โครงการพัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงใหม่ด้านเทคนิคการจัดการความรู้ เรื่อง "การจัดการความรู้และเทคโนโลยี"

1. การจัดการความรู้และเทคโนโลยีู
(Knowledge Management and Technology)
อ.ดร.อติชาต หาญชาญชัย
โครงการพัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชนจังหวัดเชียงใหม่
ด้านเทคนิคการจัดการความรู้และวิทยากรกระบวนการในงานพัฒนาชุมชน6 มิถุนายน 2557

2. วัตถุประสงค์
• เทคโนโลยีสารสนเทศกับการจัดการความรูู้
• ตัวอย่างเทคโนโลยีสนับสนุนการจัดการความรู้
ปั ี่ ใ ป ี่ ี ้ใ• ปัญหาทีพบในการแลกเปลียนเรียนรู้ใน Social Network
• บทสรุปุ

3. การจัดการความรู้
กระบวนการที่เป็นระบบในการสรรหากระบวนการทเปนระบบในการสรรหา
การเลือก การรวบรวม การจัดระบบ การ
้ ั ็ ้ใ ั ี่ ป็สราง และจดเกบความรูในลกษณะทีเปน
แหล่งความรู้ที่ทุกคนในองค์การสามารถ
เข้าถึงได้ง่าย และแบ่งปันความรู้กันได้
อย่างเหมาะสม เพื่อที่จะพัฒนาตนเองและ
มีความสามารถที่นําความรู้ไปประยุกต์ใช้
อันจะเกิดประโยชน์ต่อการปฏิบัติงานของอนจะเกดประโยชนตอการปฏบตงานของ
ตนและขององค์การ

4. กระบวนการจัดการความรู้
องค์ประกอบ กิจกรรม
การสื่อสาร
(Communication)
มีการสื่อสารเกี่ยวกับการจัดการความรู้ในองค์กรอย่างทั่วถึง
และต่อเนื่องผ่านช่องทางการสื่อสารต่างๆ เช่น เสียงตามสาย(Communication) และตอเนองผานชองทางการสอสารตางๆ เชน เสยงตามสาย
บอร์ดประชาสัมพันธ์ การประชุมและกิจกรรม เว็บไซต์
กระบวนการและ สร้างเครือข่ายการแลกเปลี่ยนเรียนร้ระหว่างกัน (C P)กระบวนการและ
เครื่องมือ
(P d
สรางเครอขายการแลกเปลยนเรยนรูระหวางกน (CoP)
มีระบบสารสนเทศที่เอื้อต่อการจัดการความรู้ เช่น KM Blog
กรมการพัฒนาชมชน(Process and
Tools)
กรมการพฒนาชุมชน
มีฐานข้อมูลผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์ (Center of Excellence)
ี ้ ั ใ ้ ี่ ี ้การเรียนรู้
(Learning)
สนับสนุน ส่งเสริม ให้เกิดการแลกเปลียนเรียนรู้ของบุคลากร
ทุกระดับ

5. กระบวนการจัดการความรู้
องค์ประกอบ กิจกรรม
การวัดผล
(Measurement)
มีตัวชี้วัดการดําเนินงาน เช่น
- จํานวนผ้เข้าชมเว็บไซต์(Measurement) จานวนผูเขาชมเวบไซต
- จํานวนสมาชิกที่ขอคําปรึกษา KM Call Center
- จํานวนสมาชิกที่เข้าเสวนาใน KM Web Boardจานวนสมาชกทเขาเสวนาใน KM Web Board
มีการยกย่อง ชมเชย
หรือให้รางวัล
มีระบบการให้รางวัลแก่บุคลากรที่มีการแลกเปลี่ยนความรู้
และเข้าร่วมกิจกรรม เช่น ประกาศเกียรติคณหรอใหรางวล
(Recognition and
R d )
และเขารวมกจกรรม เชน ประกาศเกยรตคุณ
Rewards)

6. IT กับการจัดการความรู้

7. เทคโนโลยีสารสนเทศที่สนับสนุนการจัดการความรู้
เทคโนโลยีการสื่อสาร (Communication Tools) ช่วยให้บุคลากรสามารถ
เข้าถึงความร้ต่างๆได้ง่ายขึ้น สะดวกขึ้น รวมทั้งสามารถติดต่อสื่อสารกับผ้เชี่ยวชาญในเขาถงความรูตางๆไดงายขน สะดวกขน รวมทงสามารถตดตอสอสารกบผูเชยวชาญใน
สาขาต่างๆ ค้นหาข้อมูล สารสนเทศและความรู้ที่ต้องการได้ ผ่านทางเครือข่ายIntranet
Extranet or Internet
เทคโนโลยีการทํางานร่วมกัน (Collaboration Tools) ช่วยประสานการ
ํ ใ ้ไ ้ ่ ีป ิ ิ ป ใ ื่ ํ ใ ้ ิทางานให้ได้อยางมีประสิทธิภาพ ลดอุปสรรคในเรืองของระยะทาง ทาให้เกิดการ
แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ตัวอย่างเช่น โปรแกรมกลุ่ม Groupware ต่างๆ (Lotus note, CMS,
Blog, Web Board) เป็นต้น
เทคโนโลยีการจัดเก็บ (Storage Tools) ช่วยในการจัดเก็บและจัดการความร้
Blog, Web Board) เปนตน
เทคโนโลยการจดเกบ (Storage Tools) ชวยในการจดเกบและจดการความรู
ต่างๆ เช่น Cloud storage (Google Drive, SkyDrive, DropBox), Search engines,
Knowledge Map เป็นต้น

8. เทคโนโลยีการสื่อสาร (Communication tools)

9. เทคโนโลยีการสื่อสาร (Communication tools)
Discussion groupChatting g p
Video ConferenceSkypeyp
(DigilifeTV: Subtitle Translator) Messaging

10. จํานวนผู้ใช้อินเตอร์เน็ตและ Facebook
Source : http://www.techinasia.com/thailand-18-million-social-media-users-in-2013/

11. ผู้ใช้อินเตอร์เน็ตในประเทศไทย
Source : http://www.techinasia.com/thailand-18-million-social-media-users-in-2013/

12. สถิติผู้ใช้ Social network ในประเทศไทย
อันดับใน Instagram
อันดับใน Twitter
Source : http://zocialrank.com/

13. เทคโนโลยีการทํางานร่วมกัน (Collaboration tools)
- เป็นเครื่องมือสนับสนุนการทํางานร่วมกัน (Groupware)ุ p
- เป็นเครื่องมือที่ช่วยในการถ่ายทอด Tacit Knowledge
- ช่วยให้ประสานการทํางานได้อย่างมีประสิทธิภาพชวยใหประสานการทางานไดอยางมประสทธภาพ
- ลดอุปสรรคในเรื่องของระยะทาง
ตัวอย่างเช่น โปรแกรมกล่ม G ต่างๆตวอยางเชน โปรแกรมกลุม Groupware ตางๆ
(E-mail, Discussion groups
d d t b D t h i )and databases, Data sharing),
Electrical Meeting System,
VDO C f r cVDO Conference,
Electronic Bulletin Boards
เป็นต้นเปนตน

14. เทคโนโลยีการทํางานร่วมกัน (Collaboration tools)
CMS
เครื่องมือที่ใช้ในการบริหารข้อมูล (ความรู้) ภายใน
เว็บไซต์ซึ่งสามารถสนับสนุนการปรับปรุงเปลี่ยนแปลง
ข้อมลต่างๆภายในเว็บไซต์ โดยทําการควบคมเนื้อหาขอมูลตางๆภายในเวบไซต โดยทาการควบคุมเนอหา
รูปแบบ และกระบวนการนําเสนอเนื้อหา
E-Learning MS-SharePointg
Joomla
MS SharePoint

15. เทคโนโลยีการทํางานร่วมกัน (Collaboration tools)
Internet Forum or Social Network
เป็นเวทีการแลกเปลี่ยนเรียนร้บนพื้นที่เสมือน (Virtual space) ที่สร้างขึ้นเปนเวทการแลกเปลยนเรยนรูบนพนทเสมอน (Virtual space) ทสรางขน
โดยใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีการสื่อสารและสารสนเทศ (Information &
Communication Technology) หรือที่เรียกว่า ICT โดยการใช้ประโยชน์จาก
บล็อก (Weblog) ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Knowledge Sharing) บนพื้นที่
เสมือนที่อนุญาตให้ผู้อ่านแสดงความคิดเห็นต่อความรู้ที่ผู้เขียนถ่ายทอดลงไป
ใ ็ ้ ี ไ ้ ี โ ้ ็ ั้ ไ ใ ัในบล็อก และผู้เขียนได้เขียนโต้ตอบต่อความคิดเห็นนันไป ๆ มา ๆ ในลักษณะ
ของการสนทนาเพื่อหาความแตกฉานในตัวความรู้ ถือได้ว่าเป็นการร่วมกันสกัด
ความร้ฝังลึกได้อย่างดี (จันทวรรณ ปิยะวัฒน์ 2548) ผ้สนใจเข้าถึงได้โดยง่ายความรูฝงลกไดอยางด (จนทวรรณ ปยะวฒน, 2548) ผูสนใจเขาถงไดโดยงาย
สะดวกรวดเร็ว ทางเครือข่ายอินเทอร์เน็ต (พออยู่บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต เรา
เรียกว่า Internet Forumเรยกวา Internet Forum

16. เทคโนโลยีการจัดเก็บ (Storage tools)
Cloud storageWeb server
Search engine

17. ปัญหา Knowledge sharing ใน Social network

18. ปัญหา Knowledge sharing ใน Social network

19. ปัญหา Knowledge sharing ใน Social network

20. สรุปบทบาทของเทคโนโลยีต่อการจัดการความรู้
• ระบบจัดการเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ (Document and Content
Management Systems)Management Systems)
• ระบบสืบค้นข้อมูลข่าวสาร (Search Engines)
ี ้ ็ ์• ระบบการเรียนรู้ทางอิเล็กทรอนิกส์ (e-Learning)
• ระบบประชุมอิเล็กทรอนิกส์ (VDO Conference)
• การเผยแพร่สื่อผ่านระบบเครือข่าย (Web Board หรือ
e-Discussion))
• ซอฟต์แวร์สนับสนุนการทํางานร่วมกันเป็นทีม (Groupware)
• บล็อก (Blog หรือ Weblog) ซึ่งเป็นเครื่องมือในการแลกเปลี่ยน• บลอก (Blog หรอ Weblog) ซงเปนเครองมอในการแลกเปลยน
ความรู้ หรือประสบการณ์ ผ่านพื้นที่เสมือน (Cyber Space)

21. บทสรุปส่งท้าย
เทคโนโลยีช่วยให้กระบวนการจัดการความรู้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อินเทอร์เน็ตช่วยให้การแสวงหาความรู้ การกระจายความรู้ การู ู
ถ่ายทอดความรู้สามารถดําเนินการได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ องค์กรต่างๆ จึงไม่
สามารถหลีกเลี่ยงในการนําเทคโนโลยีมาใช้ อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีไม่ใช่สิ่งที่
รับประกันความสําเร็จของ KM เพราะเทคโนโลยีเป็นเพียงเครื่องมือ แต่ไม่ใช่คําตอบ
(Solution) ที่แก้ปัญหาการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างบุคลากรในองค์กร เนื่องจากู ุ
เทคโนโลยีสารสนเทศไม่สามารถดึงความรู้ที่เป็น Tacit knowledge ที่ต้องผ่าน
กระบวนการปฏิสัมพันธ์ (Interaction) และความเชื่อใจ (Trust) ของบุคลากรได้ ดังนั้นฏ ุ
ความสําเร็จของ KM ต้องขึ้นอยู่กับกลยุทธ์ขององค์กรและบุคลากร สิ่งสําคัญที่สุดใน
การพัฒนาระบบจัดการความรู้ขององค์กร คือ การพัฒนาบุคลากรให้มีความู ุ
ปรารถนา (Passion) ในการเรียนรู้ แลกเปลี่ยนความรู้ ซึ่งจะนําไปสู่การปรับตัวสู่
รูปแบบองค์กรใหม่ที่เรียกว่าองค์กรแห่งการเรียนรู้ (Learning Organization) นั่นเองู ู