3. Hervorming
... ondanks ~30 pogingen het Nederlands onderwijs te
verbeteren
Domein
Organisatie
‟90
‟95
‟00
Schaalvergroting basisonderwijs
TE Wet (WHW)
Introductie ROC‟s
Schaalvergroting middelbaar onderwijs
Lesgevend
personeel
‟05
Leraarbegrotingen
Lumpsum middelbaar onderwijs
LGF (rugzak voor kinderen met bijzondere behoeften)
Lumpsum basisonderwijs
Gratis schoolboeken
Tweede fase
Basisvorming
Overig
Basisonderwijs: Rekenen en lezen
WEB (MBO)
Opnieuw evalueren
kerndoelen basisonderwijs
Prestatiebeurs: studiebeurs & lening
Paars I (‟94)
Innovatieplatform
Paars II (‟98)
Balkenende I (‟02)
Output gefocust
leren
Rinnooy Kan („07)
Van Rijn („01)
Van Es („94)
Lubbers III (‟89)
Convenant Leerkracht
(functiemix)
Vakbekwaamheidseisen (BIO)
Kwalificatiestructuur
Regeringen
‟10
Creëren VMBO
Bachelor/Master structuur
Decentralisatiebeleid
voor achterblijvende studenten
Integraal personeelsmanagement
Fusietoets
Decentralisatie van arbeidsovereenkomsten MO en BVE
Financieel
Curricula
Onderzoekscommissie
Dijsselbloem („08)
Balkenende III (‟06)
Balkenende II (‟03)
Rutte I (‟10)
Balkenende IV (‟0‟7)
Commissie Dijsselbloem (februari 2008):
“De regering heeft haar kerntaak, het garanderen
van de kwaliteit van het onderwijs, ernstig
verwaarloosd”
BRON: Regeerakkoorden 1989, 1994, 1998, 2002. 2003 en 2010; Dereguleren met beleid (Onderwijsraad, 2000)
3
4. Aanleiding: uit interviews bleek dat vaak duidelijk is ‘WAT’ scholen willen,
maar dat ze worstelen ‘HOE’ dit effectief te bereiken
“
Voor elk probleem bij ons op
school is er wel één leraar die
het opgelost heeft… maar
hoe zorg ik dat de héle school
hier van profiteert?
“
“
We hebben heldere doelen
voor de komende jaren, maar
de „waan van de dag‟ is een
lastige tegenstander
Iedereen wil wel een „betere leraar‟ worden, maar als je daarvoor
dan de deur van je klas open moet gooien is professionalisering
vaak „eng‟
5
5. Ambitie: leerKRACHT wil op scholen een cultuur van ‘elke dag samen een
beetje beter’ stimuleren
Voor duurzame verbetering zijn de onderliggende houding en gedrag van leraren
cruciaal. Het moet vanzelfsprekend zijn om
van en met elkaar te leren, en dat vergt een
groot onderling vertrouwen.
De meeste verbetering komt vaak niet van enkele
grote projecten of strategische plannen. In het
dagelijkse gesprek tussen leraren ontstaan
verreweg de meeste ideeën die bovendien direct
verschil kunnen maken.
Een cultuur van elke dag
samen een beetje beter
Leraren leren het meest van andere leraren. Er is
ongelofelijk veel kennis en ervaring binnen de
muren van een school aanwezig. Het is zonde als
deze niet optimaal wordt benut, en wel „cursussen‟
of „experts‟ worden ingeschakeld.
Verbetering begint met de ambitie om zo goed
mogelijk onderwijs te willen geven voor de
leerlingen. Dat vergt nieuwsgierigheid („hoe gaat
het eigenlijk met …?‟), openheid („doe ik dat wel
goed?‟) en de wil om veel kleine stapjes te maken
(„laten we dit proberen‟)
8
6. Ambitie: leerKRACHT wil als kleine stichting zonder winstoogmerk een
katalysator zijn voor een beweging vanuit het onderwijs zelf
’14-’19: 5000+ scholen
’13-’14: 50-100 scholen
’12-’13: 16 scholen
Ontwikkelen aanpak
Creëren eerste
enthousiaste groep
van scholen en leraren
Ontwikkelen methode
voor opschaling
Onafhankelijk onderzoek naar effecten
Opleiden eerste groep
van „coaches‟ op
scholen
Opleiden van coaches
die de aanpak verder
verspreiden, bijvoorbeeld vanuit scholen
zelf, binnen regio‟s/
gemeentes of in de
bredere onderwijsinfrastructuur
LeerKRACHT bestaat uit een klein team met veel vrijwilligers en werkt
samen met partners – zoals McKinsey en de Onderwijscoöperatie – die
kosteloos mankracht en diensten beschikbaar stellen
LeerKRACHT wil zichzelf op den duur „overbodig maken‟, door capaciteit on
het onderwijs zelf te creëren om de transformatie voort te zetten.
9
7. Aanpak: de basis van het programma op school vormt een ritme
van drie kernprocessen
Lessen bezoeken bij
collega-leraren, om
inspiratie op te
doen, ontwikkelpunten
te signaleren en
feedback te kunnen
geven
Samen lessen
voorbereiden, om
ervaringen te delen en
samen uitdagende
problemen op te
lossen
Bordsessies, om
doelen te
bepalen, resultaten te
volgen en
verbeterideeen te delen
(elke week 15 min.)
Deze kernprocessen zijn
geen doel op zich, maar
vinden wekelijks plaats als
middel om het dagelijkse
gesprek tussen leraren
over onderwijs op gang te
krijgen én te houden
12
8. Aanpak: het programma combineert verschillende onderdelen om de onderliggende cultuur duurzaam te veranderen
NIET UITPUTTEND
Elke nieuwe groep leraren geeft zelf
vorm aan de uitvoering van de
kernprocessen en wordt daarin 8 tot 10
weken ondersteund door een coach
Verandering is lastig en
kost tijd; daarom duurt de
transformatie een heel
jaar, waarbinnen steeds
nieuwe groepen van 8-10
leraren aan het programma deelnemen
Gedurende het schooljaar
verandert het karakter
van het programma voor
de school: van een focus
op „vertrouwen‟, via een
focus op onderwijskwaliteit
naar een focus op borging
Lessen
bezoeken
Samen lessen
voorbereiden
Bordsessies
Iedereen op school is
onderdeel van de transformatie: leraren,
schoolleiders en
schoolbestuurders
nemen tegelijkertijd deel
aan een samenhangend
programma
Naast het programma op
de school zelf zijn maandelijkse pizzasessies
met meerdere scholen
successen te vieren en
van elkaar te leren
13
9. Aanpak: leraren worden tijdens de transformatie van verschillende
kanten ondersteund
Schoolleiding
Begeleider van het
programma en de
bijbehorende
cultuurverandering
Neemt zelf deel aan het
programma, faciliteert het
programma, is
verantwoordelijk voor
praktische
zaken, stimuleert, inspiree
rt en coacht leraren
Leraar
Spil waar het programma om draait
Participeert in Lesbezoek,
Gezamenlijke Lesvoorbereiding,
Bordsessie en Pizzasessies
Coach
Begeleider van het
programma vanuit
LeerKRACHT
Coacht actief, geeft
trainingen en begeleidt de
school gedurende één jaar
Stichting leerKRACHT
Centrale organisatie achter
het gehele programma
Faciliteert opleiding en
begeleiding van de
coaches
Organiseert centrale
bijeenkomsten
(Pizzasessies, bootcamp,
e.d.)
Biedt methodologie en
materialen
Leerling
Klankbord van leraar
Geeft feedback aan leraren
d.m.v. leerling enquête
Inspirator voor
verbeteringen
Schoolbestuur
Faciliteert het programma
Steunt het programma actief als
rolmodel
15
10. Planning: voor januari zoeken we scholen die aan een aantal
kenmerken voldoen
Wat vragen we van scholen?
Commitment: de schoolleiding gelooft in de
visie van leerKRACHT en streeft er naar dit de
normale manier van werken te maken
Tijdsinvestering: de schoolleiding is bereid om
tijd te creëren voor het team (~3 uur/week, voor
lesbezoeken, lesvoorbereiding en
team/bordsessies) en maakt zelf tijd om een
rolmodel te zijn in deelname
Coach: de school maakt een coach vrij voor
tenminste 1.5 dag per week om de
transformatie op school te begeleiden – met
opleiding en begeleiding vanuit leerKRACHT
Onkosten: Om coaches op te leiden en
scholen te begeleiden is een centraal team met
„expert-coaches‟ nodig; hiervoor vragen we een
bijdrage aan de onkosten van 85 EUR per leraar
(fte) aan elke deelnemende school
Wat krijgen scholen daarvoor terug?
De kans om, door het „elke dag samen een
beetje beter‟ te doen de ambities van de school
te realiseren, eigenaarschap en werkplezier in
het team te stimuleren en flinke
stappen te zetten in onderwijskwaliteit
Een aanpak – gebaseerd op internationaal
onderzoek, inzichten van McKinsey uit het
bedrijfsleven en ervaringen van de eerste
lichting scholen – om een duurzame
cultuurverandering te bereiken
Een jaar lang begeleiding vanuit het
leerKRACHT-team bij het uitvoeren van het
programma
Een eigen coach die opgeleid is door het
leerKRACHT-team om het programma uit te
voeren, bijvoorbeeld op andere scholen binnen
het bestuur of de koepel
23
11. Pilot: in een cirkel van 15 scholen (8 gestart in september ’13) werken we
aan een koppeling tussen leerKRACHT en multimediale leermiddelen
Wat is er ‘anders’ aan deze cirkel?
De aanleiding voor deze ‘pilot
binnen de pilot’ vormt de
verwachting dat een cultuur van
‘elke dag samen een beetje beter’
en een focus op het effectiever
inzetten van multimediale
leermiddelen elkaar versterken
„Van en met elkaar leren‟ verbetert
de inzet van nieuwe leermiddelen,
waar vaak een paar leraren
enthousiast mee werken, maar
veel ook moeite mee hebben
Effectief gebruik van nieuwe
leermiddelen creert tijd, ruimte en
nieuwe mogelijkheden voor
samenwerking tussen leraren
Deelnemende scholen volgen het reguliere
leerKRACHT programma, waarbij ze onder
begeleiding van een coach werken aan de
cultuurverandering en het realiseren van hun ambities
In aanvulling daarop krijgen deelnemende scholen
extra begeleiding en inspiratie op het gebruik van
multimediale leermiddelen, bijvoorbeeld door…
– …vanuit leerKRACHT een expert-coach aan de
scholen te koppelen met speciale expertise op
gebied van multimediale leermiddelen
– …tijdens de gezamenlijke pizzasessies
inhoudelijk stil te staan bij deze gedeelde ambitie
– …aparte inspiratiesessies te organiseren voor
kennisdeling tussen de scholen en de partners
Voor welke scholen is dit interessant?
Scholen die zich herkennen in de aanpak en ambitie
van leerKRACHT en daarnaast speciale aandacht
,
willen besteden aan het versterken van multimediale
leermiddelen binnen de school (NB. deze scholen
hebben hier wel al een start mee hebben)
21
12. Planning: we vragen scholen zelf een coach vrij te maken, om
door ons opgeleid te worden
Profiel
Inzet
De coaches hebben uitgebreide ervaring in het onderwijs,
bijvoorbeeld als leraar of schoolleider
Ze hebben ervaring als coach, zijn communitief sterk en zijn effectief
onder hoge druk
Ze hebben geen negen tot vijf mentaliteit
Ze zijn leergierig en bereid de leerKRACHT-aanpak te leren kennen
en daarna de aanpak in de scholen te helpen implementeren
Ze hebben een passie om onderwijskwaliteit te helpen verhogen
en een voorbeeld voor Nederland neer te zetten
Coaches worden voor tenminste een jaar minstens 1.5 dag per
week vrijgemaakt (1 dag per week per school, plus 0.5 dag extra voor
begeleiding vanuit het leerKRACHT team)
Coaches begeleiden 1 tot 3 scholen, waarbij méér scholen
(bijvoorbeeld binnen een bestuur) zorgt voor een steilere leercurve
Coaches hebben de ambitie en capaciteiten om – na een jaar
begeleiding vanuit leerKRACHT – het programma zelfstandig uit te
rollen naar andere scholen
27
