Büyüme, GDP, Potansiyel büyüme oranı Faktör verimliliği tanımları yanı sıra potansiyel büyüme oranının hesaplanmasını içerir.

1. Potansiyel Büyüme Oranı
Prof. Dr. HavvaTUNC

2. İktisadi Büyüme
İktisadi büyüme ekonominin uzun dönem trendiyle ilgilidir. Ve ekonominin farklı
dönemlerde gösterdiği değişimin ifadesidir. Diğer bir deyişle, ekonominin bir
aşamadan diğerine geçerken gösterdiği değişimin ifadesidir. Dolayısıyla büyüme
statik ve durağan bir durum olmayıp dinamik ve devamlılık gösterir.
Büyümeyi belirleyen faktörleri içsel ve dışsal olmak üzere ikiye ayırabiliriz. O
zaman da ekonomik büyüme, içsel ve dışsal dinamikler olarak
değerlendirilmelidir.

3. Büyümenin Anlamı
Ekonominin iktisadi anlamda gösterdiği değişim büyüme olarak
adlandırılır.Ve bu değişimi belirleyen gerek içsel gerekse dışsal faktörlerin
yarattığı etkilerin büyüklüğünün derecesi, büyümenin niteliğini ve niceliğini
belirlemektedir.
Peki, o zaman büyüme nedir? Büyümeyi belirleyen dışsal ve içsel faktörler
nelerdir? Elde edilen büyümenin hedeflenen büyüme olup olmaması önemli
midir? Büyüme refahın bir ölçüsü müdür?
Anlaşılacağı üzere büyüme ile ilgili soruları çoğaltmak mümkündür.

4. GSMH( Gayrı Safi Millî Hasıla)
Ulusal ekonominin toplam üretim hacmindeki artış büyümenin ifadesidir. Diğer
bir deyişle bir ülkenin GSMH'de yıllar itibarıyla meydana gelen artışa büyüme
denir. Bir ekonomide bir dönemde yaratılan mal ve hizmetlerin parasal ifadesine
GSMH denir. Dolayısıyla dönemler itibarıyla GSMH'deki artışlar dönemler
itibarıyla ekonominin gelişiminin ifadesi olup bu gelişim büyüme olarak ifade
edilir. Daha açıkça ifade edersek, GSMH'deki artışın anlamı üretim hacmindeki
artıştır. Üretim hacminin artması ulusal ekonomide sermaye birikimi, yatırım
hacmi, istihdamı düzeyi gibi makro ekonomik göstergelerin pozitif gelişim
göstermesidir.

5. Gross Domestic Product(GDP)
Bir aşamadan diğer aşamaya geçerken aşamalar arasında meydana
gelen değişim ve bu değişimin artış yönündeki ifadesine büyüme (Gross
Domestic Product: GDP) denir. Bir ekonomi için hedeflenen büyümenin
gerçekleşebilmesi için izlenen politikalar ve uygulanan büyüme modelleri,
ülkeler arasında farklı olup her bir ekonomin gerçekleştirmesi gereken
büyüme oranı (hedeflenen büyüme oranı) farklıdır.

6. Potansiyel büyüme
Bir ülke ekonomisinin gerçekleştirmesi gereken, hedeflediği büyüme
oranına potansiyel büyüme denir. Önemli olan potansiyel büyüme ile
gerçekleşen büyüme oranı arasında büyük farklılığın olmamasıdır. Zira
gerçekleşen büyümenin sürdürülebilirliği ve kararlılığı için gereklidir.

7. Potansiyel büyüme oranı
Potansiyel büyüme, her ülke için farklı olan bir orandır. Potansiyel
büyüme oranı hesaplanırken söz konusu ülke ekonomisindeki emek
yapısındaki değişim (%), istihdam düzeyindeki değişim oranı yanı sıra
sermaye miktarındaki değişim(%) diğer bir deyişle sermaye stokundaki
artış yani tasarruf oranı (msm) ve faktör verimliliği toplamları potansiyel
büyüme oranını verir.

8. Potansiyel büyüme oranını hesaplama: I
Bir ülke ekonomisinin gerçekleştirmesi gereken, hedeflediği büyüme oranına potansiyel büyüme(g)
denir.
g= istihdam (%) + tasarruf oranı (%) + faktör verimliliği (%)
Faktör verimliliği = 1. Hukuk devleti
2. Emeğin verimliliğe
3.Teknolojik ilerleme
4. Beşeri sermeye ve niteliği

9. Potansiyel büyüme oranını hesaplama: II
Potansiyel büyüme oranı keza, son on yılın veya son beş yılın büyüme
oranlarının aritmetik ortalaması alınarak da hesaplanabilir.