Workshop sociaal ondernemen, Rode Ondernemers op het PvdA congres van 15 februari 2014

1. SOCIAAL ONDERNEMEN
ism
WERKGROEP SOCIAAL ONDERNEMEN
FEBRUARI 2014

2. • Remco Boas






Rode Ondernemers in de PVDA
Werkgroep Sociaal Ondernemen
GOOS eten en drinken
Intronet - Webdesign
Boas.pro - Online Marketing
Droomkoop – Woningmarkt
oplossingen
• Yuri Starrenburg




Voorzitter PSO - Nederland
Werkgroep Sociaal Ondernemen
Werkgroep Arbeid
Programmamanager Social
Return & Sociaal Ondernemen
stadsdeel Nieuw-West,
Gemeente Amsterdam

3. AGENDA
 Wat is Sociaal Ondernemen (SO), Social Enterprise en Maatschappelijk
Bewust Ondernemen (MBO)
 Casussen
 Wat moet er landelijk gebeuren
 Wat zijn de voorwaarden voor succes
 Wat doet de lokale overheid
 Wat kan de lokale overheid doen
 Wat gaan wij doen
 Wat verwachten wij van U

5. WAT IS SOCIAAL ONDERNEMEN?
 Sociaal Ondernemen is ondernemen, met oog voor mens en milieu.
 Sociaal ondernemers streven naar een sociale impact. Zonder subsidieafhankelijkheid, maar met ondernemen in de markt.
 Het combineren van maatschappelijke en financiële winst betekent voor iedere
ondernemer en investeerder een goed imago en een duurzame strategie.
 De toegevoegde waarde van een onderneming gaat verder dan prijs van aandeel.

6. WAT IS EEN SOCIAL ENTERPRISE?
 Social enterprises zijn ondernemingen die primair sociale impact
creëren door een economische activiteit.
 Missie kan zijn: toename arbeidsparticipatie, sociale cohesie,
armoedebestrijding, tegengaan van klimaatverandering, etc.
 Commerciële bedrijven zijn primair gericht op het maken van winst:
Als zij ook een bijdrage (willen) leveren aan een betere wereld dan
noemen we dat MVO.
Bron: TNO 2011

7. SOCIAL ENTERPRISES in NL
 De werkgelegenheid bij social enterprises is sinds 2012 met 25%
gestegen
 Sociaal ondernemers hebben een zeer optimistische groeiverwachting,
90% verwacht te groeien; een percentage dat significant hoger ligt dan
bij de populatie van MKB in Nederland
 Innovatieve sociale ondernemingen blijken vaker winstgevend dan
sociale ondernemingen met een minder innovatief model
Bron: Social Enterprise NL

8. VERSCHIL SOCIAAL ONDERNEMEN EN MAATSCHAPPELIJK
VERANTWOORD ONDERNEMEN
 Duurzaam ondernemen of Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen; is het
verantwoording nemen voor de effecten die je als organisatie op de omgeving
hebt. MVO is dus een reactief proces
 Sociaal ondernemer richt zijn corebusiness zo in, dat hij
maatschappelijke vooruitgang creëert, terwijl een maatschappelijk verantwoord
ondernemer zijn core business op een verantwoorde manier probeert uit te
voeren.
Het verschil tussen MVO is een reactief proces en Sociaal Ondernemerschap
is een proactief proces

9. INSPIRERENDE VOORBEELD - CTASTE

10. INSPIRERENDE VOORBEELD – CTASTE
Resultaat
 Succesvol commercieel business model
 11 mensen omgeschoold tot specialist in “Dining in the Dark”
 11 mensen in hun kracht gezet en zelfstandigger gemaakt
 Minder ziekteverzuim
 Extreem gemotiveerd en loyaal team

11. INSPIRERENDE VOORBEELD - ATOS
ATOS Worldonline in Duitsland
 Zoekt 1500 autistische software testers
 Autisten zijn vaak normaal tot hoog begaafde mensen met een goed ontwikkeld
analytisch vermogen
 Beperkingen zitten vaak op communicatief gebied
 Zij doen graag repeterende werkzaamheden, het vaak saaiere testwerk.
Resultaat:
 Hogere kwaliteit van testen
 Gemotiveerde mensen
 Die minder ziek zijn
 Willen niet doorgroeien naar programmeur, dus meer continuïteit

12. ONTWIKKELING
 De Europese Commissie stimuleert social enterprises met o.a. het
Social Business Initiative.
 De sector groeit niet alleen in Nederland (25% meer werkgelegenheid
sinds 2010), maar wereldwijd.
 Ook in NL meer interesse bij politiek, (lokale) overheden,
ondersteunende organisaties, financiële- en onderwijsinstellingen.
 Aantal Sociale ondernemingen in Nederland is ca 4.000 - 5.000
(Totaal in NL 2.600.000 bedrijven)

13. NEDERLAND vs EUROPA
 Europese Commissie; platform Social Innovation Europe (om positie sociale
ondernemingen binnen Europa te versterken).
 Nederland loopt dramatisch achter. Nederland is het lachertje in Europa op het
gebied van Social Enterprises
 In het UK werken 1.000.000 mensen bij een Sociale Onderneming
 Frankrijk en België hebben een minister voor Sociale Economie.

14. WAT MOET ER GEBEUREN
 Succes verhalen delen
 Regelgeving en financiering regelen ter stimulering
 Komen tot een keurmerk, betere afbakening en/of scherpe meetbare
definitie bepaling mbt
1.
2.
3.
Sociaal Ondernemer
Social Enterprise
Maatschappelijk Verantwoorde Onderneming
 Ondernemerschap stimuleren en faciliteren
 De overheid moet sociale ondernemingen stimuleren door te zorgen
voor fiscale vergroening en nieuwe financieringsconstructies

15. WAT ZIJN DE VOORWAARDEN VOOR SUCCES

Goede casussen uitdragen; bewijsbare successen delen.


Meetbaar maken sociale impact, ecologische footprint, etc.





Trots zijn op je Sociale Ondernemers. Op voetstuk zetten!
Social return on investment (sroi)
Prestatieladder Socialer Ondernemen
Zichtbaarheid Sociale Ondernemer
Werk met vaste kaders en maak sociaal ondernemerschap overzichtelijk
Stimulerend ondernemersklimaat





Laat ondernemers ondernemen, gebruik het innovatief vermogen van de ondernemers!
Toegankelijkheid tot financiering voor MKB verbeteren
Toegang tot aanbestedingen / sociaal inkopen
Betere passende wet- en regelgeving
Ambtenaar 2.0 – de inspirerende, behulpzame, zorgende, adviserende ambtenaar.

17. PRESTATIELADDER SOCIALER ONDERNEMEN





Tool ontwikkeld door TNO i.s.m. bedrijfsleven
Meetinstrument en certificering
Zichtbaar socialer (Erkenning van socialere ondernemers)
Ladder benadering
Proportioneel (per grote klasse)/ Onafhankelijk/ Landelijk/ Geen tijdsdruk zoals bij
Social Return bij een subsidievertrekking/ Aanvulling of in plaats van Social Return

18. SOCIAAL ONDERNEMEN VOLGENS EUROPA
 Sociale ondernemingen nemen een positie in tussen de Overheid, Commerciële
bedrijven en de Goede doelen in. De EC positioneert ze als een nieuwe 4 e entiteit.
 Sociale ondernemingen onderscheiden zich van commerciële bedrijven doordat ze hun
sociale missie stellen boven hun financiële doelen.
 Kleinere stroming van idealistische ondernemers
 Moet vaak subsidie gelden bij
 Veel aandacht nodig en overheid bemoeienis

19. SOCIAAL ONDERNEMEN IN NL
 Vooral een maatschappelijk doel
 Realiseert dit doel door het verstrekken van dienst of product. Met of zonder winst.
 Financieel zelfvoorzienend, beperkt of niet, afhankelijk van schenkingen en
subsidies
 Sociaal in de wijze waarop de onderneming wordt uitgevoerd: het bestuur is
gebaseerd op deelname van alle medewerkers, gaat eerlijk om met medewerkers en
leveranciers en is zich bewust van haar ecologische voetafdruk

20. SOCIAAL ONDERNEMEN VOLGENS DE RODE
ONDERNEMERS
 Naast de “normale” ondernemers drijfveren en ambities een aanzienlijke meetbare sociale,
maatschappelijke en duurzame ambitie met een meetbare impact.
 Het stimuleren van de ondernemers kansen die er liggen door te werken met de unieke
kenmerken van een individu (Diversiteit 2.0)
 Denken van uit de ongekende mogelijkheden van de unieke kenmerken van alle mensen
 Mensen die nu moeizaam of niet functioneren in de maatschappij, terug zetten in hun kracht
 Primair geld verdienen en ambitie maar met een groot aandeel voor sociale, ecologische en
duurzaamheid agenda
 Ambitie gebaseerd op winst model en niet op subsidie model
 Weinig overheid bemoeienis
 De grote beweging creëren doordat dit normaal ondernemen is

21. DE 3 P’S OOK VAN SOCIAAL ONDERNEMEN
PEOPLE Sociaal en ethisch: hoe gaat een bedrijf om met: man-vrouw verhoudingen, diversiteit, discriminatie,
inzet van mensen met een (lichamelijke, geestelijke en/of psychische) arbeidsbeperking, mensenrechten,
omkoping, kinderarbeid, medezeggenschap en gedragscodes.
PLANET Rekening houden met het effect van de bedrijfsactiviteiten op het milieu, ofwel de planeet. Dit houdt
concreet in dat bij de activiteiten van de organisatie gelet wordt op afvalscheiding, gebruik van
schoonmaakmiddelen op natuurlijke basis, zuinig energieverbruik, gebruik van gerecyclede materialen en
verpakkingen.
PROFIT Wat zijn de economische effecten van de bedrijfsactiviteiten op de omgeving? Bijvoorbeeld de
sponsoring van goede doelen, werkgelegenheid en investeringen in de infrastructuur. Winst maken hoort bij
sociaal ondernemen, het gaat erom dat de balans tussen alle P’s evenwichtig is.

22. WAT DOET DE LOKALE OVERHEID
 Investeren in de ontwikkeling van een goede lokale plannen en business cases (via
centra voor jonge ondernemers, lokale bedrijfsleven, enz.).
(www.coffeemania.nl In Amsterdam en Utrecht)
 Vergemakkelijken en faciliteren van het oprichting van expert punt voor sociale
ondernemers (voor de uitwisseling van kennis en ervaring en innovatie).
(Gemeente Doetinchem)
 Vergemakkelijken coaching en consultancy voor (startende) sociale ondernemers.
 Verstrekking van (micro) kredieten voor startende sociale ondernemers
(Crisis lening van de gemeente Eindhoven)
 Ondernemerscentrum sociale economie (vb is H164 in Hengelo).

23. WAT KAN DE LOKALE OVERHEID DOEN
 Laat lokale succesvolle casussen zien. Presenteer deze als de succes verhalen uit
de stad. Maak de Sociale ondernemingen zichtbaar!
 Ambtenaren inspireren, motiveren en adviseren (potentiele) sociale ondernemers
 Creëer financieringsmodellen gericht op lenen i.p.v. op geven.
 Creëer mogelijkheden middels wetgeving, regelgeving en handhaving regels
 Stimuleer de lokale markt
 Help social enterprises/sociale ondernemingen aan opdrachten / omzet, want
daarmee kunnen ze hun impact vergroten (sociaal inkopen).
 Een betrouwbare samenwerkingspartner zijn.
–
Meer ideeën?

24. WAT GAAN DE RODE ONDERNEMERS en
WERKGROEP SOCIAAL ONDERNEMEN DOEN
 Stimuleren van het debat hoe te komen tot een groter aantal succesvolle
Sociaal Ondernemingen in NL
 Succes verhalen delen
 Initiatief nemen om te komen tot scherpe meetbare definitie bepaling mbt
1.
2.
3.
Sociaal Ondernemer
Social Enterprise
Maatschappelijk Verantwoorde Onderneming
 Organiseren grote landelijke conferentie in najaar
 Aanspreekpunt zijn mbt Sociaal Ondernemerschap binnen de PvdA
 (ov) Online casus webportaal waarop alle geclassificeerde ondernemers terug
te vinden zijn op stad en branche.

25. WAT VERWACHTEN WE VAN PvdA!
 ‘Ruim 90 procent van de Nederlandse economie is mkb. Dáár zit de
maatschappelijke energie die de overheid moet stimuleren.’
 Sociaal ondernemerschap sluit aan bij de koers die het huidige kabinet wil
varen richting een participatiemaatschappij.
 Ruim 1,2 miljoen zelfstandigen en MKB Ondernemers genereert
58 procent van de omzet in het bedrijfsleven en biedt werkgelegenheid
aan 60 procent van alle Nederlandse werknemers.
CLAIM DE VERTEGENWOORDIGING VAN DE (SOCIAAL)
MKB ONDERNEMER

26. WAT VERWACHTEN WE VAN U!
 Deze presentatie na lezen op rodeondernemers.nl
 Aanmelden bij de Rode Ondernemers op rodeondernemers.nl
 Deel de goede voorbeelden en de ambities
 Inspireer ondernemers wat er te winnen valt

27. “VELDSLAG OM DE AANDACHT…”
NEDERLAND
 Social-enterprise.nl
 Pso-nederland.nl
 Radar Sociaal Ondernemen
 Duurzaam-ondernemen.nl
 Iedereenwinst.com
 ICCO
MENSEN
 PvdA'er Jan Vos
 PvdA'er Judith Merkies
 VVD-Kamerlid Anne-Wil Lucas
 Jan Jonker, hoogleraar duurzaam
ondernemen aan Radboud
Universiteit
INTERNATIONAAL:
 Social Enterprise Alliance
 Ashoka.org
 Skoll Foundation
 Schwab Foundation
 Europese Commissie

28. U kunt deze presentatie downloaden op
www rodeondernemers nl
Meld u tevens aan als
RODE ONDERNEMER
en blijf op de hoogte
info@rodeondernemers.nl