11. Wat is arbeidsrecht?
Geheel van rechtsregels dat de
verhoudingen regelt tussen
werkgevers en werknemers:
Individueel
collectief
Arbeidsrecht
BIJZONDER DOEL:
Bescherming van belangen van de werknemers
Bevorderen van hun welzijn
2013 hoofdstuk 1 inleiding 11
11
13. Historiek van beschermend
arbeidsrecht
ANCIEN REGIME
GILDEN CORPORATIES
FRANSE REVOLUTIE
VRIJHEID BROEDERLIJKHEID GELIJKHEID
LIBERALISME: geen interventie van overheid=
GEEN ARBEIDSRECHT
2013 hoofdstuk 1 inleiding 13
16. Zijn aanvullende bepalingen die enkel van toepassing zijn
als de partijen niets anders hebben overeengekomen
SUPPLETIEVE
BEPALINGEN
2013 hoofdstuk 1 inleiding 16
17. 1886
Arbeidsduurvermindering
Eis tot 13u/dag
Protest tegen loonsverminderingen
Onderzoekscommissie:
Eerste sociale wetgeving
2013 hoofdstuk 1 inleiding 17
18. Eerste sociale wetgeving: p13
Nog zeer behoedzaam
Beperken vrijheid van overeenkomst
Uitbetalen in geld
Vrouwen en kinderarbeid
Werkplaatsreglementeringen
Verplicht maar inhoud vrij
Zondagsrust
Nachtarbeid vrouwen
…
2013 hoofdstuk 1 inleiding 18
21. Suppletief - dwingend
Suppletief dwingend:
Is maar bindend afwijking is niet
in de mate dat de mogelijk in nadeel
partijen niets van de
anders hebben werknemer
voorzien
2013 hoofdstuk 1 inleiding 21
22. Algemene staking 1936
EVOLUTIE naar zeer beschermend
recht
Arbeidsovereenkomstenwet 1978
2013 hoofdstuk 1 inleiding 22
34. BILATERALE IAO
VERDRAGEN
INTERNATIONALE
RECHTSBRONNEN OESO EUROPEES
SOCIAAL
HANDVEST
MULTILATERALE RAAD VAN
VERDRAGEN EUROPAD EVRM
…
EUROPESE UNIE
35. EUROPESE UNIE
verordeningen
rechtsregels richtlijnen
Europese
beschikkingen
aanbevelingen
adviezen
36. HIERARCHIE Europese RR
Europese verordeningen:
Rechtstreeks verbindend
Directe werking in alle lidstaten
Europese richtlijnen:
Moet omgezet worden in nationale wetgeving
(wet,decreet,CAO…)
Europese beschikkingen
Directe werking voor welbepaalde bestemmelingen
Aanbevelingen
Enkel moreel gezag
adviezen
2013 hoofdstuk 1 inleiding 36
37. OUDERSCHAPSVERLOF
Europese richtlijn 2010/18/EU
K.B. (Koninklijk Besluit)
Vanaf 1 juni 2012 wordt de duur van
het ouderschapsverlof uitgebreid van
3 naar 4 maanden.
2013 hoofdstuk 1 inleiding 37
38. Verordeningen/richtlijnen
Collectief ontslag
Behoud van rechten bij
overgang ondernemingen
Gelijke behandeling
Vrije verkeer van wn
binnen de Unie
2013 hoofdstuk 1 inleiding 38
40. EUROPESE UNIE
Sociale grondrechten
rechtsbronnen wetten
Nationale
decreten
Koninklijke besluiten
Ministeriële besluiten
CAO
41. SOCIALE GRONDRECHTEN
Sociale grondrechten: art. 23
Recht op arbeid en op vrije keuze van
beroepsarbeid, recht op billijke
arbeidsvoorwaarden en een billijke
beloning, recht op informatie, overleg en
collectief onderhandelen
Recht op sociale zekerheid
GEEN DIRECTE WERKING
2013 hoofdstuk 1 inleiding 41
42. Sociale rechtsbronnen
Wetten
Decreten en ordonnanties
Gemeenschappen en gewesten
Ordonnanties van Brusselse gewest
K.B
M.B.
Rechtspraak
Rechtsleer
Gebruik
2013 hoofdstuk 1 inleiding 42
45. Wetgeving-rechtspraak
Duidelijke wetgeving:rechter past toe
Opzeg lagere bedienden
Beëindigen tijdens proef arbeiders
Wetgeving is niet duidelijk: rechter
verduidelijkt
Tewerkstellingsvoorwaarde CAO77bis
Wetgeving heeft niets voorzien:rechter vult in
Verbreking tijdens loopbaanvermindering CAO77bis
Wetgeving legt initiatief bij partijen: rechter
beslist
Opzegtermijn hogere bediende
46. Interpretatie van rechtsregels
Bespreken rechtspraak
Distilleren tendensen (formule CLAEYS)
Niet dwingend
Beïnvloedt het recht
2013 hoofdstuk 1 inleiding 46
47. gebruik
Bestendig
Voldoende lange tijd
Vast
Steeds hetzelfde voordeel, dezelfde
berekeningsbasis
algemeen
2013 hoofdstuk 1 inleiding 47
48. Gebruik: Arbh. Luik 13.11.2002
Gedurende 20 jaar een loontoeslag
van 200% voor prestaties op zon- en
feestdagen
Algemeen
Vast
Bestendig
2013 hoofdstuk 1 inleiding 48
53. Algemeen
bindend
PC
niet algemeen
bindend
2013 hoofdstuk 1 inleiding 53
54. ONDERNEMING
niet algemeen
bindend
2013 hoofdstuk 1 inleiding 54
55. BINDING VAN EEN CAO
NIET
ALGEMEEN
ALGEMEEN
BINDEND
BINDEND
2013 hoofdstuk 1 inleiding 55
56. BINDING VAN EEN CAO
Ondernemingscao
PC of NAR :
Algemeen bindend:
VOOR ALLE WERKGEVERS die onder ressort vallen én
hun werknemers
Niet algemeen bindend
VOOR ALLE WERKGEVERS die lid zijn van de
patronale organisatie en onder het ressort vallen én
hun werknemers
WERKGEVERS die geen lid zijn van patronale
organisatie zijn suppletoir gebonden door de
individueel normatieve bepalingen
Kan schriftelijk én uitdrukkelijk afwijken
2013 hoofdstuk 1 inleiding 56
57. Collectieve arbeidsovereenkomst:
CAO Wet van 5 december 1968
Vormvereisten!
Wie kan CAO afsluiten
Neerlegging en bekendmaking
Niveaus
Geldigheidsvereisten
bindingskracht
2013 hoofdstuk 1 inleiding 57
60. WERKGEVERS die geen lid zijn van
patronale organisatie zijn suppletoir
gebonden door de individueel
normatieve bepalingen
Ze kunnen afwijken van de individuele
normatieve bepalingen als ze dit
uitdrukkelijk en schriftelijk doen
2013 hoofdstuk 1 inleiding 60
61. Voorbeeld (p21)
Pc: eindejaarspremie= maandloon
Algemeen bindend verklaard
Niet algemeen bindend
Aangesloten wg
Niet-aangesloten wg:
=gebonden tenzij hij uitdrukkelijk en
schriftelijk afwijkt
Bvb door uitdrukkelijk te bedingen dat
eindejaarspremie =2 weken=geldig
2013 hoofdstuk 1 inleiding 61
62. Algemeen verbindende CAO
Wordt bindend voor alle werkgevers
die behoren tot het ressort
Overtreding is een misdrijf
Verjaringstermijn wordt 5 jaar
strafsancties
2013 hoofdstuk 1 inleiding 62
63. Automatische conversie
Bepalingen van de CAO gaan
automatisch stilzwijgend over in de
individuele arbeidsovereenkomst
Strijdige bedingen in de
arbeidsovereenkomst worden
stilzwijgend gewijzigd
2013 hoofdstuk 1 inleiding 63
64. oneindige binding: art.23
‘de individuele arbeidsovereenkomst
die door een collectieve
arbeidsovereenkomst stilzwijgend
werd gewijzigd, blijft onveranderd
wanneer de CAO ophoudt uitwerking
te hebben, tenzij het anders wordt
bedongen in de overeenkomst
zelf’
Enkel voor wn in dienst tijdens
looptijd van deze CA0!!
2013 hoofdstuk 1 inleiding 64
65. oneindige binding: art.23
CAO 1.1.2011-31.12.2011 ‘voorziet
eindejaarspremie’
CAO 1.1.2011-31.12.2011 ‘voorziet
eindejaarspremie in december 2011’
2013 hoofdstuk 1 inleiding 65
66. Bronnen van het arbeidsrecht
inleiding arbeidsrecht
2013 hoofdstuk 1 inleiding 66
67. hierarchie
1. Dwingende bepalingen van wet
2. Algemeen bindende CAO
1. NAR
2. PC
3. Niet-algemeen bindende CAO
1. NAR
2. PC
3. ONDERNEMING
4. Geschreven arbeidsovereenkomst
5. Niet algemeen verbindend verklaarde cao van pc voor
werkgever die niet is aangesloten bij patronale organisatie
6. Arbeidsreglement
7. Suppletieve wetsbepalingen
8. Mondelinge arbeidsovereenkomst
9. gebruik
2013 hoofdstuk 1 inleiding 67
68. INTERPRETATIE art. 51
LAGERE NORM mag niet strijdig zijn
met HOGERE NORM
Sluit de hogere norm door zijn
strenge formulering de toepassing
van een gunstiger regime uit dat
wordt voorzien door een regel van
lagere orde ?
2013 hoofdstuk 1 inleiding 68