ตัวอย่างแผนการสอนเรื่องพื้นที่ผิวและปริมาตร

1. แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 1
กลุ่มสาระการเรียนรู้ คณิตศาสตร์ รายวิชาพืนฐาน
้ ภาคเรียนที่ 1 ปี การศึกษา 2555
หน่ วยการเรียนรู้ เรื่อง พืนทีผวและปริมาตร
้ ่ ิ ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3
เรื่อง รู ปเรขาคณิตสามมิติ เวลา 1 ชั่วโมง
มาตรฐานการเรียนรู้ / ตัวชี้วด
ั
มาตรฐาน ค 3.1 อธิบายและวิเคราะห์รูปเรขาคณิ ตสองมิติและสามมิติ
ตัวชี้วด ค 3.1 ม. 3/1 อธิบายลักษณะและสมบัติของ ปริ ซึม พีระมิด ทรงกระบอก กรวย และทรงกลม
ั
สาระสาคัญ / ความคิดรวบยอด
่
รู ปเรขาคณิ ตสามมิติที่มีฐานทั้งสองเป็ นรู ปหลายเหลี่ยมที่เท่ากันทุกประการ ฐานทั้งสองอยูบน
ระนาบที่ขนานกัน และด้านข้างแต่ละด้านเป็ นรู ปสี่ เหลี่ยมด้านขนาน เรี ยกว่า ปริ ซึม
คาถามสาคัญ
ปริ ซึม มีลกษณะและสมบัติอย่างไร
ั
จุดประสงค์ การเรียนรู้
ด้ านความรู้ นักเรียนสามารถ
1. อธิบายลักษณะและสมบัติของปริ ซึมได้
ด้ านทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ นักเรียนสามารถ
่ ั
1. การแก้ปัญหา : ใช้ความรู ้เชิงปริ ภูมิในการอธิ บายรู ปเรขาคณิ ตสามมิติวามีลกษณะ
อย่างไรมีความเหมือนหรื อแตกต่างกันอย่างไร
2. การให้เหตุผล : ให้เหตุผลเกี่ยวกับลักษณะรู ปคลี่ของปริ ซึมในแบบต่างๆอย่าง
สมเหตุสมผล
3. การสื่ อสาร สื่ อความหมายและการนาเสนอ : การสื่ อสาร สื่ อความหมายในการ
อธิ บายเกี่ยวกับลักษณะและสมบัติของปริ ซึมได้อย่างชัดเจน
ั
4. การเชื่อมโยง : เชื่อมโยงความรู ้ทางคณิ ตศาสตร์ กบสิ่ งแวดล้อมได้อย่างเหมาะสม
ด้ านคุณลักษณะทีพงประสงค์ นักเรียนเป็ นผู้ที่
่ ึ
1. มีความสนใจและเอาใจใส่ ต่องานที่ได้รับมอบหมาย

2. 2
2. กล้าคิด กล้าแสดงออกถึงแนวคิดและเหตุผลของตนเองด้วยความเชื่อมัน
่
3. มีความรับผิดชอบ ให้ความร่ วมมือในการทากิจกรรมร่ วมกับผูอื่น
้
4. ทางานที่ได้รับมอบหมายตรงตามเวลา
5. มีความละเอียดรอบคอบในการทางาน
สาระการเรียนรู้
1. สิ่ งของรอบตัวเราหลายอย่างมีลกษณะเป็ นปริ ซึม เช่น กล่องนม มีลกษณะเป็ นปริ ซึม
ั ั
สี่ เหลี่ยม แท่นป้ ายกลุ่มสาระการเรี ยนรู ้คณิ ตศาสตร์ เป็ นรู ปปริ ซึมสามเหลี่ยม เป็ นต้น
วิ้
15 น
ิ้
ว
3น
3น
ว
วิิ้้
3 นิว
้
กล่องนม แท่นป้ ายกลุ่มสาระฯ แท็งก์น้ า รู บิค
ส่ วนต่ างๆของปริซึมมีชื่อเรียก ดังนี้
เราเรียกชื่อปริซึมชนิดต่ างๆ ตามลักษณะของฐานของปริซึม ดังตัวอย่าง

3. 3
2. กิจกรรมที่สามารถใช้ความรู ้สึกเชิงปริ ภูมิและความรู ้เรื่ องลักษณะของปริ ซึมมา
แก้ปัญหาที่เกี่ยวกับการสารวจลักษณะปริ ซึมที่ตามกาหนด
กิจกรรมที่ 1 สารวจปริ ซึม
กิจกรรมที่ 2 รู ปคลี่ของปริ ซึม
หลักฐานหรือร่ องรอยการเรียนรู้ / การวัดและการประเมินผล
ด้ านความรู้
ภาระงาน / ชิ้นงาน เกณฑ์ ทใช้ ประเมิน
ี่ ผู้ประเมิน
กิจกรรมที่ 1 สารวจปริ ซึม เติมคาตอบพร้อมให้เหตุผลได้ถูกต้อง ข้อละ 1 คะแนน เพื่อน , ครู
กิจกรรมที่ 2 รู ปคลี่ของปริ ซึม เติมคาตอบพร้อมให้เหตุผลได้ถูกต้อง ข้อละ 1 คะแนน เพื่อน , ครู
ด้ านทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์
ใช้การประเมินเชิงคุณภาพในภาพรวม โดยพิจารณาจากการให้เหตุผลของคาตอบ สื่ อสารที่
แสดงแนวความคิดที่มาซึ่งคาตอบ ตลอดจนการเชื่อมโยงการนาไปใช้ในชีวตประจาวัน เพื่อปรับปรุ ง
ิ
การเรี ยนการสอน โดยไม่มีการให้คะแนน
ด้ านคุณลักษณะอันพึงประสงค์
ใช้การประเมินเชิงคุณภาพในภาพรวม โดยพิจารณาจากความตั้งใจและเอาใจใส่ ต่อการเรี ยน
และงานที่ได้รับมอบหมาย กล้าแสดงความคิดเห็นถึงแนวคิดของตนเองอย่างมันใจ เป็ นการประเมิน
่
คุณภาพเพื่อปรับปรุ งการเรี ยนการสอน โดยไม่มีการให้คะแนน
การจัดกิจกรรมการเรียนรู้
ขั้นการสร้ างความสนใจ
1. ครู ใช้คาถามเปิ ดการสนทนาโดยให้นกเรี ยนร่ วมกันอภิปราย ดังนี้
ั
- รู ปเรขาคณิ ตสองมิติมีรูปอะไรบ้าง
(แนวคาตอบ : รู ปสามเหลี่ยม รู ปสี่ เหลี่ยม รู ปห้าเหลี่ยม รู ปหกเหลี่ยม เป็ นต้น)
- รู ปเรขาคณิ ตสามมิติมีรูปอะไรบ้าง
(แนวคาตอบ : ปริ ซึม พีระมิด กรวย ทรงกระบอก ทรงกลม เป็ นต้น)

4. 4
- รู ปเรขาคณิ ตสองมิติและรู ปเรขาคณิ ตสามมิติแตกต่างกันอย่างไรและมี
ั
ความสัมพันธ์กนอย่างไร
(แนวคาตอบ : รู ปเรขาคณิ ตสองมิติมีเฉพาะความกว้าง ความยาว แต่รูปเรขาคณิ ตสามมิตินอกจากจะมี
ความกว้าง ความยาวที่เหมือนรู ปเรขาคณิ ตสองมิติแล้วยังมีความลึกหรื อความสู งด้วยและ
ส่ วนประกอบแต่ละด้านของรู ปเรขาคณิ ตสามมิติจะเป็ นรู ปเรขาคณิ ตสองมิติ เป็ นต้น)
ขั้นการสารวจและค้ นหา
2. ครู ให้นกเรี ยนยกตัวอย่างสิ่ งของต่างๆรอบตัวเราที่พบเห็นในชีวตประจาวันที่มีลกษณะ
ั ิ ั
เป็ นรู ปเรขาคณิ ตสามมิติพร้อมตอบคาถาม
3. ครู นาสิ่ งของที่เป็ นสื่ อของจริ ง เช่น กล่องนม กล่องยาสี ฟัน กล่องใส่ กระดาษชาระ แท่น
ป้ ายกลุ่มสาระฯที่เป็ นปริ ซึมสามเหลี่ยม ที่มีลกษณะเป็ นปริ ซึมมาให้นกเรี ยนดูแล้วถามว่า “ สิ่ งของที่
ั ั
ครู นามาให้ดูเป็ นรู ปเรขาคณิ ตสามมิติหรื อไม่”
(แนวคาตอบ : เป็ นรู ปเรขาคณิ ตสามมิติ)
4. ครู ใช้คาถามเพื่อเปิ ดประเด็นให้นกเรี ยนช่วยกันอภิปรายคือ “นักเรี ยนลองช่วยกัน
ั
พิจารณาว่าสิ่ งของที่ครู นามาให้ดูน้ นมีความคล้ายคลึงกันอย่างไร”
ั
(แนวคาตอบ : ฐานทั้งสองเท่ากันและด้านข้างเป็ นรู ปสี่ เหลี่ยม)
5. นักเรี ยนและครู ช่วยกันอภิปรายเพื่อหาข้อสรุ ปของความคล้ายหรื อความสัมพันธ์กนของ ั
สิ่ งของที่ครู นามายกตัวอย่างว่า ”รู ปเรขาคณิ ตสามมิติที่มีฐานทั้งสองเป็ นรู ปหลายเหลี่ยมที่เท่ากันทุก
่
ประการ ฐานทั้งสองอยูบนระนาบที่ขนานกัน และด้านข้างแต่ละด้านเป็ นรู ปสี่ เหลี่ยมด้านขนาน
เรี ยกว่า ปริซึม ”
6. นักเรี ยนดูภาพส่ วนต่างๆของปริ ซึมพร้อมทั้งยกตัวอย่างสื่ อที่มีลกษณะคล้ายกับภาพและ
ั
ช่วยกันสรุ ปอภิปรายถึงการเรี ยกชื่อส่ วนต่างๆของปริ ซึมแล้วครู ใช้คาถามเพื่อให้นกเรี ยนตอบคาถาม
ั
ว่า ” ชื่อปริ ซึมแต่ละชนิดเราเรี ยกชื่อตามลักษณะใด”
(แนวคาตอบ : การเรี ยกชื่อปริ ซึมเรี ยกตามลักษณะฐานของปริ ซึม เช่น ปริ ซึมสามเหลี่ยม ปริ ซึมห้า
เหลี่ยม ปริ ซึมสี่ เหลี่ยมผืนผ้า เป็ นต้น)
7. นักเรี ยนทากิจกรรมที่ 1 และ กิจกรรมที่ 2 และครู ใช้คาถามให้นกเรี ยนร่ วมกันสรุ ปข้อ
ั
ค้นพบที่ได้จากการทากิจกรรมเพื่อนาไปสู่ ขอสรุ ปความคิดรวบยอดเกี่ยวกับลักษณะของปริ ซึม
้

5. 5
ขั้นการอธิบาย
8. นักเรี ยนและครู ร่วมกันสรุ ปความคิดรวบยอดเกี่ยวกับปริ ซึมว่า ”รู ปเรขาคณิ ตสามมิติที่มี
่
ฐานทั้งสองเป็ นรู ปหลายเหลี่ยมที่เท่ากันทุกประการ ฐานทั้งสองอยูบนระนาบที่ขนานกัน และด้านข้าง
แต่ละด้านเป็ นรู ปสี่ เหลี่ยมด้านขนาน เรี ยกว่า ปริซึม ”
ขั้นการขยายความรู้
9. นักเรี ยนและครู ขยายความรู ้เรื่ องปริ ซึมโดยนาตัวอย่างรู ปภาพที่มีลกษณะต่างๆ
ั
ให้นกเรี ยนตอบคาถามเพื่อนาไปสู่ ขอสรุ ปและคาอธิ บายเกี่ยวกับลักษณะของรู ปเรขาคณิ ตสามมิติที่
ั ้
เรี ยกว่าเป็ นปริ ซึม ดังนี้
ให้ นักเรียนช่ วยกันตรวจสอบรู ปต่ อไปนีแล้ วตอบคาถามว่ ารู ปใดเป็ นหรือไม่ เป็ นปริซึม
้
1. 2. 3. 4.
5. 6. 7. 8.
9. 10. 11.

6. 6
ขั้นการประเมินความรู้
10. ให้นกเรี ยนทาแบบฝึ กเสริ มทักษะที่ 1.1 แล้วให้นกเรี ยนช่วยกันเฉลยคาตอบบนกระดาน
ั ั
ครู ใช้คาถามตรวจสอบความถูกต้อง
สื่ อการเรียนรู้ / แหล่งการเรียนรู้
สื่ อการเรี ยนรู้
1. สื่ อจริ งประกอบด้วยกล่องนม กล่องยาสี ฟัน กล่องใส่ กระดาษชาระ แท่น
ป้ ายกลุ่มสาระฯที่เป็ นปริ ซึมสามเหลี่ยม
2. ภาพส่ วนประกอบของปริ ซึม และชนิดของปริ ซึม
3. ใบกิจกรรมที่ 1 และ 2
4. แบบฝึ กทักษะที่ 1.1
5. หนังสื อเรี ยนสาระการเรี ยนรู ้พ้ืนฐานคณิ ตศาสตร์ เล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 3
แหล่งการเรียนรู้
สิ่ งที่พบเห็นภายในห้องเรี ยนหรื อนอกห้องเรี ยน เช่น ที่บานนักเรี ยน รอบโรงเรี ยน เป็ นต้น
้

7. 7
บันทึกหลังการเรียนการสอน
1. ผลที่เกิดจากการเรี ยนรู ้
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….
2. ปัญหา / อุปสรรค
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….
3. แนวทางแก้ไข
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….
ลงชื่อ……………………………………ผูบนทึก ้ ั
(นางทับทิม เจริ ญตา)
ตาแหน่ง ครู
วันที่….เดือน…………………….พ.ศ. …….
ความคิดเห็นของรองผูอานวยการกลุ่มงานบริ หารงานวิชาการ
้
…………….…………………………………………………………………...……………...………..
…………………………………………………………….……………………………...….…………
…………………………………………………………….…………………………...…….…………
ลงชื่อ
(......................................................)
รองผูอานวยการฝ่ ายวิชาการ
้
วันที่..........เดือน...............................พ.ศ. ……..
ความคิดเห็นของผูอานวยการโรงเรี ยน
้
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
ลงชื่อ
(.......................................................)
ผูอานวยการโรงเรี ยนกุดชุมวิทยาคม
้
วันที่.........เดือน...............................พ.ศ……..

8. 8
ใบกิจกรรมที่ 1 สารวจปริซึม
ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 1
1) ให้นกเรี ยนพิจารณารู ปของปริ ซึมห้าเหลี่ยมด้านเท่ามุมเท่า แล้วตอบคาถามต่อไปนี้
ั
1) ปริ ซึมนี้มีท้ งหมดกี่หน้า
ั
……………………………………………………………………………………………..
2) รู ปเหลี่ยมที่เป็ นฐานของปริ ซึมมีกี่รูป ได้แก่รูปใดบ้าง
……………………………………………………………………………………………..
3) รู ปเหลี่ยมที่เป็ นด้านข้างของปริ ซึมมีกี่รูป ได้แก่รูปใดบ้าง
……………………………………………………………………………………………..
4) รู ปเหลี่ยมที่เป็ นด้านข้างทุกรู ปเท่ากันทุกประการหรื อไม่
…………………………………………………………………………………………….
5) ส่ วนสู งของปริ ซึมมีความยาวเท่ากับส่ วนของเส้นตรงใดบ้าง
……………………………………………………………………………………………..
6) รู ปใดต่อไปนี้ เป็ นรู ปคลี่ของปริ ซึมห้าเหลี่ยมด้านเท่ามุมเท่า…………………………..

9. 9
ใบกิจกรรมที่ 2 รู ปคลีของปริซึม
่
ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 1
1) รู ปคลี่ในแต่ละข้อต่อไปนี้ เป็ นรู ปคลี่ของปริ ซึมใด
-------------------------------------- ----------------------------------------

10. 10
แบบฝึ กทักษะที่ 1.1
ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ ท่ี 1
1) รู ปในข้อต่อไปนี้ ข้อใดเป็ นรู ปของปริ ซึม

11. 11
2) รู ปในแต่ละข้อต่อไปนี้เป็ นรู ปของปริ ซึม จงระบุฐานทั้งสองของ

12. 12
แนวตอบใบกิจกรรมที่ 1 สารวจปริซึม
ประกอบแผนการจัดการเรี ยนรู้ ท่ี 1
1. ให้นกเรี ยนพิจารณารู ปของปริ ซึมห้าเหลี่ยมด้านเท่ามุมเท่า แล้วตอบคาถามต่อไปนี้
ั
1) ปริ ซึมนี้มีท้ งหมดกี่หน้า
ั
7 หน้า
2) รู ปเหลี่ยมที่เป็ นฐานของปริ ซึมมีกี่รูป ได้แก่รูปใดบ้าง
2 รู ป ได้แก่ รู ปห้าเหลี่ยม ABCDE และ FGHIJ
3) รู ปเหลี่ยมที่เป็ นด้านข้างของปริ ซึม ได้แก่รูปใดบ้าง
5 รู ป ได้แก่ ABHG , BCIH , CDJI , DEFJ , และ EAGH
4) รู ปเหลี่ยมที่เป็ นด้านข้างทุกรู ป เท่ากันทุกประการหรื อไม่
เท่ากันทุกประการ
5) ส่ วนสู งของปริ ซึมมีความยาวเท่ากับส่ วนของเส้นตรงใดบ้าง
AG, BH , CI , DJ และ EF
6) รู ปใดต่อไปนี้ เป็ นรู ปคลี่ของปริ ซึมห้าเหลี่ยมด้านเท่ามุมเท่า
รู ป ก
แนวตอบใบกิจกรรมที่ 2 รู ปคลีของปริซึม
่
ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 1
1. รู ปคลี่ในแต่ละข้อต่อไปนี้ เป็ นรู ปคลี่ของปริ ซึมชนิ ดใด
1) ปริ ซึมสามเหลี่ยมด้านเท่า
2) ปริ ซึมหกเหลี่ยมด้านเท่ามุมเท่า
3) ปริ ซึมสามเหลี่ยมด้านเท่า
4) ปริ ซึมสามเหลี่ยม
5) ปริ ซึมสี่ เหลี่ยมคางหมู
6) ปริ ซึมหกเหลี่ยมด้านเท่ามุมเท่า

13. 13
แนวตอบแบบฝึ กทักษะที่ 1.1
ประกอบแผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 1
1. รู ปในแต่ละข้อต่อไปนี้ ข้อใดเป็ นรู ปของปริ ซึม
1) เป็ นปริ ซึม
2) ไม่เป็ นปริ ซึม
3) เป็ นปริ ซึม
4) เป็ นปริ ซึม
5) ไม่เป็ นปริ ซึม
6) ไม่เป็ นปริ ซึม
2. รู ปในแต่ละข้อต่อไปนี้ เป็ นรู ปของปริ ซึม จงระบุฐานทั้งสองของปริ ซึม
1) ABCD และ EFGH
2) ABCD และ EFGH
3) ABCD และ EFGH
4) รู ปห้าเหลี่ยม AIGEF และ BGHCJ

14. 14

15. 15