = At+1 − Dt+1
4 / 18

27.
System emerytalny
pj,h,t =



ρt(ρr + ρhξh,t)w̄t for j = ¯
J
pj−1,h,t−1 × (1 + ι∆w) for j ¯
J
Scenariusz podstawowy: status quo
• stopa zastąpienia ρt obniża się tak, jak w danych
5 / 18

28.
System emerytalny
pj,h,t =



ρt(ρr + ρhξh,t)w̄t for j = ¯
J
pj−1,h,t−1 × (1 + ι∆w) for j ¯
J
Scenariusz podstawowy: status quo
• stopa zastąpienia ρt obniża się tak, jak w danych
5 / 18

29.
System emerytalny
pj,h,t =



ρt(ρr + ρhξh,t)w̄t for j = ¯
J
pj−1,h,t−1 × (1 + ι∆w) for j ¯
J
Scenariusz podstawowy: status quo
• stopa zastąpienia ρt obniża się tak, jak w danych
Scenariusz alternatywny: brak obniżki emerytur
• stopa zastąpienia ρt na takim poziomie jak w ∼ 1990 roku
5 / 18

30.
Rząd
• Finansuje wydatki rządowe Gt, stały udział w PKB (skalibrowane)
6 / 18

31.
Rząd
• Finansuje wydatki rządowe Gt, stały udział w PKB (skalibrowane)
• Równoważy system emerytalny: subsidyt
6 / 18

32.
Rząd
• Finansuje wydatki rządowe Gt, stały udział w PKB (skalibrowane)
• Równoważy system emerytalny: subsidyt
• Obsługuje dług publiczny: ∆Dt + rtDt = Dt − Dt−1 + rtDt
6 / 18

33.
Rząd
• Finansuje wydatki rządowe Gt, stały udział w PKB (skalibrowane)
• Równoważy system emerytalny: subsidyt
• Obsługuje dług publiczny: ∆Dt + rtDt = Dt − Dt−1 + rtDt
• Zbiera podatki od kapitału, konsumpcji, pracy
6 / 18

34.
Rząd
• Finansuje wydatki rządowe Gt, stały udział w PKB (skalibrowane)
• Równoważy system emerytalny: subsidyt
• Obsługuje dług publiczny: ∆Dt + rtDt = Dt − Dt−1 + rtDt
• Zbiera podatki od kapitału, konsumpcji, pracy
6 / 18

35.
Rząd
• Finansuje wydatki rządowe Gt, stały udział w PKB (skalibrowane)
• Równoważy system emerytalny: subsidyt
• Obsługuje dług publiczny: ∆Dt + rtDt = Dt − Dt−1 + rtDt
• Zbiera podatki od kapitału, konsumpcji, pracy
Gt + subsidyt + ∆Dt + rtDt = τk,trtAt + τc,tCt + τl,tw̄tLt
6 / 18

36.
Rząd
• Finansuje wydatki rządowe Gt, stały udział w PKB (skalibrowane)
• Równoważy system emerytalny: subsidyt
• Obsługuje dług publiczny: ∆Dt + rtDt = Dt − Dt−1 + rtDt
• Zbiera podatki od kapitału, konsumpcji, pracy
Gt + subsidyt + ∆Dt + rtDt = τk,trtAt + τc,tCt + τl,tw̄tLt
6 / 18

37.
Kalibracja

38.
Bezrobocie: model vs dane
7 / 18

39.
Struktura zatrudnienia
8 / 18

40.
Replikujemy gospodarkę Polski ∼1990 roku
Preferencje: funkcja CRRA
• Awersja względem ryzyka 2 lub 4
• Stopa dyskontowania δ dopasowuje stopę procentową 3% w docelowym stanie ustalonym
Szoki dochodowe Fehr et al (2013):
• Persystencja %h,η = {0.9548, 0.9016}
• Wariancja σh,η = {0.0098, 0.0347}
System emerytalny
• Składka: dopasowuje udział emerytur w PKB w ∼1990
• Wiek emerytalny: 62
• Stopa zastąpienia: ρt = 1 w ∼1990 oraz obniża się, by replikować deficyt systemu w kolejnych latach
• Częsć redystrybucyjna: ρr = 0.24
• Częsć indywidualna: ρh = 0.155 by bilansować system emerytalny w ∼1990
Taxes {τc, τk, τl} dopasowują udział wpływów z tych podatków w % PKB {16.1%, 12.2%, 15.8%}
Stopa deprecjacji d dopasowuje stopę inwestowania ok 20% w latach 1990-2020.
9 / 18

41.
Wyniki

42.
Zmiana nierównosci
10 / 18

43.
Zmiana nierównosci
11 / 18

44.
Zmiana nierównosci
12 / 18

45.
Zmiana nierównosci
13 / 18

46.
Kapitał
14 / 18

47.
Podatki
15 / 18

48.
Gdyby emerytury pozostały hojne

49.
Wzrost nierównosci byłby większy
16 / 18

50.
Podsumowanie
• Analizujemy zmiany nierównosci w czasie zmian: strukturalnej i demograficznej
17 / 18

51.
Podsumowanie
• Analizujemy zmiany nierównosci w czasie zmian: strukturalnej i demograficznej
• Kluczowa rola wydłużonego dalszego trwania życia
17 / 18

52.
Podsumowanie
• Analizujemy zmiany nierównosci w czasie zmian: strukturalnej i demograficznej
• Kluczowa rola wydłużonego dalszego trwania życia
• Zmiana strukturalna przekłada się na nierównosci majątkowe dopiero w dłuższej perspektywie
17 / 18

53.
Dziękujemy za uwagę
w: grape.org.pl
t: grape_org
f: grape.org
e: j.tyrowicz@grape.org.pl
18 / 18