Presentatie op workshop 3D scanning van gebouwd erfgoed

1. ./datable
Duurzaam bewaren
van digitale 3D-informatie
Wim Lowet (CVAa)
Henk Vanstappen (Datable)
Workshop 3D-scanning van
gebouwen en erfgoed
Leuven, 23 maart 2016

2. ./datable
over CVAa
• Expertisecentrum Cultureel Erfgoed voor
het ontwerp van de omgeving:
– Van stoel tot stad
– Adviseert over verwerving, beheer, ontsluiting
en valorisatie
– Tentoonstellingen en publicaties
– Sinds 2008: Onderzoek naar digitale
architectuurarchieven

3. ./datable
over datable
• Strategieën voor digitale collecties
– Digitale strategie ontwikkelen
– Advies optimaliseren processen
– Begeleiding softwaretrajecten
– Kwaliteitscontrole & risico-analyse
• Sectoren:
– Musea, archieven, archeologie, architectuur, ..

4. ./datable
Toepassingen van 3D-data
• Bronnen onderzoeken
• Erfgoed documenteren
• Datageneratie voor restauraties /
renovaties
• Ontsluiting en presentatie van erfgoed

5. ./datable
© KULeuven

6. ./datable
© Moutaz Haddara (www.duraark.eu)

7. ./datable
www.3d-coform.eu/

8. ./datable
Waarom duurzaam?
• Hoge kostprijs van 3D-scanning en –
modeling
• 3D-scanning soms 1x mogelijk (bv.
archeologie, renovaties…)
• Renovatie/restauratie: 10-jarige juridische
aansprakelijkheid

9. ./datable
Kader
www.londoncharter.org

10. ./datable
The London Charter
• 3D-scans en –modellen moeten:
– Financieel verantwoord zijn
– Intellectueel en technisch degelijk zijn
– Correct geïnterpreteerd kunnen worden door
gebruikers
– ‘Sustainable’ zijn

11. ./datable
Voorbeeld
Thesis Joris Mahieu en Tom Ghyselinck, 2000, Universiteit Gent

12. ./datable

13. ./datable

14. ./datable

15. ./datable

16. ./datable
Sustainable?
• Preservatie van 3D-data
• Gegevens toegankelijk houden
• Preservatie van documentatie:
– rechten
– bronnen en methodologie
– wetenschappelijke verantwoording
– …

17. ./datable

18. ./datable

19. ./datable

20. ./datable

21. ./datable

22. ./datable
Verder onderzoek
www.texturekortrijk.be/duikenindemachine

23. ./datable
Verder onderzoek
www.duraark.eu

24. ./datable
Bits vs. Informatie

25. ./datable
1. Bit level preservation
• Bits bewaren:
– duurzame dragers
– back-up strategie
– checksums

26. ./datable
Bits vs. Informatie

27. ./datable

28. ./datable

29. ./datablehttps://archive.org/details/msdos_Pac-Man_1983

30. ./datable
Bit level preservation
• Bits bewaren:
– duurzame dragers
– back-up strategie
– checksums
• Software bewaren
• OS bewaren
• Hardware bewaren of emuleren

31. ./datable
2. Migratie
• Gericht op bewaren van informatie
• Omzetten naar archiveringsformaat
– open specificatie
– transparante structuur
– tools beschikbaar
– bewaart essentiële eigenschappen
• Voorbeelden: XML, ODT, TIFF

32. ./datable
CAD en 3D bestandsformaten
.123 .123C .123D .123DX .2D .3DC .3DL .A2L .ACT .ADI .ADT .AFD .AFS .ANY .ARD .ART .ASC .ASM .ASY .ATT .BBCD .BCD .BDC.BDL.BIT
.BLK .BMF .BPM .BPMC .BPZ .BRD .BRD .BXL .CAD .CAM .CATDRAWING .CATPART .CATPRODUCT .CDDX .CDL .CDW .CEL .CF2 .CFF .C
GR .CIB .CIRCUIT .CKD .CMP .CMP .CNC .CNC .CND .CPA .CRV .CYP .CZD .DB1 .DBQ .DC .DC1 .DC2 .DC2 .DC3 .DCD .DES .DFT .
DFX .DGB .DGK .DGN .DLV .DLX .DRA .DRA .DRG .DRU .DRWDOT .DSG .DSN .DST .DST .DVG .DWFX .DWG .DWS .DWT .DXE .DXF .DXX
.EASM .EDF .EDN .EDRW .ELD .EPF .EQN .EWB .EWD .EXB .EZC .EZP .FAN .FCD .FCSTD .FCW .FLX .FMZ .FNC .FPD .FPP .FZ .FZB
.FZM .FZP .FZZ .G .G3D .GBX .GCD .GDS .GINSPECT_PRJ .GSM .GXC .GXD .GXH .GXM .HCP .HSC .HSF .HUS .IAM .IBA .IC3D .ICD
.ICS .IDE .IDV .IDW .IF .IFCXML .IFCZIP .IGS .IPF .IPJ .IPN .IPT .ISE .ISO .ISOZ .JAM .JBC .JOB .JT .JVSG .KIT .LCF .
LDR .LDT .LI3D .LIN .LIZD .LTL .LYC .LYR .MC9 .MCD .MCX .MDL .MHS .MIN .MIN .MOD .MODEL .MODFEM .MP10 .MP11 .MP7 .MP9
.MS11 .MS7 .MS9 .MSM .MVS .NC .NEU .NGC .NGD .NPL .NWC .NWD .NWF .OLB .OPJ .OPT .PAT .PC6 .PC7 .PCS .PHJ .PHO .PIPD .
PIPE .PLA .PLN .PM3 .PRG .PRO .PRT .PRT .PRT .PRT .PSF .PSM .PSS .PSU .PSV .PWD .PWT .QPM .RCD .RDF .RED .RIG .RML .R
RA .RS .RSG .RSM .RTD .SAB .SAT .SBP .SCAD .SCDOC .SCH .SCH .SDG .SEW .SHX .SKF .SLDASM .SLDDRW .SLDPRT .SPT .STL .SV
D .SYM .T3001 .TAK .TBP .TC2 .TC3 .TCD .TCD .TCM .TCP .TCT .TCW .TCX .TOP .TOPPRJ .TOPVIW .TSC .TSF .ULD .UNT .UPF .V
ET .VND .VTF .VWX .WDP .X_B .X_T .XISE .XV33D .3D .3D2 .3D4 .3DA .3DC .3DC .3DF .3DL .3DM .3DMF .3DMK .3DON .3DP .
3DS .3DV .3DW .3DX .3DXML .3MF .A2C .A3D .A8S .AC .ACT .ALBUM .AN8 .ANIM .ANIM .ANIM .ANIMSET .ANIMSET_INGAME .ANM
.AOF .AOI .ASAT .ATF .ATL .ATM .B3D .BIO .BIP .BLEND .BR3 .BR4 .BR5 .BR6 .BR7 .BRG .BRO .BSK .BTO .BVH .C3Z .C4D .CAF
.CAL .CAL .CAS .CCB .CCP .CFG .CG .CG3 .CGA .CGFX .CHR .CHR .CHRPARAMS .CM2 .CMF .CMOD .CMZ .CPY .CR2 .CRF .CRZ .CSD
.CSF .CSM .CSO .D3D .DAE .DAZ .DBC .DBL .DBM .DBS .DDD .DES .DFF .DFS .DIF .DMC .DRF .DS .DSA .DSB .DSD .DSE .DSF .DS
I .DSI .DSO .DSV .DUF .DWF .E57 .EGG .EXP .F3D .FACEFX .FACEFX_INGAME .FBX .FC2 .FCP .FCZ .FG .FIG .FLT .FNC .FP .FP3
.FPE .FPF .FPJ .FRY .FSH .FSQ .FUN .FX .FXA .FXL .FXM .FXS .FXT .GEO .GLF .GLM .GMF .GMMOD .GMT .GRN .HD2 .HDZ .HIP .
HIPNC .HLSL .HR2 .HRZ .HXN .IFC .IGES .IGI .IGM .IGS .IK .IRR .IRRMESH .IV .IVE .J3O .JAS .KFM .KMC .KMCOBJ .KTZ .LDM
.LLM .LND .LP .LPS .LT2 .LTZ .LWO .LWS .LXF .LXO .M3 .M3D .M3D .MA .MAT .MAX .MAXC .MB .MC5 .MC6 .MCZ .MD5ANIM .MD5CA
MERA .MD5MESH .MDD .MDL .MDX .MEB .MESH .MESH .MGF .MIX .MNM .MOT .MP .MPJ .MQO .MRML .MS3D .MSH .MTL .MTX .MTZ .MU .
MUD .MXM .MXS .N2 .N3D .NFF .NIF .NM .NSBTA .OBJ .OBP .OBZ .OCT .OFF .OGF .OL .P21 .P2Z .P3D .P3L .P3M .P3R .PAR .PAT
.PHY .PIGM .PIGS .PKG .PKG .PL0 .PL1 .PL2 .PLY .PMD .PMD .PMX .PP2 .PPZ .PRC .PREFAB .PRM .PRO .PRV .PSA .PSK .PZ2 .P
Z3 .PZZ .QC .RAD .RAD .RAY .RCS .RDS .RFT .RIG .S .SC4MODEL .SDB .SESSION .SGN .SH3D .SH3F .SHP .SI .SKL .SKP .SM .SM
D .SRF .STC .STEP .STO .STP .T3D .T3D .TCN .TDDD .TGO .THL .TMD .TME .TMO .TPS .TRI .TRI .TRUCK .TS1 .TVM .U3D .UMS .
V3D .V3O .VAC .VEG .VMD .VMO .VOB .VOX .VP .VPD .VRL .VS .VSH .VSO .VTX .VUE .VVD .W3D .WFT .WRL .WRP .WRZ .X .X3D .X
AF .XAF .XMF .XMM .XOF .XPR .XRF .XSF .XSI .XV0 .YAODL .YDL .Z3D .ZT

33. ./datable

34. ./datable
INTELLIGENTIE in CAD

35. ./datable
Intelligentie in cad

36. ./datable
Intelligentie in BIM

37. ./datable
CASE: Het geheugen van de architect
• Welke acties zijn
nodig bij opname
architectuurarchief?
• Welke formaten
gebruikt?
• Welke zijn geschikte
formaten voor
migratiestrategie?
!"#$%&'"%()*&+(*,-"(*.%)%/+0*+"#$%/'#/11"+"#$%'&'(* * 23245**
*
*
*
*
*
*
!"#$%&'&#'(&)*&)+,#-'($#'!"#$%&'(')*+''
./0&12&#'3,2'&&#'$)14,2&1233)$)14,&5'
'
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
&&#'1$6&'62378',#'."7)$142'($#'4&2'9&#2)3%':;$$%6&'<)14,2&1233)$)14,&(&#'
=&#+':$#62$""&#'
>?@A'

38. ./datable
MCD(native)

39. ./datable
VWX > DWG

40. ./datable
DWG (native)

41. ./datable
DWG > STEP

42. ./datable

43. ./datable

44. ./datable

45. ./datable
MIGRATIEstrategie
• Informatie bewaren:
– gebruikerseisen bepalen
– significante eigenschappen bepalen
– bestandsformaat bepalen
– bits preserveren

46. ./datable
Context: PREMIS DATA DICTIONARY

47. ./datable
Informatie bewaren
• Informatie bewaren:
– gebruikerseisen bepalen
– significante eigenschappen bepalen
– bestandsformaat bepalen
– bits preserveren
• Context en historiek bewaren

48. ./datable
preserveringsBELEID
www.dans.knaw.nl

49. ./datable
preserveringsbeleid
www. datasealofapporval.org

50. ./datable
?
henk@datable.be
wim.lowet@vai.be

51. ./datable
ADVIES
archaeologydataservice.ac.uk

52. ./datable
ADVIES

53. ./datable
ADVIES

54. ./datable
Self-AssesSment
www.scoremodel.org