''΄Μάγεμα η φύση και όνειρο'' Περιβαλλοντικό πρόγραμμα που εκπόνησε το 3ο ΓΕΛ Πετρύπολης.Υπεύθυνη καθηγήτρια ΝΤΟΤΤΖΑΚΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΕ 02

1. Μάγεμα θ φφςισ και
όνειρο...
Περιβαλλοντικό
πρόγραμμα 2013-2014
3Ο ΓΕΛ Πετροφπολθσ

2. < ... Λευκό βουνάκι πρόβατα κινοφμενο βελάηει
Και μεσ ςτθ θάλαςςα βαθιά ξαναπετιζται πάλι
Κι ολόλευκο εςφςμιξε με τ’ουρανοφ τα κάλλθ.
Και μεσ ςτθσ λίμνθσ τα νερά,οπ’ ζφθαςε μ’αςποφδα,
Έπαιξε με τον ίςκιο τθσ γαλάηια πεταλοφδα,
Που ευώδιαςε τον φπνο τθσ μζςα ςτον άγριο κρίνο¨
Το ςκουλθκάκι βρίςκεται ς’ώρα γλυκιά κι εκείνο.
Μάγεμα θ φφςισ κι όνειρο ςτθν ομορφιά και χάρθ...>
Δ.ΣΟΛΩΜΟΣ

3. Αφορμι για τθν εκπόνθςθ του περιβαλλοντικοφ
προγράμματοσ ςτάκθκε θ παρακίνθςθ των μακθτϊν
να κάνουμε κάποια
δράςθ θ οποία κα μασ ζφερνε πιο κοντά ςτθ φφςθ.
Η μαγεία που αςκεί ςε μακθτζσ και κακθγθτζσ το
φυςικό περιβάλλον υποδθλϊνεται ιδθ ςτον τίτλο
που δϊςαμε ςτθν
εργαςία μασ (εμπνευςμζνοσ από τθν ποίθςθ του
Δ.΢ολωμοφ).

5. Εικόνεσ ςαν αυτι είναι από μόνεσ τουσ
ιςχυρό ερζκιςμα ...φυγισ για τθν ομάδα
μασ.

6. Βαςικόσ ςτόχοσ μασ ιταν να βρεκοφμε ςτθ φφςθ που
μασ περιβάλλει, είτε με εξορμιςεισ είτε με
αναηιτθςθ πλθροφοριϊν που κα μασ αποκάλυπταν
κάποια από τα μυςτικά τθσ.

7. ΢τισ πρϊτεσ μασ ςυναντιςεισ αναηθτιςαμε ζνα
τίτλο που να ικανοποιεί το ςτόχο
που κζςαμε και ο κοντινότεροσ ςε αυτόν
ορίςτθκε εξαρχισ παμψθφεί!

8. Ο Νοζμβριοσ,που ξεκινάγαμε,είναι ο
μινασ τθσ ςποράσ.
Σο ςχολείο μασ ζχει το προνόμιο να
διακζτει κιπο κι ζτςι αδράξαμε
τθν ευκαιρία αλλά και ...τισ τςάπεσ
για να φυτζψουμε λουλοφδια
εποχιακά(κυκλάμινα) αλλά και άλλα
που κα μασ φζρουν το
μινυμα τθσ άνοιξθσ όταν
ανκίςουν(φρζηιεσ).

15. Από τον κιπο επίςθσ προμθκευτικαμε
υλικά και αςχολθκικαμε με τθν τεχνικι
του landart,
ενϊ μια ανάλογθ ομαδικι ςφνκεςθ
καταφζραμε φτιάχνοντασ ζνα κολάη ςε
χαρτόνι,
με εικόνεσ που ο κακζνασ μασ επζλεξε ι
ηωγράφιςε.

17. κολάη

18. Προχωρϊντασ προσ τθν περίοδο των
Χριςτουγζννων, οι βουνοκορφζσ αςπρίςανε
και
ςτρϊκθκε το πολφχρωμο χαλί με τα
πεςμζνα φφλλα.Είκιςται τζτοια εποχι να
φτιάχνουμε ςτολίδια για τισ γιορτζσ και
αναηθτϊντασ ιδζεσ ςτο διαδίκτυο,
ανταλλάξαμε μεταξφ μασ ςτολίδια από
φυςικά υλικά που καταςκευάςαμε μόνοι
μασ.

21. Επιςτρζφοντασ πάλι ςτον ςχολικό μασ κιπο
αφιςαμε τθν όςφρθςθ να μασ μυιςει ςτον
κόςμο των αρωματικϊν βοτάνων
(λεβάντα, μαντηουράνα, μυρτιά, αμπαρόριηα).
Αςχολθκικαμε με τουσ μφκουσ που ςυνοδεφουν
αυτά τα φυτά, τισ ιαματικζσ τουσ ιδιότθτεσ,τθν
υφι και τθν οςμι που αναδίδουν.
Σα προςπερνοφςαμε αδιάφορα πριν κατά τθ
διάρκεια των διαλειμμάτων και τϊρα τα είδαμε
πράγματι διαφορετικά.

24. Η παρατιρθςθ του φυςικοφ τοπίου γφρω μασ
ενιςχυόταν και με ευχάριςτα παιχνίδια
παιδαγωγικά, τα οποία παράλλθλα μασ
βοθκοφςαν να γνωριςτοφμε και καλφτερα.
Eίχαμε τθν ευκαιρία επίςθσ να μάκουμε να
παρατθροφμε τα τζςςερα ςθμεία του ορίηοντα
με τθ βοικεια πυξίδασ μζςα ςτθν αυλι του
ςχολείου μασ.

26. Οι εξορμιςεισ τθσ ομάδασ εκτοσ ςχολικοφ
χϊρου περιελάμβαναν το όμορο με το
ςχολείο άλςοσ,τθν επίςκεψθ ςτθν
Πάρνθκα,τθν επίςκεψθ ςτο Αττικό ηωολογικό
πάρκο ςτα ΢πάτα,και τθ γνωριμία με το
Διομιδειο κιπο ςτθν περιοχι του
Δαφνίου,από όπου φεφγοντασ,εκτόσ από
όμορφεσ εικόνεσ, πιραμε μαηί μασ όμορφα
φυτά για τον κιπο του ςχολείου αλλά και
μερικά χαριτωμζνα...ψαράκια να τα ζχουμε
παρζα ςτθ ςχολικι αίκουςα, που ευγενϊσ
μασ χάριςε το προςωπικό του κιπου.

27. ΢το άλςοσ δίπλα
από το ςχολείο μασ!!!

33. Η Άνοιξθ πλθςίαηε και κζλοντασ να κρατιςουμε
ηωντανά τα χρϊματα από τα πρϊτα
αγριολοφλουδα που γζμιςαν τθ γθ, περπατιςαμε
ςτο γειτονικό μασ άλςοσ, χαλαρϊςαμε και μάηεψε
ο κακζνασ μασ φυτά, προκειμζνου να τα
αποξθράνουμε.
Σο αποτζλεςμα ιταν να ςυγκεντρωκοφμε ζνα
μεςθμζρι, μετά το πζρασ των μακθμάτων,
και να καταςκευάςουμε ζνα κάδρο που κα μασ
κυμίηει βόλτεσ ςτθν εξοχι!

35. ΢τθ διάρκεια τθσ ςυνεργαςίασ μασ
ανταλλάςαμε άρκρα και πλθροφορίεσ για
ποικίλα κζματα ςχετικά με το περιβάλλον
(κάποια λογοτεχνικά κείμενα, άρκρα για τουσ
κινδφνουσ που απειλοφν το
περιβάλλον, αξιοπερίεργεσ αναφορζσ ςε
ςυνικειεσ των ηϊων που βρίςκονται ςιμερα
αναγκαςτικά ςε αςτικό
περιβάλλον, επιςτθμονικά ευριματα για τον
πλανιτθ μασ, λαογραφικά ζκιμα που
ςχετίηονται με τον ερχομό τθσ
άνοιξθσ,επιςθμάνςεισ για τθν επίςκεψθ ςε ζνα
δάςοσ, αναφορά ςτθν ζννοια τθσ αειφορίασ)

36. Σα μζλθ τθσ ομάδασ μασ ςασ καλοφν να
αφεκείτε και εςείσ μαηί μασ ςτο
<μάγεμα τθσ φφςθσ>, απολαμβάνοντασ
τισ εικόνεσ που μασ χαρίηει απλόχερα ςε
κάκε εποχι του ζτουσ.

37. Σα μζλθ τθσ περιβαλλοντικισ ομάδασ
Τπεφκυνθ κακθγιτρια:Ντορτηάκθ Χριςτίνα
•Βαςιλείου Γεωργία
•Μθλιοποφλου
Μαργαρίτα
•Νεοκοςμίδθ Χρφςα
•Μπικάκθσ Ορφζασ
•Προκοπιάδου
Εφθδϊρα
•Προκοπίδθ Κϊςτασ
•Παπαδόπουλοσ
Κυριάκοσ,
•Παπακωνςταντίνου
Γιαννθσ
•Ραμπαοφνθσ Παφλοσ
•Παπαδθμθτρίου
Ανδρζασ,
•Πατινιϊτθσ Αργφρθσ
•Πετράκθσ Περικλισ
•Μοςχοβάκθσ Κϊςτασ
•Φιλλιπάκθσ Γεϊργιοσ
Φωτόπουλοσ Γρθγόρθσ
•Σακίδθ Ναυςικά
•Ροφγκασ Γιϊργοσ
•΢ταχτοφρθσ ΢τζφανοσ
•Χατηθπανθγφρθσ
΢ωτιρθσ
•Ανδρουλιδάκθ
Αςπαςία
•Καραμανζα Αικατερίνθ
•Λυγκϊνθ Διμθτρα
•΢τρατθγαρζα Ειρθναία
•Ανυφαντι Ακθνά
•Βαμβακά Ελζνθ
•Δθμοποφλου Χαρά
•Κοςμόπουλοσ
Θοδωρισ
•Κωςτοποφλου
Γαρυφαλιά
•Κεχαγιαδάκθ Διμθτρα
•Παπαπάνου Ευκυμία
•Μπλιϊνα Αργυρϊ
•Μαγγανιάρθ Χαρά
•Κρθτικοφ Νάντια
•΢ανταμοφρθσ Αντϊνθσ
•΢ιταράσ Αλζξανδροσ
•Σςίτουρασ Θάνοσ

38. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΔΡΑ΢ΕΩΝ
• Πζμπτθ 14/11/2013 (αναηιτθςθ μελϊν τθσ ομάδασ)
• Πζμπτθ 21/11/2013 (αναηιτθςθ τίτλου περιβαλλοντικοφ
προγράμματοσ)
• Παραςκευι 29/11/2013 (καταςκευι κολάη με εικόνεσ
φυςικϊν τοπίων)
• Παραςκευι 6/12/2013 (φφτευςθ βολβϊν ςτον ςχολικό κιπο)
• Παραςκευι 13/12/2013 (φφτευςθ βολβϊν και καταςκευι
landart)
• Παραςκευι 20/12/2013 (παιχνίδια γνωριμίασ και καταςκευι
χριςτουγεννιάτικων ςτολιδιϊν)
• Παραςκευι 10/1/2014 (προβολι power point με φυςικά
τοπία)

39. • Παραςκευι 17/1/2014 (Αναηθτϊντασ τα αρωματικά φυτά
του ςχολικοφ μασ κιπου)
• Παραςκευι 24/1/2014 (προςανατολιςμόσ ςτθν φπαικρο)
• Δευτζρα 27/1/2014 (εκπαιδευτικι επίςκεψθ ςτθν Πάρνθκα)
• Παραςκευι 31/1/2014 (προετοιμαςία για τθν επίςκεψθ ςτο
Αττικό Πάρκο)
• Σρίτθ 4/2/2014 (εκπαιδευτικι επίςκεψθ ςτο Αττικό Πάρκο)
• Παραςκευι 7/2/2014 (επίςκεψθ ςτο όμορο με το ςχολείο
μασ άλςοσ)
• Παραςκευι 14/2/2014 (δθμιουργία πίνακα με αποξθραμζνα
φυτά)
• Παραςκευι 21/2/2014 (προβολι εργαςιϊν των μακθτϊν ςε
power point)

40. • Παραςκευι 28/2/2014 (προβολι εκπ/κοφ υλικοφ του υπουργείου
περιβάλλοντοσ ςχετικά με τθν πανίδα)
• Παραςκευι 7/3/2014 (κατάλθψθ του ςχολείου)
• Παραςκευι 13/3/2014 (εκπ/κι τριιμερθ εκδρομι Αϋκαι Βϋτάξθσ)
• Παραςκευι 20/3/2014 (εργαςίεσ κακαριςμοφ ςτον ςχολικό κιπο)
• Παραςκευι 27/3/2014 (εργαςίεσ εξωραϊςμοφ του ςχολικοφ κιπου)
• Σρίτθ 1/4/2014 (εκπαιδευτικι επίςκεψθ ςτο Διομιδειο Κιπο)
• Παραςκευι 4/4/2014 (φφτευςθ κάμνων ςτο ςχολικό κιπο)
• Παραςκευι 11/4/2014 (δθμιουργία μικροφ ενυδρείου ςτθ ςχολικι
αίκουςα)
• Παραςκευι 2/5/2014 (προετοιμαςία για τθν παρουςίαςθ του
περιβαλλοντικοφ προγράμματοσ)
• Πζμπτθ 8/5/2014 (παρουςίαςθ του προγράμματοσ ςτο ςχολείο)

41. Παιδαγωγικοί ςτόχοι (κατάκτθςθ τθσ γνϊςθσ βιωματικά, μζςα
από δράςεισ ςτθν φπαικρο και τθ δεντροφφτευςθ,ανάπτυξθ
διαπροςωπικϊν ςχζςεων μζςα από τθ ςυνεργατικι μάκθςθ
κακϊσ και ανάπτυξθ κοινωνικϊν δεξιοτιτων μζςα από τθν
αλλθλεπίδραςθ και τθν ανταλλαγι ιδεϊν,αιςκθτικι
απόλαυςθ μζςα από τθν επαφι με το φυςικό
περιβάλλον,ζκφραςθ τθσ ατομικότθτασ κάκε μακθτι και
παρότρυνςθ για ανάλθψθ πρωτοβουλιϊν και καλλιζργεια
υπευκυνότθτασ.

42. • Μεθοδολογία υλοποίηςησ-ςυνεργαςία με άλλουσ φορείσ
(αναηιτθςθ πρωτογενϊν και δευτερογενϊν πθγϊν ςχετικά με
τα ζμβια όντα και τα φυτά.Αυτό εφαρμόςτθκε μζςα από τθ
μελζτθ πεδίου και τθν παρατιρθςθ,τθ βιβλιογραφικι ζρευνα
ςε άρκρα περιοδικϊν και του διαδικτφου,ςε ανακοινϊςεισ
περιβαλλοντικϊν ςεμιναρίων τθσ Δ.Ε.,προβολζσ,ςυνεργαςία
με περιβαλλοντικοφσ φορείσ κατά τθ διάρκεια των
εκπαιδευτικϊν ξεναγιςεων.Δθμιουργιςαμε
καταςκευζσ,κολάη,landart,ςυμμετείχαμε ςε παιχνίδια που
ζχουν ωσ αφόρμθςθ το περιβάλλον,φωτογραφίςαμε
τοπία,δουλζψαμε με φφλλα εργαςίασ. )

43. • Πεδία ςφνδεςησ με άλλα γνωςτικά αντικείμενα
(Βιολογία,Λογοτεχνία,Λαογραφία,Πλθροφορικι)

44. • ΢τα 14 ςυνολικά φφλλα εργαςίασ που διανεμικθκαν ςτουσ
μακθτζσ ηθτικθκε να ςκεφτοφν τίτλο και δράςεισ για το
περιβαλλοντικό πρόγραμμα,να φυτζψουν ο κακζνασ το δικό
του βολβό ςτον κιπο για να δοφμε τα άνκθ τουσ τθν
άνοιξθ,να καταςκευάςουν ομαδικά ζνα κολάη με εικόνεσ τθσ
αρεςκείασ τουσ,να φτιάξουν καταςκευζσ από φυςικά
υλικά,να καταςκευάςουν power point με ςτοιχεία που
αφοροφν ςτθ φφςθ ,να ανακαλφψουν μυρωδιζσ βοτάνων,να
μπορζςουν να προςανατολιςτοφν ςτθν φπαικρο,να
παρατθριςουν και να ακοφςουν ιχουσ που ςυνικωσ
προςπερνάμε,να αναλάβουν τθν ευκφνθ φροντίδασ ενόσ
μικροφ ηωντανοφ οργανιςμοφ(το ψαράκι ςτθν προκειμζνθ
περίπτωςθ),να ςυμμετάςχουν ςτο να μπει πράςινο ςτο
περιβάλλον που ηοφμε και τζλοσ να ςκεφτοφν πωσ κσ
παρουςιάςουμε το πρόγραμμα αλλά και να αξιολογιςουν τθ
δράςθ μασ κατά τθ διάρκεια του ζτουσ.

45. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• Ματςαγγοφρασ Γ.Ηλίασ,<Η καινοτομία των ερευνθτικϊν
εργαςιϊν>,ΟΕΔΒ,2011
• <Ενθμερωτικό ζντυπο για το Δάςοσ>,από το φορζα
διαχείριςθσΕκνικοφ Δρυμοφ Πάρνθκασ.
• Εκπαιδευτικό υλικό από Κ.Π.Ε(Ελευςίνασ,Αργυροφπολθσ,Λαυ
ρίου,Δραπετςϊνασ,΢τυλίδασ-Τπάτθσ,Παρανεςτίου Δράμασ).
• Ειςιγθςθ για το Διομιδειο Κιπο από τθν
Ειρ.Βαλλιανάτου,Δρ.βιολογίασ και διευκφντρια του κιπου.
• Ειςιγθςθ του Ν.Σςαλιάγκου για τθν ζννοια τθσ αειφόρου
ανάπτυξθσ,ςε ςεμινάριο τθσ Δ.Ε.ΓϋΑκινασ(2014)
• Ειςιγθςθ του Δ.Καλαϊτηίδθ «Δείκτεσ και δράςεισ του
αειφόρου ςχολείου» ςε ςεμινάριο τθσ Δ.Ε.ΓϋΑκινασ(2014)
• Ανδρ.Μθλιϊνθσ,<Η πόλθ τθσ Πζτρασ>,εκδ.διμου
Πετροφπολθσ(2005)

46. • Γ.Γραμματικάκθσ,<Αςφυξία ςτισ κάλαςςεσ και ςτθ ςτεριά>
(άρκρο)
• Β.Κολιςοποφλου,<Σα τραγοφδια τθσ γθσ>,άρκρο ςτθν Κυρια-
κάτικθ ελευκεροτυπία (17/2/2013)
• Θ.Σςϊλθ,<Οι ςυνικειεσ των ηϊων ςτθν πόλθ>,άρκρο ςτο
Βιμα(29/9/2013)
• Μ.Καλαϊτηάκθ,<ο δρυοκολάπτθσ>,άρκρο ςτο περιοδικό ΢φμβουλοσ
Τγείασ (2014)
• Περιοδικό Natura,τεφχθ 45,47 (2014)
• Δ.΢ολωμοφ,<Ελεφκεροι Πολιορκθμζνοι>
• Δ.Χατηισ,<Η τελευταία αρκοφδα τθσ Πίνδου>
• <Σο χελιδόνιςμα τθσ Ρόδου>,ςε μετάφραςθ Μ.Ζ.Κοπιδάκθ
• Λαογραφικό κείμενο για τα ζκιμα τθσ Πρωτομαγιάσ.
• www.atticapark.com/zoo-education
• www.ornithologiki.gr(και διανομι ςχετικοφ υλικοφ)

47. Για τθν εκπόνθςθ του περιβαλλοντικοφ προγράμματοσ κα
κζλαμε να ευχαριςτιςουμε το διμο Πετροφπολθσ,το
ςφλλογο κακθγθτϊν του 3ου ΓΕΛ Πετροφπολθσ,τον Διομιδειο
Κιπο που μασ παραχϊρθςε πολφτιμο υλικό για τον κιπο
αλλά και ψαράκια για το μικρό ενυδρείο ςτθν τάξθ,τθν
υπεφκυνθ περιβαλλοντικισ εκπ/ςθσ ςτθ ΓΆκινασ κ.Ντίνου Ι.
για τθν επιςτθμονικι και παιδαγωγικι υποςτιριξθ,τουσ
ςυναδζλφουσ εκπ/κοφσ ςτα Κ.Π.Ε. για τισ ιδζεσ και το υλικό
που παρουςίαςαν,τθν κ.Μπίτηα Ε. που παρζδωςε τεφχθ του
περιοδικοφ natura για τθν ομάδα μασ και φυςικά τουσ
μακθτζσ του προγράμματοσ που δοφλεψαν για να
υλοποιθκεί θ αρχικι ιδζα.