3. 01
Voorwoord
van de directeur
‘Ik ging samen met mijn vrouw en twee Ik ontmoette Raed tijdens zijn bezoek Hoed af voor het voortreffelijke re-
kinderen naar het park om de vijfde aan Brussel in 2008. Hij is een van de search- en lobbywerk van de cel Be-
verjaardag van mijn zoontje Ahmad te Ban Advocates, een groep die op ini- leidsbeïnvloeding van Handicap Inter-
vieren’, vertelt Raed Mokaled uit Liba- tiatief van Handicap International werd national België! Dankzij de inspannin-
non. ‘Nadat hij zijn verjaardagstaart opgericht en bestaat uit overlevenden gen van de leden van dit team voerde
had opgegeten, ging Ahmad spelen. van clustermunitie. De leden gingen met België als eerste een verbod in op
Plots hoorden we een explosie. Ik rende succes overal ter wereld getuigen om clustermunitie, hetgeen uiteindelijk re-
erheen en zag dat mijn zoontje over staten ertoe te bewegen het Verdrag sulteerde in een internationaal verdrag
heel zijn lichaam verwondingen had. van Oslo te ondertekenen. Hierdoor dat deze dood en vernieling zaaiende
Hij bloedde enorm. We brachten de wordt het gebruik de opslag, de pro- wapens verbiedt. De Ban Advocates
jongen naar het ziekenhuis, maar na ductie en de transfer van clustermuni- drukten hun stempel op het hele
een vier uur lange strijd overleed hij. tie verboden en krijgen de slachtoffers proces en maakten een diepe indruk
Mijn andere zoon, Adam, vertelde dat bijstand. Handicap International heeft op de regeringsvertegenwoordigers.
hij Ahmad een soort felgekleurde fles jarenlang hard gewerkt om dit verdrag Slachtoffers kregen een gezicht. Nie-
had zien oppakken die meteen erna tot stand te laten komen. Op 3 de- mand kon hier onbewogen bij blijven.
was ontploft. Het bleek een clusterbom cember 2008 was het eindelijk zo ver: Ook ik was erg onder de indruk van de
te zijn. Door mijn verhaal aan zo veel bijna honderd landen tekenden het getuigenissen van mensen als Raed.
mogelijk mensen te vertellen, hoop ik verdrag. Handicap International heeft De manier waarop zij het drama dat
een manier te vinden om clustermuni- er altijd op gehamerd dat er in het ver- hen is overkomen hebben omgebogen
tie wereldwijd te bannen. Het is de ver- drag vergaande garanties moesten tot iets positiefs, is bewonderenswaar-
antwoordelijkheid van politici om de komen voor hulp aan de slachtoffers. dig. Daar kun je alleen maar groot res-
rechten van alle kinderen te bescher- Dat dit ook gelukt is, vind ik een ver- pect voor hebben. Hun vastberadenheid
men.’ dienste van zeer hoog niveau. heeft me diep geraakt.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 01
4. Daarnaast heb ik ook veel bewondering helpen. Knap hoe het team zich wist en Een van onze prioriteiten voor de pe-
voor de stafleden die hun mannetje weet staande te houden in een moei- riode 2008-2010 op het gebied van
hebben gestaan tijdens de urgenties. lijke situatie. ontwikkelingssamenwerking is het uit-
In 2008 werd de wereld een paar keren Op het vlak van urgenties, een van de bouwen en opzetten van projecten
na elkaar opgeschrikt door natuurge- pijlers van onze werking zoals we die rond de gezondheid van moeder en
weld. Begin mei raasde de cycloon vorig jaar hebben vastgelegd, is er in kind. Dit kadert perfect in de Millen-
Nargis over Myanmar. Nog geen twee 2008 iets in beweging gezet. Voor het niumdoelstellingen 4 en 5: het sterfte-
weken later beefde de aarde in Si- eerst waren we op zoveel verschillende cijfer bij kinderen onder de vijf jaar met
chuan, China, waarbij meer dan 80.000 plekken tegelijkertijd aanwezig. De drie twee derde verminderen en het redu-
doden vielen en 374.000 gewonden. natuurrampen en de daaruit voort- ceren van de moedersterfte met drie-
Een paar maanden later richtte de cy- vloeiende noodsituaties, waren elk erg kwart ten opzichte van 1990. Doorgaans
cloon Gustav een ravage aan in Cuba. uiteenlopend van aard. We hebben tel- focussen initiatieven op dit vlak echter
Handicap International stond direct kens adequaat gereageerd en er veel louter op het terugdringen de sterfte-
klaar om te gaan helpen. In China van geleerd. Het is duidelijk dat een ur- cijfers bij moeder en kind. Hoewel dit
waren we zelfs de eerste internationale gentie niet ophoudt bij het bieden van uiteraard ook belangrijk is, wordt er
hulporganisatie die present was. Onze eerste hulp. In China bijvoorbeeld, vaak voorbijgegaan aan het feit dat
teams verzetten telkens hemel en aarde schatten we dat meer dan 20.000 ge- veel moeders en kinderen in ontwikke-
om de slachtoffers zo goed mogelijk op wonden een blijvende handicap oplie- lingslanden langdurig of blijvend ge-
te vangen en eerste hulp te bieden. En pen en daardoor tegen een langdurige handicapt raken voor, tijdens of na de
het waren niet alleen natuurrampen die revalidatie aankijken. Deze mensen geboorte. Dit veroorzaakt heel wat leed
het leven van duizenden mensen over- moeten begeleiding krijgen en hun dat in veel gevallen voorkomen had
hoop gooide. De humanitaire situatie plaats terugvinden in de maatschappij. kunnen worden. Bovendien hebben
in Oost-Congo, waar we al sinds eind Er is daar voor ons ook op langere ter- deze vrouwen en kinderen met een
2007 aanwezig zijn, is er in de loop mijn een belangrijke taak weggelegd. handicap zelden toegang tot kwali-
van 2008 niet op verbeterd. Ook toen Met onze kennis, know-how en ervaring teitsvolle zorg en begeleiding. Daar wil
de rebellen van Laurent Nkunda door- kunnen we een groot verschil maken. Handicap International iets aan doen.
drongen tot de stad Goma, bleven we In elk geval willen we in 2009 op ge-
ter plekke om de burgerbevolking te lijke voet verdergaan met dit werk.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 02
7. ‘Toen ik voor het eerst tijdens mijn werk als vroedvrouw een baby met een klompvoetje zag, wist ik
dankzij de opleiding van Handicap International wat ik moest doen’, vertelt Cuc, een vroedvrouw die in
Vietnam in de plattelandsgemeente Dai Lanh werkt. ‘De baby was nog maar twee dagen oud toen ik zijn
moeder naar het revalidatiecentrum op 85 kilometer van Dai Lanh stuurde. Twee maanden later is het
al bijna niet meer te zien dat het jongetje met een klompvoet geboren werd. De kinesitherapeute heeft
er goede hoop op dat hij op tweejarige leeftijd normaal zal kunnen lopen.’
Werken aan de gezondheid
van moeders en kinderen
In de 21ste eeuw zijn de sterftecijfers en gezondheidsproblemen bij actoren leggen zich specifiek toe op deze problematiek of be-
moeders en kinderen – vooral bij kinderen onder de vijf jaar – nog schikken over de nodige expertise die Handicap International in
steeds belangrijke kwesties. Volgens de meest recente cijfers ster- de loop der jaren heeft verworven. Onze organisatie positioneert
ven elk jaar ruim 530.000 vrouwen door complicaties bij de zwan- zich daarom als pionier op het gebied van de preventie, opsporing,
gerschap of bevalling . Bijna al deze sterfgevallen, 99%, doen zich verzorging en vroegtijdige behandeling van handicaps en de door-
voor in ontwikkelingslanden, vooral in Afrika ten zuiden van de verwijzing van patiënten.
Sahara en Zuid-Azië. De hoge kindersterfte, vooral bij kinderen
onder de vijf jaar, is eveneens onaanvaardbaar: 10 miljoen per jaar, Handicap International legt momenteel het accent op de prenatale,
waaronder 4 miljoen vóór de leeftijd van 1 maand. Veel van die perinatale en postnatale fasen van de zwangerschap en de ont-
sterfgevallen hadden nochtans voorkomen kunnen worden via in- wikkeling van het kind. Dat zijn de momenten waarop handicaps
grepen als veilige medische praktijken tijdens de zwangerschap en meestal ontstaan. Deze projecten zijn nodig omdat veel handicaps
rond de bevalling, een goede diagnose en behandeling van ziekten pas worden ontdekt wanneer het kind naar school gaat. Als er eer-
en de juiste voeding. der was ingegrepen, zou er heel wat leed zijn voorkomen.
De Millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling en
de gezondheid van moeders en kinderen Interventiepijlers
De Millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling (Millennium Deve- Onze projecten rond de gezondheid van moeders en kinderen zijn
lopment Goals, MDG) bewijzen hoeveel aandacht er besteed wordt gebaseerd op verschillende strategische interventiepijlers. Aller-
aan deze prioritaire problemen. Twee van de acht doelstellingen eerst ontwikkelen en versterken zij het vermogen van het gezond-
hebben rechtstreeks betrekking op de gezondheid van moeders heidsstelsel om handicaps te voorkomen, op te sporen en te
en kinderen: doelstelling 4 is het sterftecijfer bij kinderen onder de behandelen. We focussen vooral op de opleiding van het verplegend
vijf jaar met twee derde terugdringen en doelstelling 5 is de moe- personeel en het uitbouwen van medische infrastructuur op plaatsen
dersterfte met drie kwart verminderen. ‘De MDG’s hebben zeker een waar permanente zorg verleend kan worden (van het opsporen tot
waardevolle bijdrage geleverd door een prioriteit te maken van deze de eerste behandeling). Als de toestand van de patiënt dit vereist,
thema’s en de middelen hierop te focussen’, zegt Monique Ferguson, verwijzen we door naar gespecialiseerde diensten. We werken
Community Health Advisor bij Handicap International. ‘Maar helaas nauw samen met de gemeenschap en de lokale gezondheidswer-
richten de meeste actoren in de gezondheids- en ontwikkelingssec- kers op het terrein om de families te sensibiliseren voor de risi-
tor zich bijna alleen op het terugdringen van het sterftecijfer in ont- cofactoren, oorzaken en tekenen van handicaps. Samen met hen
wikkelingslanden. Er is veel minder aandacht voor preventie en het bekijken we welke preventieve maatregelen er kunnen genomen
reduceren van het aantal handicaps en beperkingen. Nochtans worden en welke therapeutische mogelijkheden er binnen de ge-
komen langdurige of permanente handicaps veel vaker voor dan meenschap beschikbaar zijn.
sterfgevallen.’ Volgens sommige onderzoeken zijn er voor elke vrouw
die in het kraambed sterft, dertig die een lichamelijk letsel of han- Ten slotte werken we samen met regeringsvertegenwoordigers,
dicap overhouden aan de bevalling. Sommige instanties gewagen vooral de verantwoordelijken van het ministerie van Volksgezond-
van 20 miljoen vrouwen per jaar die gehandicapt raken als gevolg van heid, om hun engagement tegenover de problematiek rond han-
een zwangerschap of bevalling. We verwachten ook meer handicaps dicaps te vergroten. We helpen hen ook bij het integreren van deze
bij kinderen in gebieden waar er een hoog sterftecijfer is bij kin- prioriteiten in hun nationale gezondheidsprogramma’s.
deren onder de vijf jaar. Deze vrouwen en kinderen hebben bovendien
maar zelden de mogelijkheid om behoorlijk verpleegd en geholpen Bepaalde projecten om de moeder- en kindersterfte terug te dringen,
te worden. Wereldwijd heeft maar 2% van de personen met een han- kunnen worden aangepast of uitgebreid met een luik ‘handicap’.
dicap toegang tot fysieke revalidatie en andere basisdiensten. Veel van de factoren die verantwoordelijk zijn voor de hoge sterfte-
cijfers (zoals ondervoeding, een beperkte toegang tot kwalitatieve
Handicap International is zich bewust van de noodzaak om zich zorg en het beperkte gebruik van deze diensten ) zijn tevens de
met deze thema’s bezig te houden. Daarom versterkt onze orga- oorzaak van het groot aantal handicaps. De steun van Handicap
nisatie momenteel haar globale aanpak van handicaps door in International voor een betere prenatale zorg helpt dus niet alleen
Zuidoost-Azië en Centraal-Afrika projecten op te zetten rond de ge- de kindersterfte, maar ook het aantal handicaps bij kinderen terug-
zondheid van moeders en kinderen. Weinig andere internationale dringen.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 05
8. Technische opmerkingen:
Onze projecten voor de gezondheid van moeders en kin-
deren omvatten primaire en secundaire preventie. Pri-
maire preventie verwijst naar acties om de oorzaken van
de handicap te verminderen of weg te nemen. Het pro-
bleem of de aandoening wordt aangepakt voordat er
een handicap kan ontstaan. Een voorbeeld van primaire
preventie is het toedienen van foliumzuur voor de
zwangerschap om neuraalbuisdefecten te voorkomen.
Secundaire preventie verwijst naar maatregelen om de
invaliderende aandoening te verhelpen voordat deze
zichtbaar wordt. Een voorbeeld is de chirurgische ingreep
om een gespleten gehemelte (hazenlip) bij pasgeborenen
te corrigeren.
De belangrijkste soorten handicaps bij kinderen:
cognitief, intellectueel (leerstoornissen)
Sommige instanties gewagen van visueel en auditief
20 miljoen vrouwen die gehandicapt motorisch (bijv. cerebrale motorische stoornis)
epilepsie
raken na een zwangerschap of bevalling. spraakstoornissen
gedrags- en andere stoornissen (bijv. autisme)
Een ongelooflijk hoog cijfer.
De voornaamste oorzaken van handicaps:
genetische aandoeningen (bijv. Downsyndroom)
problemen tijdens de zwangerschap (een vrouw die tij-
dens haar zwangerschap alcohol drinkt of een infectie
Ageren op het niveau van de gemeenschap zoals rodehond oploopt, kan een kind met een intellec-
tuele handicap ter wereld brengen)
Handicap International werkt ook aan vernieuwing. Zo bestaat er
problemen bij de geboorte (zuurstofgebrek tijdens de
momenteel geen enkel internationaal erkend instrument voor het
weeën kan tot een mentale handicap leiden)
opsporen van ontwikkelingsachterstanden en aangeboren misvor-
gezondheidsproblemen zoals hersenvliesontsteking,
mingen bij kinderen onder de twee jaar. Onze projectteams iden-
mazelen of zware ondervoeding
tificeren deze lacunes en werken vervolgens nieuwe instrumenten
ondervoeding, infecties en niet-overdraagbare lichame-
en programma’s uit om de gaten op te vullen. Zo hebben we in het
lijke ziekten (deze zijn verantwoordelijk voor 50% van
kader van een proefproject geëxperimenteerd met een instrument
alle handicaps)
voor het opsporen van handicaps bij pasgeborenen in Kinshasa.
blootstelling aan verontreinigende stoffen als lood of
In Cambodja ontwikkelen we een compleet opleidingsprogramma
kwik
dat de gezondheidswerkers in de dorpen in staat stelt om de be-
langrijkste soorten handicaps in de plattelandsregio’s te identifi-
ceren en de patiënten door te verwijzen naar andere diensten.
Onze successen op dit gebied zijn niet alleen te danken aan onze
gerichte interventies, maar ook aan het feit dat we op een multi-
disciplinaire manier werken. De basis is onderwijs, sensibilisering
en een grote betrokkenheid van de gemeenschappen waar we mee
samenwerken. Verder moeten de regering en onze partners uit het
maatschappelijk middenveld zich op lange termijn engageren om
zo de nodige competenties en middelen op te bouwen.
Onze projecten rond de gezondheid van moeders en kinderen zijn
een fundamenteel onderdeel van onze geïntegreerde benadering
van handicaps. Zo worden deze projecten vaak geassocieerd met
programma’s voor gemeenschapsgerichte revalidatie in dezelfde
geografische zones. Deze kunnen het werk overnemen wanneer
de projecten op het gebied van de gezondheid van moeders en Genetische en aangeboren afwijkingen 15-20 %
kinderen zijn afgerond. Ze concentreren zich op de integratie van
Besmettelijke ziekten 20 %
kinderen en volwassenen met een handicap in hun gemeenschap,
Niet-overdraagbare fysieke of mentale aandoeningen 40 %
stimuleren hun volwaardige maatschappelijke participatie en bieden
een omgeving die personen met een handicap en hun families Trauma’s en verwondingen 15 %
ondersteunt.
Overal in de wereld wordt men zich steeds meer bewust van het
feit dat handicaps op alle fronten moeten worden aangepakt om
de MDG’s te kunnen bereiken. Dit gaat van de preventie van han- Bronnen:
dicaps (waar mogelijk) tot de revalidatie en integratie van personen
UNFPA
met een handicap als actieve en volwaardige leden van de samen- Wereldgezondheidsorganisatie
leving. Rapport over de Millenniumdoelstellingen 2008
UNICEF
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008
9. Op 3 december 2008 ondertekenden 94 staten het Verdrag van Oslo. Hierdoor wordt
het gebruik, de opslag, de productie en de transfer van clustermunitie verboden en
krijgen de slachtoffers bijstand. Handicap International werkte actief mee aan de tot-
standkoming van dit verdrag. De organisatie ijvert al jaren voor een verbod, samen
met de Cluster Munitions Coalition, een netwerk van een driehondertal ngo’s. De
laatste twee jaar kwam het proces in een stroomversnelling terecht. Stan Brabant,
hoofd van de cel Beleidsbeïnvloeding van Handicap International, vertelt hoe het ver-
drag tot stand kwam.
Clustermunitie
eindelijk verboden
Jarenlang lobbywerk mondt uit in historisch Verdrag van Oslo
Hoe is de doorbraak er gekomen? het leed dat door deze oorlogstuigen wordt ‘slachtoffer’ is ruim gedefinieerd: het omvat
Stan Brabant : Nadat België op aansporen veroorzaakt. De Ban Advocates hebben heel ook de families en de gemeenschap van de
van Handicap International in 2006 als wat regeringsvertegenwoordigers weten te overlevenden. Staten hebben volgens het
eerste land clustermunitie verbood, raakten overtuigen om hun handtekening te zetten verdrag de plicht om medische hulp, fysieke
de ogen van de wereld op ons gericht. Dat onder het verdrag. Soms op het laatste nip- revalidatie en sociaal-economische en psy-
heeft iets in gang gezet. Ineens zag men in pertje, bijvoorbeeld in het geval van Afgha- chologische begeleiding te bieden aan
dat een verbod mogelijk is. We kregen reac- nistan dat op de vooravond van de slachtoffers van clustermunitie en om sta-
ties van ngo’s in de VS over Cambodja tot ondertekeningsconferentie, na een gesprek tistieken over slachtoffers te verzamelen.
in Irak. Er was hoop. Handicap International met Ban Advocate Soraj Ghulam Habib, pas Daarnaast bevat de tekst een gedetailleerde
had al ervaring opgedaan tijdens het proces overstag ging. Wat ons ook sterk maakte, is lijst van concrete maatregelen die staten
om landmijnen te doen verbieden. Dat re- het feit dat we samenwerkten in een net- moeten nemen inzake slachtofferhulp.
sulteerde in het Verdrag van Ottawa. Rege- werk. Vergeleken met andere diplomatieke
ringsvertegenwoordigers weten sindsdien processen is het allemaal erg snel gegaan. Wat zijn jullie uitdagingen voor de toekomst?
dat Handicap International een serieuze SB : We blijven er uiteraard voor ijveren
organisatie is, die ervoor gaat. De oorlog in Hebben genoeg landen het verdrag onder- dat nog meer staten zich bij het verdrag
Libanon in 2006 bracht clusterbommen tekend om betekenisvol te zijn? aansluiten. Daarnaast zullen we erover
bovendien opnieuw internationaal onder de SB : Zodra 95 landen een verdrag onderte- waken dat het verdrag geen dode letter
aandacht. De diplomatieke druk werd op- kend hebben, is dit voldoende om een blijft. Overlevenden moeten daadwerkelijk
gevoerd. Met succes. Noorwegen, een land nieuwe norm te creëren. Sinds Tunesië en ondersteuning krijgen; de garanties uit het
met een lange traditie inzake vredespro- Congo in 2009 ook hun handtekening heb- verdrag moeten in de praktijk worden om-
cessen, pikte de draad op. In februari 2007 ben gezet, is dit aantal bereikt. Als een gezet. De dagelijkse realiteit van de men-
kwamen 46 staten overeen om tegen eind staat die het Oslo-verdrag niet ondertekend sen zelf en hun families, dat is wat telt. We
2008 tot een verbod op clustermunitie te heeft clustermunitie gebruikt, zal deze door zullen de situatie in alle landen opvolgen,
komen.’ de hele wereld bekritiseerd worden. Op een informatie vergaren, rapporten schrijven en
paar jaar tijd zijn we erin geslaagd om van de bevolking en overheden blijven sensi-
Op welke manier probeerden jullie bewinds- clustermunitie een onaanvaardbaar iets te biliseren.
lieden te overtuigen om het verdrag te onder- maken. Na ratificatie door dertig staten wordt
tekenen? het verdrag van kracht, dat is de basis. Het Welk moment in heel het proces zal je altijd
SB : Handicap International stelde verschil- belangrijkste is dat het wapen niet meer bijblijven?
lende rapporten op waarbij aandacht werd gebruikt wordt en dat de voorraden vernie- SB : De ondertekeningsceremonie in Oslo
besteed aan de menselijke kant van de tigd worden. was een bijzondere gebeurtenis. De sfeer
zaak, niet alleen droge cijfers. We toonden was fantastisch. De hele groep Ban Advo-
aan wat voor drama’s het gebruik van clus- Zijn er in het verdrag ook garanties voor de cates stond op de bühne. Nadat een van
termuntie veroorzaakt. De Ban Advocates, slachtoffers opgenomen? hen, de Ethiopiër Behiru Mesele, het woord
een groep van slachtoffers van clustermu- SB : Handicap International heeft er inder- had genomen en de mensen had bedankt,
nitie die op initiatief van Handicap Interna- daad voor gepleit om vergaande garanties stond de hele zaal recht en barstte er een
tional werd opgericht, heeft eveneens een voor de slachtoffers in het verdrag op te daverend applaus los. Dat had ik op zulke
belangrijke rol gespeeld. Bewindslieden nemen. Dat dit ook gelukt is, beschouwen officiële bijeenkomsten nog nooit gezien.
werden rechtstreeks geconfronteerd met we als een grote verdienste. Het begrip Het was een overdonderend moment.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 07
10. Mijlpalen in het proces van Oslo
verbiedt zonder amendemen- Landen die ondertekenden
2005 ten aan. 2008 in Oslo:
2 februari: 2 november: 18-22 februari:
Alle secties van Handicap Afghanistan, Albanië,
Handicap International brengt Op de conferentie van Welling-
International roepen op tot Angola, Australië,
Fatal Footprint uit, het eerste ton (Nieuw-Zeeland) wordt de
een verbod op clustermunitie. België, Benin, Bolivië,
mondiale rapport over de ontwerptekst van het verdrag
Bosnië en Herzegovina,
9 maart: humanitaire impact van opgesteld. Na een week van
Botswana, Bulgarije,
Handicap International roept clustermunitie. moeizame onderhandelingen
Burkina Faso,
de Belgische Senaat op om te halen de voorstanders van een
17 november: Burundi, Canada,
werken aan een verbod op sterk verbod hun slag thuis.
Nadat de onderhandelingen Centraal-Afrikaanse Republiek,
clustermunitie. Staten die uitzonderingen op
over clustermunitie in het Chili, Colombia,
het verbod tegen clusterbom-
7 april: kader van de conventie over Comoren, Republiek Congo,
men vroegen, herzien hun
Handicap International, Human de klassieke wapens mislukt Cookeilanden, Costa Rica,
positie.
Rights Watch, Netwerk Vlaan- zijn, lanceert Noorwegen en Denemarken, Duitsland,
deren en het Noorse Petro- parallel proces, naar het voor- maart en april: Ecuador, El Salvador,
leumfonds organiseren in beeld van wat Canada deed Tijdens verschillende regionale Fiji, Filipijnen,
Brussel een gezamenlijke i.v.m. antipersoonsmijnen. conferenties voor Afrika, Frankrijk, Gambia,
persconferentie over het Zuidoost-Azië, Latijns-Amerika Ghana, Guatemala,
thema ‘Clustermunitie, erger en het Caraïbisch gebied wordt Guinee, Guinee-Bissau,
dan antipersoonsmijnen’. er met succes steun gezocht Heilige Stoel, Honduras,
2007 bij regeringsverantwoordelijken Hongarije, IJsland,
14 april: voor de ontwerptekst. Indonesië, Ierland,
Een Belgische senator dient 22-23 februari: Italië, Ivoorkust,
een wetsontwerp in om clus- In Oslo vindt de eerste inter- 19-30 mei:
Japan, Kaapverdië,
termunitie te doen verbieden. nationale conferentie over Tijdens de conferentie van
Kenia, Kroatië, Laos,
clustermunitie plaats. De Dublin keuren 107 staten het
Libanon, Lesotho,
28 juni: Verklaring van Oslo wordt verdrag tegen clustermunitie
Liberia, Liechtenstein,
De Commissie voor Defensie opgesteld, waarbij 46 staten goed.
Litouwen, Luxemburg,
en Buitenlandse Zaken van de zich engageren om voor eind
27 november : Macedonië, Madagascar,
Senaat organiseert een debat 2008 tot een verdrag te komen
Opening van de openluchtten- Malawi, Mali,
over het wetsvoorstel. dat clustermunitie verbiedt.
toonstelling ‘Fatal Footprint’ in Malta, Mexico,
Handicap International wordt
23-25 mei: Brussel. Foto’s van Belgische Moldavië, Monaco,
uitgenodigd om de zaak te
Vertegenwoordigers van 67 fotografen tonen het leed van Montenegro, Mozambique,
verdedigen. De plenaire verga-
staten nemen deel aan de overlevenden van antiper- Namibië, Nauru,
dering van de Senaat neemt op
conferentie over clustermuni- soonsmijnen, clustermunitie en Nederland, Nieuw-Zeeland,
7 juli de tekst unaniem aan en
tie in Lima. Onder de deelne- ander niet-ontploft oorlogstuig. Nicaragua, Niger,
het wetsontwerp wordt over-
mers zijn 27 landen die voor In de loop van 2009 zal de Noorwegen, Oeganda,
gemaakt aan het parlement.
het eerst deelnemen aan het expo ook andere steden Oostenrijk, Palau, Panama,
Oslo-proces. Het verdrag aandoen en in het buitenland Paraguay, Peru, Portugal,
krijgt vorm. te zien zijn. Rwanda, Samoa, San Marino,
Sao Tomé en Principe,
2006 5-7 december: 3-4 december: Senegal, Sierra Leone,
De conferentie over Cluster- Op de ondertekeningsconfe- Slovenië, Somalië,
19 januari: rentie in Oslo op 3 december
Het Europees Parlement roept munitie in Wenen wordt door Spanje, Tanzania,
vertegenwoordigers van 138 tekenen 94 staten het Verdrag Togo, Tsjaad, Tsjechië,
op om clustermunitie uit de van Oslo.
wereld te helpen. staten bijgewoond. Deze Tunesië, Uruguay,
massale opkomst is een Verenigd Koninkrijk,
16 februari: duidelijk bewijs van de Zambia, Zuid-Afrika,
Het Belgisch parlement neemt politieke wil om clustermunitie Zweden, Zwitserland.
de wet die clustermunitie te verbieden.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 08
12. Ons doel voor 2008 was tussenbeide
komen in noodsituaties waar we een
specifieke expertise kunnen aanbieden
om te slachtoffers te helpen.
Dat zullen we ook in 2009 doen.
principe van fysieke revalidatie, waarbij de toegepaste technieken Bij gebrek aan humanitaire actoren moeten wij soms ook tussen-
essentieel zijn om blijvende handicaps te voorkomen, is in China komen op een ietwat ander terrein. Dat was het geval in Cuba
nog maar weinig bekend en niet ontwikkeld. In Goma hebben we waar we eerste hulp-materiaal (matrassen, dekens...) en materiaal
al ondervonden dat de behandelingen met ademhalingskinesithe- voor de heropbouw van de scholen hebben geleverd. Er zijn wei-
rapie bij ondervoede kinderen zeer nuttig zijn. Deze kinderen zijn nig organisaties actief in dit land, maar de mensen die we helpen
erg verzwakt en hun organisme kan infecties van de luchtwegen via onze ontwikkelingsprojecten hadden wel behoefte aan fat-
nauwelijks de baas. Ze kunnen vaak de secreties die hun longen soenlijke leefomstandigheden. De opgelopen schade na de door-
blokkeren niet afvoeren. Dankzij ademhalingskinesitherapie kun- tocht van de cyclonen in september 2008 was immers enorm.
nen zij vlugger genezen. Een groot deel van de kinderen vertoont
eveneens een motorische ontwikkelingsachterstand die de kinesi- Irène Manterola, programmadirecteur van Handicap International
therapeuten met eenvoudige oefeningen proberen te verbeteren. in Cuba, vertelde na haar bezoek aan een door cycloon Gustav ge-
troffen gemeenschap: ‘De enige bekommernis van de bevolking hier
Handicap International gaat de strijd niet noodzakelijk alleen aan. is een degelijk onderkomen en het herstellen van de primaire le-
Dat was wel het geval in China, maar wij werken vaak samen met vensomstandigheden. (…) Alles is immers verwoest! In de gemeen-
andere organisaties. Zo zijn we in Rutshuru (Noord-Kivu) actief in schappen met 24 of 25 gebouwen bleven slechts één of twee huizen
het ziekenhuis dat beheerd wordt door Artsen Zonder Grenzen. Deze overeind, waren alle winkels van de kaart geveegd, de velden ver-
hulporganisatie vroeg ons om een project voor ziekenhuiskinesi- nield, lagen de elektriciteitspalen op de grond…’
therapie op poten te zetten. In Myanmar werd het project samen
met twee operationele secties van Handicap International geleid. Ons doel voor 2008 was tussenbeide komen in noodsituaties waar
De Franse sectie neemt de revalidatie en de psychologische onder- we een specifieke expertise kunnen aanbieden om te slachtoffers
steuning van personen met een handicap op zich. De Belgische te helpen. Dat zullen we ook in 2009 doen. We weten nooit pre-
sectie staat in voor de financiële projecten (bijvoorbeeld personen cies waar we morgen zullen werken; dat is immers inherent aan
met een handicap de mogelijkheid bieden om via een winkeltje of noodhulpacties. Wat we wel weten, is dat we steeds zullen tus-
veeteelt een inkomen te vergaren) en de acties rond toegankelijk- senkomen in zulke situaties om handicaps te behandelen en voor-
heid (hulpmiddelen om het vee te kunnen bereiken, een toe- komen. Personen met een handicap zullen niet langer uit de boot
gangsbruggetje tot het dorp…). De materiële noodhulp in Cuba na vallen op het gebied van noodhulp. In 2008 stonden wij aan hun
de cyclonen Ike en Gustav werd door de in het land aanwezige zijde en ook de komende jaren zullen we dat blijven doen.
humanitaire actoren gezamenlijk gecoördineerd.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 10
14. Afrika
01
Angola
Handicap International werkt sinds 1995 in Angola. De
organisatie zette verschillende projecten op in dit land
dat getekend is door meer dan dertig jaar oorlog en de
aanwezigheid van landmijnen. Aangezien de revalidatie-
centra in 2005 overgenomen werden door het Nationaal
Revalidatieprogramma, concentreert Handicap Interna-
tional zich nu voornamelijk op voorlichtingsprojecten
rond de risico’s van mijnen, sociaal-economische inte-
gratie, het verdedigen van de rechten van personen met
een handicap en gemeenschapsgerichte revalidatie.
IN CIJFERS
Internationaal personeel: 6
Nationaal personeel: 61
Budget: € 1.551.693
Belangrijkste donors:
Ambassade van Frankrijk in Angola,
In 2008 hebben de teams van het project Dit leidde tot de ondertekening van part- ambassade van Japan in Angola, Canadian
rond gemeenschapsgerichte revalidatie die nerschapsakkoorden voor het bevorderen Auto Workers Union (CAW-Canada),
actief zijn in de provincies Benguela, Huila, van de werkgelegenheid voor personen met Canadian International Development
Namibe en Huambo, steun en advies ver- een handicap. Agency (CIDA), Directie-Generaal
leend aan personen met een handicap en Ontwikkelingssamenwerking van België
hun familie. Bovendien werden heel wat Het jaar 2008 betekent ook het einde van het (DGOS), Europese Commissie (EuropAid),
onder hen doorverwezen naar de bestaande project rond de voorlichting van de risico’s ministerie van Buitenlandse Zaken
diensten voor revalidatie en werden ze ge- van landmijnen. Handicap International heeft van Ierland (Irish Aid), ministerie van
holpen om weer deel te nemen aan het ac- omwille van diverse financiële en strategi- Buitenlandse Zaken van Nederland.
tieve leven (via opleiding of professionele sche redenen besloten om op het einde van
integratie). Het afgelopen jaar werd ook van het jaar de activiteiten op dit gebied stop te
start gegaan met een project voor steun zetten.
aan verenigingen in verschillende gemeen-
ten van de provincies Benguela, Huambo In 2009 zal de organisatie zich concentreren
en Lubango. Doel is de organisaties van op het uitzoeken hoe ze nog meer kan be- Luanda
personen met een handicap te versterken tekenen voor de mensen die bijstand krijgen
zodat ze beter voor hun rechten kunnen door hun geografische verspreiding te ver-
opkomen. kleinen. Handicap International zal boven-
dien focussen op het verdedigen en het
Handicap International zette eveneens het bevorderen van de rechten van personen Benguela
HUAMBO
Huambo
project voor sociaal-economische en maat- met een handicap. Hiervoor werken we niet BENGUELA
schappelijke integratie voort. De teams van alleen concrete projecten uit, maar probe- Bibala HUILA
twee partnerorganisaties in de provincie ren we ook ons doel te bereiken door de Lubango
Huambo kregen ondersteuning. Tegelijkertijd organisaties van personen met een handicap NAMIBE
werd ook van start gegaan met de sensibi- te ondersteunen zodat zij zelf hun rechten
lisering van de autoriteiten, agentschappen kunnen opeisen.
voor microkrediet en privé-ondernemingen.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 12
15. Burundi
02
Tien jaar oorlog heeft diepe sporen nagelaten in het land. Het aantal vluch-
telingen vertegenwoordigt meer dan 10% van de bevolking. Handicap Inter-
national is sinds 1992 actief in Burundi en werkt er aan het verbeteren van de
autonomie en de waardigheid van personen met een handicap. Alle projecten
die de organisatie in Burundi leidt, hebben één ding gemeen: ze zijn erop
gericht de perceptie van handicaps te veranderen.
MUYINGA
Muyinga
IN CIJFERS
Internationaal personeel: 4
Nationaal personeel: 25
Budget: € 852.249 €
Bujumbura Gitega
RUYIGI
GITEGA
Belangrijkste donors:
RUTANA
Directie-Generaal Ontwikkelingssamen-
werking van België (DGOS), Europese
Commissie (EuropAid), United Nations MAKAMBA
Development Program (UNDP).
In de loop van 2008 werden er verschillende
projecten opgestart. Een ervan situeert zich
in de provincie Ruyigi. Het eerste werk van
het project voor gemeenschapsgerichte re-
validatie was een onderzoek waardoor meer
dan 4.000 personen met een handicap
geïdentificeerd konden worden. Het project-
team kreeg ook een reeks opleidingen om
in de toekomst beter voorbereid te zijn op
haar taak.
Een ander project dat in 2008 het licht zag,
is de steun aan verenigingen voor personen
met een handicap. Doel is alle verenigingen
in Burundi te ondersteunen bij hun rol als
dienstverlener en pleitbezorger voor de zaak
van personen met een handicap. Daarvoor
hebben we de oprichting ondersteund van
een netwerk van verenigingen. Zo kunnen
hun vaardigheden inzake organisatie, het
uitwerken van projecten en het verdedigen
van de rechten van personen met een han-
dicap verbeterd worden.
In de loop van 2009 zal Handicap Interna-
tional zich blijven inzetten op het gebied
van revalidatie door steun te verlenen aan de
vorming van een netwerk van twaalf revali-
datiecentra. Vijf daarvan krijgen nu al steun
van de organisatie. Tegen 2012 zouden
deze effectief zelfstandig moeten kunnen
werken. Onze projecten rond gemeen-
schapsgerichte revalidatie moeten uitgebreid
worden naar twee andere provincies die
Handicap International overigens zeer goed
kent omdat we er eerder een voorlichtings-
project rond de risico’s van landmijnen had-
den.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 13
16. IN CIJFERS
Internationaal personeel: 3
Nationaal personeel: 23
Budget: € 453.078
Belangrijkste donors:
Ministerie van Buitenlandse Zaken
van België (noodhulp).
Man
Danané
Bouaké
Ivoorkust
03
Abidjan
Handicap International ondersteunt sinds 1996 revalidatiecentra in Ivoor-
kust. Daarnaast leidt de organisatie lokaal personeel op. Er was immers
een grote nood aan gespecialiseerde kinesitherapeuten en technische
experts voor het maken van prothesen en orthesen, maar deze opleidingen
bestonden niet in het land. De organisatie werkt altijd zo veel mogelijk
samen met lokale partners. Wanneer Handicap International zich uit het
land terugtrekt, nemen deze de projecten over en kunnen personen met
een handicap blijven rekenen op gespecialiseerde diensten.
Ondanks het feit dat de expat-teams de
afgelopen jaren al verschillende keren
geëvacueerd moesten worden vanwege de
politieke instabiliteit in het land, heeft handelen, toont aan hoe zwaar de bevol- Nadat het revalidatiecentrum ‘Vivre Debout’
Handicap International de acties kunnen king lijdt onder de indirecte gevolgen van in Abidjan begin 2008 officieel aan de lokale
voortzetten doordat de lokale partners aan het interne conflict. Zo is vooral het aantal partner werd overgedragen, liepen in de loop
het werk bleven. Maar al die jaren van gevaccineerde kinderen sterk teruggelopen van het jaar ook de projecten voor zieken-
gewapend conflict hebben de algemene en kampen de basispreventieprogramma’s huiskinesitherapie in Bouaké, Man en Da-
gezondheidstoestand van de bevolking erg (malaria, HIV/aids,…) met grote problemen. nané ten einde.
verzwakt en een aanslag gepleegd op de
medische infrastructuur. Daarom zette Han- Ook voor de overige patiënten, die worden De overdracht van de activiteiten in de zie-
dicap International een aantal kinesithera- behandeld voor doorligwonden, brandwon- kenhuizen van Bouaké, Man en Danané
pieprogramma’s op, eerst in Bouaké en den, amputaties, ademhalingsaandoenin- werd eind februari 2009 afgesloten met de
later in Man en Danané. Kinesitherapie is gen of spierverslapping, is het belangrijk terugtrekking van Handicap International
namelijk een doeltreffend middel om han- dat kinesitherapie wordt geïntegreerd in het uit Ivoorkust. De drie partner-ziekenhuizen
dicaps bij ziekenhuispatiënten te voorko- medisch verzorgingsplan van de patiënten. zijn nu verantwoordelijk voor het manage-
men en te beperken. Het feit dat de drie Het is bevorderlijk voor de werking van het ment en de omkadering van de Ivoriaanse
teams van kinesitherapeuten heel veel ziekenhuis omdat patiënten dan minder kinesitherapeuten.
ziektes -gevolgen van hersenvliesontste- lang in het ziekenhuis moeten verblijven en
king, hersenmalaria, HIV/aids- moesten be- sneller herstellen.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 14
17. Democratische
Republiek
Congo
04 IN CIJFERS
Internationaal personeel: 11
Nationaal personeel: 120
Budget: € 3.078.615
(inclusief noodhulpprojecten)
Belangrijkste donors:
Ambassade van Frankrijk in Congo,
Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking
Handicap International is sinds 1995 actief in van België (DGOS), Europese Commissie
(EuropAid), ministerie van Buitenlandse Zaken
Congo. Momenteel hebben we projecten van België (conflictpreventie), ministerie van
lopen in Kisangani en in Kinshasa. In die laatste Buitenlandse Zaken van Nederland, ministerie
stad concentreert de organisatie zich op drie van Buitenlandse Zaken van Zwitserland,
Survey Action Center (SAC), UNDP.
thema’s: preventie, integratie en revalidatie.
Doel van de acties in Kisangani en naburige
provincies, is het terugdringen van de risico’s
van landmijnen en ander niet-ontploft oor-
logstuig. Daarnaast draagt Handicap Interna-
tional ook bij aan de humanitaire noodhulp
voor de bevolking in het oosten van het land
die zwaar lijdt onder de conflicten die de regio
teisteren.
Het project voor gemeenschapsgerichte re-
validatie in Kinshasa is in de loop van 2008
een nieuwe richting ingeslagen. We zullen er
nu voor zorgen dat de comités voor gemeen-
schapsgerichte revalidatie blijven bestaan
en zelfstandig kunnen functioneren. Deze
comités staan in voor het uitwerken van de
projecten rond gemeenschapsgerichte reva-
lidatie. Dit project loopt van 2008 tot 2010.
Daarnaast hebben we in deze stad verder
gewerkt aan het project voor inclusief on- belangrijk onderdeel van dit project gerea- OOSTELIJKE
PROVINCIE
derwijs. En halverwege het jaar hielden we liseerd. Samen met lokale verenigingen
Kisangani
een nieuw project rond de gezondheid van werd er een onderzoek opgezet naar de
moeder en kind boven het doopvont. Hier- socio-economische impact van dit oorlogs- NORD-KIVU
mee willen we bij het personeel van diverse tuig. De problemen werden gedetailleerd in Goma
RWANDA
gezondheidscentra en kraamklinieken de kaart gebracht. Hierdoor kon de bevolking
know-how versterken inzake de preventie gronden waarvan gedacht werd dat ze aan- Kinshasa
BURUNDI
van handicaps bij de geboorte. getast waren, opnieuw in gebruik nemen.
In de loop van 2008 ondersteunde Handicap Handicap International zal in de loop van
International zes revalidatiecentra in het 2009 verder blijven werken aan de projecten
oosten van Congo: in Zuid-Kivu, Noord-Kivu rond gemeenschapsgerichte revalidatie in
en Maniema. Dit in samenwerking met de Kinshasa. Daarbij zullen we nog meer de
Association des Centres de Handicapés nadruk leggen op het versterken van de sa-
d’Afrique Centrale (ACHAC). Deze zes centra menwerking met het maatschappelijk mid-
liggen in afgelegen gebieden die door oor- denveld. Daarnaast zullen we blijven ijveren
log geteisterd worden. Ze hadden nood aan voor het naleven van de rechten van per-
levensmiddelen en materiaal voor personen sonen met een handicap. Het project rond
met een handicap. de gezondheid van moeder en kind zal licht
worden aangepast om het beter te doen Ook de actitiveiten in Kisangani zullen
In Kisangani hebben de teams van het pro- aansluiten bij de situatie op gezondheids- voortgezet worden. We zullen er de com-
ject om de risico’s van landmijnen en niet- gebied in de hoofdstad. Daarnaast zal er petenties van de lokale mensen en part-
ontploft oorlogstuig te beperken, hun een verkenningsmissie worden georgani- ners versterken met het oog op de
werkterrein uitgebreid tot voorbij de pro- seerd in Bas-Congo met het oog op de terugtrekking van Handicap International
vinciegrenzen. In Noord-Kivu en enkele dis- opening van een project ter plaatse in en de overdracht van het project aan de
tricten van de Oostprovincie werd een 2010-2011. Congolese organisaties tegen 2011.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 15
18. Latijns-Amerika
05
Colombia
Handicap International is sinds 1997 in Colombia actief. Het
begon met het ondersteunen van een Colombiaanse organisatie
in Cartagena die gespecialiseerd is in de revalidatie van personen
met een handicap. Vervolgens werden partnerschappen en acti-
viteiten uitgebouwd in samenwerking met diverse instellingen in
verschillende delen van het land. In 2008 waren we vanuit onze
kantoren in Medellin en Cartagena actief in vijf departementen:
Antioquia, Bolivar, Sucre, Santander en Noord-Santander.
IN CIJFERS
Ons werk steunt op drie pijlers. Ten eerste sonen met een handicap werd in zijn huidige Internationaal personeel: 2
ervoor zorgen dat personen met een han- vorm gelanceerd in 2008. Tegen het jaar 2010 Nationaal personeel: 28
dicap gemakkelijker toegang krijgen tot ba- zouden we 2.700 personen op deze manier Budget: € 787.411
sisvoorzieningen en toezien op de naleving moeten kunnen helpen.
van hun rechten. Ten tweede de bijstand Belangrijkste donors:
ondersteunen aan burgerslachtoffers van Een van de acties waar we in de loop van Agenschap voor Internationale
het gewapend conflict en specifiek aan 2008 mee van start zijn gegaan, is een Ontwikkeling van Canada (CIDA),
slachtoffers van antipersoonsmijnen. En ten project om organisaties te ondersteunen. Directie-Generaal Ontwikkelingssamen-
slotte de participatie van personen met een Tien verenigingen voor personen met een werking van België (DGOS), Europese
handicap aan het sociale en economische handicap krijgen hulp om hun structuur Commissie (EuropeAid), ministerie
leven bevorderen door organisaties voor en werkmethoden te optimaliseren. Zo van Buitenlandse Zaken van België
personen met een handicap te versterken. zullen deze mensen hun rechten kunnen (conflictpreventie en noodhulp),
opeisen in het kader van het VN-Verdrag ministerie van Buitenlandse Zaken
Het project voor bijstand aan slachtoffers inzake de Rechten van Personen met een van Zwitserland.
van antipersoonsmijnen is enerzijds gericht Handicap.
op het verbeteren van de opvang van deze
slachtoffers. Dit doen we door de actieradius In maart 2009 zal Handicap International de
van de overheid en de lokale instellingen te activiteiten uitbreiden naar vijf nieuwe de-
versterken. Anderzijds focust het project op partementen. Zo kunnen we onze lopende Cartagena
het verbeteren van de leefomstandigheden acties versterken. We zullen ook de situatie Sincelejo
van burgers die het slachtoffers werden van en de noden analyseren op het gebied van Cúcuta
Bucaramenga
een ongeval met landmijnen. voorlichting rond de gevaren van landmijnen.
We zullen ook de mogelijkheden bekijken Medellín
Via ons project voor gemeenschapsgerichte voor het opzetten van een nieuw project,
revalidatie versterken we de capaciteiten van waarbij we gebruik zullen maken van de er-
personen met een handicap. Lokale comités varing die we via onze diverse programma’s
voor gemeenschapsgerichte revalidatie gaan hebben opgedaan. Een van de belangrijkste
de specifieke noden na en analyseren de evenementen in 2009 wordt de tweede
situatie, rekening houdend met de gezins- follow-upconferentie voor de evaluatie
situatie en de omstandigheden. Vervolgens van het Ottawa-verdrag inzake het verbod
stellen ze een actiestrategie op, in samen- op antipersoonsmijnen. Deze conferentie
werking met de persoon en de mensen in zal plaatsvinden van 30 november tot 4
zijn omgeving. Het project voor de verbe- december in Cartagena, de uitvalsbasis van
tering van de leefomstandigheden van per- Handicap International in Colombia.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 16
19. Cuba 06
Handicap International ging in 1998 voor het eerst naar Cuba om de pro-
ductie van prothesen te ondersteunen. Sinds 2001 spitst de organisatie
zich toe op projecten voor de integrale ontwikkeling van mensen met een
handicap binnen hun eigen gemeenschap. Daar kwamen nog projecten
bij rond inclusief onderwijs om de integratie te bevorderen van de kwets- IN CIJFERS
baarste personen in de Cubaanse samenleving. In 2008 opende de missie Internationaal personeel: 2
een nieuw project rond gemeenschapsgerichte revalidatie in Holguín, plus Nationaal personeel: 3, gefinancierd door
onze partners ter ondersteuning van
een project voor de ondersteuning en versterking van de drie Cubaanse Handicap International, plus de 87
organisaties voor personen met een handicap. Het jaar stond ook in het personeelsleden van onze projectteams
teken van de ravage die de twee orkanen Ike en Gustav aanrichtten. (gefinancierd door onze lokale partners).
Budget: € 591.826
(inclusief noodhulpprojecten)
Belangrijkste donors:
Directie-Generaal Ontwikkelingssamen-
werking van België (DGOS), ministerie
van Buitenlandse Zaken van Luxemburg,
Vlaamse overheid (ministerie van Werk,
De projecten voor gemeenschapsgerichte versterken. Daarom zullen we vooral de Onderwijs en Vorming)
revalidatie in de provincies Granma en Pinar bestaande projecten verbeteren en voort-
del Rio werden voortgezet. Ze focussen op bouwen op onze verworven ervaring. Tege-
personen met een handicap die in lande- lijkertijd willen we bijzondere aandacht
lijke gebieden wonen, ver weg van de ste- besteden aan bepaalde aspecten, zoals
den. De projecten omvatten niet alleen toegankelijkheid -in de breedste zin van
fysieke revalidatie, maar ook psychologi- het woord- voor alle personen met een
sche en sociale begeleiding. In de loop van handicap.
2008 werden deze uitgebreid tot de regio Havana
Holguín, naast de provincie Granma. De In de toekomst willen we ook meer werken
PINAR DEL RIO
aanpak was hier meer gericht op toegan- rond de re-integratie van personen met een
kelijkheid in brede zin, ongeacht de aard mentale handicap en de kwaliteit van het
van de handicap. We hebben ook verder dienstenaanbod voor deze doelgroep ver- HOLGUIN
gewerkt aan het project om het inclusief beteren. GRANMA
onderwijs in Cuba te verbeteren.
Nieuw in 2008 was de lancering het project
om de verenigingen te ondersteunen die
personen met een handicap vertegenwoor-
digen, vooral op het vlak van beheer. Een
ander belangrijk onderdeel van dit project
is het bevorderen van de toegankelijkheid
tot allerlei beroepsopleidingen voor perso-
nen met een handicap. We werken aan het
verbeteren van de opleidingen voor het
personeel en de leden van de drie bestaande
organisaties voor personen met een handi-
cap op Cuba. We hebben ook opleidings-
centra voor volwassenen uitgerust om ze
beter toegankelijk te maken voor personen
met een handicap. Bovendien hebben we
gewerkt aan de diversificatie van het oplei-
dingsaanbod in beroepsscholen en scholen
voor bijzonder onderwijs.
In 2009 zal Handicap International als kata-
lysator blijven fungeren voor diverse initia-
tieven die ijveren voor een meer inclusieve
samenleving. Dit doen we door de be-
staande expertise en het sociale weefsel te
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 17
20. Azië IN CIJFERS
Internationaal personeel: 9
Nationaal personeel: 139
Budget: € 1.506.380
Belangrijkste donors:
Agenschap voor Internationale
Ontwikkeling van Japan (JICA),
Directie-Generaal Ontwikkelings-
samenwerking van België (DGOS),
Europese Commissie (EuropAid),
Global Road Safety Partnership,
Handicap International Luxemburg,
UNICEF, Ontwikkelingssamenwerking
Australië (Ausaid), Stichting Nippon,
07
ministerie van Buitenlandse Zaken
van België (conflictpreventie),
ministerie van Buitenlandse Zaken
van Finland, ministerie van
Buitenlandse Zaken van Luxemburg,
Ministerie van Sociale Zaken
van Cambodja.
Cambodja
Preah Vihear
Banteay Meanchey
De manier waarop Handicap International in Cambodja handicaps Siem Reap
benadert, is geëvolueerd naar een meer participatieve aanpak Battambang
gebaseerd op de naleving van fundamentele rechten. Personen
met een handicap en hun verenigingen zijn meer dan ooit gelijke
Phnom Penh
partners die samen met ons aan projecten werken, en dit van het
ontwerp tot de evaluatie ervan. Takeo
In de loop van 2008 werkte Handicap Inter- taten opgeleverd: het aantal ongevallen in
national verder aan de projecten rond het betrokken gebied daalde met 45%, een
verkeersveiligheid. Dit jaar werd gefocust veel beter cijfer dan in de rest van het land.
op het dragen van een helm. Met succes.
Het aantal motorrijders dat een helm draagt, Handicap International is nog steeds actief
steeg van 27% in juni 2008 tot 52% in de- in de revalidatiecentra van Siem Reap en Daarbij komt nog het deelproject ‘Sport for
cember 2008. Verder werd dit jaar de over- Takeo. In samenwerking met deze centra all’. In lagere scholen werden 12 sportclubs
name voorbereid van het project RTAVIS konden we via het project ‘Happy Child’ opgericht voor kinderen met en zonder een
(de inzameling van gegevens over verkeers- opleidingen aanbieden om handicaps bij handicap. Dit draagt bij tot een verandering
ongevallen) door de nationale autoriteiten. kleine kinderen vroegtijdig te leren detec- van de manier waarop de kinderen en de
We hebben ook het ministerie van Volks- teren om zo snel een behandeling te kunnen gemeenschap tegen handicaps aankijken.
gezondheid geholpen bij de oprichting van starten. Zowel het personeel van de medi-
een algemene dienst voor onderzoek naar sche centra als de traditionele vroedvrouwen De overdracht van vaardigheden en activi-
ongevallen die zich niet langer beperkt tot zijn hierbij betrokken. teiten zal de focus zijn van onze projecten
verkeersongelukken. rond revalidatie. Zo is het proces van start
Het project ‘Rechten en inclusie’ is in 2008 gegaan om de fysieke revalidatiecentra over
Op het gebied van de voorlichting rond van start gegaan. We hebben ervoor geko- te dragen van de betrokken ngo’s naar het
landmijnen en niet-ontploft oorlogstuig, zen om de Cambodian Disabled People’s ministerie van Sociale Zaken, Veteranen en
heeft Handicap International de preventie- Organisation (CDPO) te ondersteunen. Op Jeugd. Eind 2009 zal het CMVIS-project voor
acties aangepast om het publiek te infor- dorpsniveau is Handicap International erin de inzameling van gegevens over ongeluk-
meren over het verbod op en het gevaar van geslaagd om lokale verenigingen van per- ken met en slachtoffers van landmijnen, in
de handel in deze oorlogstuigen. De infor- sonen met een handicap op te zetten die zijn geheel wordt overgenomen door het
matie-overdracht werd ook verbeterd om de deze mensen op een efficiënte manier kun- Cambodjaanse Rode Kruis. Het project voor
ontmijningsoperaties te versnellen. Deze nen vertegenwoordigen. Dit luik van het de preventie van de risico’s van landmijnen
nieuwe projecten hebben hun eerste resul- project loopt momenteel in 24 dorpen. zal naar vijf provincies worden uitgebreid.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 18
21. Ondanks een economische groei van 9% in 2008, bestaat er in China
nog altijd veel sociale ongelijkheid. De grootste slachtoffers hiervan zijn
personen met een handicap. Zij hebben amper baat bij de economische
China
08
groei van het land. De inspanningen die Handicap International doet om
de zorg voor deze mensen te verbeteren, blijven dus hard nodig. Sinds
1997 heeft Handicap International projecten lopen op het gebied van
preventie, revalidatie en integratie. De laatste jaren legt de organisatie
zich bovendien toe op het sensibiliseren van de bevolking voor de
problemen problemen van personen met een handicap. Onze acties
concentreren zich op de provincie Sichuan en de autonome regio’s
Guangxi en Tibet. Het jaar 2008 werd gemarkeerd door de aardbeving
die de provincie Sichuan verwoestte. Handicap International was er van
in het begin bij om hulp te verlenen. IN CIJFERS
Internationaal personeel: 5
Nationaal personeel: 43
Budget: € 1.367.412
(inclusief noodhulpprojecten)
In 2008 werden in Sichuan (district Yuexi) en slachtoffers van de aardbeving zal in prin- Belangrijkste donors:
in Tibet (district Lhassa) projecten opgezet cipe twee jaar beslaan. Tegelijkertijd gaat Ambassade van Canada in China,
om bij jonge kinderen vroegtijdig handicaps Handicap International werken aan een ka- Brussels Hoofdstedelijk Gewest,
op te sporen, te voorkomen en te behan- pitalisatiedocument inzake gemeenschaps- Department for International
delen. Een van de belangrijkste aspecten gerichte revalidatie. Dit werk zal in septem- Development van het Verenigd Koninkrijk,
van dit project is het vorming geven aan ber resulteren in een internationaal semi- Directie-Generaal Ontwikkelingssamen-
gezondheidswerkers omtrent de oorzaken narie over gemeenschapsgerichte revalida- werking van België (DGOS), Europese
van handicaps tijdens de zwangerschap en tie in Peking. Commissie (EuropAid), ministerie van
de bevalling – met het oog op preventie – Buitenlandse Zaken van Luxemburg,
en het identificeren van handicaps bij pas- Stichting Grivat, Stichting Hirzel.
geborenen en jonge kinderen. Zo kan er
betere zorg verleend worden wanneer dat
noodzakelijk is. Daarnaast werden er sen-
sibiliseringscampagnes georganiseerd voor
het grote publiek.
De revalidatieprojecten in Tibet en de acties Peking
rond gemeenschapsgerichte revalidatie in
Sichuan, Guangxi en Tibet werden voortgezet.
Nieuw is dat er twee nieuwe pijlers ontwik-
keld werden op het gebied van onderwijs
en sociaal-economische re-integratie. TIBET
SICHUAN
Lhassa Chamdo
Ook bleven we verder steun verlenen aan Shigatse
verenigingen van personen met een handi-
cap, onder meer aan de Tibetaanse vereni-
ging voor doven en organisaties in Peking
GUANGXI
en Nanning (Guangxi). Nanning
Eind 2008 liep het project ten einde rond
de vorming van het verzorgend personeel
in weeshuizen. Op termijn zullen 570.000
weeskinderen en 200.000 leden van het
verzorgend personeel hier baat bij hebben.
In 2009 zal er een project voor gemeen-
schapsgerichte revalidatie worden gelan-
ceerd in Sichuan, in de regio die door de
aardbeving werd getroffen. Hiermee wordt
een nieuwe fase van het noodhulpproject
ingeluid. Dit nieuwe hulpproject voor de
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008
22. Maldiven
09
Na de tsunami van 26 december 2004 lanceerde Handicap International
een aantal projecten op de Maldiven. De organisatie verleent sindsdien
technische bijstand aan het Rode Kruis om de toegang tot gebouwen en
diensten te verbeteren voor personen met een handicap. Daarnaast helpen
we overheidsinstanties bij het uitwerken van een nationaal beleid voor
personen met een handicap. Zo heeft Handicap International bijgedragen
aan de integratie van de VN-Conventie voor de Rechten van Personen
met een Handicap in de nationale wetgeving. Er werd ook een project
opgezet rond gemeenschapsgerichte revalidatie waarbij een bestaande
IN CIJFERS lokale organisatie steun en versterking krijgt.
Internationaal personeel: 4
Nationaal personeel: 3
Budget: € 303.188
Steun van Handicap International
Frankrijk aan tsunamiprojecten in Een van de belangrijkste doelstelllingen In de loop van 2008 hebben we ook geij-
Sri Lanka en Indonesië: voor 2008 was het opzetten en uitvoeren verd voor het opzetten van organisaties van
€ 592.609 van een nationaal onderzoek om personen mensen met een handicap. Met succes. In
met een handicap en hun noden in kaart te de loop van het jaar werden twee organi-
Belangrijkste donors: brengen. Research leidde al tot de ontwik- saties officieel geregistreerd: de organisa-
Consortium 1212. keling van een geïndividualiseerd scree- tie voor doven en slechthorenden ‘Maldives
ning-instrument dat in de loop van 2009 Deaf Association’ (MDA) en de vereniging
verfijnd zal worden. De bedoeling is om voor ouders van kinderen met een handicap
hiermee alle schoolkinderen en andere ‘The Association for Disability and Deve-
mensen die vermoedelijk een handicap of lopment’. Deze organisaties zijn nu betrok-
INDIA
speciale behoeften hebben, te evalueren. ken bij een hele reeks projecten en bewust-
makingsactiviteiten. Dankzij een project dat
Op de Eilanden Thinadhoo en Hithadhoo Handicap International samen met MDA en
hebben we deze evaluatiefase al afgerond. het ministerie van Onderwijs heeft opgezet,
Alle personen met een handicap werden kregen vijf leraren gebarentaal een oplei-
geïdentificeerd en hun situatie in kaart ge- ding. Zij geven nu op hun beurt vorming
bracht. Zo kunnen maatschappelijk werkers aan leraren in het bijzonder onderwijs. Het
in contact gebracht worden met mensen met Maldivisch woordenboek in gebarentaal is
Malé een handicap. nu ook klaar en zal in elke school en aan
gezinnen met een doof familielid uitgedeeld
worden.
Eind 2009 lopen de projecten van Handicap
International op de Maldiven ten einde en
trekt de organisatie zich uit het land terug.
We zullen ons in dit laatste jaar vooral fo-
cussen op het onderzoek over handicaps.
Daarnaast wordt ervoor gezorgd dat part-
nerorganisaties en overheidsinstanties het
werk voor personen met een handicap
voortzetten.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 20
23. Hamhung
Pyong Yang
Weonsan
IN CIJFERS
Internationaal personeel: 3
Nationaal personeel: 7, ter beschikking
gesteld door onze Koreaanse partners.
Budget: € 791.784
Belangrijkste donors:
Agentschap van de Federale Republiek
Duitsland in PyongYang, Directie-
Generaal Ontwikkelingssamenwerking
van België (DGOS), Europese Commissie
(ECHO), Zweeds Agentschap voor
Internationale Samenwerking.
Democratische Volksrepubliek Korea
Op het einde van de Koreaanse oorlog in 1953 werd het Koreaanse schiereiland in twee gesplitst: de De-
mocratische Volksrepubliek Korea (DVK of Noord-Korea) en de Republiek Korea (ROK of Zuid-Korea). Noord-
Korea telt meer dan 23 miljoen inwoners. Handicap International werkt sinds 1999 in Noord-Korea, op
aanvraag van de KFPD (nationale federatie van personen met een handicap). De doelstellingen waren – en
zijn nog steeds – het geven van technisch advies, het optimaliseren van de werking van de federatie en het
verbeteren van de hulp aan personen met een handicap. In 2005 kondigde de Noord-Koreaanse overheid
het einde aan van de humanitaire hulp in het land en maande de ngo’s aan om te vertrekken. De be-
staande programma’s werden overgenomen door een instantie die uit zeven units bestaat. De projecten
worden door Europese experts in goede banen geleid. Die van Handicap International werden verdergezet
binnen de ‘Health Unit Seven’.
10 In 2008 zijn we steun blijven verlenen aan
orthopedische diensten. Daarnaast werd er-
voor gezorgd dat een herstellingsoord voor
ouderen en personen met een handicap een
grondige renovatie onderging, technische
bijstand kreeg en werd voorzien van loop-
hulpmiddelen.
de versterking van haar werkingskracht kan
de federatie meer efficiënte acties opzettten
rond de rechten van personen met een han-
dicap. Om dit doel te bereiken werden vor-
mingen, seminaries en sensibiliseringsma-
teriaal uitgewerkt.
In 2009 zullen we niet alleen onze acties
Sinds vier jaar loopt er uniek project rond voortzetten, maar zullen we ook de KFPD
bijzonder onderwijs in een school voor blijven begeleiden. Zo is er de mogelijkheid
dove en slechthorende mensen in Weonsan. om een nationaal onderzoek op te zetten
Handicap International biedt ook steun aan om handicaps en de behandelingsinfra-
dergelijke scholen in Hamhung. De ge- structuur in kaart te brengen. Bovendien kan
plande fusie van de twee instellingen moet er een donatiesysteem uitgewerkt worden
de werkingskracht en de kwaliteit van de zodat mogelijke donors de federatie recht-
aangeboden diensten verbeteren. streeks kunnen steunen. Daarnaast zullen
we de KFPD bijstaan tijdens het proces
Voor al onze projecten in Noord-Korea wer- voor de herziening van de wet op de be-
ken we nauw samen met de KFPD. Dankzij scherming van personen met een handicap.
HANDICAP INTERNATIONAL | JAARVERSLAG 2008 | 21
