1. Đề bài : Chọn 1 chủ đề mà bạn quan tâm,hãy áp dụng phương pháp
phân tích đị nh hướng và phân tích đị nh lượng trong chủ đề của
bạn (nguồn tin lấy từ báo chí).
Chủ đề : Biế n đổ i khí hậ u,hiệ u ứng nhà kính
lố i thoát chỉ có 1
Phân tích đị nh hướng :
1.Biến đổi khí hậu là gì ?
Khí hậu là hình thái dài hạn của thời tiết. Vì sự nóng lên toàn cầu, các trạng thái đó
cũng biến đổi. Những biến đổi đó ảnh hưởng đến con người và thiên nhiên qua
nhiều cách. Một số biến đổi diễn ra chậm, một số khác diễn ra khốc liệt: các hiện
tượng thời tiết cực đoan đã xảy ra nhiều hơn. Chúng sẽ có thể xảy ra nhiều hơn nữa
trong tương lai
Tất cả các phần của khí hậu liên kết với nhau: Nhiệt độ ngày và đêm, mùa hè và
mùa đông,tuyết và mưa,hơi ẩm,nước bốc hơi,khô hạn,mây,gió,dòng hải lưu, hình
thành và tan chảy của băng...Biến đổi khí hậu làm thay đổi điều kiện sống. Một số
loài có lợi khi nhiệt độ tăng lên,trong khi các loài khác khó thích ứng hơn.
Khí hậu Trái đất là một hệ thống năng lượng lấy nguồn từ mặt trời.Sự nóng lên toàn
cầu có nghĩa là trong hệ thống có nhiều năng lượng hơn.Do đó,nhiều hiện tượng
thời tiết trở nên mạnh hơn.Các hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra thường xuyên
hơn và có hệ thống..VD như :
+ Những đợt nóng với nhiệt độ cao xảy ra thường xuyên hơn.
+ Hạn hán xảy ra thường xuyên hơn hoặc quy mô rộng hơn hay kéo dài hơn.
+ Mưa trên thế giới diễn ra với lưu lượng lớn hơn trước rất nhiều,bão tuyết tại
vùng ôn đới diễn ra với cường độ rất lớn tàn phá nặng nề hơn.
+ Bão nhiệt đới trở nên mạnh hơn,số lượng nhiều hơn.
2. + Lũ lụt diễn ra trầm trọng hơn,quy mô và mức độ tàn phá thảm khốc hơn.
+ Băng tan ở hi cực nhanh hơn,nước biển dâng nhanh hơn.
2.Biểu hiện của biến đổi khí hậu.
- Sự nóng lên của khí hậu và trái đất nói chung.
- Sự thay đổi các thành phần và chất lượng khí quyển có hại lớn môi trường sống
của con người và các loài sinh vật.
- Sự dâng lên của nước biển do băng tan,dẫn tới việc ngập lụt ở các vùng đất
trũng,các đảo trên biển
- Sự di chuyển của các đới khí hậu tồn tại trong hàng ngàn năm qua trên các vùng
khác nhau trên trái đất dẫn tới nguy cơ đe dọa sự sống của các loài sinh vật,môi
trường sinh thái,các hoạt động của con người
- Sự thay đổi của quá trình hoàn lưu khí quyển,chu trình tuần hoàn nước trong tự
nhiên và các chu trình sinh học,địa lí khác có thế đe dọa sự tồn vong của muôn loài
- Sự thay đổi của năng suất sinh học của các hệ sinh thái,chất lượng thành phần
sinh quyển,địa quyển,thủy quyển
3.Nguyên nhân biến đổi khí hậu
+ Đó là quá trình gia tăng các hoạt động phát thải khí nhà kính,các hoạt động khai
thác tài nguyên quá mức (khai thác các bề mặt hấp thụ khí thải nhà kính : rừng,hệ
sinh thái ven biển và sâu trong đất liền)
+trong nghị định thư Kyoto đã xác định 6 loại khí là tác nhân chính gây biến đổi khí
hậu :CO2 ;CH4 ;N2O ;HFCs ;FCFs ;SF6.(chúng xuất phát từ những hoạt động công
nghiệp )
4.Hiệu ứng nhà kính là gì ?
- Kết quả của sự trao đổi không cân bằng về năng lượng giữa trái đất với không gian
xung quanh,dần dẫn đến sự gia tăng nhiệt độ của khí quyển trái đất được gọi là hiệu
ứnng nhà kính.
5.Nguyên nhân hiệu ứng nhà kính
- Có nhiều khí gây hiệu ứng nhà kính,gồm CO2,CH4,CFC,SO2,hơi nước...Khi ánh
3. sáng mặt trời chiếu vào trái đất,1 phần được trái đất hấp thụ,1 phần được phẩn xạ
lại không gian,trong vai trò này các khí nhà kính có vai trò giữ nhiệt mặt trời không
cho ánh sáng mặt trời phản xạ ra ngoài không gian,nếu chúng ở mức vừa đủ trái đất
sẽ không bị quá lạnh,nếu chúng tồn tại trong khí quyển quá lớn sẽ làm cho trái đất
nong dần lên do không thoát được bức xạ mặt trời ra ngoài không gian.
Phân tích định lượng :
6.Tác động của biến đổi khí hậu và hiệu ứng nhà kính đến thiên nhiên
Thiếu nước
- Cũng giống như lương thực, việc được tiếp cận nguồn nước sạch đang trở
thành mối quan tâm lớn dần trên hành tinh đông đúc của chúng ta.Theo báo
cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO),vẫn còn hơn 800 triệu người trên thế
giới hiện không được tiếp cận với nguồn nước sạch,trong khi cứ 3 người lại
có 1 người phải chịu đựng tình trạng khan hiếm nước.
- Bên cạnh tình trạng khan hiếm nước mặt,các chuyên gia còn cảnh báo rằng
nước ngầm đang ngày một ít hơn và điều này sẽ tác động trực tiếp tới hoạt
động sản xuất mùa vụ trong bối cảnh ngành nông nghiệp tiêu thụ tới 70% tổng
lượng nước tiêu dùng.
Tuyệt chủng hàng loạt
- Loài người càng tiêu thụ nhiều tài nguyên thì càng đẩy nhanh nhiều loài trong
số hàng triệu loài trên Trái đất đi tới bờ vực tuyệt chủng.Nhiều chuyên gia tin
là chúng ta đang rơi vào giữa sự kiện tuyệt chủng hàng loạt với tỷ lệ tuyệt
chủng được dự đoán cao gấp cả 100 lần,1.000 lần trước đây.Sách Đỏ của
Hiệp hội Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới (IUCN) ghi nhận kể từ năm 1500 đến
nay,thế giới đã có 869 loài bị tuyệt chủng,song thống kê trên vẫn còn cách xa
con số thực rất nhiều bởi có một lượng lớn các loài có lẽ vẫn chưa được đặt
tên,chứ chưa nói là được đánh giá.
Suy thoái đại dương
- Một báo cáo năm 2008 đã dự đoán đến năm 2048,tất cả các quần thể cá trong
tự nhiên sẽ biến mất.Năm nay, một nghiên cứu mang tính bước ngoặt khác lại
tiếp tục đưa ra dự đoán về cuộc tuyệt chủng hàng loạt ở khắp các đại dương
do lượng phát thải khí nhà kính và ô nhiễm gây ra.
- Cũng như các hệ sinh thái trên đất liền,các hệ sinh thái bờ biển cũng là các bề
4. chứa cacbon và hấp thụ cacbon hết sức quan trọng,theo ước tính hàng năm
1,7 triệu tấn cacbon cũng được các đại dương loại bỏ từ khí quyển.Đối với các
hệ sinh thái bờ biển theo ước tính : rừng đước có thể lưu trữ 45 tấn cabon
trên 1 ha và hấp thụ khoảng 15 tấn cacbon/1 ha/1 năm…
Tàn phá các khu rừng
- Hiện nay trung bình mỗi năm có khoảng 2,56 triệu ha rừng bị thiêu trụi mỗi
năm do biến đổi khí hậu với hậu quả là các đợt nong bất thường (so với năm
1970 trung bình mỗi năm mất đi 1 triệu ha rừng)
- Các chuyên gia khí tượng Liên hợp quốc và Đại học Leeds của Anh cho rằng,
rừng Amazon đã giảm mạnh khả năng hấp thụ khí CO2 từ khí quyển trong khi
hàng triệu cây bị chết do hạn hán năm 2010 lại giải phóng lượng CO2 chúng
tích tụ từ hơn 300 năm qua vào khí quyển.Lượng khí thải gây hiệu ứng nhà
kính này có thể lên tới 5 tỷ tấn.
- Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science của Anh,hai đợt hạn hán
năm 2005 và năm 2010 ở khu vực rừng Amazon đã đổ vào khí quyển tới 13 tỷ
tấn CO2,tương đương với tổng lượng khí thải Mỹ và Trung Quốc, hai nước có
lượng khí thải lớn nhất thế giới,thải vào khí quyển năm 2009.
- Kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Anh và Brazil từ năm 2005 cũng
xác nhận cân bằng khí thải CO2 ở rừng Amazon đã thay đổi nghiêm trọng.
- Trong hầu hết các năm, rừng Amazon hấp thụ 1,5 tỷ tấn CO2 từ khí quyển,
nhưng trong và sau thời kỳ hạn hán năm 2005,rừng Amazon đã ngừng hấp
thụ CO2 trong hai năm và trở thành nguồn thải CO2 lên tới 5 tỷ tấn trong thời
kỳ từ 4-8 năm do hàng triệu cây chết giải phóng CO2.
- Hiện tượng này sẽ được lặp lại, thậm chí còn nghiêm trọng hơn trong đợt hạn
hán năm 2010 vì số cây chết nhiều hơn.Hạn hán năm 2010 trải rộng trên một
khu vực rộng nhiều triệu km2.
- Các nhà khoa học Liên hợp quốc và quốc tế lưu ý rằng,hai đợt hạn hán quy
mô lớn trong các năm 2005 và 2010 là cực kỳ bất thường nhưng gần như
trùng với dự báo về mô hình thời tiết tồi tệ của khu vực này.
- Nghiên cứu "Đánh giá nguy cơ rừng Amazon đang chết dần" đã cảnh báo do
biến đổi thời tiết, nạn phá rừng và cháy rừng, rừng Amazon sẽ bị mất 66%
trong diện tích 5,3 triệu km2 hiện nay vào năm 2075,đồng nghĩa với việc rừng
Amazon từ quy mô diện tích bằng toàn bộ nước Mỹ ở lục địa châu Mỹ co lại
chỉ còn bằng diện tích bang Alaska.
- Trong bốn năm qua,lượng mưa đã giảm 25 % ở khu vực Đông Nam rừng
5. Amazon và gây ra cháy 10.000km2 rừng.Khói cháy rừng tiếp tục làm giảm
lượng mưa khiến rừng ngày càng khô hạn.
7.Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến kinh tế
Nạn đói
- Nạn đói là vấn đề thường xuyên được báo động khi dân số trở nên quá đông
đúc.Giờ đây tìm cách nuôi sống 7 tỷ người đã khó,chưa nói đến con số 9 tỷ
người được cho là sẽ đạt tới vào năm 2050.Theo thống kê của Tổ chức Liên
Hợp quốc (UN),hiện thế giới vẫn còn 1 tỷ người chưa đủ ăn,mà nguyên nhân
không phải bởi Trái đất không tạo ra đủ lương thực nuôi sống họ mà bởi sự
phân bổ lương thực quá bất hợp lý.Có tới 1/3 lượng lương thực sản xuất
được hoặc bị thất thoát từ tay người nông dân, hoặc bị lãng phí bởi các nhà
buôn, hoặc là bị người tiêu dùng thải ra bãi rác.
- Tổ chức Nông lương Thế giới (FAO) ước tính nếu muốn cung cấp đủ lương
thực cho dân số 9 tỷ người,sản xuất lương thực cần phải tăng lên 70%.Thế
nhưng,chúng ta phải làm cách nào để sản xuất được nhiều lương thực mà
không gây tổn hại thêm đến môi trường? Trước thực trạng đất trồng đang bị
xuống cấp như hiện nay,việc sản xuất ra nhiều lương thực hơn khi mà diện
tích đất ngày càng bị thu hẹp có lẽ chỉ là viển vông, dù rằng hoạt động quản lý
các nguồn tài nguyên như đất,nước…đang dần được củng cố.
Bùng phát dịch bệnh
- Theo số liệu của tổ chức y tế thế giới (WHO),hiện nay tại miền đông,miền tây
và các khu vực miền núi ở miền trung châu phi có tới hơn 700.000 ca mắc
bệnh trùng mũi khoan
- Liên hợp quốc đưa ra hồi năm 2007,dự đoán mức nhiệt độ có thể tăng từ 1,1-
5,4 độ C phụ thuộc vào lượng phát thải cácbon.theo các nhà khoa học này,
môi trường nhiệt độ từ 20,7- 26,1 độ C là lý tưởng cho loài muỗi tsetse sinh
sôi và phát triển.
- Nghiên cứu trên cũng kết luận,đến năm 2090,sẽ có thêm từ 40-70 triệu người
có nguy cơ mắc bệnh ngủ.Hiện có tới 75 triệu người đang sống trong khu vực
có khả năng lây nhiễm bệnh cao.những lo ngại về một dị ch bệnh nguy hiểm
sau cúm gia cầm và cúm lợn đã dần được trấn an,nhưng không có nghĩa là lượng
dân số đang tăng không thể khiến bùng phát một đợt dị ch mới.Đánh giá của
Tổ chức Y tế thế giới chỉ rõ, sự biến đổi khí hậu trong những thập niên gần
đây rõ ràng có ảnh hưởng nặng nề nhất tới sức khỏe con người với sự bùng
6. phát nhiều bệnh truyền nhiễm.WHO ước khoảng 2,4% số trường hợp tiêu
chảy cấp trên thế giới, 6% các trường hợp mắc sốt rét trong các nước có mức
thu nhập trung bình và thấp đều có liên quan đến biến đổi khí hậu.
- Đặc biệt, gần đây đã xuất hiện nhiều loại bệnh mới gây tử vong cao như:
SARS, cúm A/H5N1, cúm A/H1N1. Không chỉ có vậy, các dịch bệnh cũ như
sốt xuất huyết, sốt rét cũng gia tăng mạnh số người mắc. Nếu như năm
2000,cả nước chỉ có khoảng hơn 30.000 thì đến năm 2008 đã tăng lên đến
80.000 ca
- Tuy nhiên đáng lo ngại hơn, sự biến đổi của khí hậu đang ảnh hưởng đến sự
thay đổi sinh thái, gây ra các yếu tố có thể làm tràn lan nhiều bệnh mới (bệnh
zoonotic). Ông Lokman Hakim bin Sulaiman, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu
các bệnh truyền nhiễm, Viện Nghiên cứu y học Bộ Y tế Malaysia cho biết,
trong số 1.400 loài sinh vật gây bệnh truyền nhiễm cho con người, có 61% là
bệnh zoonotic.
Chêh lệch giàu – nghèo
- Hiện trên 1/3 dân số thế giới đang phải sống với dưới 2 USD/ngày, trong khi 1%
dân số giàu nhất thế giới lại đang nắm giữ 43% tổng số của cải toàn cầu. Đó là
còn chưa kể đến hàng trăm triệu người không có đủ lương thực hay nước sạch
cho nhu cầu sinh hoạt cơ bản hàng ngày, trong khi theo tạp chí Forbes (Mỹ) thì
bước sang năm nay, số tỷ phú trên thế giới đã đạt mức kỷ lục – 1.210 tỷ phú, và
họ vẫn đang sở hữu số tài sản trị giá tới 4,5 nghìn tỷ USD.
Chi phí cho cuộc chiến chông biến đổi khí hậu toàn cầu
- Trong khuôn khổ Kyoto sau 2012 một Quỹ Giả ến đổi khí hậu (CCMF)
để lấp khoảng trống này.Quỹ CCMF sẽ huy động 25 - 50 tỷ Đô la Mỹ mỗi năm
để tài trợ cho các khoản đầu tư về năng lượng có cường độ phát thải các-bon
thấp ở các nước đang phát triển.
- Biến đổi khí hậu góp phần làm cho viện trợ chuyển hướng sang cứu trợ thiên
tai.Đây là một trong những lĩnh vực có lượng viện trợ tăng nhanh nhất,chiếm
14% tổng cam kết viện trợ năm 2005.Dự đoán”của chúng tôi là vào năm 2015
sẽ cần chi 44 tỷ Đô la Mỹ mỗi năm (theo thời giá năm 2005) cho các khoản
đầu tư phát triển “chống tác động của khí hậu”,Có thể hình dung,con số này
bằng khoảng 0,5% mức GDP dự 2015 đối với các nước thu
nhập thấp và trung bình thấp. phạm vi tài chính