Ríos Europa

Ríos de Europa
Alumnado de 1º de ESO, Adela Leiro, Chus García
IES Francisco Asorey, xuño 2013

Os ríos de Europa son numerosos e de variadas caracteristicas que dependen da súa
situación e da orientación das súas cuncas. En xeral son ríos curtos agás os das grandes
chairas de Europa Central e do leste.
O ríos agrúpanse en cinco vertentes:
ÁRTICA: Pechora, Dvina
ATLÁNTICA: Vístula, Oder, Elba, Rin, Támesis, Sena, Loira, Garona, Miño, Douro, Teixo,
Guadiana, Gualquivir. Son ríos de caudal abundante e regular.
MEDITERRÁNEA: Ebro, Ródano, Po. Acusan fortes secas no verán.
MAR NEGRO: Danubio, Dniester, Dnieper e Don. Son ríos longo e de pouco desnivel.
MAR CASPIO: Volga e Ural.
Os máis longos son o Volga, con 3.690 km e o Danubio, con 2.888 km.

RÍO
PECHORA

NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE

Montes Urais septentrionais

PAÍSES

Rusia

PERCORRIDO
LINEAL

CIDADES: Jaksa, Troiko-Pekorsk, Vouktyl, Pechora, Usinsk, Ust-Liza, Velicovisoknoe, Narjan
Mar.

DESEMBOCADURA

Badía do Pechora no mar de Pechora (mar de Barents. Océano Ártico)

CUNCA

Superficie: 322.000 km²

SERRAS MÁIS
IMPORTANTES

LESTE: montes Urais (Septentrionais e Polares)
OESTE:montes de Timani

AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA

Sapkina, Usá, Shchugor, e Ilyc

TIPO DE RÉXIME

Mixto, con dominante nival e augas altas en primavera.

CAUDAL

4.000 m3/s

FLORA

Bosques de coníferas da taiga e no norte tundra.

FAUNA

Peixes: esturión, anguía, coto, brema, alburno, carpa, leucisco, lucio, lota, eperlá,hucho,
salmón, troita (común e alpina), peixe gato...

1.809 km

Tzilma, Pizma e Izma.
O val do Pechora é unha cunca sedimentaria entre dúas cadeas montañosas.
Na desembocadura forma un amplo esteiro.
Continental, temperado frío e polar.

APROVEITAMENTO Subministro de auga, navegación, pesca..
Na cunca do Pechora hai minas de carbón.

ESPAZOS
PROTEXIDOS

Nizhnepechorskiy, Boloto Okean, Pizhemskiy, Boloto Usinskoe, Schugovskiy, Bosques Virxes
de Komi) o bosque virxe máis grande de Europa), Ilychskiy, Yugyd Va.

CURIOSIDADES

Nas beiras do río atópanse fermosos exemplos de igrexas de madeira típicas da zona.

PROBLEMAS

Contaminación por minería.

RÍO
VÍSTULA

NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PAÍSES

Na vertente norte do Cárpatos (1.220 m de altitude), nas montañas Breskydy Silesia.

PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA

Cidades: Cracovia, Sandomierz, Varsovia, Pioc, Toruh, Grudziadz, Gdansk

CUNCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS

Superficie: 194.424 km2 (en Polonia 168.700 km2)
SUR: Cárpatos

CLIMA

Continental.

TIPO DE RÉXIME

Pluvio nival.

CAUDAL

1.080 m3/s, con augas altas na primavera e verán, polo desxeo.

FLORA

Bosques temperados de frondosas e de coníferas.

FAUNA

Londras, castores, ciños, garzas, gazotas, parrulos, garzas, corvos mariños, gaivotas, galiñolas,
picapeixes, limícolas...

1.070 km
Polonia, Ucraína, Bielorrusia

Golfo de Gdansk, no mar Báltico.

Dunajev, San, Wioprz, Bug
Pilica, Brda
O Vístula adquireu a forma actual nos últimos 14.000 anos despois de restirarse o xeo das
glaciacións. O curso alto ten moito desnivel (montañas dos Cárpatos) e no medio e baixo
atravesa zonas chairas e discorre mainamente.
Na desembocadura forma un amplo delta chamado Wislane Zulawy e dívídes e en dous
brazos o Leniwka (esquerda) e o Nogat (dereita). Os brazos do delta cambiaron de dirección
ao longo da historia debido ás grandes enchentes. O río forma unha lagoa de 90 km de
lonxitude e 19 km de ancho pechada por unha gran barra de area. Nela desembocan tamén
os ríos Pregolya e Nogat. Está conectada co mar aberto polo estreito de Baltiysk.

APROVEITAMENTO Subministro de auga para cidades, industrias e agricultura; pesca, Navegación.
O Vístula é navegable case na súa totalidade para barcos de pequena tonelaxe. Está
comunicado co río Oder por medio de canles.

ESPAZOS
PROTEXIDOS

Unha gran parte do curso do río Vístula e os seus afluentes etán protexidos. No seu entorno
hai outros espazos protexidos: Mevia Lacha, Krajobrazowy, Gostyninsko-Wloclawski ,
Środkowej, Kampinoska, Jaśliska.

DATOS
HISTÓRICOS

CURIOSIDADES
PROBLEMAS

Nas proximidades do delta do Vístula vivían as tribos dos Godos, os Suevos e os Burgundios
O primeiro rexistro do nome do Vístula (Vístulak) é de Plinio, no 77 d. C., na súa Historia
Natural.
Desde tempos antigos o río era unhas das principais arterias comerciais de Polonia. Estaba
conectado co río Dnieper e co Mar Negro formando parte da Ruta do Ámbar que Unía o Mar
Báltico e o Mar Negro.
Ao longo do curso do río e dos seus afluente consérvase un importante patrimonio: castelos,
pontes, núcleos históricos…
É o río máis longo de Polonia.
Os campos de concentración de Auschwiz (2ª Guerra Mundial) estaban nas beiras do Vístula.
Contaminación, enchentes...

RÍO
RIN

NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA

Nos Alpes, no leste de Suíza, é o resultado da confluencia de dous ríos, o “Rin anterior” e o
“Rin posterior “
1.238 Km
Suíza, Austria, Liechtenstein, Alemaña, Francia, Países Baixos.
Contanza, Basilea, Estrasburgo, Maguncia, Wiesbaden, Coblenza, Bonn, Colonia, Dûserdorf,
Clèveris, Nimega, Utrech, Róterdam
Desauga no mar do Norte mesturando as súas augas coas do río Mosa no grande delta.
Nos Países Baixos, o Rin divídese para formar un delta:





Preto de Noviomago o Rin divídese no Rin Baixo (ou Nederrijn en neerlandés), o Linga (ou
Linge en neerlandés) e o Vales (ou Waal en holandés)
En Arnhemia, o Rin Baixo divídese no Rin Baixo e o Isala (ou IJssel en Neerlandés)
Preto de Gorinchen, o Vales xúntase cun brazo da Mosa e continúa baixo o
nome Merivido (ou Merwede en neerlandés)
Despois Wijk bij Duurstede, o Rin Baixo divídese na Leica (ou Lek en neerlandés), no Rin
Vello (ou Oude Rijn en Neerlandés) e no Rin Curvado (ou Kromme Rijn en neerlandés).

CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES

Sur: Alpes
Oeste: Vosgos
Leste: Selva Negra

AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS

Neckar, Lohn, Sieg, Ruhr, Lippe

CLIMA
TIPO DE RÉXIME

CAUDAL

Mosela
Cataratas do Rin, con 14 000 á 17 000 anos de idade, teñen unha altura de 23 metros
(desnivel total de 33 metros) e unha largura de 150 metros, cun fluxo medio de 373 m3/s.
Fervenzas de Schaffhausen.
Canón de Ruinaulta, entre Ilanz/Glion e Chur (Suíza)
Lago Constanza: o Rin atravésao
Oceánico temperado
Na cabeceira é nival puro (as súas enchentes danse ao final de primavera ou inicios do verán.
As estiaxes son en inverno). Augas abaixo, nivopluvial e pluvionival, matizado polos seus
afluentes pero a partir de Basilea (Suiza) e ata a desembocadura (ao redor de 850 km)
presenta un réxime esencialmente oceánico no que as enchentes e estiaxes son moderadas.
A súa irregularidade é escasa.
2.300 m3/s
Fluxo medio anual na fronteira franco-alemá: 1 240 m3/s.
Fluxo medio en Estrasburgo : 1 080 m3/s.
En Basilea : medio : 1062 m3/s ; seca : 202 m3/s ; maior enchente: 5700 m3/s.

Bosque galería onde abondan, entre outros, os salgueiros, chopos, olmos e tilleiras.
FLORA
PEIXES: anguías, Chondrostoma nasus, Silurus glanis
FAUNA
APROVEITAMENTO Subministro de auga (rubán, industrias, agricultura), navegación, pesca, leces, enerxía

ESPAZOS
PROTEXIDOS
DATOS
HISTÓRICOS
CURIOSIDADES
PEIBLEMAS

eléctrica...
O Rin é navegable nun tramo de 883 km entre Basilea (Suiza) e o seu delta no mar do Norte.
O seu curso está marcado por numerosas canles que dircorren a carón del (canal de Alsacia)
ou que o comunican con outros ríos: canal Saint-Symphorien (co Ródano-Saona) ou el RinMeno-Danubio.
En Alemaña, os viñedos esténdense ao longo do río, sendo un dos seus principais recursos
económicos xa dende tempos medievais.
O delta a gran maioría das súas marxes están protexidos.
O Rin constituía a maior parte da fronteira setentrional do Imperio Romano. Os romanos
chamaban ao río co nome de Rhenus. Desde esa época o Rin é un curso de auga moi usado
para o transporte e o comercio.
O nome Rin é de orixe celta e significa fluír.
Contaminación por actividades industriais, agricultura, mineiría e urbanas.

RÍO
TÁMESIS

NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL

Preto da localidade de Kemble

DESEMBOCADURA
CONCA
AFLUENTES
DEREITA

Mar do Norte
Churn, Leach, Cole, Coln, Windrush, Evenlode, Cherwell, Ock, Thame, Pang, Kennet, Loddon,
Colne, Wey e Mole.
O máis importante é o Cherwell.

FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS

O río Támesis contén máis de 80 illas que van desde as grandes illas do esteiro: Illa de
Sheppey , Illa de Grain e illa de Canvey a pequenos illotes como Rose en Oxfordshire
e Headpile Eyot en Berkshire.
Esteiro

CLIMA
TIPO DE RÉXIME

Oceánico con invernos húmidos
Pluvial oceánico, con máximos de inverno e mínimos de verán, de acordo cas precipitacións e
evaporación.

CAUDAL
FLORA

65,8 m³/s
A escaseza de bosque é a nota máis característica. As formacións predominantes son as
landas e as praderías, así como as turbeiras.
Nas beiras do río hai salgueiros, amieiras, eneas, carrizos, xuncos...

FAUNA

MAMÍFEROS: lontra
AVES: corvos mariños, gaivotas, ciños (mudo, negro e branco), gansos, fochas, galiñas de
auga, garzas, lavancos…
PEIXES: salmón, anguía, troita, cacho, carpa, barbo, perca, lucio…

346 km
Reino Unido
Oxford, Wallingford, Reading, Henley-on Thames, Marlow, Maindenhead,
Eton, Windsor e Londres

APROVEITAMENTO Navegación (ao longo do río hai 45 exclusas de navegación)
Captación de auga
Fonte de enerxía: muíños

ESPAZOS
PROTEXIDOS

Esteiro do Támesis
Cunca do Támesis

DATOS
HISTÓRICOS

Durante o Pleistoceno, o primitivo río Támesis fluía dende Gales ata Clancton-on-Sexa,
percorrendo o que na actualidade é o Mar do Norte para rematar sendo un afluínte do Rin.
Este curso bloqueouse por unha masa de xeo durante a Idade de Xeo. O río desviouse ata
tomar o seu curso actual, chegando ata a que hoxe é a cidade de Londres.
Hai evidencia de presenza humana nas beiras do Támesis desde o Neolítico. Aparece citado
nos relatos de Xulio César onde se fala das tribus catuvellauni e atrebates
Durante os séculos XVI e XVII, o río foi un dos principais medios de transporte entre Londres e
Westminster. Durante os séculos XVII e XVIII, o río conxeouse en diversas ocasións. Dende
entón, o Támesis non se volveu a conxear totalmente.

CURIOSIDADES

É o río máis importante de Inglaterra e a principal fonte de abastecemento de auga en
Londres.
O Támesis é o escenario dunha das carreiras máis populares do Reino Unido: a regata OxfordCambridge, que enfronta cada ano aos remeiros das universidades de Oxford e Cambridge.
Ao longo dp Támesis consérvase un importante patrimonio cultural: castelos, pazos, pontes...
A Abadía e o pazo de Westminster están na illa de Thorney .

PROBLEMAS

A partir do século XIX o río comezou a contaminarse. A finais dese século e ata mediados
do século XX, realizouse unha limpeza masiva do Támesis. Na actualidade é un dos ríos máis
limpos dos que flúen a través dunha gran cidade.

RÍO
LOIRA

NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA

Monte Gerbier de Jonc, no Macizo Central Francés. A fonte máis lonxana é a do Áigue
Nègre.
1.020 km
Francia

CUNCA

Superficie: 117.000 km2

SERRAS MÁIS
IMPORTANTES

NORTE: colinas Perche
SUR: Macizo Central, Meseta do Limousin
LESTE: Vivarais, Lyonnais, Maconnais, Morvan

AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS

Sarthe

CLIMA

Atlántico (temperado e húmido), con áreas máis frías nas cabeceiras.

TIPO DE RÉXIME
CAUDAL

Pluvial. Ten enchentes en febreiro e outubro.
850 m3/s

FLORA

Na cunca do Loira consérvanse os mellores bosques atlánticos de Francia. Nas beiras do río
hai freixos, salgueiros, amieiras, carballos e unha gran variedade de plantas acuáticas e de
marisma (na desembocadura).
MAMÍFEROS: lontra, aguaneiro, castor…
AVES: o Loira acolle arredor do 64% das especies de aves que crían en Francia, 164 especies,
das que 54 son aves acuáticas: gaivotas, corvos mariños, garzas, garzotas, biluricos, píllaras,
carráns, lavandeiras, picapeixes, galiñolas, parrulos, gansos, ciños…
PEIXES: hai catalogadas 57 especies: salmón do Atlántico, salmón do Loira, troita de mar,
sábalo, lampreas (Petromyzon marinus, Lampetra fluviatilis Lampetra planeri ), olía, anguía,

FAUNA

Cidades: Orleáns, Tours, Saumur, Angers, Nantes, Saint Nazaire.
Esteiro de Nantes (Océano Atlántico)

Allier, Beuvron, Indre, Vienne, Sevre Nantoise
O curso alto do loira e algúns dos afluentes que baixan do Macizo Central Francés salva un
gran desnivel e discorre por zonas onde abondan os canóns, os rápidos e as fervenzas.
O perfil xeral do leito do río Loira vai en escadas, tramos horizontais conectados entre sí por
bruscos desniveis en foxas tectónicas. O cauce do río é moi inestable con mestura de áreas
pouco profundas e canles máis profundos que nas enchentes cambian de lugar.
Nos curso medio do río atópanse tramos con rochas calcárias nas que hai covas que foron
haitadas desde a prehistoria. No curso baixo dominan os granitos e xistos.
Gorxa das Rochas (desfiladeiro de Neulise): esténdese 32 km desde Saint-Priest-la-Roche, ao
sur, ata Villerest (ao norte), un encoro construído en 1985 deixouno case mergullado.

muxe, troita, siluro europeo, lucioperca, tímalo, lota, rodio, lucio…
ANFIBIOS: ras (Pelodites punctatus, Hyla arborea, Rana temporaria, R. dalmatina, R.
esculenta, R. perezi, R. ridubunda, R. lessonae); sapos (Bufo bufo , Alytes
obstetricans , Bombina variegata , Bufo calamita , Pelobates fuscus, Pelobates cultripes),
pintafontes (Triturus marmoratus, T. vulgaris, T. alpestris, T. helveticus), salamántiga.
APROVEITAMENTO Subministro de auga para as cidades, a agricultura e a industria; produción de enerxía,
pesca, lecer, navegación.
Nas súas ribeiras cultívanse vides.
O Val do Loira foi declarado pola Unesco Patrimonio da Humanidade no ano 2000.
ESPAZOS
Todo o curso do Loira e parte dos seus afluentes está protexido como LIC, pola súa
PROTEXIDOS
diversidade e por ser lugar de paso para especies migratorias.
Marismas Breton, Badía de Bourgneuf, illa de Noirmoutier, Marismas de Guérande
(Humidal Ramsar), Illa Tern, Grande Brière, Bai, Val do Loira, Saint-Étienne e Gorxas do
Loira, Val do Allier, Gorxas do Allier, Planicie de Saint Flour, Val de Chanudefour, Saint
Mesmin...

DATOS
HISTÓRICOS

CURIOSIDADES
PROBLEMAS

O val do Loira está habitado desde o Paleolítico Medio.
No ano 600 a.C. o río era unha importante ruta comercial entre os celtas e os gregos. Ata
mediados do século XIX foi a vía principal pola que se transportaban as mercadorías desde o
porto de Nantes ata o interior do país.
As beiras do Loira conservan un rico patrimonio histórico-artístico e etnográfico: castelos,
pazos, centros históricos, pontes...
É o río máis longo de Francia e o que ten a cunca máis extensa (unha quinta parte do país).
Tamén se chama “Río Real” pola gran cantidade de castelos que hai nas súas ribeiras.
Contaminación, enchentes, alteración do curso polas obras, especies invasoras...

RÍO
MIÑO

NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES (cunca)
PERCORRIDO LINEAL
DESEMBOCADURA
CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES

AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS

CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
FLORA
FAUNA

APROVEITAMENTO

Pedregal de Irimia (Serra de Meira). Forman tamén a súa cabeceira os Regos Porto da Pena e
Xirómeno.
307, 5 km
España (Galicia, Castela León)
Portugal
Meira-Rábade-Lugo-Ourense-As Neves-Arbo-Salvaterra-Tui-A Guarda
Ao pé do Monte Sta Tegra- A Guarda. Océano Atlántico
NORTE: Serra de Meira, O Xistral
SUR: Laboreiro, San Mamede
LESTE: Loba, Cova da Serpe, Careón, Farelo, Faro, Martiñá, Faro de Avión, Paradanta, Groba
OESTE: Meira, Mirador, Oribio, Courel, Eixe, Queixa…
Madanela, Anllo, Támoga , Ladra , Narla, Asma, Búbal, Barbantiño , Avia, Cerves, Ribadil,
Deva, Termes, Tea, Caselas, Louro, Furnia, Cereixo, Tamuxe.
Azúmara , Lea, Chamoso, Neira , Loio, Sardiñeira , Sil, Loña, Barbaña, Arnoia, Deva, Barxas,
Coura
CANÓNS: Miño (Belesar-Os Peares, As Neves), Sil, Navea, Edo, Mao, Xares, Bibei, Bubal...
FERVENZAS: Augas Caídas ( rego de Marce), Búbal, Erbedeiro, Canón Mao, Casteligo, Xares,
Cenza, Arcos, San Lázaro, Río Cerves , Barbantiño…
LAGOAS: Fonmiñá, Cospeito, Bardancos, Caldelas de Tui
SURXENCIAS TERMAIS: Lugo, Ourense, Caldelas de Tui (Miño), Baños de Molgas (Arnoia), Río
Cerves.
Esteiro do Miño, frechas de Camposancos e Camiña
Illas: Cela, Rábade, Boeira,
Atlántico
Pluvial-oceánico: augas altas en inverno; estiaxe durante o verán aínda que pouco acusado.
340 m3/sg
CAUDAL RELATIVO: 24,6 l/sg/km2
Salgueiros, amieiras, freixos, eneas, espadanas, ambroíño enano, espigas de auga, oucas,
xuncos, fentos...
MAMÍFEROS: lontra, aguaneiros
AVES: lavancos, garzas, galiñas de auga, galiñolas negras, mergullón pequeno...
RÉPTILES: sapoconcho, cobra de auga
ANFIBIOS: saramaganta galega, ra verde, ra patilonga, ra vermella, pintafontes, estroza,
salamántica…
PEIXES: salmón, lamprea, troita, espiñento, anguía, escalo, boga de río…
MOLUSCOS: mexillón de río, caracol de río, lapa de río
INSECTOS: cabalos do demo, libeliñas, chinches de auga, escorpións de auga, ditiscos,
efímeras. Mosquitos...
Enerxía hidroeléctrica (encoros)
Centrais hidroeléctricas de potencia superior a 10 MW: Belesar, Os Peares, Velle, Cachamuíña
ou Castadón (R.Loña), Castrelo, Alvarellos (R.Avia), Frieira.

ESPAZOS
PROTEXIDOS

DATOS HISTÓRICOS
TRADICIÓNSLENDAS

CURIOSIDADES
PROBLEMAS

-RESERVAS DA BISOFERA: Terras do Miño e Terras De Allariz
-PARQUES NACIONAIS: Invernadoiro, Enciña da Lastra
-LICS: Serra do Xistral, Parga-Ladra-Támoga, Canóns do Sil, O Courel, Monte Dfaro, Pena
Veidosa, Baixo Miño, Careón, Río Cabe, Pena Trevinca, Macizo Central, Bidueiral de
Montederramo, Río Navea, Río Tea, Gándaras de Budiño
-ZEPA: Enciña da Lastra
O Miño e algúns dos seus afluentes (Sil) foron amplamente explotados polos romanos para
extraer ouro. Quedan restos das explotación en Montefurado e Caldesiños
A tradición popular fai referencia á presenza de diferentes seres míticos relacionados cos ríos.
Existen lendas que falan de homes e mulleres peixe no río Miño. Tamén neste río se citan as
lavandeiras, as feiticeiras, os encantos e os xacios e xacias. A pervivencia destes seres ven de
moi antigo. San Martiño de Braga (século VI) na súa obra “De correctione rusticorum” dinos:
“Numerosos son os demos que, expulsados dos ceos, presiden mar, os ríos, as fontes e os
bosques, aos que os homes ignorantes do Deus verdadeiro lles fan sacrificios, no mar adoran
a Neptuno, nos ríos as Lamias, nas fontes as Ninfas, nos bosques as Dianas...”
O RITO DA INMERSIÓN
En Galiza nas épocas de secura o pobo adoita pedir chuvia por medio de oracións, procesións
e rogativas a certos santos “hidróforos” considerados “portadores de auga”. Mais en algúns
lugares acostúmase a meter o santo no río ou simúlase facelo. Tal como ocorre no río Deva,
afluente do Miño, onde os veciños de San Breixo de Deva levan ao San Bartolomeu, en Cuntis
onde meten a Santiago Apóstolo no Gallo, afluente do Umia, ou en santa Mariña de Ribeira,
na Estrada, que levan a imaxe de San Vicente a mollarlle os pés no río Ulla.
No Miño viven homes peixe, xacios e xacias
É o río máis longo de Galicia
Contaminación, encoros, especies invasoras, sobrepesca…

RÍO
DOURO

NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS

CLIMA
TIPO DE RÉXIME

CAUDAL
FLORA

Picos de Urbión (no Sistema Ibérico) a uns 2.160 m de altitud, en Duruelo de la Sierra (Soria)
897 km
España, Portugal
Cidades: Soria, Aranda de Duero, Laguna de Duero, Toro, Zamora, Miranda do Douro, Porto
Varios afluentes nacen en Galicia. O Támoga pasa por Verín
Océano Atlántico (esteiro do Douro)
Superficie: 97.290 km² (78.952 km² corresponden a territorio español e o resto a territorio
portugués). É a conca máis grande da Península Ibérica.
Norte: Cordilleira Cantábrica
Leste: Sistema Ibérico
Sur: Sistema Central
Pisuerga, Valderaduey, Esla, Órbigo, Tera, Sabor, Tua, Corgo, Támega,
As cabeceiras do Támega e do Tua (Mente-Arzoá) fórmanse na vertente sur do Macizo
Central en Galicia.
Riotuerto, Riaza, Duratón, Tuerto, Adala, Tormes, Águeda, Côa, Torto, Távora, Paiva, Guareña
CANÓNS: Rio Lobos, Douro Internacional ( Arribes do Douro)
FERVENZAS: “Pozo De Los Humos”, no río Uces, entre Masueco e Pereña de la Ribera
(Salamanca), no Parque Natural Arribes de Duero. Afluentes do Támega, A Ola (Vilardevós).
Unha das cabeceiras do Douro desauga da Lagoa Negra, de orixe glaciar, situada ao pé dos
Picos de Urbión.
O Tera baixa do lago da Sanabria
Na parte española é mediterráneo con marcada tendencia continental. Nas proximidades á
fronteira portuguesa, xa se deixa notar a influencia do Atlántico.
Pluvio-nival no percorrido inicial (máximo en primavera debido á achega nival dos afluentes
de ámbalas dúas vertentes). A medida que percorre a Meseta pasa a pluvial (pola achega das
precipitacións atlánticas, presentando un máximo secundario de caudal no inverno e mínimo
no verán).
800 m³/s (medio)

Bosques de ribeira (álamos, freixos, salgueiros) xunto cos carrizos e espadanas conviven coa
vexetación mediterránea (aciñeiras, romeus, tomelos...). Na vexetación das beiras destacan
Freixo, salgueiro, chopo, fentos, espadainas, xuncos, oucas...
PEIXES: barbo, boga, colmilleja, pardilla, calandino, gallego, bermella, escalo,anguía, esturión
FAUNA
(en perigo de extinción)
Epecies exóticas: lucio,carpín, carpa, gobio, tenca, gambusia, percasol, black-bass.
ANFIBIOS: tritón ibérico, sapo comadrón, sapo común, sapo corriqueiro, pintafontes
verde, estroza, saramaganta…
RÉPTILES: tartarugas ( galápago europeo, galápago leproso)
APROVEITAMENTO Regadío, pesca, turismo, aproveitamento hidroeléctrico e subministro de auga. É navegable
nun pequeno tramo en Portugal.
O Douro ten sete encoros en zona española e nove en zona portuguesa: Curda del Pozo;
Aldeadávila I e II; Almedra, Castro, Ricobayo, Saucelle I e II, Villacampo, Bemposta, Miranda,
Picote...

ESPAZOS
PROTEXIDOS

Reserva Natural de Urbión
Parques Naturais: Canón do río Lobos, Lago de Sanabria, Douro Internacional, Arribes de
Duero, Alvao (Portugal)
Humidal RAMSAR: Lagoas de Villafáfila
LIC Río Támega (Comarca de Monterrei-Galicia)

DATOS
HISTÓRICOS

A canle de Castela, construído no século XVIII-XIX, percorre parte das provincias de Burgos,
Palencia e Valladolid. Fois construída para facilitar o transporte de trigo cara aos portos do
norte.

TRADICIÓNSLENDAS
CURIOSIDADES

PROBLEMAS

Ao longo do percorrido do Douro e os seus afluentes consérvanse importantes núcleos
históricos, pontes, muíños...
Barcos para o transporte de viño en Portgal (Porto)
O seu nome provén do latín, Durius flumen, e do grego, Δόυριος ποταμού
As fortes estiaxes que sofre ao final do verán son tan pronunciados que en Toro chegaron a
reducir o seu caudal a 2 m/s. En Porto as enchentes ofrecen un caudal 770 veces superior ao
das estiaxes, e a auga sube 20 m o seu nivel, ás veces con caudal de 30.000 m³/s.
Exceso de encoros, contaminación por vertido agrícolaas, industriais e urbáns. Especies
invasoras...

RÍO
TEXO

NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE

Fuente de García (Teruel), na Serra de Albarracín ( Montes Universais) a 1.593 m de altitude

PERCORRIDO:
PAÍSES

-España: onde discorre por catro comunidades autónomas (Aragón, Castela-A Mancha,
Madrid e Extremadura)
-Portugal: Alto Alentexo, Ribatexo e Estremadura
-Cidades: Aranjuez, Toledo e Talavera de la Reina (España), Abrantes, Santarém e Lisboa
(Portugal).
Océano Atlántico xunto a Lisboa, formando un esteiro coñecido como o Mar da Palla
NORTE: Sistema Central (Serra de Guadarrama, Somosierra), Gredos, Gata, A Estrela.
SUR: Montes de Toledo, Serra de Montánchez
LESTE: Sistema Ibérico, Serra de Alabarracín, Serranía de Cuenca.

PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA
TIPO DE RÉXIME

1.120 km, 816 deles por territorio español , 47 km pola fronteira e 145 km en Portugal

Jarama, Guadarrama, Alberche, Alagón, Ponsúl, Zézere
Algodor, Almonte , Guadiela, Salor
Canóns en rochas calcárias no curso alto
Esteiro

Mediterráneo
No seu curso superior é pluvio-nival. Conforme vai recibindo achegas dos seus afluentes vai
tornando a pluvial. É bastante irregular con enchentes en primavera e profundas estiaxes a
finais do verán.
444 m³ /s (medio)
CAUDAL
Nas zonas máis altas, variedades de piñeiros, sabinas, caxigos. No curso meseteño piñeiro
FLORA
carrasco, aciñeiras e sobreiras acompañadas dunha matogueira composta por esparto,
tomeloesteva... Na zona máis ao oeste predomina a sobreira.
Nas beiras do río: freixo, salgueiro, chopo, fentos, espadainas, xuncos, oucas, carrizos...
MAMÍFEROS: lontra, musgaño, rata de auga,
FAUNA
AVES: cegoña negra, cegoña branca, garciña boieira, garza real, garza cangrexeira, garzota,
corvo marriño real, grúa común, flamingo, lavanco real, galiñola, galiña de río, picapeixes…
PEIXES. lamprea, troita, barbo, lucio, boga, anguía, sábalo, O Texo acolle 14 especies
endémicas ibéricas (das 23 existentes)
ANFIBIOS: ra patilonga, pintafontes, píntega,
Cangrexo de río
APROVEITAMENTO Subministro urbano, regadío, pesca, enerxía...
Enerxía hidroeléctrica: ten numerosos encoros, un dos máis grandes é o de Alcántara.
O seu curso alto está incluído dentro do Parque Natural do Alto Texo, nas provincias
ESPAZOS
de Guadalaxara e Cuenca.
PROTEXIDOS
O seu curso medio-baixo está protexido no Parque Nacional de Monfragüe (Cáceres)
Parque Natural do Texo Internacional, entre a provincia de Cáceres e Portugal.
Na súa desembocadura atópase a Reserva Natural do Esteiro do Texo (Portugal).

DATOS
HISTÓRICOS
CURIOSIDADES

Ao longo do Texo e os seus afluentes hai importantes núcleos antigos e consérvase un rico
patrimonio arquitectónico e etnográfico.
Pola súa antigüidade destacan as pontes romanas de Alcántara en Toledo e en Alcántara
(Cáceres).
É o río máis longo da Península Ibérica. A súa conca está moi poboada e acolle cidades como
Madrid.
O Trasvase Texo-Segura deriva parte do caudal do río cara á zona suroriental de España.

RÍO
GUADIANA

NACEMENTO E
FONTES

Fórmase pola confluencia de varios ríos, regatos e acuíferos: ríos Cigüela (co Záncara) e
Guadiana Alto ou Guadiana Vello, así como o Acuífero 23 da Mancha Occidental.
Tradicionalmente dicíase que o Guadiana nacía en Ojos del Guadiana (Villarubia de los OjosCiudad Real).
O Guadiana Alto (76 km) nace nos Campos de Montiel a partir da confluencia de varias augas
subterráneas que dan lugar aos mananciais de Pinilla, pero as súas fontes máis alonxadas son
as Lagoas de Navalcudia (El Bonillo-Albacete).
Río Cigüela: nace no Porto de Cabrejas (Sistema Ibérico) e ten un percorrido de 225 km (é a
fonte do Guadiana máis alonxada). O seu principal afluente é o Záncara, con 158 km de
lonxitude.

LONXITUDE

744 km. As fontes máis alonxadas están a máis de 800 km. 502 km corresponden a territorio
español, 140 km a portugués e 100 km a zona fronteiriza.

PAÍSES

España (Castela-A Mancha, Extremadura, Andalucía) e Portugal

PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA

Cidades: Ciudad Real, Mérida, Badajos, Ayamonte, Vila Real do Santo Antonio.

CONCA

Superficie: 67.733 km². 81,9%, España (55.513 km²) e 17,1%, Portugal (11.620 km²).

SERRAS MÁIS
IMPORTANTES

NORTE. Serra de S. Pedro, Montánchez, Guadalupe e Montes de Toledo.
SUR: Serra Morena.
OESTE: Serra do Caldeirao.
LESTE: Sistema Ibérico

AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS

Záncara- Cigüela, Bullaque, Guadarranque, Ruecas e Gévora.

CLIMA

Mediterráneo seco

Golfo de Cádiz (Océano Atlántico), entre Ayamonte (España) e Vila Real de Santo Antonio
(Portugal).

Azuer, Jabalón, Zújar, Matachel, Ardila e Malagón.
Unha gran parte do curso do Guadiana discorre por terreos chans na comunidade de CastillaLa Mancha, encáixase no curso medio e forma unh amplo esteiro na desembocadura.
Tablas de Daimiel: sistemas de lagoas no curso do Guadiana.
Os terreos calcários das cabeceiras provocan unha gran perda de caudal do río por infiltración.
No curso do Guadiana Alto prodúcense infiltracións en terreos calcários moi permeables
formándose 15 pequenos lagos chamados en conxunto como Lagoas de Ruidera.

TIPO DE RÉXIME

Pluvio-nival con precipitacións irregulares e neve escasa.

CAUDAL

78,8 m3/s

FLORA

Algas do xénero Chara (Ch. Hispida, Ch. Major, Ch. Canescens), Cladophora glomerata e
Zannichellia pedunculata; plantas acuáticas Lentella de auga (Lemna trisulca), e plantas
palustres: masiega (Cladium mariscus), carrizo (Phragmites australis), salicaria (Lythrum
salicaria), enea (Typha domingeusis)… xuncos (Juncus maritumus) e vexetación arbórea:
Taray (Tamarix gallica), salgueiros, adelfas e flora do Monte Mediterráneo: aciñeiras (Quercus
rotundifolia e Quercus coccifera), sobreiras (Quercus suber), queixigos (Quercus faginea),
xenebreiros (Juniperus thurifera), escornacabras (Pistacia lentiscos), oliveira brava (Olea
europaea var. sylvestris), e piñeiros con matogueiras de romeu (Rosmarinus officinalis),
estevas (Cistus…), tomelo...

FAUNA

MAMÍFEROS: lontra, melonciño, ratas de auga...
AVES: Patudas, cegoñas (branca e negra), garzas, garzotas, parrulos, galiñolas, corvos mariños,
gaivotas, mergullóns, picapeixes e numerosos paxaros das canaveiras e do bosque de ribeira.
RÉPTILES: sapoconchos e cobregas de auga.
ANFIBIOS: ras e sapos.
E unha gran variedade de invertebrados, especialmente insectos.

APROVEITAMENTO

Abastecemento humano, regadíos e produción de enerxía. É navegable, nun tramo duns 70
km, no curso baixo.
No Guadiana, en Portugal, atópase o encoro de Alqueva considerado o máis grande de
Europa. Ocupa unha superficie de 250 km² e ten unha capacidade de almacenamento de
4.150 hm³.
Parques nacionais: Tablas de Daimiel e Cabañeros
Parques Naturais: “Lagunas de Ruidera”, Cornalvo e Aracena, Picos de Aroche, Vale do
Guadiana, Sapal e Castro Marim.
Paraxe natural das marismas de Isla Cristina, en Huelva.
Zonas ZEPA: Azud de Badajoz e Ríos da cunca media do Guadiana e ladeiras vertentes.
LIC: Río Guadiana

ESPAZOS
PROTEXIDOS

DATOS HISTÓRICOS

Durante a dominación romana o Guadiana separaba as provincias Baetica e Lusitana.
Ao longo do río consérvase un rico patrimonio cultural: pontes (destaca a Ponte romana de
Mérida), núcleos históricos, muíños…

CURIOSIDADES

O nome do río está formado pola xuntanza e mestura do nome latino (Flumen Anae, "río dos
Patos") no que os musulmans sustituiron a palabra flumen, río en latín, pola palabra uadi, río
en arabe.
O río dalle nome á denominación de orixe Ribera del Guadiana, que acolle a producción
vitivinícola das comarcas extremeñas de Tierra de Barros, Montánchez, Ribera Alta, Ribera
Baja, Matanegra e Cañamero.
Existe unha ruta que permite percorrer case todo o curso do río por territorio español.

TRADICIÓNS

Romería da Nosa Señora de Alcantarilla, en Belalcázar.
Levan a Virxe en procesión durante máis de 20 km e atravesan o río Zújar.

PROBLEMAS

Sobreexplotación dos acuíferos, enchentes, alteracións do curso e do caudal polos encoros,
contaminación, especies invasoras...

RÍO
GUADALQUIVIR

NACEMENTO E FONTES
LONXITUDE
PAÍSES
PERCORRIDO LINEAL
DESEMBOCADURA
CONCA

Oficialmente, nace na serra de Cazorla, en Cañada de las Fuentes (Quesada- Jaén), pero as
fontes máis lonxanas (Guadiana Menor-Barbata) atópanse na Serra da Sagra.
657 km
España (Comunidades autónomas de Andalucía, Extremadura, Castilla-La Mancha e Murcia)
Cidades: Andújar, Córdoba, Sevilla, Sanlúcar de Barrameda.
Sanlúcar de Barrameda (Golfo de Cádiz-Océano Atlántico)

SERRAS MÁIS
IMPORTANTES

Norte: Serra Morena
Sur: Cordillera Penibética
Leste: Sistema Subbético

AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
FLORA

Guadalimar, Jándula, Yeguas, Guadealmellato, Guadiato, Bembézar, Huéznar, Viar, Ribera de
Huelva, e Guadiamar.
Guadiana Menor, Guadalbullón, Guadajoz, Genil e Corbones.
No curso alto do Guadalquivir e dos seus afluentes hai grandes desniveis con canóns e
rápidos. No curso medio e baixo remánsase e forma unha amplas marismas na
desembocadura.

FAUNA

APROVEITAMENTO
ESPAZOS PROTEXIDOS

Mediterráneo
Pluvial con achegas de neve. Ten augas altas en inverno e na primavera.
164,3 m3/s (Sevilla)
Lentella de auga (Lemna trisulca), e plantas palustres: masiega (Cladium mariscus),
carrizo (Phragmites australis), salicaria (Lythrum salicaria), enea (Typha domingeusis)…
xuncos (Juncus maritumus) e vexetación arbórea: salgueiros, adelfas e flora do Monte
Mediterráneo: aciñeiras (Quercus rotundifolia e Quercus coccifera), sobreiras (Quercus suber),
queixigos (Quercus faginea), xenebreiros (Juniperus thurifera), escornacabras (Pistacia
lentiscos), oliveira brava (Olea europaea var. sylvestris),e piñeiros con matogueiras de romeu
(Rosmarinus officinalis), estevas (Cistus…), tomelo...
AVES: máis de 150 especies de aves utilizan as marismas do Guadalquivir como lugar de paso
ou invernada e unhas 125 como lugar de cría: mergullóns, patos mariños, corvos mariños,
cullereiros, garzas, garzotas, gaivotas, patudas, avocetas, flamingos, gansos, cegoñas,
picapeixes, limícolas...
PEIXES: anguías, sábalos, muxes, carpas, acedías, lenguados, róbalos, lucio, troita, calandino,
cacho, jarabugo, lamprea de rio ...
Noutros tempos houbo esturións.
MAMÍFEROS: lontras, aguaneiras...
RÉPTILES: sapoconcho común, cobra sapeira...
E unha gran variedade de invertebrados, especialmente insectos.
Regadío, abastecemento urbán e industrial, acuicultura, producción de enerxía.
É navegable no curso baixo, uns 80 km, desde Sevilla.
Parque Nacional Doñana, Corredor Ecolóxico do Guadalquivir, Alto Guadalquivir, Serra de
Cazorla...

DATOS HISTÓRICOS
CURIOSIDADES
PROBLEMAS

A conca do Guadalquivir estivo poboada desde tempos moi antigos. Nas beiras do río
consérvase un importante patrimonio histórico-artístico e etnográfico de distintas épocas e
culturas.
Os fenicios chamáronlle Baits, despois Betis (ou Baetis), ata a invasión árabe.
Os gregos chamáronlle río de Tartessos.
O nome actual deriva do árabe al-wadi al-Kibir que significa «o río grande».
Sobreexplotación, contaminación urbana e por produtos agrícolas e industriais, destrución de
ecosistemas por obras...

RÍO
EBRO

NACEMENTO E
FONTES

A fonte máis lonxana é o río Híjar que nace no circo do Pico Tresmares (Cordilleira
Cantábrica) a 1.880 m de altitude.
Tradicionalmente considerábase como nacemento Fontibre (concello de Hermandad de
Campoo de Suso, en Cantabria) nun manancial situado a 880 m de altitude.

LONXITUDE

910 km

PERCORRIDO:
PAÍSES

ESPAÑA: Comunidades autónomas de Cantabria, Castela e León, A Rioxa, Navarra, Aragón e
Cataluña. Ademais, a súa conca hidrográfica tamén abrangue territorios da Comunidade
Valenciana (río Bergantes), do País Vasco (case toda Álava),
ANDORRA e FRANCIA.

PERCORRIDO
LINEAL

Cidades: Miranda de Ebro, Haro, Logroño, Calahorra, Alfaro, Tudela, Alagón, Utebo,
Zaragoza, Caspe, Tortosa e Amposta.

DESEMBOCADURA

Delta do Ebro, entre os termos municipais de Deltebre e Sant Jaume d'Enveja, en Tarragona
A Illa de Buda divide a corrente en dous brazos principais (Golas Norte e Sur).

CONCA

A conca do Ebro ocupa unha superficie de 95000 Km², que se distribúen nun 0,52% (445 km²)
por Andorra, nun 0,58% (503 km²) por Francia e nun 98,8% (84.414 km²) por España.

SERRAS MÁIS
IMPORTANTES

NORTE: Picos de Europa e Pireneos
SUR e OESTE: Sistema Ibérico
OESTE: Picos de Europa
LESTE: Cordilleiras Costeiras Catalanas

AFLUENTES
DEREITA

Oca, Oja, Najerilla, Lumbreras, Jalón, Isuela, Aranda, Piedra, Huerva, Martín, Guadalope,
Matarraña.

AFLUENTES
ESQUERDA

Nela, Aragón, Candanchú, Onsella, Irati, Gállego, Guarga, Segre, Valira, Noguera Ribagorzana,
Cinca, Ésera.

FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS

Delta e illa Buda. O delta do Ebro cobre 330 km² -o 20 % dos cales son áreas naturais e a
superficie restante é agrícola e urbana; os campos de arroz no delta cobren sobre unhas
21.000 ha.
Foces e fervenzas de Orbaneja del Castillo.
Foces do Rudrón; o río desaparece e volve a aparecer nun terreo calcário. Nas proximidades
hai augas termais.
Canón das Palancas
Gorxa dos Hocinos e Sobrón.
Foces do río Oca.
Galachos: meandros abandonados.
Fervenzas do Monasterio de Piedra

CLIMA

Atlántico de montaña no nacemento, continental extremadamente seco no curso medio e
mediterráneo no baixo.

TIPO DE RÉXIME

Mixto: no curso alto e medio-alto, pluvionival xa que recibe a achega do desxeo pirenaico; no
curso medio- baixo pluvial mediterráneo.
O caudal moi irregular, a finais do verán ten fortes estiaxes e na primavera, co desxeo
pirenaico presenta o seu máximo caudal.
O Ebro sofre as súas enchentes máis frecuentes na estación fría, de outubro a marzo, mais ás
veces prolónganse no tramo final ata maio; as de estación fría acostuman estar ligadas ao
réxime pluvial oceánico, mentres que as da primavera proceden da fusión da neve dos
Pireneos. As secas prodúcense no verán: de xullo a outubro, en Miranda de Ebro e de fins de
agosto e primeiros de setembro en Tortosa.

CAUDAL

426 m³/s (medio)

FLORA

É un río cunha gra diversidade, polas distintas áreas climáticas da súa cunca.
Na primeira parte do seu curso dominan os pasteiros, faiais e carballeiras. Cando entra na
Depresión, aparece a sabina albar e, nos lugares máis secos, a estepa, onde o esparto é
abundante.
Nas beiras do río hai bosques de ribeira formados por ameneiros, álamos, chopos, freixos,
olmos, salgueiros, fentos, espadainas, xuncos, oucas, carrizos...

FAUNA

MAMÍFEROS: desmán Ibérico, musgaño de Cabrera, morcego ribeirego, (nos regos de
montaña), lontra, rata de auga...
AVES: garza imperial, avetorillo, tartaraña, patuda, lavanco real, galiña de auga, galiñola
negra, galiña de río, garza real, mergullóns, cegoña negra, águia pescadora, bilurico, pilro,
lavandeiras, merlo acuático, picapeixes, avión zapador, corvo mariño real...
RÉPTILES: galápago europeo e leproso, cóbregas de auga, viperina e de colar.
PEIXES: troita (Salmo trutta), bermella (Chondrostoma arcasii), gobio (Gobio
gobio), piscardo (Phoxinus phoxinus), barbo de cola vermella, barbo do Ebro, loína, carpa,
tenca, locha ou lobo de río, lampreíña, colmilleja (Cobitis paludica), en perigo de extinción;
peixe frade ou blenio de río...
ANFIBIOS: pintafontes, sapos, ras.
INVERTEBRADOS: cangrexo de río (Austrapotamobius pallipes), mexillón de río e multitude
de insectos e arácnidos.

APROVEITAMENTO Subministro a cidades e industrias, regadio (destaca o cultivo de arroz no Delta), pesca,
acuicultura, enerxía, lecer, deportes...
En todo o percorrido do Ebro atopamos centrais hidroeléctricas. Ao seu paso por Aragón:
74 centrais hidroeléctricas na provincia de Huesca cunha potencia instalada de 847.297 kW
cunha produción de 2.787.000.000 kW h; 30 centrais na provincia de Zaragoza cunha
potencia instalada de 372.437 kW cunha produción de 761.000.000 kW h; 34 centrais
na provincia de Teruel cunha potencia instalada de 24.135 kW cunha produción de
28.000.000 kW h.

ESPAZOS
PROTEXIDOS

O Delta do Ebro comprende os espazos naturais protexidos do Garxal (280 ha), Illa de San
Antonio (170 ha) e illa de Buda (1231 ha). Temén é Humidal RAMSAR
Parques Naturais: Hoces del Alto Ebro e Rudrón, Monasterio de Piedra
Reservas Naturais: Os Galachos de la Alfranca de Pastriz, La Cartuja y el Burgo de Ebro; Rio
Algars.
Parques Nacionais: Picos de Europa, Pirineos.
Reserva da Biosfera: Valles del Jubera, Leza, Cidacos y Alhama.

DATOS
HISTÓRICOS

O seu nome deriva do antigo topónimo Hiber (Hiberus Flumen), que dá tamén nome
á Península Ibérica e aos pobos iberos, adaptación latina do termo grego Ίβηρ (Iber), que
recollen as numerosas fontes historiográficas gregas, que significaría ribeira ou marxe do río.
Colonos gregos establecéronse un pouco máis ao norte cara ao 575 a.C. na importante
colonia de Empúries (Ἐμπόριον). Por iso é polo que o termo de Iberia orixinalmente deriva do
nome mesmo do río Ebro.

CURIOSIDADES

O Ebro é o río máis longo e con maior conca de España.
Canle Imperial de Aragón: é unha das obras hidráulicas máis importantes de Europa. É unha
canle para rego e navegación construída a finais do século XVIII entre Fontellas (Navarra) e
Fuentes de Ebro (Zaragoza).
O Camiño do Ebro (Camino Natural del Ebro GR 99): o primeiro camiño fluvial realizado en
España, con 1.280 kilómetros, desde Fontibre (Cantabria) hasta Riumar (Tarragona), é o máis
longo dos itinerarios naturais.

PROBLEMAS

Contaminación, centrais e encoros, especies invasoras...
O mexillón cebra supón un grave problema neste río xa que é considerado unha praga. En
2001 calculáronse uns 500 mexillóns cebra por m²; a súa elevadísima capacidade de
reprodución (cada adulto pode orixinar unha descendencia de 1,5 millóns de exemplares por
temporada) convérteo nun axente de cambio ecolóxico radical xa que diminúe a
concentración de fitoplancto na auga e altera completamente a cadea trófica do río.
Na cunca do Ebro, o molusco bloqueou e inutilizou numerosas infraestruturas, obrigando a
realizar abundantes e custosas operacións de limpeza.

RÍO
PO

NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CUNCA

Cordilleira dos Alpes Occidentais, no Pian del Re, no concello de Crissolo, ao pe do Monviso a
2.022 m de altitude.
652 km
Italia, Suíza
Cidades: Torino, Piacenza, Cremona, Ferrara, Porto Tolle.

SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS

NORTE e OESTE: Cordilleira dos Alpes
SUR: montes Apeninos, Alpes Marítimos

Mar Adriático (Mediterráneo)

Maira, Tanaro, Trebbia, Taro, Parma, Panaro.
Chisone, Dora Riparia, Orco, Dora Baltea, Secia, Agogna, Ticino, Adda, Ogglio, Mincio.

O río salva grandes desniveis no curso alto ao baixar dos Alpes e logo atravesa zonas chans (A
Padana) onde se divide en numerosos brazos e forma moitas illas (a máis grande é a Serafini,
na desembocadura do Adda).
Na zona de Ferrara forma un amplo delta de 380 km², dividíndose en cinco brazos principais
(Po di Maestra, Po della Pila, Po delle Tolle, Po di Gnocca e Po di Goro), un brazo secundario
(o Po di Volano) que atravesa a cidade de Ferrara e centenares de pequenos brazos. Forma
tamén un gran número de illas.
Continental suave con áreas mediterráneas. Na parte da montaña máis frío.
CLIMA
Nivo-pluvial
TIPO DE RÉXIME
1.540 m3/s
CAUDAL
Ten augas altas en primavera e baixas ao remate do verán
Á veces ten enchentes no outono. O caudal máximo rexistrouse nas enchentes de 1951, con
13.000 m³/s en Pontelagoscuro, e o mínimo rexistrado foi de 270 m³/s.
Na alta montaña pradeiras alpinas e bosques de coníferas e caducifolias. Nas chairas bosques
FLORA
de ribeira con chopos, salgueiros, amieiras, fentos, carrizos, xuncos, espadanas...
Algunhas especies endéminas e subendémicas de peixes da cunca do Po: esturión (Acipenser
FAUNA
naccarii), Sabanejewia larvata), barbos (Barbus caninus, Barbus plebejus), cucarachas
(Chondrostoma genei, Rutilus aula), savetta (Chondrostoma soetta), pigo (Rutilus pigus),
vairone (Telestes muticellus), gobio de lagoa (Knipowitschia panizzae), gobio de rallas
(Knipowitschia punctatissima), gobio do Po (Padogobius Bonelli), ghiozzetto Heron
(Pomatoschistus canestrinii), lamprea Valley (Lethenteron zanandreai), troita de mármore
(Salmo trutta marmoratus)...
No delta abondan as aves acuáticas.
APROVEITAMENTO Subministro de auga para as cidades, a industria e a agricultura; enerxía hidroeléctrica, pesca,
acuicultura, navegación, lecer…
Nas beiras do Po viven unas 16 millóns de persoas e concéntranse máis dun tercio das
industrias e da produción agrícola e gandeira italiana.

ESPAZOS
PROTEXIDOS
DATOS
HISTÓRICOS

CURIOSIDADES

PROBLEMAS

PATRIMONIO DA HUMANIDADE: Delta do Po.
PARQUES NACIONAIS: Gran Paradiso, Stelvio (Italia), Schweizer (Suíza)
Outras áreas protexidas: Illa Boscone, Viadana, Val do Mincio, Lago Garda, Oglio, Bosque de
Ticino, Confluencia Po/Sesia, Fondo Toce, Mersino (Po-Stura)...
A desembocadura de Po variou ao longo da historia por cambios no nivel do mar.
O río Po era coñecido antigamente en grego como como Ηριδανός / Eridanos e máis
tarde Πάδος /Pados/, en latín como Padus.
A cunca do río está habitada desde tempos mi antigos. A súa desembocadura tivo
importancia no tempo dos gregos e dos estruscos. Na época romana os portos máis
importantes no río eran Cremona, Piacenza, Brescello, Ostiglia...
Plinio escribeu que o río Po era navegable ata Turín.
Entre 1600 e 1604 a República de Venecia desviou o tramo final do río Po (corte de Porto
Viro) o que estendeu o delta cara ao leste.
É o río máis longo de Italia.
No ano 729, nunha batalla contra as tropas bizantinas de León III, o papa Gregorio III ordeou
ás súas tropas “Facede que o río Po se converta nun río de sangue”. A putrefacción dos
cadáveres dos soldados contaminou tanto as augas do río que os habitantes de Rávena non
puideron consumir peixe ata pasados seis anos.
Contaminación, alteración de ecosistemas polos encoros, sobreexplotación, enchentes...

RÍO DANUBIO
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES (cunca)
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
FLORA

Na Selva Negra, a 60 km a noroeste do Lago Constanza (alemán Bodensee), a partir de dous
pequenos afluentes chamados Brigach e Breg, que se xuntan en Donaueschinge (Alemaña) e
son chamados Danubio de alí en diante.
2.888 Km
Alemaña, Suíza, Italia, Austria, Eslovaquia,Hungría, Croacia, Bosnia Herzegovina, Serbia,
República Checa, Eslovenia, Montenegro, Romanía, Bulgaria, Moldavia e Ucraína.
Cidades: Ulm, Ingolstadt e Ratisbona( Alemania); Linz e Viena (Austria); Bratislava
(Eslovaquia); Budapest (Hungría); Novi Sad e Belgrado (Serbia), Galati (Rumania)
Mar Negro
Superficie: 817 000 km²
Norte: Cárpatos, Selva Negra
Oeste: Alpes, Transilvania
Sur: Balcáns
Inn, Drava, Szava
Marva, Tisza, Olt, Prut
No curso alto do Danubio no distrito de Tuttlingen en Baden-Wurtemberg está o Sumidoiro
do Danubio, exemplo de captura fluvial kárstica, no que unha parte do río desaparece
debaixo da terra. As augas reaparecen en Aachtopf, a 11,8 km de distancia, e acaban
vertendo no Rin no lago de Constanza.
Desfiladeiro das Portas de Ferro
Continental
Regular pero complexo. Na cabeceira, nival (máximo en verán e mínimo en inverno). No curso
medio, nivo-pluvial (máximos de primavera e outono). Na parte baixa, pluvio-nival (máximo
en primavera-outono e mínimo acusado en verán).
7.000 m³/s (medio)
Bosque reducido ás montañas da cabeceira (aciñeiras, carballos, faias). Na chaira, praderías e
estepas (bastante reducidas ante a ocupación das terras de labor) e pequenas áreas de
bosque de ribeira.

Salmón do Danubio
Seis especies de esturión: beluga , esturión ruso , esturión bastardo , esturión , esturión
estrelado e esturión de mar europeo , todos ameazados
APROVEITAMENTO Regadío, subministro de auga ás cidades, enerxía eléctrica, pesca, navegación, lecer...
O Danubio é unha importante vía comercial. É navegable desde o Mar Negro ata
Bräila (Rumania) por barcos transoceánicos e ata a cidade de Ulm (Alemaña) por barcos
fluviais. 60 dos seus 300 afluente son tamén navegables e algúns están unidos por canles.
Está clasificado como patrimonio mundial pola Unesco desde 1991.
ESPAZOS
-Naturpark Obere Donau (Alemania)
PROTEXIDOS
-Donauauen zwischen Neuburg und Ingolstadt (Alemania)
-Donauleiten (Alemania)
-Nationalpark Donau Auen (Austria) -Chranena krajinná oblasť Dunajské Luhy (Eslovaquia) -

FAUNA

-Duna-Ipoly Nemzeti Park (Hungría) -Gemenc (Hungría) -Naturalpark Kopački Rit (Croacia) -Gornje Podunavlje Reserva Natural (Serbia) -Fruska Gora Parque Nacional (Serbia)
-Rit Koviljsko-petrovaradinski Reserva Natural (Serbia)
-Illa Gran Guerra Reserva Natural (Serbia)
-Parque nacional Djerdap (Serbia)
-Parque Natural Puertas de Hierro (Rumania)
-Persina Parque Natural (Bulgaria) -Kalimok-Brushlen Protected Site (Bulgaria) -Reserva Natural Srebarna (Bulgaria) -Parque Natural Montes Măcin (Rumanía)
-Parque Natural Pequena Illa de Brăila (Rumanía)
-Reserva da Biosfera del Delta del Danubio (Rumania) -

DATOS
HISTÓRICOS

Foi o límite natural do Imperio Romano.
Nas súas marxes desenvolvéronse multitude de conflictos bélicos en todas as épocas.
A longo do curso do Danuvio hai un rico patrimonio cultural.

CURIOSIDADES

O Danubio foi inspiración para moitas peza musicais
Contaminación por industrias e vertidos urbáns e agrícolas

PROBLEMAS

RÍO
DON

NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CUNCA

Meseta Central de Rusia

SERRAS MÁIS
IMPORTANTES

LESTE: Alturas do Volga
OESTE: Meseta de Rusia Central

AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA

Krasivaya Macha, Tichaja Sosna, Devica, Tolucheevk, Liska, Chir, Donets, Tuzloe

FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS

O río ten un curso con moi pouco desnivel e discorre polas vastas chairas rusas onde forma
amplas zonas de inundación e meandros. Só ten un pequeno tramo onde se encaixa, nas
proximidades de Kalach do Don. As beiras das dereita son máis altas que as da esquerda.
Na desembocadura forma un amplo esteiro de 540 km².

CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL

Continental.
Nival de chaira
O Don comeza a conxelarse a finais de novembro e permanece conxelado 149 días ao ano no
curso superior e de 30 a 90 días no curso inferior.
935 m3/s

FLORA

Bosques de coníferas e de ribeira (salgueiros, bidueiros, fentos, xuncos lirios...)

FAUNA

Salmóns, esturións, peixes gato...

1.950 km
Rusia
Cidades: Novomoskovsk, Dankov, Lebedyan, Vorínez, Paulovsk, Kachalino, Kalach do Don,
Volgodonsk, Konstantinovks, Rostov do Don, Azov.
Mar de Azov (mar Negro-Mediterráneo)

Nepravda, Vorónezh, Ilorek, Bitivg, Osered, Chetnna Calitva, Biguchav, Peskovatka, Khoper,
Medveditja, Iloviya Donskaja Carica, Sal, Manych.

APROVEITAMENTO Subministro de auga para as cidades, a agricultura e a industria; pesca, navegación,
aproveitamento hidroeléctrico.
O Don é navegable en case todo o seu curso. A navegabilidade do río mantense mediante un
sistema de esclusas.
Nas proximidades de Kalach do Don o río pasa moi preto do río Volga e está conectado e el
por unha canle de 101 km inaugurada en 1952.

ESPAZOS
PROTEXIDOS

Delta do Don, Poima Dona, Tsimlyanskiy, Kumylzhenskiy, Dubrovskiy, Khoperskiy,
Voronezhskiy (Reserva da Biosfera).

DATOS
HISTÓRICOS

Na antigüidade o Don era considerado a fronteira entre Europa e Asia. Era coñecido como
Tanais. Foi desde sempre unha importante vía comercial.

CURIOSIDADES

O río Don ten máis de 5.200 afluentes.
No val deste río asentáronse nos séculos XVI e XVII os Cosacos do Don.
O Don é un tema central nas obras do escritor Mijaíl Shólojov.

PROBLEMAS

Contaminación, alteración de ecosistemas polas presas...

RÍO VOLGA
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE

Montes Valdai

PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL

Rusia

DESEMBOCADURA

Mar Caspio
O Delta do Volga ten unha lonxitude de arredor de 160 quilómetros e inclúe ata 500 canles e
ríos máis pequenos.

CONCA

Superficie: 1.450.400 km²

SERRAS MÁIS
IMPORTANTES

NORTE E LESTE: Montes Urais
OESTES: Colinas Valday, Meseta de Rusia Central
SUR: Caúcaso

AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS

Oka, Sura

CLIMA

Continental
O Volga conxélase tres meses por ano en gran parte.

TIPO DE RÉXIME

O Volga está alimentado nun 60% por fusión das neves, un 30% por augas subterráneos e o
restos polas chuvias.
Ten un réxime moi irregular. A medade da auga que leva o río nun ano faino nun período de
só seis semanas (de finais de abril a comezos de xuño), no momento do desxeo.

CAUDAL

8.000 m³/s (medio)

FLORA

A estepa (palabra de orixe ruso). Trátase dunha paisaxe sen árbores, de chairas herbáceas.
nas beiras do río bosques de hibeira e plantas acuáticas.

3.690 km, o río máis longo de Europa

Cidades: Rzhev, Tver, Dubná, Kimry, Úglich, Rybinsk, Yaroslavl, Kostromá, Kíneshma, Nizhni
Nóvgorod, Cheboksary, Novocheboksarsk, Volzhsk, Zelenodolsk, Kazán, Uliánovsk, Toliatti,
Samara, Novokúibyshevsk, Syzran, Balakovo, Volsk, Marks, Engels, Sarátov, Kamyshin,
Volzhski, Volgogrado, Ajtúbinsk, Astracán

Suhona, Vetluga, Kama,
Lagos
Delta
Mar Caspio

FAUNA

Foca do Caspio (Phoca caspica, o Pusa caspica), esturión estrelado (Acipenser stellatum),
esturión xigante ruso (Huso huso), siluros ganis…

APROVEITAMENTO Subministro urbán, agricultura, pesca, navegación, enerxía eléctrica...
O sistema formado pola Canle Moscova-Volga, a Canle Volga-Don e a Canle Mariinsk forman
unha vía navegable conectando Moscova co Mar Branco, o Mar Báltico, o Mar Caspio, o Mar
de Azov e o Mar Negro.
Hai nove centrais hidroeléctricas principais e varios grandes lagos artificiais ao longo do
Volga. Os maiores lagos son, de norte a sur, o Rybinsk,Nizhny Novgorod, Samara, e encoros
no Volgogrado.

ESPAZOS
PROTEXIDOS

Volzhsko-Kamsky (Reserva Biosfera)
Levashovskiy
Drofiny
Delta do Volga, Kama Bekoldino (RAMSAR)

DATOS
HISTÓRICOS

O antigo Ptolomeo de Alexandría mencionou o Volga na súa Geographia.
Os antigos gregos coñecían o Volga co nome de Rha. Os pobos indíxenas do curso superior do
Volga eran os finlandeses merias, e no curso medio residían tamén os finlandeses mari e
mordves. As poboacións turcas apareceron arredor do ano 600 e mesturáronse cos
anteriores formando os chuvashios cristiáns eos tártaros musulmáns, así como
os nogaios, actualmente reinstalados en Daguestán. Os mongois budistas kalmukos
colonizaron o Volga no século XVII. Nos tempos de Catalina II de Rusia instaláronse colonos
alemanes.
O río xogou un importante papel nos grandes movementos de xente de Asia a Europa. Unha
vez floreceu un potente imperio Búlgaro, onde o río Kama se xunta co Volga.
Volgogrado foi testemuña da Batalla de Stalingrado, a principal vitoria da Unión
Soviética sobre Alemaña na Segunda Guerra Mundial. Despois da guerra a conca do Volga
tivo un gran desenvolvemento industrial.

CURIOSIDADES

En antigos tempos foi coñecido como Atil, Itil or Idil.
Astracán, situada sobre o delta do Volga, é o centro da industria de caviar, actualmente moi
mermada pola sobrepesca de esturións.

PROBLEMAS

Contaminación polas actividades industriais e vertidos urbáns

Ríos Europa

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (9)

Similaire à Ríos Europa

Similaire à Ríos Europa (20)

Plus de iesasorey

Plus de iesasorey (20)

Ríos Europa