Ondernemen in de zorg. Legitimiteit en innovatie in de zorg door Drs. Eveline Stam-Hulsink, Vrije Universiteit Amsterdam, Faculteit Sociale Wetenschappen, Afedeling organisatiewetenschappen.

1. Masterclass Ondernemen in de Zorg Syntens Legitimiteit en innovatie in de zorg Drs.Eveline Stam-Hulsink Afdeling Organisatiewetenschappen Faculteit Sociale Wetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam 4 oktober 2011, Rotterdam

2. Masterclass Syntens Introductie 1. Ondernemerschap: jargon 2. Legitimiteit en sociale acceptatie 3. Sociale netwerken

5. Ondernemerschap: Hoe, door wieen met welk effect kansen tot waardecreatieuittoekomstige en innovatievegoederen of dienstenwordenontdekt, geëvalueerd en geëxploiteerd. (Venkataraman, 1997)

7. Kansen zijn er genoeg in de zorg

8. Toch falen (te) veel potentieel goede initiatieven en innovaties

10. Ondernemerschapproces Ondernemer als actor Institutionele omgeving en sociale netwerk

11. VR: Ondernemende houding Waardeer van 1 (nooit) tot 6 (heel vaak):

12. Ondernemerschap: Legitimiteit en Ondernemerschapin de Zorg: SocialeAcceptatievan Zorginnovaties

14. Evaluatie, oordeel van groepen toeschouwers over de entititeit

16. afwijken van “het bestaande en bekende”

17. dus ondernemers bedreigen status quo

19. Diversiteit spelers en stakeholders

20. Regulering die constant verandert

21. Dynamiek in absolute en relatieve veranderingen demografische samenstelling

22. Macht heersende actoren

24. Juiste vraag is echter: niet wat is legitimiteit maar; legitimiteit voor wat?

26. 2. Typen legitimiteit Pragmatische legitimiteit:gebaseerd op verwachte waarde van belanghebbende over de organisatie: Is er een collectieve behoefte aan de innovatieve product/dienst? Positieve waardecreatie verwachtingen van stakeholders? Morele legitimiteit: berust op oordeel van publiek of gedrag en activiteiten van innovatieve organisatie de ‘juiste manier van handelen’ zijn. Zijn gebruikte procedures en technieken sociaal geaccepteerd ? Cognitieve legitimiteit: gebaseerd op vanzelfsprekendheid en geloofwaardigheid van aangeboden innovatie. Begrijpt de stakeholder organisatiedoelstellingen of innovatie? (Suchmann,1995)

27. VR: Pragmatische legitimiteit van jouw zorginnovatie

28. Pragmatische legitimiteit Exchange legitimacy: verwachte waarde van stakeholders m.b.t. organisationeel beleid ? Influence legitimacy: collectieve behoefte aan product/dienst ? Consequential legitimacy: het effect van de innovatie is positief voor directe en indirecte stakeholders ?

29. VR: Morele legitimiteit van jouw zorginnovatie Waardeer met: --- tot +++ Partijen zoals zorgverzekeraars, overheidsinstanties en patiëntenbelangenverenigingen zien dat mijn een zorginnovatie ... A … een toegevoegde sociale waarde in de uitvoering van gezondheidszorg heeft. B … de mate waarin patiënten de benodigde zorg kan krijgen verbeterd. C … meetbare voordelen in de uitvoering van de gezondheidzorg met zich mee brengt.

30. Morele legitimiteit Procedurele legitimiteit: gebruik van sociaal geaccepteerde procedures en technieken Structurele legitimiteit: Legitimiteit m.b.t. technische kwaliteiten

31. VR:Cognitieve legitimiteit van jouw zorginnovatie Waardeer met: --- tot +++ A Mijn zorginnovatie is bij een groot groep professionals in de gezondheidszorg bekend. B De werking van mijn zorginnovatie wordt door een grote groep professionals in de gezondheidszorg begrepen. C Mijn zorginnovatie wordt als voorbeeld van een goede innovatie in de gezondheidszorg gebruikt. D Mijn zorginnovatie wordt gekopieerd door anderen. E Om met mijn zorginnovatie te kunnen werken moeten zorgprofessionals er eerst mee leren te werken.

32. Cognitieve legitimiteit Taken for grantedness: vanzelfsprekendheid en herkenbaarheid innovatie Comprehensibility: begrijpbaarheid en herkenbaarheid innovatie

34. Legitimiteit van zorginnovaties Vraag is daarom: Op welke wijze kunnen zorgondernemers meer bewust bezig zijn met legitimiteit ontwikkelen (of een positief oordeel afroepen) die nodig is om hun innovatie door te laten breken?

35. Iedereenheeft het over netwerken? RegionaleNetwerken NetwerkEconomie SocialeNetwerken Nationaalinnovatie netwerk OndernemersNetwerken

37. Vriendschappelijke band

38. Gemeenschappelijk interessegebied.

41. Middelen zoeken

42. Genereren van legitimiteit (sociale acceptatie) (Elfring & Hulsink, 2003)

44. Strong ties/ weak ties (frequentie, intimiteit, cognitieve begrip, duur vd relatie)Gevolg: Zich herhalende marktrelaties zijn niet uitsluitend gebaseerd op zakelijke uitwisseling

45. VR: Mijn doel in zakelijk netwerken is (momenteel): (meerdere antwoorden mogelijk) A … kansen ontdekken B … partners ontmoeten C … toegang tot bedrijfsmiddelen verkrijgen D … klanten winnen E … naamsbekendheid voor mijn zorginnovatie bewerkstelligen

47. Is er een optimale netwerksamenstelling?

48. Juist ontbrekende relaties tussen alle mensen die je (potentieel) kent? (Burt)

49. Een actor die lokale, onverbonden netwerken bestaand uit zwakke banden met elkaar verbindt heeft een strategische positie: het overbruggen van een structureel gat.

51. Gezamelijk probleem oplossend vermogen

53. Structurele gaten Theorie (Burt 1989) : Strategische positie Ego Cashing op je sociale kapitaal? Tertius Jungens : de verbindende derde

54. 1 , 2 > welke is beter? Putnam (2000); Coleman (1990) vs. Burt (1992)

55. Uiteraard: Synthese > Elfring & Hulsink 2003

56. Netwerkmaten Centraliteit (hoe centraal ben je in een netwerk (groter dan je persoonlijke netwerk?) Structurele gaten (hoeveel nieuwe, voor jouw netwerk onbekende relaties heb je?) Redundancy (Hoeveel vergelijkbare, en eigenlijk ‘overbodige’ relaties heb je?)

57. Wat kun je met die maten? Uiteindelijkbepalendat… Iedere ondernemers uiteindelijk een netwerk krijgt dat: Varieert in het aantal sterke en zwakke banden Varieert in maat en mate van vernieuwing ( does size matter ? > (LinkedIn Tigers?) Ok maar inhoud (wat krijg je eruit? ) ondernemende houding, en sociale toegankelijkheid maken het verschil. En: hoe kun je uitwisselingen in je sociale netwerk dan beinvloeden?

59. Dus relaties met en tussen mensen hebben een ‘toegevoegde waarde’

60. In vergelijking met: alles zelf doen (D.I.Y)

63. Beïnvloedingsprocessen (Frank, 1990)(via structuur en inhoud) Sociaal netwerken: … proces van onderhouden, vergroten, aanspreken en gebruiken van je sociaal kapitaal.

65. Basis: reciprociteit : investeringen in relaties brengt vertrouwen tussen mensen

67. 4 Mechanismen in Sociaal Kapitaal (Lin, 2001; van der Gaag, 2005) Sociaal kapitaal in de omgang Unique toegangsmogelijkheden en verhouding tussen doelbereikend gedrag en risico nemen Toegang tot middelen en andere omgevingen Aanbevelingen en andere autonome reacties Associatie en reputatie mechanismsen, Ieder mechanisme kan positief maar ook negatief uitwerken

68. I. Unique toegangsmogelijkheden en verhouding tussen doel bereiken vs. risico nemen http://sosmivida.skynetblogs.be/tag/Martin%20Monita Mother and Child by William Adolphe Bouguereau

69. II. Toegang tot middelen en andere omgevingen Pope's Introduction To Dryden At Will's Coffee House, by Eyre Crowe A Letter of Recommendation, by Charles Baugniet

70. III. Aanbeveleingen en Autonome acties …. news travels fast

71. IV. Associatie en reputatie Voorbeelden van netwerk karikaturen (Van der Gaag, 2010) Rotte appels, Kroonjuweel, Zwarte gat, Sluitsteen, Free riders

73. 2) Beïnvloeden van bestaande “balances of power”

74. 3) Promoten van eenconstructiefklimaat

76. Mijn idee: Legitimering hangt af van:

77. Aard van innovatie en sociale toegankelijkheid van ondernemer. Sociale toegankelijkheid ondernemer houdt in: Sociaal netwerkgedrag Exposure Stakeholderbewustzijn

79. Zorgen voor zichtbaarheid

81. Contactgegevens Drs. A.M.C.EvelineStam-Hulsink Afdeling Organisatiewetenschappen Faculteit Sociale Wetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam De Boelelaan 1081 1081 HV Amsterdam E-mail: a.m.c.e.stam@vu.nl Tel. 06- 518 753 77