2. Σημαντικές πληροφορίες
• Ο Ιωάννης Μιχαήλ
Μεταξάς (Ιθάκη, 12
Απριλίου 1871 - Αθήνα,
29 Ιανουαρίου 1941)
ήταν Έλληνας
στρατιωτικός, πολιτικός
και δικτάτορας από το
1936 ως το 1941.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
2
3. Σημαντικές πληροφορίες
• Ως αξιωματικός του Ελληνικού
Στρατού έλαβε μέρος στους
Βαλκανικούς πολέμους. Επίσης,
διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο
και στον Εθνικό Διχασμό
συντασσόμενος με την
παράταξη των βασιλοφρόνων
αντιβενιζελικών και το 1917
εξορίστηκε στην Κορσική.
• Με την επιστροφή του ίδρυσε
το κόμμα των
Ελευθεροφρόνων, το οποίο
κατάφερε πολλές φορές να
εισέλθει στη Βουλή
συγκεντρώνοντας όμως χαμηλά
ποσοστά
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
3
4. Σημαντικές πληροφορίες
• Το 1936, κατόπιν διαφόρων
συγκυριών, διορίστηκε από
το βασιλιά Γεώργιο
πρωθυπουργός της
Ελλάδας, στη θέση του
αποβιώσαντος Δεμερτζή
και στη συνέχεια
πρωτοστάτησε στην
επιβολή του δικτατορικού
καθεστώτος της 4ης
Αυγούστου σε συνεργασία
με το βασιλιά. Κυβέρνησε
έως το θάνατό του τον
Ιανουάριο του 1941.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
4
5. Σημαντικές πληροφορίες
• Ο Μεταξάς έμεινε στην
ιστορία για την
απόρριψη του ιταλικού
τελεσιγράφου της 28ης
Οκτωβρίου 1940, που
του επιδόθηκε από τον
Ιταλό πρεσβευτή
Εμμανουέλε Γκράτσι.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
5
6. Σημαντικές πληροφορίες
• Η πράξη αυτή
αποκρυσταλλώθηκε
συμβολικά στον
επίσημο κρατικό λόγο
και στη δημόσια
ιστορία, καθώς και
εντυπώθηκε στη
συλλογική μνήμη ως
«Όχι».
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
6
7. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Στις 24 Σεπτεμβρίου
1885, σε ηλικία 14 ετών,
εισήλθε στη Στρατιωτική
Σχολή Ευελπίδων, απ'
όπου αποφοίτησε το
1890 με τον βαθμό του
ανθυπολοχαγού του
Μηχανικού. Το 1898
πέτυχε τη χορήγηση
υποτροφίας από τον
Βασιλιά για στρατιωτικές
σπουδές στη Γερμανία.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
7
8. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Το 1897 μετατέθηκε στο
Υπουργείο Στρατιωτικών σε
επιτελική θέση δίπλα στον
τότε Υπουργό Στρατιωτικών
και θείο του, Νικόλαο
Μεταξά. Ύστερα από πιέσεις
του ίδιου μετατέθηκε στο
επιτελείο του τότε
Αντιστράτηγου, στη θέση του
υπευθύνου των
εμπιστευτικών αρχείων του
επιτελείου. Εκεί είχε την
ευκαιρία να γνωρίσει τον
διάδοχο του θρόνου
Κωνσταντίνο και να συνδεθεί
φιλικά μαζί του.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
8
9. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Τον Σεπτέμβριο του
1892 εισήλθε στη Σχολή
Μηχανικών Στρατού και
δύο χρόνια αργότερα
μετατέθηκε στο
Ναύπλιο, όπου και
ξεκίνησε να γράφει τις
πρώτες σελίδες του
ημερολογίου του.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
9
10. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Το 1902 αποφοίτησε
από την Πολεμική
Ακαδημία του
Βερολίνου με
σημαντικές διακρίσεις ,
δεχόμενος εμφανείς
επιρροές από τον
πρωσικό μιλιταρισμό.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
10
11. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Σύμφωνα με τα αρχεία της
Ακαδημίας για τους αξιωματικούς
που φοίτησαν εκεί κατά την ίδια
περίοδο, ο Μεταξάς φοίτησε στην
ίδια τάξη με τρεις μετέπειτα
αρχηγούς του Γερμανικού Γενικού
Επιτελείου (Βίλχελμ Χάιε, Όττο
Χάσσε και Γκέοργκ Βέτζελ), τον
μετέπειτα Πρώσο υπουργό πολέμου
και ιδρυτή της Ράιχσβερ στρατηγό
Βάλτερ Ράινχαρντ, τον Πάουλ φον
Λέτοβ-Φόρμπεκ (μετέπειτα διοικητή
των γερμανικών δυνάμεων στην
Ανατολική Αφρική κατά τον Α'
Παγκόσμιο Πόλεμο), ενώ φαίνεται
ότι στην ίδια τάξη φοιτούσε και ο
Νουρεντίν πασάς, μετέπειτα
διοικητής του τουρκικού στρατού
κατά την Καταστροφή της Σμύρνης.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
11
12. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Με την επιστροφή του στην
Ελλάδα τοποθετήθηκε στο τότε
νεοσύστατο κατά τα ξένα
πρότυπα Γενικό Επιτελείο
Στρατού συμβάλλοντας
σημαντικά στην οργάνωση του
στρατού. Εκεί συνεργάστηκε με
τον Βίκτωρα Δούσμανη για τη
σύνταξη των νέων στρατιωτικών
κανονισμών, οι οποίοι
ψηφίστηκαν στη Βουλή το 1904,
ύστερα από εισήγηση του
Γεωργίου Θεοτόκη. Δύο χρόνια
αργότερα, το 1906, προήχθη σε
Λοχαγό Α' Τάξεως..
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
12
13. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Ως μέλος του επιτελείου
ανέπτυξε στενή φιλία με
τον πρίγκηπα Ανδρέα,
αδερφό του διαδόχου
Κωνσταντίνου, ενώ το 1907
του ζητήθηκε να αναλάβει
τη στρατιωτική εκπαίδευση
του μετέπειτα Βασιλιά
Γεωργίου Β'. Για τα
επόμενα δύο χρόνια ο
Ιωάννης Μεταξάς του
δίδασκε στρατιωτική
ιστορία και τακτική
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
13
14. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Με την έκρηξη του
στρατιωτικού κινήματος
στο Γουδή, οι
επαναστάτες μετέθεσαν
τον Μεταξά στη Λάρισα,
αφού ήταν γνωστός για
τις επαφές του με τη
βασιλική οικογένεια.
Χαρακτηριστικό της
στενής του σχέσης είναι
ότι η Βασίλισσα Σοφία
τον αποκαλούσε
«Γιαννάκη».
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
14
15. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Στις 19 Οκτωβρίου του
1910 ανακλήθηκε πίσω
στην Αθήνα με εντολή
του ίδιου του Ελευθέριου
Βενιζέλου, με τον οποίο
συναντήθηκαν στο
ξενοδοχείο στο οποίο
διέμενε ο τελευταίος. Στη
συνάντηση του
προσέφερε την θέση του
πρώτου υπασπιστή του,
την οποία και
αποδέχθηκε.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
15
16. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Το 1912, λίγο πριν την έκρηξη του
Πρώτου Βαλκανικού Πολέμου, ο
Βενιζέλος έστειλε τον Μεταξά στη
Σόφια για να διαπραγματευτεί τη
στρατιωτική συνθήκη μεταξύ της
Ελλάδας και της Βουλγαρίας. Μετά
την υπογραφή της συνθήκης
αναχώρησε για το Βελιγράδι και τέλος
στις 17 Οκτωβρίου έφτασε στη
Λάρισα, όπου είχε εγκατασταθεί το
Γενικό Επιτελείο. Θεωρείται ο
εμπνευστής και ο δημιουργός του
σχεδίου κατάληψης του Μπιζανίου,
που περιέλαβε τον μεγαλύτερο μέχρι
τότε βομβαρδισμό της ιστορίας, ενώ
ήταν και αντιπρόσωπος των Ελλήνων
στην παράδοση των Ιωαννίνων.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
16
17. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Το σχετικό πρωτόκολλο υπεγράφη
στις 26 Οκτωβρίου 1912 δια του
οποίου παραδόθηκε ο Τούρκος
στρατηγός Ταξίν Χασάν Πασάς με
όλο το σώμα στρατού που
διοικούσε.
• Τον Δεκέμβριο του 1912 ο Μεταξάς
μετέβη στο Λονδίνο ως
στρατιωτικός σύμβουλος του τότε
πρωθυπουργού Ελευθερίου
Βενιζέλου προς διαπραγμάτευση
των όρων της σύναψης ειρήνης με
την Τουρκία.
• Όμως στις 16 Ιανουαρίου του 1913
ο Μεταξάς ανακλήθηκε από την
κυβέρνηση και στάλθηκε αμέσως
στην Ήπειρο, όπου ο στρατός
αντιμετώπιζε προβλήματα.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
17
18. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Ο Ιωάννης Μεταξάς ήταν
τέταρτος στην ιεραρχία του
επιτελείου, αλλά μπορεί να
θεωρηθεί ως ο εγκέφαλός
του. Συμμετείχε σε όλες τις
μάχες του Πρώτου
Βαλκανικού Πολέμου, ενώ
μαζί με τον Δουσμάνη
διαπραγματεύτηκε την
παράδοση της
Θεσσαλονίκης από τον
Ταξίν Χασάν Πασά.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
18
19. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• ] Τον Απρίλιο του 1913
προήχθη στο βαθμό του
Ταγματάρχη λόγω
αρχαιότητας και διορίστηκε
Διοικητής του Επιτελείου. Από
αυτή τη θέση πήρε μέρος
στον Δεύτερο Βαλκανικό
Πόλεμο, μετά δε το πέρας
αυτών των πολέμων προήχθη
σε Αντισυνταγματάρχη και
τοποθετήθηκε ως Διευθυντής
των Επιχειρήσεων του Γενικού
Επιτελείου Στρατού, καθώς
και ως Διευθυντής της
Ανώτερης Στρατιωτικής
Ακαδημίας.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
19
20. Στρατιωτική σταδιοδρομία
• Λίγο αργότερα, τον
Οκτώβριο του 1913,
παρασημοφορήθηκε από
τον Βασιλιά με το Χρυσούν
Σταυρόν του Σωτήρος. Κατά
τη διάρκεια της κρίσης με
την Τουρκία το 1914 για το
ζήτημα των νήσων του
Ανατολικού Αιγαίου, ο
Μεταξάς συνέταξε και
σχέδιο αιφνίδιας απόβασης
και κατάληψης των Στενών
των Δαρδανελλίων σε
περίπτωση πολέμου.
13/10/2019
Μιχαήλ Καλοτραπέζης/ΣΤ'1/Ιωάννης
Μεταξάς
20