Biwmatiko dimakopoulos-chiotelis

Διδακτικές Διαδρομές στο Σημερινό Σχολείο
Πρακτικά Εργασιών Συνεδρίου του Π.Λ.Π.Π,
Πάτρα 14-16 Οκτωβρίου 2016
Παραηηρώ, θανηάζομαι και γράθω.
Διαθεμαηική προζέγγιζη ηης Αζηρονομίας μέζα από ηην
παραηήρηζη, ηο πείραμα και ηη δημιοσργική γραθή.
Δημακόποσλος Γεώργιος1
, Υιωηέλης Ιωάννης2
1
Φηιφινγνο, Πεηξακαηηθφ Λχθεην Παλ/κίνπ Παηξψλ
geodimako@gmail.com
2
Φπζηθφο, Πεηξακαηηθφ Λχθεην Παλ/κίνπ Παηξψλ
johnchiotelis@yahoo.gr
ΠΕΡΙΛΗΦΗ
΢ην παξόλ δηαζεκαηηθό εξγαζηήξην γίλεηαη θαηλνηόκνο πξνζέγγηζε ηεο αζηξνλνκίαο κέζα από
ηε δεκηνπξγηθή γξαθή, ηνλ πεηξακαηηζκό θαη ηελ απηελέξγεηα. Σν εξγαζηήξην απεπζύλεηαη ζε
εθπαηδεπηηθνύο θπξίσο ηεο Πξσηνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο θαη θαζεγεηέο Γπκλαζίνπ. Με ηε ρξήζε
εθπαηδεπηηθώλ ινγηζκηθώλ όπσο ην STELLARIUM θαη ην SALSAJ νη εθπαηδεπηηθνί κπνξνύλ λα
δνκήζνπλ έλα εληαίν, νινθιεξσκέλν εθπαηδεπηηθό ζελάξην θαη λα εηζαγάγνπλ ηνπο καζεηέο ζηελ
αζηξνλνκία ηνπ λπρηεξηλνύ νπξαλνύ ζε όιεο ηηο εθθάλζεηο ηνπ. Παξάιιεια, ζηνπο εθπαηδεπηηθνύο
ζα παξνπζηαζηεί ε κειέηε πξαγκαηηθώλ παξαηεξήζεσλ, όπσο νη θξαηήξεο ζε πιαλήηεο ηνπ ειηαθνύ
ζπζηήκαηνο. Ζ κειέηε απηή κπνξεί λα γίλεη κε ην εθπαηδεπηηθό ινγηζκηθό down2earth, αιιά θαη κε
πεηξακαηηζκό κε απιά πιηθά. Πιάζνληαο ηε κπζνινγία ησλ αζηεξηζκώλ από ηελ άιιε κεξηά νη
εθπαηδεπηηθνί ζα παξαθνινπζήζνπλ πξνζεγγίζεηο δεκηνπξγηθήο γξαθήο, ώζηε λα θαηεπζύλνπλ ηνπο
καζεηέο ζηε δεκηνπξγία ησλ δηθώλ ηνπο θεηκέλσλ. Πξνζεγγίδνπκε ηηο ζεηηθέο επηζηήκεο κέζα από ην
πξσηαξρηθό ηνπο ραξαθηεξηζηηθό ηελ εκπλεπζκέλε έθθξαζε.
ΛΕΞΕΙ΢ ΚΛΕΙΔΙΑ: Αζηξνλνκία, εθπαηδεπηηθά ζελάξηα, δεκηνπξγηθή γξαθή, εθπαηδεπηηθά
ινγηζκηθά, πεηξακαηηζκόο.
ΕΙ΢ΑΓΧΓΗ
Σην εξγαζηήξην απηφ γίλεηαη πξνζπάζεηα ελζσκάησζεο κεξηθψλ απφ ηηο βαζηθφηεξεο
παηδαγσγηθέο αξρέο. Έηζη ζπλδπάδεηαη ε νκαδνζπλεξγαηηθφηεηα, ε δηεξεπλεηηθή κάζεζε,
ν πεηξακαηηζκφο, ε ρξήζε ΤΠΔ (Oliver, 2007), ε δεκηνπξγηθή γξαθή θαη ε θξηηηθή ζθέςε
(Kubieck, 2005). Ξεθηλψληαο κε κηα ζεκαηνινγία πνπ πξνθαιεί ην έληνλν ελδηαθέξνλ ησλ
καζεηψλ, ηελ Αζηξνλνκία, εηζάγνπκε ηνπο καζεηέο ζην εθπαηδεπηηθφ ινγηζκηθφ
STELLARIUM (Hughes, 2008). Οη εθπαηδεπηηθνί επηκνξθψλνληαη ζηε ρξήζε ηνπ
ινγηζκηθνχ κε ην νπνίν κπνξνχλ λα αλαπαξάγνπλ ηνλ νπξαλφ αλά πάζα ζηηγκή ζηνλ
ππνινγηζηή ηνπο. Σηε ζπλέρεηα ζα πινπνηήζνπλ εξγαζίεο κε ηε ρξήζε ηνπ ινγηζκηθνχ,
φπσο ηελ παξαηήξεζε νπξάλησλ ζσκάησλ, ηελ θαιιηηερληθή απεηθφληζε ησλ
αζηεξηζκψλ, ηελ πηζηή απεηθφληζε ειηαθψλ θαη ζειεληαθψλ εθιείςεσλ (Connors &
Martin, 2009).

2 Διδακτικές Διαδρομές στο Σημερινό Σχολείο
Παξαηεξψληαο ηνλ έλαζηξν νπξαλφ θαη απνθαιχπηνληαο ηελ θαιιηηερληθή απεηθφληζε
ησλ αζηεξηζκψλ κπνξνχκε λα πξνζεγγίζνπκε ηε κπζνινγία ησλ αζηεξηζκψλ. Η
κπζνινγία κπνξεί λα νδεγήζεη ζηε κπζνπιαζία, ζηε δεκηνπξγηθή ζθέςε θαη ζηε
δεκηνπξγηθή γξαθή. Σην ζεκείν απηφ, νξκψκελνη απφ ηνλ έλαζηξν νπξαλφ,
πξνζεγγίδνπκε ηε δεκηνπξγηθφηεηα θαη ηελ θαληαζηαθή ζθέςε ησλ καζεηψλ. Οη
εθπαηδεπηηθνί ζα επηκνξθσζνχλ ζηνπο ηξφπνπο θαη ζηηο ηερληθέο δεκηνπξγηθήο γξαθήο.
Τν εξγαζηήξην απεπζχλεηαη θπξίσο ζε εθπαηδεπηηθνχο – δαζθάινπο ηεο
Πξσηνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο, αιιά θαη ζε εθπαηδεπηηθνχο φισλ ησλ εηδηθνηήησλ πνπ
εθπνλνχλ εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα ή εξεπλεηηθέο εξγαζίεο ζηε Γεπηεξνβάζκηα
εθπαίδεπζε. Δπίζεο, θαζψο έρνπκε επεθηείλεη ηηο δξαζηεξηφηεηέο καο θαη ηα
εθπαηδεπηηθά καο πξνγξάκκαηα ζε θνξείο, (δεκνηηθνχο θνξείο - εθπαηδεπηηθά πάξθα),
απεπζπλφκαζηε επίζεο ζε ππεπζχλνπο εθπαηδεπηηθψλ θνξέσλ (Barth, 1972). Οη
εθπαηδεπηηθνί πνπ ζα ιάβνπλ κέξνο ζηελ επηκφξθσζε, δε ρξεηάδεηαη λα έρνπλ ζρεηηθέο
πξναπαηηνχκελεο γλψζεηο. Βαζηθέο γλψζεηο ρξήζεο ππνινγηζηψλ θαη πινπνίεζεο
πξνγξακκάησλ είλαη νη κφλεο απαξαίηεηεο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηνπ δηαζεκαηηθνχ
βησκαηηθνχ εξγαζηεξίνπ.
Η γεληθή πξνζέγγηζε ζηεξίδεηαη ζηηο αξρέο ηεο δηεξεπλεηηθήο κάζεζεο. Θέηνπκε
επηζηεκνληθά εξσηήκαηα, ηα νπνία απαληψληαη αξρηθά απφ ηνπο καζεηέο
(επηκνξθνχκελνπο) βάζεη ησλ πξνυπαξρνπζψλ γλψζεσλ ή ηεο θπζηθήο δηαίζζεζεο. Σηε
ζπλέρεηα θαινχληαη λα ζρεδηάζνπλ θαη λα πινπνηήζνπλ κηα ελεξγή δηεξεχλεζε, φπσο έλα
πείξακα εηθνληθφ ή ξεαιηζηηθφ θαη λα θαηαγξάςνπλ πεηξακαηηθά δεδνκέλα. Απφ ηελ
επεμεξγαζία ησλ πεηξακαηηθψλ δεδνκέλσλ εμάγνληαη λέα ζπκπεξάζκαηα πνπ είηε
επηβεβαηψλνπλ είηε αλαηξνχλ ηηο αξρηθέο ππνζέζεηο. Γηαηππψλνπκε κηα λέα ζεψξεζε γηα
ηελ εμήγεζε ζπλαθψλ θαηλνκέλσλ. Δάλ ε ζεσξία απηή εμεγεί ηθαλνπνηεηηθά ζρεηηθά
θπζηθά θαηλφκελα ηφηε ηελ παξνπζηάδνπκε, δηαθνξεηηθά επαλαζρεδηάδνπκε θαη
πινπνηνχκε κηα λέα ελεξγή δηεξεχλεζε (Edelson et al, 1999).
Αζθαιψο, γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε εθαξκνγή ηεο δηεξεπλεηηθήο κάζεζεο, ε
δεκηνπξγία νκάδσλ ζπλεξγαζίαο ζπκβάιιεη κέγηζηα ζηα πξνζδνθψκελα απνηειέζκαηα.
Παξάιιεια, γίλεηαη θαηαλνεηφ φηη ε ελζσκάησζε κπζνινγίαο θαη δεκηνπξγηθήο γξαθήο
αγγίδεη ηνπο άμνλεο ηεο δηαζεκαηηθφηεηαο θαη ηεο δηεπηζηεκνληθφηεηαο, νπφηε έρνπκε
έλαλ ζπλδπαζκφ δηεξεπλεηηθήο κάζεζεο-νκαδνζπλεξγαηηθφηεηαο-δηαζεκαηηθφηεηο θαη
δηεπηζηεκνληθφηεηαο (Klein, 1990).
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΑ΢ΣΗΡΙΑΚΗ΢ ΠΑΡΟΤ΢ΙΑ΢Η΢
ΔΡΑ΢ΣΗΡΙΟΣΗΣΕ΢
Αξρηθά ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο ζα δνζνχλ αλαιπηηθέο νδεγίεο ζε θχιιν εξγαζίαο γηα ην
ρεηξηζκφ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ινγηζκηθνχ STELLARIUM. Με ηε βνήζεηα ησλ αλαιπηηθψλ
απηψλ νδεγηψλ νη εθπαηδεπηηθνί ζα κπνξέζνπλ λα πεξηεγεζνχλ ζηνλ έλαζηξν νπξαλφ απφ
ηελ αξραηφηεηα κέρξη ην απψηεξν κέιινλ. Θα αλαπαξαγάγνπλ πηζηά ειηαθέο θαη
ζειεληαθέο εθιείςεηο πνπ ζπλέβεζαλ ζηελ αξραηφηεηα, ζην ζχγρξνλν θφζκν, πξηλ απφ
ιίγεο κέξεο ή πνπ ζα ζπκβνχλ ζην κέιινλ. Δπίζεο, ζα κπνξέζνπλ λα δνπλ ηελ θίλεζε ηνπ
νπξάληνπ ζφινπ κε φια ηα αζηέξηα λα δηαγξάθνπλ ηξνρηέο ζηνλ λπρηεξηλφ νπξαλφ.
Παξάιιεια, ζα παξαηεξήζνπλ ηελ θίλεζε ησλ πιαλεηψλ ζε γξήγνξε θίλεζε, ψζηε λα
θαίλνληαη νη θάζεηο ησλ πιαλεηψλ (Φάζεηο Αθξνδίηεο – απφδεημε ηνπ ειηνθεληξηθνχ

ζπζηήκαηνο απφ ηνλ Γαιηιαίν), ελψ ππάξρεη ε δπλαηφηεηα «κεηαθνξάο» καο ζηελ
επηθάλεηα άιισλ πιαλεηψλ.
Δπίζεο, νη εθπαηδεπηηθνί ζα επηκνξθσζνχλ ζηε ρξήζε ηνπ ινγηζκηθνχ SALSAJ πνπ
δίλεη ηε δπλαηφηεηα επεμεξγαζίαο πξαγκαηηθψλ δεδνκέλσλ-εηθφλσλ απφ ηειεζθφπηα
(Faye & Faye 2009). Οη εθπαηδεπηηθνί ζα δηδαρζνχλ θαη ζα δεκηνπξγήζνπλ έλα ζχληνκν
βίληεν κε ηηο θηλήζεηο ησλ δνξπθφξσλ γχξσ απφ ην Γία ή κε ηηο θηλήζεηο ησλ ειηαθψλ
θειίδσλ καδί κε ηελ πεξηζηξνθή ηνπ Ήιηνπ. Η εηζαγσγή ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζηα δπν
απηά ινγηζκηθά δίλεη ηε δπλαηφηεηα δεκηνπξγίαο εθπαηδεπηηθψλ ζελαξίσλ απφ ηνπο
εθπαηδεπηηθνχο, νπφηε ζα παξνπζηαζηεί έλα παξάδεηγκα νινθιεξσκέλνπ εθπαηδεπηηθνχ
ζελαξίνπ κε θιηκαθνχκελε δηάξζξσζε, εξσηήκαηα δηεξεχλεζεο θαη θχιια εξγαζίαο.
Παξάιιεια, νη εθπαηδεπηηθνί ζα έρνπλ ζηε δηάζεζή ηνπο αλαιπηηθέο νδεγίεο γηα ην
ινγηζκηθφ Google Earth Pro, κε ην νπνίν ζα πεξηεγεζνχλ ζε ραξαθηεξηζηηθά ζεκεία ηεο
επηθάλεηαο ηνπ πιαλήηε Άξε, ζα αληιήζνπλ πιεξνθνξίεο γηα δηαζηεκηθέο απνζηνιέο θαη
δεδνκέλα γηα ηνλ θφθθηλν πιαλήηε, ελψ ζηε ζπλέρεηα ζα αμηνπνηήζνπλ απηέο ηηο
πιεξνθνξίεο θαη ηα δεδνκέλα ζηελ επφκελε άζθεζε δεκηνπξγηθήο γξαθήο πνπ ζα
ζπλδπάζεη επηζηεκνληθά δεδνκέλα θαη θηλεκαηνγξαθηθή ηαηλία φπνπ ζα «παξέκβνπλ» κε
δεκηνπξγηθφηεηα θαη θαληαζία. Η επηινγή πιηθνχ απφ ηνλ εθπαηδεπηηθφ, κε ζηφρν ηελ
έμαςε ηνπ ελδηαθέξνληνο ηεο ειηθηαθήο νκάδαο ησλ καζεηψλ απνηειεί θχξην παξάγνληα
επηηπρίαο ζηηο αζθήζεηο δεκηνπξγηθήο γξαθήο (Νηθνιαΐδνπ, 2014).
Άιιεο αζθήζεηο δεκηνπξγηθήο γξαθήο ζα εθηειεζηνχλ κε ην ινγηζκηθφ «Hot Potatoes»
θαη ην δηαδηθηπαθφ εξγαιείν Web 2.0 StoryBird, γηα ηα νπνία επίζεο ζα ιάβνπλ
αλαιπηηθέο νδεγίεο ζηα αληίζηνηρα θχιια εξγαζίαο. Σθνπφο ηνπ εξγαζηεξίνπ
δεκηνπξγηθήο γξαθήο δελ είλαη θπξίσο ε ad hoc ρξήζε αιιά ε εμεξεχλεζε εθπαηδεπηηθψλ
κέζσλ/εξγαιείσλ θαη ησλ δπλαηνηήησλ πνπ παξέρνπλ ζηε δηδαζθαιία ηεο δεκηνπξγηθήο
γξαθήο θαη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαηά βνχιεζε απφ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο. Η
ρξήζε ηέηνηνπ είδνπο εξγαιείσλ θαίλεηαη λα έρεη ζεηηθέο επηπηψζεηο ζηελ ζπλνιηθή
απφδνζε ησλ καζεηψλ (Trucano, 2005), ελζαξξχλνληαο αθφκα θαη απηνχο κε ρακειή
απηνεθηίκεζε λα κνηξαζηνχλ ηηο απφςεηο θαη ηηο ηδέεο ηνπο κε ηνπο ζπκκαζεηέο ηνπο
(Underwood et al., 2009). Πνιχ ζεκαληηθφ, ελ θαηαθιέηδη, είλαη θαη ην ζέκα ηνπ
ςεθηαθνχ γξακκαηηζκνχ ησλ καζεηψλ (Κνπηζνγηάλλεο, 2011).
Σηε ζπλέρεηα ζα δνζεί ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο έλα επηζηεκνληθφ εξψηεκα θαη ζα
θιεζνχλ λα ελεξγήζνπλ σο εξεπλεηέο. Τν εξψηεκα αθνξά ηελ απνθάιπςε ησλ πνηνηηθψλ
ραξαθηεξηζηηθψλ θξαηήξσλ πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηελ επηθάλεηα πιαλεηψλ κέζσ ηεο
αλαπαξαγσγήο ηνπο ζην εξγαζηήξην. Η αλαπαξαγσγή ζα γίλεη κε δχν ηξφπνπο: κε
πξνζνκνίσζε απφ ην ινγηζκηθφ down2earth θαη κε πείξακα κε απιά κέζα (Clements,
2015). Αξρηθά αλαδεηνχκε κηα εηθφλα θξαηήξα απφ πιαλήηε ηνπ ειηαθνχ καο
ζπζηήκαηνο. Με ην ινγηζκηθφ down2earth πξνζπαζνχκε λα αλαπαξάμνπκε ηε κνξθή ηνπ
θξαηήξα, αλαδεηψληαο ηε ζχζηαζή ηνπ, ηελ ηαρχηεηά ηνπ θαη ηελ γσλία πξφζθξνπζεο κε
ηελ επηθάλεηα ηνπ πιαλήηε. Σηε ζπλέρεηα πεηξακαηηδφκαζηε δεκηνπξγψληαο κηα
πξνζνκνίσζε ηνπ εδάθνπο πξφζπησζεο. Σηξψκα απφ ιεπθφ αιεχξη ην επηθαιχπηνπκε κε
ιεπηφ ζηξψκα απφ ζνθνιάηα θαη πξνζπίπηνπκε βφινπο ππφ δηαθνξεηηθέο γσλίεο θαη χςε
παξαηεξψληαο ην απνηχπσκα θαη θαηαγξάθνληαο ην βάζνο ησλ θξαηήξσλ.
Οη επηκνξθνχκελνη εθπαηδεπηηθνί ζα έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα εξγαζηνχλ αξρηθά
αηνκηθά θαη λα εμνηθεησζνχλ κε ην ινγηζκηθφ STELLARIUM, ελψ ζηε ζπλέρεηα ζα
ζπγθξνηήζνπλ νκάδεο γηα ηελ πινπνίεζε πεηξάκαηνο ζρεηηθά κε ηε δεκηνπξγία θξαηήξσλ
ζηελ επηθάλεηα πιαλεηψλ. Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο κειέηεο δεκηνπξγίαο θξαηήξσλ
κε ηερληθέο δηεξεπλεηηθήο κάζεζεο αξρηθά ζα δνζνχλ πξαγκαηηθέο εηθφλεο θξαηήξσλ θαη
ζηε ζπλέρεηα ζα δεηεζεί απφ ηηο νκάδεο εξγαζίαο λα αλαπαξαγάγνπλ ηε κνξθή ησλ

θξαηήξσλ ζην εξγαζηήξην ρξεζηκνπνηψληαο απιά πιηθά. Τέινο, γηα ηε κειέηε ησλ
πνηνηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ κεηεσξίηε πνπ πξνθάιεζε ηνλ θξαηήξα, νη νκάδεο ζα
ρξεζηκνπνηήζνπλ ην ινγηζκηθφ down2earth πνπ δίλεη ηε δπλαηφηεηα πξνζδηνξηζκνχ ηεο
ηαρχηεηαο θαη ηεο γσλίαο πξφζθξνπζεο θαζψο θαη ηεο ζχζηαζεο ηνπ κεηεσξίηε (Bowler,
2008).
ΕΡΓΑ΢ΣΗΡΙΑΚΑ ΜΕ΢Α
Γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ βησκαηηθνχ δηαζεκαηηθνχ εξγαζηεξίνπ ζα ρξεηαζηνχκε
ππνινγηζηέο (ηεξκαηηθά) κε εγθαηεζηεκέλα ηα ινγηζκηθά STELLARIUM, SALSAJ, ,
HOTPOTATOES, GOOGLE EARTH PRO, STORYBIRD, DOWN2EARTH. Τα ηξία
πξψηα ινγηζκηθά εγθαζίζηαληαη θαη ιεηηνπξγνχλ εθηφο ζχλδεζεο δηαδηθηχνπ, αληίζεηα ην
ινγηζκηθφ DOWN2EARTH, ην GOOGLE EARTH PRO θαη ην STORYBIRD απαηηνχλ
ζχλδεζε κε ην δηαδίθηπν. Οη δξαζηεξηφηεηεο πνπ αθνξνχλ ηε ρξήζε θαη εμνηθείσζε κε ηα
ινγηζκηθά απηά ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ αηνκηθά ζε ππνινγηζηέο ή ζε νκάδεο ησλ δχν
αηφκσλ. Η δηεμαγσγή ηνπ πεηξάκαηνο ζα γίλεη ζηνλ εξγαζηεξηαθφ ρψξν ηνπ Δξγαζηεξίνπ
Φπζηθψλ Δπηζηεκψλ κε ρξήζε απιψλ κέζσλ, αιιά κπνξεί λα γίλεη θαη ζε νπνηαδήπνηε
ηάμε, φπσο έρνπκε ζην παξειζφλ πινπνηήζεη ζην Δθπαηδεπηηθφ Πάξθν ηνπ Γήκνπ
Παηξψλ, αιιά θαη ζε Γεκνηηθά Σρνιεία. Δπίζεο, θξίλνπκε απαξαίηεηε ηελ χπαξμε
θεληξηθνχ ππνινγηζηή ζπλδεδεκέλνπ κε βηληενπξνβνιέα, ψζηε λα γίλεηαη παξνπζίαζε θαη
αλάιπζε απφ ηνπο επηκνξθσηέο ησλ ζηαδίσλ ηνπ εξγαζηεξίνπ.
΢ΤΜΠΕΡΑ΢ΜΑΣΑ
Απφ ην πξνηεηλφκελν βησκαηηθφ εξγαζηήξην θπξίσο αλακέλνπκε κηα πξαθηηθφηεξε
πξνζέγγηζε ζηνηρείσλ θαη ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο αζηξνλνκίαο. Απφ ηε κέρξη ηψξα
εθαξκνγή ηνπ ζε εθπαηδεπηηθνχο θνξείο επηβεβαηψζακε ην ηεξάζηην ελδηαθέξνλ θαη ηελ
επηζπκία γηα ζπκκεηνρή παηδηψλ, αιιά θαη εθπαηδεπηηθψλ ζηηο ζπγθεθξηκέλεο
δξαζηεξηφηεηεο (Bailey & Slater, 2003). Παξαηεξήζακε, έληνλε πξφθιεζε ελδηαθέξνληνο
θαηά ηελ πξνζέγγηζε ησλ αζηεξηζκψλ κέζσ ηεο κπζνινγίαο θαη ελίνηε νη καζεηέο
δηαηχπσλαλ ηηο δηθέο ηνπ εθδνρέο γηα ηνπο κχζνπο θαη πξνζπαζνχζαλ λα ηηο ζπλδπάζνπλ
κε ηε ζέζε ησλ αζηεξηζκψλ ζηνλ νπξάλην ζφιν (Davidson, 1993). Δπίζεο, ε ρξήζε απιψλ
πιηθψλ γηα ηε κειέηε ηνπ ηξφπνπ δεκηνπξγίαο θξαηήξσλ, ελψ αξρηθά θαίλεηαη απιντθφο
θαη παηγληψδεο, σζηφζν φηαλ αξρίζεη ε θαηαγξαθή ησλ κνξθνινγηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ
ησλ θξαηήξσλ κεηξψληαο ην βάζνο ησλ θξαηήξσλ, ηε δηαζπνξά ησλ ζξαπζκάησλ θαη ηα
απνηειέζκαηα ηεο εηθφλαο πξφζθξνπζεο ζε ζπλάξηεζε κε ηελ ηαρχηεηα πξφζθξνπζεο,
ηφηε απνθαιχπηεηαη ε επηζηεκνληθή πξνζέγγηζε ηνπ πεηξάκαηνο. Αθφκα θαη ε
αλαπαξαγσγή πξαγκαηηθψλ – πθηζηάκελσλ θξαηήξσλ ζην εξγαζηήξην θαη ε απνηχπσζε
ησλ πνηνηηθψλ ηνπο ραξαθηεξηζηηθψλ είλαη κηα ζεκαληηθή εξεπλεηηθή πξνζέγγηζε, θαζψο
έηζη αθξηβψο γίλεηαη θαη ε κειέηε ζε εξγαζηήξηα, φπσο ζηε NASA θαη ζηελ ESA (Gault
et al, 1968). Βιέπνπκε ινηπφλ πσο είλαη δπλαηφλ λα αθνινπζήζνπκε κηα ακηγψο
εξεπλεηηθή αθνινπζία ζηε ζρνιηθή ηάμε θαη λα δψζνπκε ζηνπο καζεηέο ηελ εηθφλα κηα
εξεπλεηηθήο δηαδηθαζίαο (Fielding & Bragg, 2003).

ΑΝΑΦΟΡΕ΢
Bailey, J. M., & Slater, T. F. (2003). A review of astronomy education research. Astronomy
Education Review, 2(2), 20-45.
Barth, R. S. (1972). Open Education and the American School.
Bowler, S. (2008). High impact astronomy.
Clements, A. TO INSPIRE AND ENGAGE CHILDREN.
Connors, M. G., & Martin, B. (2009, December). Stellarium as an educational resource in
planetary astronomy. In AGU Fall Meeting Abstracts (Vol. 1, p. 08).
Davidson, N. (1993). Sky phenomena: a guide to naked-eye observation of the stars: with
sections on poetry in astronomy, constellation mythology, and the Southern Hemisphere sky.
Hudson, NY: Lindisfarne Press, c1993., 1.
Edelson, D. C., Gordin, D. N., & Pea, R. D. (1999). Addressing the challenges of inquiry-
based learning through technology and curriculum design. Journal of the learning sciences, 8(3-4),
391-450.
Faye, S., & Faye, M. (2009). Teaching astronomy and astrophysics with Hands-On-Universe
and SalsaJ: stars, planets, exoplanets and dark matter. Proceedings of the International
Astronomical Union, 5(S260), 715-719.
Fielding, M., & Bragg, S. (2003). Students as researchers: Making a difference. Pearson
Publishing.
Gault, D. E., Oberbeck, V. R., & Quaide, W. L. (1968). Impact cratering mechanics and
structures.
Hughes, S. W. (2008). Stellarium–a valuable resource for teaching astronomy in the
classroom and beyond. Science Education News (SEN), 57(2), 83-86.
Klein, J. T. (1990). Interdisciplinarity: History, theory, and practice. Wayne state university
press.
Kubieck, J. P. (2005). Inquiry-based learning, the nature of science, and computer
technology: New possibilities in science education. Canadian Journal of Learning and
Technology/La revue canadienne de l’apprentissage et de la technologie, 31(1).
Oliver, R. (2007). Exploring an inquiry‐based learning approach with first‐year students in a
large undergraduate class. Innovations in Education and Teaching International, 44(1), 3-15.
Trucano, M. (2005). Knowledge Maps: ICT in Education. Washington, DC: infoDev/World
Bank; Αλαθηήζεθε ζηηο 7 Ινπιίνπ 2016 απφ ηε δηεχζπλζε
http://www.infodev.org/en/Publication.8.html
Underwood. J., Banyard, P., Betts, L., Farrington-Flint, L., Stiller, J., Yeomans, S. (2009).
Narrowing the Gap: A Literature Review. Becta; Αλαθηήζεθε ζηηο 7 Ινπιίνπ 2016 απφ ηε
δηεχζπλζε dera.ioe.ac.uk/1433/1/becta_2010-narrowingthegap_litrev.docx.
Κνπηζνγηάλλεο, Γ. (2011). Δθεβηθέο πξαθηηθέο ςεθηαθνχ γξακκαηηζκνχ θαη ηαπηφηεηεο,
Θεζζαινλίθε: ΚΔΓ.
Νηθνιαΐδνπ, Σ. (2014). Η δεκηνπξγηθή Γξαθή ζην Σρνιείν (επηκέιεηα), Αζήλα: Μεηαίρκην

ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑ΢ΙΑ΢ 1
Γεκηνπξγψληαο νκάδεο Γεκηνπξγηθήο Γξαθήο
Ο ξφινο ηνπ ππεχζπλνπ δξάζεο σο ζπληνληζηή θαη εκςπρσηή
Η δεκηνπξγία θιίκαηνο ζπλεξγαζίαο, εκπηζηνζχλεο θαη ζπλεξγαηηθήο δηάζεζεο είλαη πνιχ
ζεκαληηθή ζηελ εθηέιεζε κηαο θαηλνηφκνπ δξάζεο ή ζε έλα κάζεκα πνπ γίλεηαη ζε
νκαδνζπλεξγαηηθή βάζε.
Τα παηρλίδηα γλσξηκίαο κπνξνχλ λα εληζρχζνπλ ην επηζπκεηφ θιίκα, κε ηελ πξνυπφζεζε
πσο ν ππεχζπλνο ηεο δξάζεο ιεηηνπξγεί σο κνληέιν ζπκκεηνρηθφηεηαο θαη σο εκςπρσηήο.
Πξέπεη λα ελζαξξχλεη ηε ζπκκεηνρή ησλ κειψλ ηεο νκάδαο ρσξίο λα επηκέλεη πνιχ,
θαζψο είλαη δπλαηφ λα νδεγήζεη ζε θαηάζηαζε ακεραλίαο ή θαη άξλεζεο νξηζκέλνπο απφ
ηνπο ζπκκεηέρνληεο.
Αζθήζεηο γλσξηκίαο
Αυτός Είμαι Εγώ
Κάζε κέινο ηεο νκάδαο παίξλεη απφ έλα κεγάιν θνκκάηη ραξηί θαη έλα καξθαδφξν. Σηε
κέζε ηεο ζειίδαο γξάθεη ην φλνκά ηνπ. Ο/ε εκςπρσηήο /ηξηα ηνπο πιεξνθνξεί φηη ζα ηνπο
δεηεζεί ζην ηέινο λα παξνπζηάζνπλ ηε ζειίδα ηνπο ζηνπο ππφινηπνπο. Κάζε κέινο πξέπεη
λα ζπκπιεξψζεη ηνλ πίλαθα (ΟΝΟΜΑ) φπσο πξνηείλεηαη παξαθάησ. Όηαλ φια ηα κέιε
ζπκπιεξψζνπλ ην ραξηί, ην θαξθηηζψλνπλ ζην ζηήζνο ηνπο θαη πεξπαηνχλ ζηελ αίζνπζα
δηαβάδνληαο ν έλαο ην ραξηί ηνπ άιινπ, θάλνληαο ζρφιηα. Ο/ε επηκνξθσηήο/ηξηα
ζπκκεηέρεη ζ’ απηή ηε δξαζηεξηφηεηα.
Η άζθεζε απηή απνδίδεη θαιχηεξα εάλ έρεη ήδε αλαπηπρζεί έλα θιίκα εκπηζηνζχλεο
κεηαμχ ησλ κειψλ ηεο νκάδαο.
Σηελ επάλσ αξηζηεξή γσλία θάηη ζεηηθφ
γηα κέλα
Σηελ επάλσ δεμηά γσλία θάηη πνπ έρσ
πεηχρεη
Σηελ θάησ αξηζηεξή γσλία θάπνηνο πνπ
ζαπκάδσ
Σηελ θάησ δεμηά γσλία θάηη πνπ κ’
επραξηζηεί λα θάλσ
Δώσε το μπαλόνι
Η νκάδα ρσξίδεηαη ζε ππννκάδεο ησλ 5 έσο 10 αηφκσλ. Κάζε ππννκάδα ζηέθεηαη ζε
γξακκή πίζσ απφ ηνλ αξρεγφ ηεο. Σε θάζε αξρεγφ δίλεηαη έλα κπαιφλη. Με ην
παξάγγεικα «μεθηλάκε» θάζε αξρεγφο δίλεη ην κπαιφλη, πεξλψληαο ην αλάκεζα ζηα πφδηα
ηνπ ζην άηνκν πνπ βξίζθεηαη πίζσ ηνπ. Απηφο ην πεξλάεη ζηνλ πίζσ ηνπ κε ηνλ ίδην ηξφπν
ΟΝΟΜΑ

θ.ι.π. Έηζη ην κπαιφλη πεξλάεη θάησ απφ ηα πφδηα φιεο ηεο γξακκήο θαη φηαλ θηάζεη
ζηνλ ηειεπηαίν, απηφο πξέπεη λα ηξέμεη ζηελ αξρή ηεο ζεηξάο θαη λα ζπλερίζεη λα δίλεη ην
κπαιφλη κε ηνλ ίδην ηξφπν. Η ληθήηξηα νκάδα είλαη απηή πνπ πξψηε ζα έρεη μαλά ηνλ
αξρεγφ ηεο ζηελ αξρή ηεο γξακκήο.
΢ΣΡΗΦΟΓΤΡΗΕΩ ΚΑΗ ΒΟΤΣΑΩ
Ο ζπληνληζηήο ιέεη ζηα κέιε ηεο νκάδαο λα ζθνξπηζηνχλ θαη λα πεξπαηάλε ζηελ
αίζνπζα. Ξαθληθά θσλάδεη έλα αξηζκφ π.ρ. 4. ηα κέιε ηεο νκάδαο ηξέρνπλ λα
ζρεκαηίζνπλ νκάδεο 4 αηφκσλ. Όζνη απνκέλνπλ ζρεκαηίδνπλ άιιε νκάδα. Ο
ζπληνληζηήο ζπλερίδεη λα ιέεη αξηζκνχο ζηελ ηχρε. Δάλ ν ζπληνληζηήο ζέιεη λα έρεη
ηειηθά γηα ηελ επφκελε δξαζηεξηφηεηα, ππννκάδεο ησλ 3 αηφκσλ, θσλάδεη ηειεπηαίν ηνλ
αξηζκφ 3. κεηά δεηάεη απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο λα θαζίζνπλ ζηηο θαξέθιεο ηνπο φπσο
είλαη, ζε ππννκάδεο ησλ ηξηψλ.,
Γηα πνηθηιία κπνξεί λα δνζνχλ άιιεο νδεγίεο, φπσο φζν πην γξήγνξα γίλεηαη ή 4 κε ηα
κάηηα θιεηζηά.

Γεκηνπξγηθή Γξαθή Mε Google Earth Pro
Αλνίγεηε ηελ εθαξκνγή θαη επηιέγεηε View/Explore/Mars
Δπηιέγεηε ηε βφξεηα πεξηνρή (κε ηνπο παγεηψλεο) θαη ηελ νξίδεηε σο αθεηεξία ησλ
δηαδξνκψλ ζαο.

Σην αλαδπφκελν παξάζπξν δίλεηε ην φλνκα θαη ηηο ζρεηηθέο πιεξνθνξίεο.
Μηα κηθξή αλαζθφπεζε ηνπ ζεκείνπ είλαη ρξήζηκε.

Άιια πηζαλά ζεκεία ελδηαθέξνληνο, εηθφλεο, ζηνηρεία γηα απνζηνιέο απφ ηε
NASA:

Γεκηνπξγηθή Γξαθή Me Hot Potatoes
Αξρηθά επηιέγεηε ηε ιεηηνπξγία «JCross»
File/New Exercise. Γίλεηε ηίηιν (Exercise title) ζηελ εξγαζία (ζηαπξόιεμν) πνπ ζα
δεκηνπξγήζεηε.
Μπνξείηε λα δεκηνπξγήζεηε απεπζείαο ζηαπξόιεμν κε εηζαγσγή ιίζηαο ιέμεσλ ζηελ
επηινγή Manage/Create Grid from List of Words

Δπηιέγεηε επηζπκεηό αξηζκό ζηειώλ θαη εηζάγεηε ηηο αληίζηνηρεο ιέμεηο
Παηάηε ην θνπκπί «Make Grid» θαη έρεηε ζηελ νζόλε ζαο ζρεκαηηζκέλν ην
ζηαπξόιεμν

Παηάηε ην θνπκπί «Show Clues Widow» θαη δίλεηε ηα βνεζεηηθά ζηνηρεία γηα θάζε
ιέμε
Έρεηε πάληνηε ηελ επηινγή λα αλαζεσξήζεηε ηνλ αξηζκό ησλ ζηειώλ κε ηελ επηινγή
Manage/Resize Grid

Όηαλ είλαη έηνηκν ην ζηαπξόιεμν ην απνζεθεύεηε ζε δηακνξθώζηκε κνξθή αξρείνπ
File/Save as/.jcw,

Δπηιέγεηε File/Export/Create Standard V6page πνπ ηειηθά ζα ρξεζηκνπνηήζεηε ζην
ζρέδην εξγαζίαο ζαο .

Γεκηνπξγηθή Γξαθή (Story Telling) ζην Storybird
Αξρηθά δεκηνπξγείηε ινγαξηαζκό ζηελ πιαηθόξκα (παξέρεηαη δσξεάλ) κε ηελ
ηδηόηεηα ηνπ δαζθάινπ.
Ολνκάδεηε ην κάζεκα/δξάζε

΢ηε ζειίδα studio θαη ζην θνπκπί students πξνζζέηεηε νκάδεο καζεηώλ. ΢αο
παξέρεηαη ε δπλαηόηεηα λα εγγξάςεηε ιίζηα κε καζεηέο ζαο. Γελ απαηηείηαη
ινγαξηαζκόο ειεθηξνληθνύ ηαρπδξνκείνπ. Ζ εγγξαθή κπνξεί λα γίλεη αξγόηεξα θαη
από ηνπο ίδηνπο.
΢ηε ζειίδα studio βιέπεηε ην όλνκα ηεο ηάμεο, ηηο ξπζκίζεηο ηεο ηάμεο, ηελ
πξόζζεζε ηάμεο

΢ηε ζειίδα studio-you, βιέπεηε ην πιηθό ζαο θαη ηηο ππόινηπεο ξπζκίζεηο πνπ
αθνξνύλ ην πιηθό θαη ηηο ξπζκίζεηο ζαο.
Με ηελ επηινγή Create επηιέγεηε πιηθό εηθνλνγξάθεζεο θαηάιιειν γηα ην ζέκα ζαο.

Με ιέμε θιεηδί ηελ αζηξνλνκία, επηιέγνπκε απηό πνπ καο αξέζεη θαη βιέπνπκε ηηο
δπλαηόηεηεο πνπ έρνπκε: πνίεκα, βηβιίν κε πνιιέο ελόηεηεο θαη βηβιίν κε πνιιέο
ζειίδεο
Παηώληαο ην θνπκπί your stuff θάλεηε επηζθόπεζε ηνπ πιηθνύ ζαο.

Γεκηνπξγηθή Γξαθή κε πιηθό από ηελ ηαηλία «The Martian»
Αξρηθά παξαθνινπζνύκε ην trailer
(https://www.youtube.com/watch?v=YoFCOCYGgtk)
΢ηε ζπλέρεηα δηαβάδνπκε ηελ πεξίιεςε ηεο ηαηλίαο:
Σύντομη: Καηά ηε δηάξθεηα κηαο επαλδξσκέλεο απνζηνιήο ζηνλ Αξε, ν αζηξνλαχηεο
Μαξθ Γνπάηλη ζεσξείηαη λεθξφο κεηά απφ κηα ζθνδξή θαηαηγίδα θαη εγθαηαιείπεηαη απφ
ην ππφινηπν πιήξσκα. Αιιά ν Οπάηλετ είλαη αθφκε δσληαλφο θαη μαθληθά βξίζθεηαη
κφλνο ζε έλαλ αθηιφμελν πιαλήηε. Έρνληαο ειάρηζηεο πξνκήζεηεο, πξέπεη λα
επηζηξαηεχζεη ηελ εθεπξεηηθφηεηά ηνπ γηα λα βξεη έλαλ ηξφπν λα εηδνπνηήζεη ηε Γε φηη
είλαη δσληαλφο. Δθαηνκκχξηα ρηιηφκεηξα καθξηά, ε NASA θαη κία νκάδα δηεζλψλ
επηζηεκφλσλ δνπιεχνπλ αθνχξαζηα γηα λα θέξνπλ πίζσ ηνλ «Αξεηαλφ», ελψ ηαπηφρξνλα
ηα ππφινηπα κέιε ηνπ πιεξψκαηνο ζρεδηάδνπλ κία ηνικεξή, αλ φρη αδχλαηε, επηρείξεζε
δηάζσζεο (http://www.clickatlife.gr/cinema/movie/6774/i-diasosi).
Εκηεηαμένη: Πξηλ απφ έμη κέξεο, ν Mark Watney, ήηαλ απφ ηνπο πξψηνπο αζηξνλαχηεο
πνπ πάηεζε ζηνλ Άξε. Τψξα, είλαη ζίγνπξνο, πσο ζα είλαη ν πξψηνο πνπ ζα πεζάλεη
εθεί…Μεηά απφ κία ακκνζχειια, ε νπνία παξαιίγν λα ηνλ ζθνηψζεη θαη ε νπνία
αλάγθαζε ην ππφινηπν πιήξσκα λα εθθελψζεη ηνλ ρψξν, ελψ πίζηεπε φηη ν Mark ήηαλ
λεθξφο, βξίζθεηαη κφλνο ηνπ θαη απνθιεηζκέλνο ζηνλ Άξε, ρσξίο λα κπνξεί λα έξζεη ζε
επαθή κε θαλέλαλ απφ ην πιήξσκα θαη ρσξίο λα κπνξεί λα ζηείιεη θάπνην ζήκα ζηε Γε…
Αιιά, αθφκα θαη αλ κπνξνχζε, ηα απνζέκαηα ηξνθήο ζα ηνπ είραλ ηειεηψζεη πνιχ πξηλ
θαηαθέξεη θαλέλα ζσζηηθφ ζπλεξγείν λα ηνλ καδέςεη…
Αιιά, απφ φ,ηη θαίλεηαη, πεξηζζφηεξεο είλαη νη πηζαλφηεηεο λα πεζάλεη ιφγσ ηνπ
θαηεζηξακκέλνπ ηνπ κεραληζκνχ, επίζεο εμαηηίαο ηνπ αθηιφμελνπ πεξηβάιινληνο ή απιά,
ιφγσ θάπνηνπ αλζξψπηλνπ ιάζνπο, παξά απφ πείλα. Αιιά, ν Mark, δελ είλαη έηνηκνο λα
ηα παξαηήζεη. Απνθαζίδεη λα θξαηεζεί απφ ηελ εθεπξεηηθφηεηά ηνπ, απφ ηηο κεραληθέο
ηνπ γλψζεηο αιιά θπξίσο απφ κία αθαηαλίθεηε δχλακε πνπ ηνλ σζεί λα δήζεη θαη αξγά
θαη ζηαζεξά, αξρίδεη λα μεπεξλάεη έλα έλα εκπφδηα πνπ κνηάδνπλ αλππέξβιεηα. Θα
κπνξέζεη ν πνιπκήραλνο αζηξνλαχηεο λα αληηζηξέςεη ηηο πηζαλφηεηεο πνπ είλαη ελαληίνλ
ηνπ;
Ο ζθελνζέηεο ηνπ «Prometheus» καο κεηαθέξεη ζε κηα θαζεκεξηλφηεηα παξάιιεια κε
ηελ κεηέξα Γε, φηαλ ν αζηξνλαχηεο Mark καδί κε ηελ ππφινηπε νκάδα ηεο NASA ήηαλ
ζε εηδηθή απνζηνιή ζηνλ θφθθηλν πιαλήηε. Κάπνηα ζηηγκή κεηά απφ ηηο πξψηεο εκέξεο
παξακνλήο ηνπο ζηνλ φρη θαη ηφζν θηιηθφ πιαλήηε, θαη ελψ είραλ ζθνπφ λα κείλνπλ εθεί
γηα 31 εκέξεο, μέζπαζε κηα κεγάιε θαηαηγίδα πνπ ηνπο αλάγθαζε βαζκηαία λα πξέπεη λα
απνρσξήζνπλ εληειψο απφ ηνλ πιαλήηε θαη λα επηζηξέςνπλ ζηελ Γε. Ο κφλνο πνπ δελ ζα
ηα θαηάθεξε, ήηαλ ν ρακειφβαζκνο ζηελ νκάδα, ν αζηξνλαχηεο… ή ηνπιάρηζηνλ απηφ
λφκηδαλ φινη.
Τελ ζηηγκή πνπ ζπλεηδεηνπνηνχκε φηη ν Mark είλαη ηειηθά δσληαλφο, γίλεηαη κεηά απφ
αξθεηέο ψξεο παξακνλήο ζηελ επηθάλεηα ηνπ πιαλήηε, ιαβσκέλνο απφ ηελ θεξαία ηνπ
αζηξν-ζπζηήκαηνο φηαλ δπζηπρψο ηνλ ρηχπεζε ζηελ θνηιηά ηνπ. Έρνληαο πέζεη ζε

ιήζαξγν γηα ψξεο θαη αθνχ μχπλεζε απφ ηελ έλδεημε φηη ην νμπγφλν ηνπ βξίζθεηαη ζε
αλεμέιεγθηε θαηάζηαζε, μεθηλάεη ε πξαγκαηηθή πεξηπέηεηα γηα ηνλ πξσηαγσληζηή.
Η αγσλία πεξηηξηγπξίδεηαη πεξηζζφηεξν ζε θαζεκεξηλέο αλάγθεο επηβίσζεο, ζηελ γε ηνπ
μέλνπ πιαλήηε θαη φρη ηφζν ζηνλ επηθίλδπλν θελφ πνπ πξνθαιεί ην ζχκπαλ θαη ε έιιεηςε
βαξχηεηαο ηνπ.
Δλ θαηαθιείδη κηα δηαθνξεηηθή πεξηπέηεηα γηα ηελ πξνζπάζεηα, ηελ αθνζίσζε θαη ηελ
αγάπε γηα θάηη «κεγάιν» κε αξθεηέο δψζεηο ξεαιηζηηθνχ ρηνχκνξ, αγσλίαο φηαλ
ρξεηάδεηαη… (http://cinefreaks.gr/movie/i-diasosi-the-martian/)
Παξαθνινπζνχκε πεξηζζφηεξα απνζπάζκαηα
(https://www.youtube.com/watch?v=FZ4376Tm9_s,
https://www.youtube.com/watch?v=rOXVVvBAl1o,
https://www.youtube.com/watch?v=CumZP6_9sHU)
Πιθανές αζκήζεις ποσ θα δοσλεσηούν ζε ομάδες:
Μεηάπιαζε ηνπ αθεγεκαηηθνχ κχζνπ: αιιάδνπκε ην ηέινο , ηξνπνπνηνχκε
ελδηάκεζα κέξε ηεο πινθήο, κεηαθέξνπκε ην ζθεληθφ ζε άιιε επνρή (Χξήζε ηνπ
Google Earth Pro κε ηελ επηινγή ηζηνξηθψλ ραξηψλ ηνπ πιαλήηε)
Σπγγξαθή δηαθνξεηηθψλ θεηκεληθψλ εηδψλ κε αθνξκή ηελ ηαηλία (ι.ρ. εκεξνιφγην
ηνπ αζηξνλαχηε, , γξάκκα πξνο ηελ νηθνγέλεηά ηνπ, ξεπνξηάδ δεκνζηνγξάθνπ πνπ
θαιχπηεη ην γεγνλφο δηάζσζεο).
Αλαδηήγεζε ηκήκαηνο ηεο ηζηνξίαο απφ ηελ νπηηθή γσλία εθήβνπ ή ελήιηθνπ
Γεκηνπξγία κηαο ζθελήο ζηελ νπνία ν αλαγλψζηεο ζπλαληηέηαη κε ηνλ ήξσα (π.ρ.
κε κνξθή ζπλέληεπμεο ή δξακαηνπνηεκέλεο αθήγεζεο)
Σπγγξαθή θηλεκαηνγξαθηθήο θξηηηθήο
Μεηαηξνπή δηαιφγσλ ηνπ έξγνπ ζε αθεγεκαηηθφ θείκελν
Πξφζζεζε ή αθαίξεζε ραξαθηήξσλ απφ ην έξγν
Μεηαηξνπή ηνπ αθεγεκαηηθνχ κχζνπ ζε πνιπηξνπηθφ, π.ρ. κε κνξθή
αθηεξψκαηνο ζε ηζηνιφγην (Adobe Spark)
Πξνζζήθε θαη αθαίξεζε ζθελψλ θαη ραξαθηήξσλ απφ ην έξγν γηα ελίζρπζε ή γηα
εμάιεηςε ηνπ ρηνπκνξηζηηθνχ ζηνηρείνπ
Γξακαηνπνίεζε ζπγθξνπζηαθψλ θαηαζηάζεσλ (εζσηεξηθή ζχγθξνπζε ησλ
ραξαθηήξσλ, ζπλεηδεζηαθά δηιήκκαηα) κε δεκηνπξγία ζεαηξηθνχ κνλφπξαθηνπ
Χξήζε ηνπ Google Earth Pro γηα ηε δεκηνπξγία ελαιιαθηηθψλ δηαδξνκψλ θαη
ραξηψλ επίβίσζεο
Εργαλεία Web 2.0: Adobe Spark, Google Slides, Flip Snack, UTellStory.

Ένα ταξίδι στο μαγικό κόσμο του ηλιακού
μας συστήματος με το Stellarium
Ηλιακϋσ εκλεύψεισ
Αντλιςτε πλθροφορίεσ για τισ θλιακζσ εκλείψεισ από τον ακόλουκο ςφνδεςμο:
http://eclipse.gsfc.nasa.gov/solar.html
Παράδειγμα: Η θλιακι ζκλειψθ τθσ 13θσ
Νοεμβρίου 2012, 20:35 UT
1. Ορίςτε τθν θμερομθνία και τθ ϊρα (F5) ωσ 2012/11/13 20:00 UT (προςαρμόςτε
κατάλλθλα τθν ϊρα ςε ςχζςθ με τθν τοπικι ςασ ϊρα)
2. ΢τθν Ευρϊπθ ιταν βράδυ, οπότε αλλάξτε τόπο (F6) και βρείτε μια περιοχι όπου
μπορείτε να παρατθριςετε τον Ήλιο. Για να δείτε τθν ολικι ζκλειψθ Ηλίου επιλζξτε ωσ
τοποκεςία το Cairns τθσ Αυςτραλίασ.
3. Επιλζξτε τον Ήλιο πατϊντασ μια φορά πάνω του. Φζρτε τον Ήλιο ςτο κζντρο τθσ οκόνθσ
πατϊντασ το πλικτρο SPACE.
4. Θα δείτε το φεγγάρι ςτα αριςτερά του Ηλίου
5. Κάντε ηουμ ςτον Ήλιο (με τθ βοικεια του ποντικιοφ θ με το πλικτρο /), ϊςτε να δείτε
ξεκάκαρα το φεγγάρι.
6. Μπορείτε να επιλζξετε να αφαιρζςετε τθν ατμόςφαιρα.
7. Επιλζξτε επιτάχυνςθ του χρόνου με δυο διαφορετικοφσ τρόπουσ: Είτε πατϊντασ το
πλικτρο 2 ι 3 φορζσ, είτε επιλζγοντασ το παράκυρο χρόνου (F5) και αυξάνοντασ
τθν ζνδειξθ των λεπτϊν ςυνεχϊσ.
Σεληνιακό ϋκλειψη
Αντλιςτε πλθροφορίεσ για τισ ςελθνιακζσ εκλείψεισ από τον ακόλουκο ςφνδεςμο:
http://eclipse.gsfc.nasa.gov/lunar.html
Παράδειγμα: Η ςελθνιακι ζκλειψθ τθσ 15θσ
Απριλίου 2014, 06:00 UT. Ορατι ςτθ Βόρειο και
Νότιο Αμερικι
2. Αλλάξτε τοποκεςία (F6) και επιλζξτε ζνα ςθμείο ςτθ Βόρειο Αμερικι.
3. Επιλζξτε το Φεγγάρι πατϊντασ μια φορά πάνω του. Φζρτε το Φεγγάρι ςτο κζντρο τθσ
οκόνθσ πατϊντασ το πλικτρο SPACE.

4. Κάντε ηουμ ςτο Φεγγάρι (με τθ βοικεια του ποντικιοφ θ με το πλικτρο /), ϊςτε να το
δείτε ξεκάκαρα.
6. Επιλζξτε μια περιοχι ςτθ Νότιο Αμερικι και επαναλάβετε τθ διαδικαςία. Σι διαφορζσ
παρατθρείτε; Γιατί υπάρχουν αυτζσ θ διαφορζσ;
Διϋλευςη Αφροδύτησ μπροςτϊ από τον Ήλιο
Μπορείτε να παρακολουκιςετε τθ διζλευςθ τθσ Αφροδίτθσ ςτον ακόλουκο ςφνδεςμο:
http://eclipse.gsfc.nasa.gov/transit/catalog/VenusCatalog.html
Παράδειγμα: Η διζλευςθ τθσ 6θσ
Ιουνίου 2012, 22:09 UT.
2. ΢τθν Ευρϊπθ ιταν βράδυ, οπότε αλλάξτε τόπο (F6) και βρείτε μια περιοχι όπου
μπορείτε να παρατθριςετε τον Ήλιο από τισ 22:00 UT ζωσ τισ 5:00 UT. Ωσ
καταλλθλότερθ τοποκεςία προτείνεται το RMI Capitol, ςτισ νιςουσ Marshall.
3. Επιλζξτε τον Ήλιο πατϊντασ μια φορά πάνω του. Φζρτε τον Ήλιο ςτο κζντρο τθσ οκόνθσ
4. Θα δείτε τθν Αφροδίτθ ςτα αριςτερά του Ηλίου
5. Κάντε ηουμ ςτον Ήλιο (με τθ βοικεια του ποντικιοφ θ με το πλικτρο /), ϊςτε να δείτε
ξεκάκαρα τθν Αφροδίτθ.
6. Κάνοντασ αρκετό ηουμ κα δείτε τθν Αφροδίτθ ωσ μαφρθ ορατι κουκίδα να περνάει
μπροςτά από τον Ήλιο.
7. Μπορείτε να επιλζξετε να αφαιρζςετε τθν ατμόςφαιρα.
9. Επιλζξτε μια διαφορετικι περιοχι για παράδειγμα το Σόκυο ςτθν Ιαπωνία ι τθ
Χονολουλοφ τθσ Χαβάθσ (εκεί τα τελευταία λεπτά δε κα είναι ορατά) και επαναλάβετε
τθ διαδικαςία. ΢τθ ςυνζχεια επιλζξτε μια περιοχι του Νοτίου Ημιςφαιρίου (π.χ. τθν
Καμπζρα τθσ Αυςτραλίασ) και επαναλάβετε τθ διαδικαςία. Εάν βριςκόςαςταν πάνω
ςτον Ήλιο, τι κα παρατθροφςατε;
Οι φϊςεισ τησ Γησ όπωσ φαύνονται από το Φεγγϊρι.
Τποκζςτε τϊρα ότι είςαςτε αςτροναφτθσ ςτο Φεγγάρι, ι ακόμα καλφτερα ζχετε αποικιςει το
Φεγγάρι και διαμζνετε εκεί. Πωσ κα φαίνεται θ Γθ από το φεγγάρι; Πωσ κα φαίνονται οι φάςεισ
τθσ Γθσ από το Φεγγάρι;
1. Ορίςτε ωσ τοποκεςία το Φεγγάρι (F6).
2. Αλλάξτε τον περιβάλλοντα χϊρο (επιφάνεια) ςε Φεγγάρι (F4).

3. Επιλζξετε να αφαιρζςετε τθν ατμόςφαιρα και τουσ αςτεριςμοφσ.
4. Αναηθτιςτε (F3) τθ Γθ.
5. Επιλζξτε τθ Γθ πατϊντασ μια φορά πάνω τθσ. Φζρτε τθ Γθ ςτο κζντρο τθσ οκόνθσ
6. Κάντε ηουμ ςτθ Γθ (με τθ βοικεια του ποντικιοφ θ με το πλικτρο /).
7. Επιλζξτε επιτάχυνςθ του χρόνου πατϊντασ το πλικτρο 5 φορζσ.

Ας «ρίξουμε» μερικούς μετεωρίτες στη Γη!
 Αναηθτιςτε τθ ιςτοςελίδα: http://simulator.down2earth.eu/
 Επιλζξτε τθ γλϊςςα που επικυμείτε και πατιςτε START.
 Θα βρεκείτε ςτθν ακόλουκθ οκόνθ (Εικόνα 1), όπου μπορείτε να
επιλζξετε το μζγεκοσ του μετεωρίτθ, τθ γωνία πρόςπτωςθσ, τθν
ταχφτθτα, τθν πυκνότθτα του μετεωρίτθ (υλικό ςφνκεςθσ) και το
ζδαφοσ πρόςκρουςθσ:
 ΢τθ ςυνζχεια επιλζξτε το ςθμείο πρόςκρουςθσ από το χάρτθ,
όπωσ φαίνεται ςτθν Εικόνα 2.
 Παρατθριςτε το μζγεκοσ του κρατιρα.
 Επίςθσ, μπορείτε να δείτε το βάκοσ του κρατιρα, αλλά και να
επιλζξετε να δείτε όλα τα ςτοιχεία τθσ πρόςκρουςθσ.
Δηθόλα 1 Δηθόλα 2

 Αναδημιουργώντασ Κρατόρεσ μϋςα ςτη ςχολικό αύθουςα !
 Υλικά
 Ένα πλαίςιο 6-7 cm βακφ
 Αλεφρι
 ΢κόνθ ςοκολάτασ (κακάο)
 Μετροταινία
 ΢φαίρεσ διαφόρων μεγεκϊν και μαηϊν.
 Εκτέλεση
Παρακολουκιςτε οπτικό υλικό ςχετικά με τουσ κρατιρεσ τθσ ΢ελινθσ και των πλανθτϊν.
΢τθ ςυνζχεια αδειάςτε το αλεφρι ςτο πλαίςιο μζχρι να γεμίςει κατά το ιμιςυ περίπου. Πάνω
από το αλεφρι απλϊςτε τθ ςκόνθ ςοκολάτασ (κακάο) ϊςτε να δθμιουργιςει ζνα λεπτό ςτρϊμα.
Αφιςτε τθν ίδια ςφαίρα να πζςει πάνω ςτο υπόςτρωμα από διαφορετικά φψθ. Μετριςτε το
βάκοσ του κρατιρα που δθμιουργείται. Επαναλάβετε για διαφορετικζσ ςφαίρεσ. ΢υμπλθρϊςτε
τουσ ακόλουκουσ πίνακεσ:
΢ΦΑΙΡΑ 1
Υψοσ πρόςκρουςθσ Βάκοσ κρατιρα
Ποιοσ είναι ο ρόλοσ των διαφορετικϊν υψϊν
πρόςπτωςθσ; Ποιο αντίςτοιχο φυςικό μζγεκοσ
προςδιορίηουν;
΢τθ ςυνζχεια με τθ βοικεια ςωλινα
κατεφκυνςθσ (Εικόνα 1), κατευκφνετε τισ
ςφαίρεσ υπό διαφορετικζσ κλίςεισ ςτο
υπόςτρωμα.
Μετριςτε με τθ βοικεια μοιρογνωμονίου τισ
γωνίεσ κλίςθσ και ςυςχετίςτε τισ με το βάκοσ
των δθμιουργοφμενων κρατιρων. ΢υμπλθρϊςτε τουσ αντίςτοιχουσ πίνακεσ:
΢ΦΑΙΡΑ 2
Υψοσ πρόςκρουςθσ Βάκοσ κρατιρα
΢ΦΑΙΡΑ 1 ΢ΦΑΙΡΑ 2
Γωνία Κλίςθσ Βάκοσ κρατιρα Γωνία Κλίςθσ Βάκοσ κρατιρα
Δηθόλα 2

Εντοπίςτε από αςτροφωτογραφίεσ κρατιρεσ ςτθ ΢ελινθ ι ςε άλλουσ πλανιτεσ του Ηλιακοφ μασ
ςυςτιματοσ. Προςπακιςτε να αναδθμιουργιςετε τουσ κρατιρεσ ατοφσ πειραματικά,
μεταβάλλοντασ το φψοσ (ταχφτθτα) πρόςκρουςθσ και τθ γωνία (κλίςθ) πρόςπτωςθσ.
΢υνδυάςτε τα αποτελζςματά ςασ με αντίςτοιχεσ μετριςεισ από το λογιςμικό Down2Earth, που
ςασ ζχει παρουςιαςκεί ςε προθγοφμενο μάκθμα.

Το λογισμικό SalsaJ
 Αναηθτιςτε τθ ιςτοςελίδα: http://www.gr.euhou.net/
 Κατεβάςτε το λογιςμικό SalsaJ από τθν ιςτοςελίδα:
http://www.gr.euhou.net/index.php/--mainmenu-9/-mainmenu-10
 Περιθγθκείτε ςτισ δυνατότθτεσ του SalsaJ.
 Αναηθτιςτε αλθκινά δεδομζνα (εικόνεσ) από ιςτοςελίδεσ
ερευνθτικϊν κζντρων π.χ. NASA:
http://sohowww.nascom.nasa.gov/sunspots/ (κακθμερινζσ εικόνεσ
θλιακϊν κθλίδων).
 Από τθν επιλογι: «Ανάλυςθ» μποροφμε να επεξεργαςτοφμε τθν
εικόνα. Μποροφμε
να αναλφςουμε
χρωματικά ι να
κάνουμε τομζσ και
ανάλυςθ του
εδαφικοφ
ανάγλυφου.
 Επίςθσ, από τθν επιλογι «Εικόνα»»ςτοίβεσ»»μετατροπι εικόνων
ςε ςτοίβα» μποροφμε να δθμιουργιςουμε κινοφμενθ εικόνα.
Αποκθκεφοντασ τθ ςτοίβα ωσ AVI δθμιουργοφμε βίντεο με
πραγματικζσ εικόνεσ από τθλεςκόπια.

Biwmatiko dimakopoulos-chiotelis

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

Similaire à Biwmatiko dimakopoulos-chiotelis

Similaire à Biwmatiko dimakopoulos-chiotelis (20)

Plus de HIOTELIS IOANNIS

Plus de HIOTELIS IOANNIS (20)

Dernier

Dernier (20)

Biwmatiko dimakopoulos-chiotelis