Bursa’nın ilçelerine bağlı dezavantajlı köylerde Uludağ Üniversitesi öğrencilerinin inisiyatifiyle sürdürülen, eğitimden kültür-sanata, eğlenceli bilimsel deneylerden arıcılığın geliştirilmesine birçok çalışma yapan Köye Öğrenci Yardımı (K.Ö.Y.) projesinin koordinatörü Yaşar Temiz ile, kırsal alanda ürettikleri sosyal değeri konuştuk.

1. OPTİMİSTNİSAN 2014 94
- GÖKSEL GÜRSEL
Bursa’nın ilçelerine bağlı dezavantajlı köylerde Uludağ Üniversitesi
öğrencilerinin inisiyatifiyle sürdürülen, eğitimden kültür-sanata, eğlenceli
bilimsel deneylerden arıcılığın geliştirilmesine birçok çalışma yapan Köye
Öğrenci Yardımı (K.Ö.Y.) projesinin koordinatörü Yaşar Temiz ile,
kırsal alanda ürettikleri sosyal değeri konuştuk.
“BIZBIRHAYAL
KURDUK”
S O S Y A L G İ R İ Ş İ M
Sizi tanıyalım öncelikle…
2009’da Uludağ Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’ni kazan-
dım. Hazırlık sınıfında Uludağ Üniversitesi Toplum Gönül-
lüleri topluluğuna katılmıştım ve onların etkinlikleri kapsa-
mında çocuklarla çeşitli eğitsel aktiviteler yürütüyorduk. Gö-
nüllülükle burada tanıştım, “Sosyal sorumluluk nedir” burada
anladım. Yardım etmeyi çok severim ama belli bir amaç için
örgütlenmiş bir grupla planlı çalışarak yardım etmek daha
güzel. Okul bittiğinde, mesleğimle gönüllülük çalışmalarımı
birleştirsem ne kadar güzel olur diye düşünmeye o sıralarda
başladım. Bu düşünceler bilmeden de olsa benim sosyal giri-
şimcilik kavramıyla tanışmama aracı oldu.
K.Ö.Y. Projesi ile nasıl tanıştınız?
Gönüllü etkinliklerimizde tanıştığım bir arkadaşımdan
bir gün bir e-posta aldım. Üniversite öğrencilerinin kendi
imkânlarını kullanarak köylerdeki çocuklara eğitim veren,
okulları tamir eden, köyün ve köylünün gelişmesi için et-
kinlikler düzenleyen, tamamı gönüllü Uludağ Üniversitesi
öğrencilerinden oluşan bir projenin varlığından (K.Ö.Y. Pro-
jesi) bahsediyordu. Bu eğitimler için çocuklara İngilizce ders
verecek gönüllü arıyorlardı. Çok heyecanlandım, çünkü bu
benim lise yıllarındaki hayalimdi. Bir otobüs yardımsever,
gönüllü arkadaşlarla bizim kadar imkânı olmayan kardeşleri-
mizin yanına gidip onlarla ders işleyip oyunlar oynayacaktık,
nitekim öyle de oldu. Çocuklarla her şeyi yaptık. Ayakkabıla-
rımız yırtılana kadar futbol oynadık, ağlayana kadar güldük,
öğrenene kadar ders çalıştık ve akılda kalıcı küçük bilimsel
deneylerle dünyayı tanıdık…
K.Ö.Y. Projesi hangi sosyal sorunu ortadan
kaldırmayı amaçlıyor?
K.Ö.Y. Projesi Uludağ Üniversitesi öğrencisi üç gönüllü öğ-
rencinin “Acaba ülkenin kalkınması için biz öğrenciler neler
yapabiliriz” diye konuşurken ortaya atılmış bir fikirden doğ-
muş. Projenin anahtar kelimeleri gönüllü, üniversite öğren-
cileri, kırsal kalkınma, köy ve yerel sermayedir. Bu projeye
Uludağ Üniversitesi’ne kayıtlı her öğrenci gönüllü olarak
katılabilir. Öğrenciler kendi bilgi ve becerileri doğrultusun-
da bir etkinlik alanında çalışır. Projenin temel amacı köy
halkının eğitim, bilim, kültür, sanat ve ekonomik açılardan
kalkınması. Proje kendi maddi kaynaklarını kendi oluşturma-
ya çalışırken, sermayesinin yüzde 100’ü yerli olmayan hiçbir
kurumdan sponsorluk desteği almıyor. Bu da bildiğim kada-
rıyla Türkiye’de bir ilk. Kırsalda çalışmanın zor olabileceğini
göz önüne alarak ilk çalışmamızı Bursa’da YİBO’da (Yatılı
İlköğretim Bölge Okulu) yaptık. Daha sonra dezavantajlı bir
bölge olan, ekonomik ve demografik göstergeleri Doğu ve-
ya Güneydoğu Anadolu’dan farklı olmayan Keles ilçesinde
çalışmalarımıza başladık. Her yıl 28 hafta boyunca her pazar
hiç aksatmadan çalıştığımız köylere gidiyor ve etkinlikleri-
mizi yürütüyoruz.

2. Şu ana kadar Bursa civarında kaç köyü ziyaret
ettiniz ve ne gibi çalışmalarda bulundunuz?
Bu zamana kadar Keles ilçesinde dört köy, bir tane de yatılı
ilköğretim bölge okuluyla Nilüfer ilçesine bağlı bir köyde de
çalışmalar yaptık. Çalıştığımız tüm köylerde sağlık, ziraat ve
hayvancılık, eğitim, bilim, kültür, sanat ve ekonomik kalkın-
ma alanında çalışmalar yürüttük. Gittiğimiz köylerin üçünde
kullanılamaz durumda olan köy okullarını onarıp donatarak
çocukların birlikte vakit geçirebileceği kütüphaneler kurul-
masına destek verdik. Buraları, yaşlarına uygun kitapları alıp
okuyabilecekleri birer kültür merkezi haline getirdik.
Gönüllüleri nasıl koordine ediyorsunuz, nasıl
eğitiyorsunuz?
Her dönem başında yapılan ve bir gün süren K.Ö.Y. eğitimini
almadan sorumluluk verme aşamasına geçmiyoruz. Çünkü
o eğitimde iletişimden takım çalışmasına, gönüllülük kav-
ramından çocuklara nasıl yaklaşılması gerektiğine birçok
konuda temel eğitimler veriyoruz. Temel eğitimden geçen
gönüllü arkadaşlarımız köye gitmeye hazır hale geliyor. Son-
rasındaysa bir gönüllü programımız var. Bu program, artık
köye gitmeye hazır olan ekipler için orada neler yapılacağını
planlama evresini içeriyor. Her proje ekibi, ne tarz çalışmalar
yapacaklarına kendileri karar veriyor ve bunu diğer ekiplerin
de katıldığı oturumlarda bizlerle paylaşıyorlar. Bu her haf-
ta sonu köye gitmeden önce tekrarlanan bir hazırlık süreci.
Ardından arkadaşlarımız, o hafta sonu için ne planlandıysa
köy ziyaretinde bunu gerçekleştiriyorlar. Süreçte inisiyatif
alabilmeleri onları motive ediyor, sosyal sorun ile duygusal
bağ kurmalarını sağlıyor ve değişimi sahipleniyorlar. Ayrıca
bizim “hayal işliği” ekibimizi oluşturan proje gönüllülerimiz,
kişisel gelişimi de ekip içerisinde sağlamak için her hafta ya-
pılan münazara maçlarıyla, film günleriyle ve kitap paylaşım-
larıyla gönüllülerimizi ve projeyi canlı tutuyor. Proje aslında
sadece pazar günleri köye gitmekten ibaret değil, arkadaş-
larımız her şeyin belirli bir düzende ve sırasıyla olması için,
etkinliklerin gerçekleşeceği haftanın başından itibaren hazır-
lıkları sürdürüyor. Bu sayede, gönüllülerimizin ileriki hayatla-
rında sorumluluk sahibi ve özverili bireyler olarak hayatlarını
sürdürmelerine de katkı sağlamış oluyoruz.
Projeniz öğrenci yardımı odaklı olsa da,
köyün tarım ve ekonomisini de kalkındırmaya
çalışıyorsunuz. Bunun için ne gibi çalışmalar
yapıyorsunuz?
Kırsalda tam kalkınma sağlamaya çalışıyoruz. Bunun için de
OPTİMİSTNİSAN 2014 95
FOTOĞRAF:ÖZGÜRGÜVENÇ

3. köylünün kendi tarlasını, kendi hayvanını, kendi bağını ve
bahçesini verimli kullanmasını istiyoruz. Eğitimlerimiz ara-
cılığıyla onlarla gerekli uygulama ve bilgileri paylaşmanın
ardından, desteğini rica ettiğimiz üniversitedeki hocaları-
mızın da rehberliğiyle, köyün yetişkinleriyle birlikte uygu-
lamalarımızı sürdürüyoruz. Bu konuda en belirgin olarak
arıcılık alanında ilerledik ve iki köyümüzde projemize ait
kovanlarımız var. Oradan üretim yapıp şu an için az mik-
tarda da olsa ilerde artacağına emin olduğumuz şekilde
ekonomik değer yaratıyoruz. Ayrıca köy halkından arıcılığa
yeni başlayan ya da kovanı az olup onları artıranlar da var.
Tarlalarında yaptığımız testler sonrası ürününü değiştiren
ya da kullandığı ilacın yanlış olduğunu fark edenler, hay-
vanın bakım yeri çok kötü olan ama biz anlattıktan sonra
ahırları iyileştirmeye gidenler var. Bununla birlikte “Paper
Art” sanatı (atık kâğıtlardan takı ve benzeri yeni materyaller
üretmek) ile ilgili çalışmalar yürütüyoruz. Köydeki genç kız
ve kadınlara bu sanatı öğrettikten sonra, köylünün yaptığı
takıları biz pazarlıyor ve elde edilen gelirin ufak bir kısmı-
nı projeye, büyük kısmını ise kadınlara aktarıyoruz. Bilim-
sanat ekibimizin çocuklarla kolonya ve mum yapmasıyla
birlikte bu fikri de ekonomik kaynağa çevirdik. Şimdi farklı
renk ve şekillerde kendi kolonya ve mumlarımızı yapıyoruz.
Girişimciliğin küçük yaşlarda elde edilen bir beceri oldu-
ğuna inanıyorum. Bu nedenle çocuklarla yürüttüğümüz her
etkinlikte, çocukların eğitimine ve sosyal gelişimine katkı
sağlamanın yanında, yaşadıkları çevrenin sorunlarını ken-
dilerinin çözmesine ve yaşamları için ekonomik katkı ge-
tiren faaliyetler yürütmelerine destek oluyoruz. Çocukların
da bizimle beraber bir şeyler yapabilmek için uğraşması
bizi çok heyecanlandırıyor. Her gün çabanızın karşılığını
aldığınızı görmek, akşam dönerken çok büyük bir mutluluk
katıyor size.
Bilgi Genç Sosyal Girişimci Ödülleri
finalistisiniz. Bundan sonraki süreçte K.Ö.Y.
Projesi’ni nasıl bir hikâye bekliyor?
Bu benim için çok heyecan vericiydi. Finalist eğitim prog-
ramında aldığım eğitimler K.Ö.Y.’ü daha iyi anlamama ve
ileriyi görmeme yardımcı oldu. Bu eğitimlerin hepsini arka-
daşlarıma ve projeye aktarmak için can atıyorum. Bununla
ilgili çalışmalara başladık bile. İlk olarak projeye bir işletme
modeli kurmaya çalışacağız. Çünkü bunca yıllık çalışmala-
rımız artık meyvesini vermeye başlıyor ve bir para döngüsü
oluşmaya başladı. Bunu tasarlayacağımız modelin üstüne
oturtmaya çalışacağız. Aldığım eğitimleri proje arkadaşla-
rımın almasını çok istiyorum ve bunun için ödül eğitimleri
sırasında tanıştığım insanlarla bunu yapmaya çalışacağım.
Proje başladığından bu yana bir hayalimiz daha var: Yedi
bölgede yedi K.Ö.Y. projesi olsun diyoruz. Biz bir hayal kur-
duk ve o hayalin ışığında yürüyoruz. Bunun için daha emin
adımlarla daha sağlam temellerle ilerleyeceğiz.
OPTİMİSTNİSAN 2014 96
S O S Y A L G İ R İ Ş İ M
“Çocuklarla yürüttüğümüz her etkinlikte, çocukların eğitimine ve
sosyal gelişimine katkı sağlamanın yanında, yaşadıkları çevrenin
sorunlarını kendilerinin çözmesine ve yaşamları için ekonomik katkı
getiren faaliyetler yürütmelerine de destek oluyoruz”
K.Ö.Y. PROJESİ GÖNÜLLÜLERİ