Công thức, phương pháp và kĩ năng giải Hóa Học

Sách dành t ng h c sinh ph thông
16 Phương pháp và kĩ thu t gi i nhanh hóa h c
Các công th c gi i nhanh tr c nghi m hóa h c

2
2
M C L C
PH N I: 16 PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THU T GI I NHANH BÀI T P TR C
NGHI M HÓA H C 3
Ph−¬ng ph¸p 1: Ph−¬ng ph¸p b¶o toµn khèi l−îng 4
Ph−¬ng ph¸p 2: Ph−¬ng ph¸p B¶o toµn nguyªn tè 16
Ph−¬ng ph¸p 3: Ph−¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l−îng 24
Ph−¬ng ph¸p 4: Ph−¬ng ph¸p B¶o toµn ®iÖn tÝch 40
Ph−¬ng ph¸p 5: Ph−¬ng ph¸p B¶o toµn electron 46
Ph−¬ng ph¸p 6: Ph−¬ng ph¸p trung b×nh 62
Ph−¬ng ph¸p 7: Ph−¬ng ph¸p quy ®æi 77
Ph−¬ng ph¸p 8: Ph−¬ng ph¸p ®−êng chÐo 89
Ph−¬ng ph¸p 9: Ph−¬ng ph¸p hÖ sè 105
Ph−¬ng ph¸p 10: Ph−¬ng ph¸p sö dông ph−¬ng tr×nh ion thu gän 114
Ph−¬ng ph¸p 11: Kh¶o s¸t ®å thÞ 125
Ph−¬ng ph¸p 12: Ph−¬ng ph¸p kh¶o s¸t tû lÖ sè mol CO2 vµ H2O 133
Ph−¬ng ph¸p 13: Ph−¬ng ph¸p chia hçn hîp thµnh hai phÇn kh«ng
®Òu nhau 145
Ph−¬ng ph¸p 14: Ph−¬ng ph¸p mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®¹i l−îng 150
Ph−¬ng ph¸p 15: Ph−¬ng ph¸p chän ®¹i l−îng thÝch hîp 160
Ph−¬ng ph¸p 16: Ph−¬ng ph¸p chän ®¹i l−îng thÝch hîp 170
Ph−¬ng ph¸p 16+: Ph−¬ng ph¸p sö dông c«ng thøc kinh nghiÖm 178
PH N II: CÁC CÔNG TH C GI I NHANH TR C NGHI M HÓA H C 185
CHƯƠNG I: CÁC CÔNG TH C GI I NHANH TRONG HÓA H C 186
CHƯƠNG II: M T S BÀI T P THAM KH O 218
CHƯƠNG III: HƯ NG D N GI I BÀI T P 228

3
3
PH N I: 16 PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THU T GI I NHANH
BÀI T P TR C NGHI M HÓA H C

4
4
Ph−¬ng ph¸p 1
Ph−¬ng ph¸p b¶o toµn khèi l−îngPh−¬ng ph¸p b¶o toµn khèi l−îngPh−¬ng ph¸p b¶o toµn khèi l−îngPh−¬ng ph¸p b¶o toµn khèi l−îng
1. N i dung phương pháp
- Áp d ng nh lu t b o toàn kh i lư ng (BTKL): “ T ng kh i lư ng các ch t tham gia ph n
ng b ng t ng kh i lư ng các ch t s n ph m”
i u này giúp ta gi i bài toán hóa h c m t cách ơn gi n, nhanh chóng
Xét ph n ng: A + B → C + D
Ta luôn có: mA + mB = mC + mD (1)
* Lưu ý: i u quan tr ng nh t khi áp d ng phương pháp này ó là vi c ph i xác nh úng
lư ng ch t (kh i lư ng) tham gia ph n ng và t o thành (có chú ý n các ch t k t t a, bay hơi,
c bi t là kh i lư ng dung d ch).
2. Các d ng bài toán thư ng g p
H qu 1: Bi t t ng kh i lư ng ch t ban u ↔ kh i lư ng ch t s n ph m
Phương pháp gi i: m( u) = m(sau) (không ph thu c hi u su t ph n ng)
H qu 2: Trong ph n ng có n ch t tham gia, n u bi t kh i lư ng c a (n – 1) ch t thì ta d
dàng tính kh i lư ng c a ch t còn l i.
H qu 3: Bài toán: Kim lo i + axit → mu i + khí
m = m + m
- Bi t kh i lư ng kim lo i, kh i lư ng anion t o mu i (tính qua s n ph m khí) → kh i
lư ng mu i
- Bi t kh i lư ng mu i và kh i lư ng anion t o mu i → kh i lư ng kim lo i
- Kh i lư ng anion t o mu i thư ng ư c tính theo s mol khí thoát ra:
• V i axit HCl và H2SO4 loãng
+ 2HCl → H2 nên 2Cl−
↔ H2
+ H2SO4 → H2 nên SO4
2−
↔ H2
• V i axit H2SO4 c, nóng và HNO3: S d ng phương pháp ion – electron (xem thêm
phương pháp b o toàn electron ho c phương pháp b o toàn nguyên t )
H qu 3: Bài toán kh h n h p oxit kim lo i b i các ch t khí (H2, CO)
Sơ : Oxit kim lo i + (CO, H2) → r n + h n h p khí (CO2, H2O, H2, CO)
B n ch t là các ph n ng: CO + [O] → CO2
H2 + [O] → H2O
⇒ n[O] = n(CO2) = n(H2O) → m = m - m[O]
mu i kim lo i anion t o mu i
r n oxit

5
5
3. ánh giá phương pháp b o toàn kh i lư ng.
Phương pháp b o toàn kh i lư ng cho phép gi i nhanh ư c nhi u bài toán khi bi t quan
h v kh i lư ng c a các ch t trư c và sau ph n ng.
c bi t, khi chưa bi t rõ ph n ng x y ra hoàn toàn hay không hoàn toàn thì vi c s
d ng phương pháp này càng giúp ơn gi n hóa bài toán hơn.
Phương pháp b o toàn kh i lư ng thư ng ư c s d ng trong các bài toán nhi u ch t.
4. Các bư c gi i.
- l p sơ bi n i các ch t trư c và sau ph n ng.
- T gi thi t c a bài toán tìm
m
∑ =
m
∑ (không c n bi t ph n ng là hoàn toàn hay
không hoàn toàn)
- V n d ng nh lu t b o toàn kh i lư ng l p phương trình toán h c, k t h p d ki n khác
l p h phương trình toán.
- Gi i h phương trình.
THÍ D MINH H A
Ví d 1: Hoà tan hoàn toàn 3,9 gam kali vào 36,2 gam nư c thu ư c dung d ch có n ng
A. 15,47%. B. 13,97%. C. 14,0% D. 4,04%.
Gi i:
2K + 2H2O 2KOH + H2 ↑
0,1 0,10 0,05(mol)
mdung d ch = mK + OH2
m - 2Hm = 3,9 + 36,2 - 0,05 ×2 = 40 gam
C%KOH =
40
560,1×
100× % = 14% ⇒ áp án C
Ví d 2: i n phân dung d ch ch a h n h p CuSO4 và KCl v i i n c c trơ n khi th y khí b t
u thoát ra c hai i n c c thì d ng l i th y có 448 ml khí ( ktc) thoát ra anot. Dung d ch
sau i n phân có th hoà tan t i a 0,8 gam MgO. Kh i lư ng dung d ch sau i n phân ã gi m
bao nhiêu gam (coi lư ng H2O bay hơi là không áng k ) ?
A. 2,7 B. 1,03 C. 2,95. D. 2,89.
Gi i:
CuSO4 + 2KCl → Cu↓ + Cl2 ↑ + K2SO4 (1)
0,01←0,01
Dung d ch sau i n phân hoà tan ư c MgO ⇒ Là dung d ch axit, ch ng t sau ph n
ng (1) CuSO4 dư
2CuSO4 + 2H2O → 2Cu↓ + O2 ↑ + H2SO4 (2)
trư c sau
0,02 ← 0,01 ← 0,02 (mol)

6
6
n + 2On =
22400
480
= 0,02 (mol)
H2SO4 + MgO → MgSO4 + H2O (3)
0,02 ←0,02 (mol)
mdung d ch gi m = mCu + 2Clm + 2Om = 0,03 64× + 0,01x71 + 0,01x32 = 2,95 gam
⇒ áp án C
Ví d 3: Cho 50 gam dung d ch BaCl2 20,8 % vào 100 gam dung d ch Na2CO3, l c b k t t a
ư c dung d ch X. Ti p t c cho 50 gam dung d ch H2SO4 9,8% vào dung d ch X th y ra 0,448 lít
khí ( ktc). Bi t các ph n ng x y ra hoàn toàn. N ng % c a dung d ch Na2CO3 và kh i lư ng
dung d ch thu ư c sau cùng là:
A. 8,15% và 198,27 gam. B. 7,42% và 189,27 gam.
C. 6,65% và 212,5 gam. D. 7,42% và 286,72 gam.
Gi i:
n = 0,05 mol; n = 0,05 mol
BaCl2 + Na2CO3 → BaCO3 ↓ + 2NaCl
0,05 0,05 0,05 0,1
Dung d ch B + H2SO4 → khí ⇒ dung d ch B có Na2CO3 dư
Na2CO3 + H2SO4 → Na2SO4 + CO2↑ + H2O
0,02 0,02
⇒n ban u = 0,05 + 0,02 = 0,07 mol
⇒C% =
100
10607,0 ×
%100× = 7,42%
LBTKL: mdd sau cùng = 50 + 100 + 50 - m↓ - m
= 50 + 100 + 50 - 0,05.197 - 0,02.44 = 189,27 gam
⇒ áp án B
Ví d 4: X là m t α - aminoaxit, phân t ch a m t nhóm -NH2 và m t nhóm -COOH. Cho 0,89
gam X ph n ng v a v i HCl thu ư c 1,255 gam mu i. Công th c t o ra c a X là:
A. CH2 =C(NH2)-COOH. B. H2N-CH=CH-COOH.
C. CH3-CH(NH2)-COOH. D. H2N-CH2-CH2-COOH.
Gi i:
HOOC - R - NH2 + HCl →HOOC -R-NH3Cl
⇒ mHCl = m mu i - maminoaxit = 0,365 gam ⇒mHCl = 0,01 (mol)
Cl2
H2SO4BaCl2
Na2CO3
Na2CO3
CO2

7
7
⇒Maminoxit =
01,0
89,0
= 89
M t khác X là α -aminoaxit⇒ áp án C
Ví d 5: Cho 15,6 gam h n h p hai ancol ơn ch c, k ti p nhau trong dãy ng ng tác d ng
h t v i 9,2 gam Na, thu ư c 24,5 gam ch t r n. Hai ancol ó là:
A. CH3OH và C2H5OH. B. C2H5OH và C3H7OH.
C. C3H5OH và C4H7OH. D. C3H7OH và C4H9OH.
Gi i:
2 OHR + 2Na→2 ONaR + H2
Theo bài h n h p rư u tác d ng v i h t Na ⇒H c sinh thư ng nh m là: Na v a , do ó
thư ng gi i sai theo hai tình hu ng sau:
Tình hu ng sai 1: nNa=
23
2,9
= 0,4⇒nrư u = 0,4 ⇒ rư u =
4,0
6,15
= 39
⇒ áp án A ⇒ Sai.
Tình hu ng sai 2: Áp d ng phương pháp tăng gi m kh i lư ng:
nrư u =
22
6,155,24 −
= 0,405 ⇒ rư u =
405,0
6,15
= 38,52 ⇒ áp án A ⇒ Sai
Áp d ng phương pháp b o toàn kh i lư ng ta có:
m = mrư u + mNa - mr n = 15,6 + 9,2 - 24,5 = 0,3 gam
⇒nrư u= 2n = 0,3 (mol) ⇒ rư u =
3,0
6,15
= 52 ⇒ áp án B
Ví d 6: Trùng h p 1,680 lít propilen ( ktc) v i hi u su t 70%, kh i lư ng polime thu ư c là:
A. 3,150 gam. B. 2,205 gam. C. 4,550 gam. D.1,850 gam.
Gi i:
LBTKL: mpropilen = mpolime =
4,22
680,1
.42.
%100
%70
= 2,205 gam ⇒ áp án B
Ví d 7: Xà phòng hoá hoàn toàn 17,24 gam ch t béo c n v a 0,06 mol NaOH, cô c n dung
d ch sau ph n ng thu ư c kh i lư ng xà phòng là:
A. 17,80 gam. B.18,24 gam. C. 16,68 gam. D.13,38 gam.
(Trích thi tuy n sinh vào các trư ng i h c, Cao ng kh i B, 2008)
Gi i:
(RCOO)3C3H5 + 3NaOH→3RCOONa + C3H5(OH)3
H2
H2
M
M
M
0,06 → 0,02 (mol)

8
8
Theo nh lu t b o toàn kh i lư ng:
17,24 + 0,06.40= mxà phòng + 0,02.92⇒ mxà phòng =17,80 gam
⇒ áp án: A
Ví d 8: Cho 3,60 gam axit cacboxylic no, ơn ch c X tác d ng hoàn toàn v i 500ml dung d ch
g m KOH 0,12M và NaOH 0,12M. Cô c n dung d ch thu ư c 8,28 gam h n h p ch t r n khan.
Công th c phân t c a X là:
A. C2H5COOH. B. CH3COOH. C. HCOOH. D.
C3H7COOH.
(Trích thi tuy n sinh vào các trư ng i h c, Cao ng kh i B, 2008)
Gi i:
RCOOH + KOH → RCOOK + H2O
RCOOH + NaOH → RCOONa + H2O
nNaOH = nKOH = 0,5.0,12 = 0,06 mol
LBTKL: mX + mNaOH + mKOH = mr n + m
⇒m = 1,08 gam ⇒n = 0,06 mol
⇒nRCOOH = n = 0,06 mol ⇒MX = R + 45 =
06,0
60,3
= 60 ⇒R = 15
⇒X: CH3COOH ⇒ áp án B
Ví d 9: Nung 14,2 gam h n h p 2 mu i cacbonat c a 2 kim lo i hoá tr 2 ư c 7,6 gam ch t r n
và khí X. D n toàn b lư ng khí X vào 100ml dung d ch KOH 1M thì kh i lư ng mu i thu ư c
sau ph n ng là:
A. 15 gam B. 10 gam C. 6,9 gam D. 5 gam
Gi i:
X là CO2
LBTKL: 14,2 = 7,6 + mX ⇒ mX = 6,6 gam⇒nX = 0,15 mol
Vì:
2CO
KOH
n
m
=
15,0
1,0
< 1⇒mu i thu ư c là KHCO3
CO2 + KOH → KHCO3
0,1 0,1 0,1 ⇒m = 0,1.100 = 10 gam ⇒ áp án B
Ví d 10: Nhi t phân hoàn toàn M gam h n h p X g m CaCO3 và Na2CO3 thu ư c 11,6 gam
ch t r n và 2,24 lít khí i u ki n tiêu chu n. Hàm lư ng % c a CaCO3 trong X là:
A. 6,25% B. 8,62% C. 50,2% D. 62,5%
H2O
H2O H2O
H2O
KHCO3

9
9
Gi i:
CaCO3 →
o
t
CaO + CO2
nCaCO 3
= nCO
2
= 0,1 (mol)⇒ mCaCO 3
= 10 gam
Theo LBTKL: mX = mch t r n = mkhí = 11,6 + 0,1×44=16 gam
⇒%CaCO3=
16
10
×100% = 62,5% ⇒ áp án: D
Ví d 11: un 27,6 gam h n h p 3 ancol ơn ch c v i H2SO4 c 140o
C (H=100%) ư c 22,2
gam h n h p các ete có s mol b ng nhau. S mol m i ete trong h n h p là:
A. 0,3. B. 0,1 C. 0,2 D.0,05
Gi i:
S ete thu ư c là:
2
)13(3 +
= 6
LBTKL: 27,6= 22,2 + OH2
m ⇒ OH2
m = 5,4 gam⇒ OH2
n = 0,3 mol
∑ OH2
n = ∑ eten = 6nete ⇒nm i ete = 0,3: 6 = 0,5 mol ⇒ áp án: D
Ví d 12: t cháy hoàn toàn 0,025 mol ch t h u cơ X c n 1,12 lít O2 ( ktc), d n toàn b s n
ph m thu ư c qua bình 1 ng P2O5 khan và bình 2 ng Ca(OH)2 dư th y kh i lư ng bình 1
tăng 0,9 gam, bình 2 tăng 2,2 gam. Công th c phân t c a X là:
A. C2H4O. B. C3H6O. C. C3H6O2. D. C2H4O2.
Gi i
mbình 2 tăng = 2COm , mbình 1 tăng = OH2
m
LBTKL: mx + 2Om = 2COm + OH2
m ⇔ mx + 32.0,05 = 0,9 + 2,2
⇒mx = 1,5 gam
⇒Mx = 1,5:0,025=60 ⇒ áp án: D
Ví d 13: Cho 20,2 gam h n h p 2 ancol tác d ng v a v i K th y thoát ra 5,6 lít H2( ktc) và
kh i lư ng mu i thu ư c là:
A. 3,92 gam B. 29,4 gam C. 32,9 gam D. 31,6 gam
Gi i:
R (OH)a + aK→ R (OK)a +
a
2
H2
x xa 0,5 ax ⇒ 2Hn = 0,5 ax = 0,25 ⇒ ax = 0,5 mol
LBTKL: 20,2 + 39.0,5 = mmu i + 2.0,25 ⇒mmu i = 39,2 gam ⇒ áp án A

10
10
Ví d 14: Xà phòng hoá ch t h u cơ X ơn ch c ư c 1 mu i Y và ancol Z. t cháy hoàn toàn
4,8 gam Z c n 5,04 lít O2 ( ktc) thu ư c lư ng CO2 sinh ra nhi u hơn lư ng nư c là 1,2 gam.
Nung mu i Y v i vôi tôi xút thu ư c khí T có t kh i hơi i v i H2 là 8. Công th c c u t o c a
X là:
A. C2H5COOCH3 B. CH3COOCH3
C. HCOOCH3. D. CH3COOC2H5
Gi i:
X + NaOH →mu i Y + ancol Z⇒X: este ơn ch c
RCOOR’ + NaOH →
o
t
RCOONa + R’OH
RCOONa + NaOH RH + Na2CO3
MRH = 8.2 =16⇒RH: CH4 ⇒RCOONa : CH3COONa
CxHyO(Z) + O2 →CO2 + H2O
LBTKL: 4,8 + 0,225.32 = 2COm + OH2
m = 12
2COm = OH2
m + 1,2 ⇒ 2COm = 6,6 gam, OH2
m = 5,4 gam
mC = 12. 2COn =1,8 gam; mH = 2. 2H On = 0,6 gam; mO = 2,4 gam
x: y: z =
12
8,1
:
1
6,0
:
16
4,2
= 0,15: 0,6: 0,15 = 1: 4: 1
⇒ Z: CH3OH ⇒ X : CH3COOCH3 ⇒ áp án B
Ví d 15: t cháy hoàn toàn 4,3 gam m t axit cacboxylic X ơn ch c thu ư c 4,48lít CO2
( ktc) và 2,7 gam H2O. S mol c a X là:
A. 0,01mol B. 0,02 mol C. 0,04 mol D. 0,05 mol
Gi i:
Theo LBTKL: mX + 2Om = 2COm + O2Hm
⇒ 2Om = 2,7 + 0,2 × 44 – 4,3 = 10,3 gam ⇒ 2On = 0,225 (mol)
Áp d ng b o toàn nguyên t i v i oxi:
nX + 2On = 2COn +
2
n OH2
⇒nX = 2COn +
2
n OH2
- 2On = 0,05(mol) ⇒ áp án D
Ví d 16: t cháy hoàn toàn x gam h n h p X g m propan, buten-2, axetilen thu ư c 47,96
gam CO2 và 21,42 gam H2O. Giá tr X là:
A. 15,46. B. 12,46. C. 11,52. D. 20,15.
CaO/t0

11
11
Gi i:
2COn = 1,09 mol ; 2H On = 1,19 mol
⇒x = mC + mH = 12. 2COn + oH2
2.n = 15,46 gam ⇒ áp án A
Ví d 17: un nóng 5,14 gam h n h p khí X g m metan, hi ro và m t ankin v i xúc tác Ni, thu
ư c h n h p khí Y. Cho h n h p Y tác d ng v i dung d ch brom dư thu ư c 6,048 lít h n h p
khí Z ( ktc) có t kh i i v i hi ro b ng 8. tăng kh i lư ng dung d ch brom là:
A. 0,82 gam. B. 1,62 gam C. 4,6 gam D. 2,98 gam.
Gi i:
X  →
o
tNi,
Y  →+ 2Br
Z
Nh n th y: mkhí tác d ng v i dung d ch brom = mkh i lư ng bình brom tăng
mX = mY = mZ + mkh i lư ng bình brom tăng
mkh i lư ng bình brom tăng = mX - mZ = 5,14 -
4,22
048,6
28×× = 0,82 gam ⇒ áp án A
Ví d 18: Hoà tan hoàn toàn 8,9 gam h n h p 2 kim lo i b ng dung d ch HCl dư ư c 4,48 lít
( ktc). Cô c n dung d ch thu ư c sau ph n ng thì lư ng mu i khan thu ư c là:
Gi i:
Cách 1: G i công th c chung c a hai kim lo i M, hóa tr n
2M + 2nHCl→2MCln + nH2
0,4 ← 0,2 (mol)
Theo LBTKL: mkim lo i + mHCl = mmu i + 2Hm
⇒ mmu i = 8,9 + 0,4 × 36,5 – 0,2 2× =23,1 gam ⇒ áp án A
Cách 2: mCl-mu i = nH
+
= 2H2.n = 0,4 (mol)
mmu i = mkim lo i + mCl-(mu i) = 8,9 + 0,4×35,5 = 23,1 gam ⇒ áp án A
Ví d 19. Hoà tan hoàn toàn 15,9 gam h n h p g m 3 kim lo i Al, Mg và Cu b ng dung d ch
HNO3 thu ư c 6,72 lít khí NO (s n ph m kh duy nh t) và dung d ch X. Cô c n c n th n dung
d ch X thì lư ng mu i khan thu ư c là bao nhiêu?
Gi i:
5+
N + 3e →
2+
N (NO)
0,9← 0,3(mol)

12
12
Vì s n ph m kh duy nh t là NO ⇒ 3ONn −
(trong mu i) = ∑n e như ng (ho c nh n) = 0,9 mol
(Xem thêm phương pháp b o toàn e)
⇒mmu i = mcation kim lo i + mNO
−
3 (trong mu i) 15,9 + 0,9×62 = 71,7 gam
⇒ áp án B
BÀI T P T LUY N
Câu 1 : Tr n 5,4 gam Al v i 6,0 gam Fe2O3 r i nung nóng th c hi n ph n ng nhi t nhôm.
Sau ph n ng ta thu ư c h n h p r n có kh i lư ng là
A.11,40 gam. B. 9,40 gam. C. 22,40 gam. D. 9,45 gam.
Câu 2 : Trong bình kín ch a 0,5 mol CO và m gam Fe3O4. un nóng bình cho t i khi ph n ng
x y ra hoàn toàn, thì khí trong bình có t kh i so v i khí CO ban u là 1,457. Giá tr c a m là.
A. 16,8 B. 21,5 C. 22,8 D. 23,2
Câu 3: i n phân 100 ml dung d ch CuSO4 v i n c c, sau m t th i gian máy kh i lư ng dung
d ch gi m 12 gam. Dung d ch sau i n phân tác d ng v a v i 100ml dung d ch H2S 1M. N ng
m i c a dung d ch CuSO4 trư c khi i n phân là
A. 1M. B. 1,5 M. C. 2M. D. 2,5M.
Câu 4 : Cho m t lu ng CO i qua ng s ng 0,04 mol h n h p A g m FeO và Fe2O3 t nóng
sau khi k t thúc thí nghi m thu ư c ch t r n B g m 4 ch t n ng 4,784 gam. Khí i ra kh i ng
s h p th vào dung d ch Ca(OH)2 dư, thì thu ư c 4,6 gam k t t a. Ph n trăm kh i lư ng FeO
trong h n h p A là
A. 13,03%. B. 31,03%. C. 68,03%. D. 68,97%.
Câu 5 : D n khí CO t t qua ng s ng 14 gam CuO, Fe2O3, FeO nung nóng m t th i gian
thu ư c m gam ch t r n X. Toàn b khí thu ư c sau ph n ng ư c d n ch m qua dung d ch
Ca(OH)2 dư, k t t a thu ư c cho tác d ng v i dung d ch HCl dư ư c 2,8 lít khí ( ktc). Giá tr
c a m là
A. 6 gam. B. 12 gam. C. 8 gam. D. 10 gam.
Câu 6 : Nung hoàn toàn 10,0 gam h n h p X g m CaCO3 và NaCl. K t thúc thí nghi m thu ư c
7,8 gam ch t r n khan. Kh i lư ng CaCO3 có trong X là
A. 5,0 gam. B. 6,0 gam. C. 7,0 gam. D. 8,0 gam.
Câu 7 : Nung nóng 34,8 gam h n h p X g m MCO3 và NCO3 ư c m gam ch t r n Y và 4,48 lít
CO2 ( ktc). Nung Y cho n kh i lư ng không i ư c h n h p r n Z và khí CO2 d n toàn b
CO2 thu ư c qua dung d ch KOH dư, ti p t c cho thêm CaCl2 d thì ư c 10 gam k t t a. Hoà

13
13
tan hoàn toàn Z trong V lít dung d ch HCl 0,4M v a ư c dung d ch T. Giá tr m gam và V lít
l n lư t là :
A. 26 và 1,5. B. 21,6 và 1,5. C. 26 và 0,6. D. 21,6 và 0,6.
Câu 8 : Hoà tan 9,14 gam h p kim Cu, Mg, Al b ng m t lư ng v a dung d ch HCl thu ư c
7,84 lít khí X ( ktc), 2,54 gam ch t r n Y và dung d ch Z. L c b ch t r n Y, cô c n c n th n
dung d ch Z thu ư c lư ng mu i khan là
Câu 9 : Cho 11,0 gam h n h p X g m Al và Fe vào dung d ch HNO3 loãng dư. thu ư c dung
d ch Y (không ch a mu i amoni), h n h p khí Y g m 0,2 mol NO và 0,3 mol NO2. Cô c n dung
d ch Y thì lư ng mu i khan thu ư c là:
Câu 10 : Hoà tan h t 7,8 gam h n h p Mg, Al trong dung d ch HCl dư. Sau ph n ng th y kh i
lư ng dung d ch tăng 7,0 gam so v i ban u. S mol axit ã ph n ng là
A. 0,08 mol B. 0,04 mol C. 0,4 mol D. 0,8 mol
Câu 11 : Cho x gam Fe hoà tan trong dung d ch HCl, sau khi cô c n dung d ch thu ư c 2,465
gam ch t r n. N u cho x gam Fe và y gam Zn vào lư ng dung d ch HCl như trên thu ư c 8,965
gam ch t r n và 0,336 lít H2 ( ktc). Giá tr c a x, y l n lư t là:
A. 5,6 và 3,25 B. 0,56 và 6,5 C. 1,4 và 6,5. D. 7,06 và 0,84
Câu 12 : Hoà tan hoàn toàn 11,4 gam h n h p X g m kim lo i M (hoá tr I) và kim lo i N (hoá
tr II) vào dung d ch ch a ng th i H2SO4 và HNO3 c nóng thu ư c 4,48 lít ( ktc) h n h p Y
g m NO2 và SO2 có t kh i hơi so v i hi ro là 28,625 và mu i khan có kh i lư ng là:
A. 44,7 gam B. 35,4 gam C. 16,05 gam D. 28,05 gam.
Câu 13: L y 35,1 gam NaCl hoà tan vào 244,9 gam H2O. Sau ó i n phân dung d nh v i i n
c c trơ có màng ngăn cho t i khi catot thoát ra 1,5 gam khí thì d ng l i. N ng ch t tan có
trong dung d ch sau i n phân là:
A. 9,2% B. 9,6% C. 10% D. 10,2%.
Câu 14: un a gam 1 ancol X v i H2SO4 c 1700
C ư c 1 olefin. Cho a gam X qua bình ng
CuO dư, nung nóng (H = l00%) th y kh i lư ng ch t r n gi m 0,4 gam và h n h p hơi thu ư c
có t kh i hơi i v i H2 là l5,5. Giá tr a gam là:
A. 23 B. 12,5 C. 1,15 D. 16,5.

14
14
Câu 15 : D n V lít ( ktc) h n h p X g m axetilen và H2 i qua ng s ng Ni nung nóng thu
ư c khi Y. D n Y vào lư ng dư dung d ch AgNO3/NH3 ư c 12 gam k t t a. Khí ra kh i dung
d ch ph n ng v a v i dung d ch ch a 16 gam Br2 và còn l i khí Z. t cháy hoàn toàn Z thu
ư c 0,1 mol CO2 và 0,25 mol nư c.
A. 11,2 B. 13,44 C. 5,6 D. 8,96.
Câu 16 : un nóng 7,6 gam h n h p X g m C2H2, C2H4 và H2 trong bình kín v i xúc tác Ni thu
ư c h n h p khí B. t cháy hoàn toàn h n h p Y, d n s n ph m cháy thu ư c l n lư t qua
bình 1 ng H2SO4 c, bình 2 ng Ca(OH)2 dư th y kh i lư ng bình 1 tăng 14,4 gam. Kh i
lư ng tăng lên bình 2 là
Câu 17: t cháy h t m gam h n h p X g m etan, etilen, axetilen và buta ien-1,3 r i cho s n
ph m cháy h p th vào dung nh nư c vôi dư, thu ư c 100 gam k t t a. Kh i lư ng dung d ch
nư c vôi sau ph n ng gi m 39,8 gam. Tr s c a m là:
Câu 18 : t cháy hoàn toàn m gam h n h p X g m C2H2, CH4, C3H6 và C4H10 thu ư c 4,4 gam
CO2 và 2,52 gam H2O. m có giá tri là:
Câu 19: Th c hi n ph n ng ete hoá hoàn toàn 11,8 gam h n h p hai rư u no ơn ch c, m ch
h , ng ng k ti p thu ư c h n h p g m ba ete và l,98 gam nư c. Công th c hai rư u ó là:
A. CH3OH, C2H5OH B. C4H9OH, C5H11OH.
C. C2H5OH, C3H7OH D. C3H7OH, C4H9OH.
Câu 20 : Cho 10,1 gam h n h p 2 ancol ơn ch c, k ti p nhau trong dãy ng ng tác d ng h t
v i 5,75 gam Na ư c 15,6 gam ch t r n. Hai ancol c n tìm là
A. C2H5OH và C3H7OH. B. CH3OH và C2H5OH.
C. C3H7OH và C4H9OH. D. C3H5OH và C4H9OH .
Câu 21: Hoà tan 25,2 gam tinh th R(COOH)n.2H2O vào 17,25ml etanol (D = 0,8g/ml) ư c
dung d ch X. L y 7,8 gam dung d nh X cho tác ng h t v i Na v a thu ư c ch t r n Y và
2,464 lít khí H2 ( ktc). Kh i lư ng c a Y là:
Câu 22 : t cháy hoàn toàn a gam 1 este ơn ch c c a rư u metylic c n 1,68 lít khí O2 ( ktc)
thu ư c 2,64 gam CO2; 1,26 gam H2O và 0,224 lít N2 ( ktc). Công th c c u t o thu g n c a este
là:
A. CH3COOCH2NH2 B. CH3CH(NH2)COOCH3
C. H2NCH2CH2COOCH3 D. H2NCH2COOCH3

15
15
Câu 23 : Cho 14,8 gam h n h p b n axit h u cơ ơn ch c tác d ng v i lư ng v a Na2CO3 t o
thành 2,24 lít khí CO2 ( ktc). Kh i lư ng mu i thu ư c là:
Câu 24 : t hoàn toàn 34 gam este X c n 50,4 lít O2 ( ktc) thu ư c OHCO 22
n:n = 2 . un
nóng 1 mol X c n 2 mol NaOH. Công th c c u t o c a X là
A. CH3COOC6H5 B. C6H5COOCH3 C. C2H5COOC6H5 D. C6H5COOC2H5
Câu 25 : Xà phòng hoá hoàn toàn m gam lipit X b ng 200 gam dung d ch NaOH 8%. Sau ph n
ng ư c 9,2 gam glixerol và 94,6 gam ch t r n khan. Công th c c u t o c a X là
A. (C17H35COO)3C3H5 B. (C15H31COO)3C3H5
C. (C17H33COO)3C3H5 D. (C17H31COO)3C3H5
Câu 26 : un nóng 15 gam ch t béo trung tính v i 150ml dung d ch NaOH 1M. Ph i dành 50ml
dung d ch H2SO4 1M trung hoà NaOH dư. Kh i lư ng xà phòng (ch a 70% kh i lư ng mu i
n m c a axit béo) thu ư c t 2 t n ch t béo trên là
A. 2062 kg B. 3238 kg. C. 2946 kg. D. 2266 kg.
Câu 27 : xà phòng hoá hoàn toàn 1 kg ch t béo (có l n 1 lư ng nh axit béo t do) có ch s
axit b ng 8,4 ph i dùng 450ml dung d ch NaOH 1M. Kh i lư ng xà phòng thu ư c là
A. 1001,6 kg. B. 978,7 gam. C. 987,7 kg D. 1006,1 gam.
Câu 28 : Cho 15 gam h n h p 3 amin ơn ch c b c m t tác d ng v a v i dung d ch HCl
1,2M thì thu ư c 18,504 gam mu i. Th tích ung d ch HCl ph i dùng là
A. 0,8 lít. B. 0,08 lít. C. 0,4 lít. D. 0,04 lít
Câu 29 : Cho 0,01 mol amino axit X ph n ng v a v i 100ml dung d ch HCl 0,1M thu ư c
1,695 gam mu i. M t khác 19,95 gam X tác d ng v i 350ml dung d ch NaOH 1M. Cô c n dung
d ch thu ư c 28,55 gam ch t r n. Công th c c u t o c a X là
A. HOOCCH(NH2)CH2NH2 B. NH2(CH2)3COOH.
C. HOOCCH2CH(NH2)COOH. D. HOOC(CH2)2CH(NH2)COOH.
ÁP ÁN
1A 2D 3D 4A 5B 6A 7A 8A 9B 10D
11C 12D 13B 14C 15A 16C 17B 18A 19C 20B
21A 22D 23D 24A 25D 26C 27D 28B 29C

16
16
Ph−¬ng ph¸p 2
Ph−¬ng ph¸p B¶o toµn nguyªn tè
I. PHƯƠNG PHÁP GI I
- Nguyên t c chung c a phương pháp là d a vào nh lu t b o toàn nguyên t (BTNT); “ Trong
các ph n ng hóa h c thông thư ng, các nguyên t luôn ư c b o toàn”
i u này có nghĩa là: “T ng s mol nguyên t c a m t nguyên t X b t kỳ trư c và sau ph n ng
là luôn b ng nhau”
- i m m u ch t c a phương pháp là ph i xác nh ư c úng các h p ph n có ch a nguyên t X
trư c và sau ph n ng, áp d ng LBT nguyên t v i X rút ra m i quan h gi a các h p
ph n t ó ưa ra k t lu n chính.
II. CÁC D NG BÀI T P THƯ NG G P
Phương pháp b o toàn nguyên t có th áp d ng cho h u h t các d ng bài t p, c bi t là các
d ng bài h n h p nhi u ch t, x y ra nhi u bi n i ph c t p. Dư i ây là m t s d ng bài t p i n
hình.
D ng 1. T nhi u ch t ban u t o thành m t s n ph m.
T d ki n bài → s mol c a nguyên t X trong các ch t u → t ng s mol trong s n ph m
t o thành → s mol s n ph m.
- H n h p kim lo i và oxit kim lo i → hy roxit kim lo i → oxit
- Al và Al2O3 + các oxit s t h n h p r n → hy roxit → Al2O3 + Fe2O3
⇒ 2 3Al On (cu i) = Aln
2
+ 2 3Al On ( u) ; 2 3Fe On (cu i) =
Fen
2
∑
D ng 2. T m t ch t ban u t o thành h n h p nhi u s n ph m
T d ki n bài → t ng s mol ban u, s mol c a các h p ph n ã cho → s mol c a ch t
c n xác nh.
- Axit có tính oxi hóa (HNO3, H2SO4 c, nóng) Mu i + khí
⇒ nX (axit) = nX (mu i) + nX (khí) (X: N ho c S)
- Khí CO2 (ho c SO2) h p th vào dung d ch ki m:
CO2 → CO3
2−
+ HCO3
−
SO2 → SO3
2−
+ HSO3
−
⇒ 2COn = 2
3CO
n − +
3HCO
n − ⇒ 2SOn = 2
3SO
n − +
3HSO
n −
t0
( u)
Kim lo i

17
17
- Tính lư ng tính c a Al(OH)3
Trư ng h p 1 Trư ng h p 2
Al3+ OH−
→ Al(OH)3 + [Al(OH)4]−
[Al(OH)4] − H+
→ Al(OH)3 + Al3+
⇒ 3
Al
n +∑ =
3Al(OH)
n[ ]− + 3Al(OH)n ⇒
4Al(OH)
n[ ]−∑ = 3
Al
n + + 3Al(OH)n
- H n h p các oxit kim lo i + CO (H2)
0
t
→ h n h p ch t r n + CO2 (H2O)
Theo nh lu t b o toàn nguyên t v i O:
* Khi H = 100%: nO (oxit) = nO (r n) + nh n h p khí sau = nO (r n) + nh n h p khí trư c
* Khi H < 100%:
nO (oxit) = nO (r n) +
- Bài toán cracking ankan:
Ankan X h n h p Y
M c dù có nh ng bi n i hóa h c x y ra trong quá trình cracking, và Y thư ng là h n h p ph c
t p (có th có H2), do ph n ng cracking x y ra theo nhi u hư ng, v i hi u su t H < 100%.
Nhưng ta ch quan tâm n s b o toàn nguyên t i v i C, H t ó d dàng xác nh ư c t ng
lư ng c a 2 nguyên t này.
Thông thư ng bài cho s mol ankan X →
C(Y) C(X)
H(Y) H(X)
n n
n n
 =

=
∑ ∑
∑ ∑
D ng 3. T nhi u ch t ban u t o thành h n h p nhi u s n ph m
Trong trư ng h p này không c n thi t ph i tìm chính xác s mol c a t ng ch t, mà ch quan tâm
n h th c: X(n∑ = X(n∑
T c là ch quan tâm n t ng s mol c a nguyên t trư c và sau ph n ng. N u bi t X(n∑
⇒ X(n∑ và ngư c l i.
V i d ng này, bài thư ng yêu c u thi t l p m t h th c dư i d ng t ng quát v s mol các ch t.
D ng 4. Bài toán i t cháy trong hóa h u cơ
Xét bài t cháy t ng quát: CxHyOzNt + O2 → CO2 + H2O + N2
nC = 2COn
Theo LBT nguyên t : nH = 2. 2H On ⇒ x y z tO(C H O N )n = 2. 2COn + 2H On - 2. 2On
nN = 2. 2Nn
mh n h p khí sau - mh n h p khí
trư c 16
cracking
u) cu i)
u)
cu i)
t0

18
18
Phương pháp b o toàn kh i lư ng nguyên t v i O ư c s d ng r t ph bi n trong các bài toán
hóa h u cơ.
* Chú ý: i v i trư ng h p t cháy h p ch t h u cơ ch a Nitơ b ng không khí, lư ng nitơ thu
ư c sau ph n ng là: 2Nn (sau ph n ng) = 2Nn (t ph n ng t cháy) + 2Nn (t không khí)
áp d ng t t phương pháp BTNT, c n chú ý m t s i m sau:
* H n ch vi t phương trình ph n ng mà thay vào ó nên vi t sơ ph n ng (sơ h p
th c, có chú ý h s ) bi u di n các bi n i cơ b n c a các nguyên t quan tâm.
* bài thư ng cho (ho c qua d ki n bài toán s tính ư c) s mol c a nguyên t quan tâm,
t ó xác nh ư c lư ng (mol, kh i lư ng) c a các ch t.
III. CÁC VÍ D
Ví d 1: Hoà tan h n h p X g m 0,2 mol Fe và 0,1 mol Fe2O3 vào dung d ch HCl dư ư c dung
d ch D. Cho dung d ch D tác d ng v i NaOH dư thu ư c k t t a. L c k t t a, r a s ch em nung
trong không khí n kh i lư ng không i thu ư c m gam ch t r n Y. Giá tri c a m là
A. 16,0. B. 30,4. C. 32,0. D. 48,0.
Gi i:
Sơ : }{ 32
t
3
2NaOH
3
2HCl
32
OFeY
Fe(OH)
Fe(OH)
FeCl
FeCl
OFe
Fe
X
0
→






 →






→






Theo BTNT v i Fe: nFe2O3(Y) = mol0,20,1
2
0,2
n
2
n
(X)OFe
Fe
32
=+=+
⇒ m = 0,2.160 = 32,0 ⇒ áp án C
Ví d 2: un nóng h n h p b t X g m 0,06 mol Al, 0,01 mol Fe3O4, 0,015 mol Fe2O3 và 0,02
mol FeO m t th i gian. H n h p Y thu ư c sau ph n ng ư c hoà tan hoàn toàn vào dung d ch
HCl dư, thu ư c dung d ch Z. Thêm NH3 vào Z cho n dư, l c k t t a T, em nung ngoài
không khí n kh i lư ng không i thu ư c m gam ch t r n. Giá tr c a m là
A. 6,16. B. 6,40. C. 7,78. D. 9.46
Gi i:
Theo BTNT v i Al: 32OAln =
2
nAl
= 0,03 mol

19
19
Theo BTNT v i Fe: ∑ 32OFen = mol0,04n
2
3n
2
n
(X)OFe
(X)OFeFe
32
43
=++
⇒ m = ⇒=+=+ 9,460,04.1600,06.102nn 3232 OFeOAl áp án D
Ví d 3: t cháy 9,8 gam b t Fe trong không khí thu ư c h n h p r n X g m FeO, Fe3O4 và
Fe2O3. hoà tan X c n dùng v a h t 500ml dung d ch HNO3 1,6M, thu ư c V lít khí NO (s n
ph m kh duy nh t, do ktc). Giá tr c a V là
A. 6,16. B. 10,08. C. 11,76. D. 14,0.
Gi i:
Sơ ph n ng : Fe ↑+ → → ++
NO)Fe(NOX 33
HNOtO 3
0
2,
Theo BNTN v i Fe: 33 )Fe(NOn = nFe = 0,175mol
Theo BNTN v i N: nNO = 3HNOn – 3 33 )Fe(NOn = 0,5.1,6 – 3.0,175 = 0,275 mol
⇒ V = 0,275. 22,4 = 6,16 ⇒ áp án A
Ví d 4: L y a mol NaOH h p th hoàn toàn 2,64 gam khí CO2, thu ư c úng 200ml dung d ch
X. Trong dung d ch X không còn NaOH và n ng c a ion −2
3CO là 0,2M. a có giá tr là :
A. 0,06. B. 0,08. C. 0,10. D. 0,12.
Gi i:
Sơ ph n ng :
CO2 + NaOH → Na2CO3 + NaHCO3
Theo BNTN v i C : 0,02mol0,2.0,2
44
2,64
nnn 3223 CONaCONaHCO =−=−=
Theo BNTN v i Na: a = 2 32CONan + 3NaHCOn = 2. 0,04 + 0,02 = 0,1 ⇒ áp án C
Ví d 5: Hoà tan hoàn toàn h n h p g m x mol FeS2 và y mol Cu2S vào axit HNO3 (v a ), thu
ư c dung d ch X (ch ch a hai mu i sunfat) và khí duy nh t NO. T s x/y là
A. 6/5. B. 2/1. C. 1/2. D. 5/6.
Gi i:
X ch ch a 2 mu i sunfat, khí NO là duy nh t ⇒ S ã chuy n h t thành −2
4SO
Sơ bi n i:


 →→
2yy0,5xx
2CuSOSCu;)(SOFe2FeS 423422
Theo BTNT v i S: 2x + y = 3.0,5x + 2y ⇒ 0,5x = y ⇒ x/y = 2/1 ⇒ áp án B

20
20
Ví d 6: t cháy hoàn toàn m gam h n h p X g m C3H8, C4H6, C5H10 và C6H6 thu ư c 7,92
gam CO2 và 2,7 gam H2O, m có giá tr là
A. 2,82. B. 2,67. C. 2,46. D. 2,31.
Gi i:
Sơ ph n ng: X {C3H8 , C4H6 , C5H10 , C6H6}  →+ 0
2 ,tO



OH
CO
2
2
Theo BTNT v i C và H: m = mc + mH = ⇒=+ 2,46
9
2,7
x12
44
7,92
áp án C
Ví d 7: Ti n hành cracking nhi t cao 5,8 gam butan. Sau m t th i gian thu ư c h n h p
khí X g m CH4 , C2H6, C2H4, C3H6 và C4H10. t cháy hoàn toàn X trong khí oxi dư, r i d n toàn
b s n ph m sinh ra qua bình ng H2SO4 c. tăng kh i lư ng c a bình H2SO4 c là
Gi i:
Sơ ph n ng : C4H10
0
2,O tcracking
X
+
→ → H2O
Kh i lư ng bình H2SO4 c tăng lên là kh i lư ng c a H2O b h p th
Theo BTNT v i H: mol0,5
58
5,8
5.
2
10n
2
n
n 104
2
HCH
OH ====
⇒ OH2
n = 0,5.18 = 9,0 gam ⇒ áp án A
Ví d 8: t cháy hoàn to n 0,1 mol an ehit ơn ch c X c n dùng v a 12,32 lít khí O2 ( ktc),
thu ư c 17,6 gam CO2, X là an ehit nào dư i ây?
A. CH=C-CH2-CHO. B. CH3-CH2-CH2-CHO.
C. CH2=CH-CH2-CHO. D. CH2=C=CH-CHO.
Gi i:
2On = 0,55 mol; 2COn = 0,4 mol
Nh n xét: X là an ehit ơn ch c⇒ nO(X) = nX = 0,1 mol
Theo LBT nguyên t v i O :
OH2
n = O)O(H2
n = nX + 2 2On - 2 2COn = 0,1+2.0,55-2.0,4 = 0,4 mol
Nh n th y:




=
==
XCO
COOH
4nn
0,4molnn
2
22
⇒ X là CH3 – CH2 – CH2 – CHO ⇒ áp án B

21
21
Ví d 9: X là m t ancol no, m ch h . t cháy hoàn toàn 0,05 mol X c n 5,6 gam oxi, thu ư c
hơi nư c và 6,6 gam CO2. Công th c c a X là
A. C2H4(OH)2 B. C3H7OH. C. C3H6(OH)2 D. C3H5(OH)3
Gi i:
2On = 0,175mol; 2COn = 0,15mol
Sơ cháy: X + O2 → CO2 + H2O
Vì X là ancol no, m nh h ⇒ 22 COXOH nnn += = 0,05+0,15 = 0,2 mol
Theo LBT nguyên t v i O :
nO(X) = 222 OOHCO n2nn2 −+ = 2.0,15 + 0,2 – 2.0,175 = 0,15mol
Nh n th y ⇒




=
=
XO(X)
XCO
3nn
3nn 2
X là C3H5(OH)3 ⇒ áp án D
Ví d 10: t cháy hoàn toàn m gam m t amin ơn ch c X b ng lư ng không khí v a thu
ư c 1,76 gam CO2; 1,26 gam H2O và V lít N2 ( ktc). Gi thi t không khí ch g m N2 Và O2
trong ó oxi chi m 20% v th tích. Công th c phân t c a X và th tích V l n lư t là
A. X là C2H5NH2 ; V = 6,72 1ít. B. X là C3H7NH2 ; V = 6,944 1ít.
C. X là C3H7NH2 ; V = 6,72 1ít. D. X là C2H5NH2 ; V = 6,944 1ít.
Gi i:
2COn = 0,04 mol; OH2
n = 0,07 mol
Nh n th y: ⇒==
2
7
0,04
0,07.2
n
n
C
H
X là C2H5NH2
Sơ cháy: 2C2H5NH2 + O2 → 4CO2 + 7H2O + N2
Theo LBT nguyên t v i N: 2Nn (t ph n ng t cháy) = 0,01mol
2
0,02
2
nX
==
Theo LBT nguyên t v i O: CO2
n + 0,075mol
2
0,07
0,04
2
n OH2
=+=
⇒ 2Nn (t không khí) = 2O4n = 4. 0,075 = 0,3 mol
⇒ ∑ 2Nn (thu ư c) = 2Nn (t ph n ng t cháy) + 2Nn (t không khí)= 0,01 + 0,3 = 0,31 mol
⇒ V= 22,4.0,31 = 6,944 lít ⇒ áp án D

22
22
IV. BÀI T P T LUY N
Câu 1 : H n h p ch t r n X g m 0,1 mol Fe2O3 và 0,1 mol Fe3O4. Hoà tan hoàn toàn X b ng
dung d ch HCl dư, thu ư c dung d ch Y. Cho NaOH dư vào Y, thu ư c k t t a Z. L c l y k t
t a, r a s ch r i em nung trong không khí n kh i lư ng không i thì thu ư c ch t r n có
kh i lư ng là
Câu 2 : Cho 4,48 lít khí CO ( ktc) t t i qua ng s nung nóng ng 8 gam m t oxit s t n
khi ph n ng x y ra hoàn toàn. Khí thu ư c sau ph n ng có t kh i so v i hi ro b ng 20. Công
th c c a oxit s t và ph n trăm th tích c a khí CO2 trong h n h p khí sau ph n ng l n lư t là:
A. FeO; 75%. B. Fe2O3; 75%. C. Fe2O3; 65%. D. Fe3O4; 75%.
Câu 3 : H n h p A g m etan, etilen, axetilen và buta ien-1,3. t cháy h t m gam h n h p A.
Cho s n ph m cháy h p th vào dung d ch nư c vôi dư, thu ư c 100 gam k t t a và kh i lư ng
dung d ch nư c vôi sau ph n ng gi m 39,8 gam. Tr s c a m là
Câu 4 : Hoà tan hoàn toàn h n h p g m 0,12 mol FeS2 và a mol Cu2S vào axit HNO3 (v a ),
thu ư c dung d ch X (ch ch a hai mu i sunfat) và khí duy nh t NO. Giá tr c a m là
A. 0,06. B. 0,04. C. 0,12. D. 0,075.
Câu 5 : t cháy hoàn toàn m t th tích khí thiên nhiên g m metan, etan, propan b ng oxi không
khí (trong không khí, oxi chi m 20% th tích), thu ư c 7,84 lít khí CO2 ( ktc) và 9,9 gam
nư c. Th tích không khí ( ktc) nh nh t c n dùng t cháy hoàn toàn lư ng khí thiên nhiên
trên là
A. 70,0 lít B. 78,4 lít. C. 84,0 lít. D. 56,0 lít.
Câu 6 : D n V lít ( ktc) h n h p X g m axetilen và hi ro i qua ng s ng b t niken nung
nóng, thu ư c khí Y. D n Y vào lư ng dư AgNO3 (ho c Ag2O) trong dung d ch NH3 thu ư c
12 gam k t t a. Khí i ra kh i dung d ch ph n ng v a v i 16 gam brom và còn l i khí Z. t
cháy hoàn toàn khí Z thu ư c 2,24 lít khí CO2 ( ktc) và 4,5 gam nư c. Giá tr c a V b ng
A. 5,6. B. 13,44. C. 11,2. D. 8,96.
Câu 7: Hoà tan hoàn toàn 0,3 mol h n h p g m Al và Al4C3 vào dung d ch KOH (dư), thu ư c
x mol h n h p khí và dung d ch X. S c khí CO2 (dư) vào dung d ch X, lư ng k t t a thu ư c là
46,8 gam. Giá tr c a x là
A. 0,55. B. 0,60. C. 0,40. D. 0,45.

23
23
Câu 8 : Hoà tan hoàn toàn m gam oxit FexOy b ng dung d ch H2SO4 c nóng v a , có ch a
0,075 mol H2SO4, thu ư c z gam mu i và thoát ra 168ml khí SO2 (s n ph m kh duy nh t, o
ktc). Oxit FexOy là
A. FeO. B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. FeO ho c Fe3O4
Câu 9: Hoà tan hoàn toàn h n h p g m 0,27 gam b t nhôm và 2,04 gam b t Al2O3 trong dung
d ch NaOH dư thu ư c dung d ch X. Cho CO2 dư tác d ng v i dung d ch X thu ư c k t t a Y,
nung Y nhi t cao n kh i lư ng không i thu ư c ch t r n Z. Bi t hi u su t các ph n ng
u t 100%. Kh i lư ng c a Z là
A. 2,04 gam B. 2,31 gam. C. 3,06 gam. D. 2,55 gam.
Câu 10 : un nóng 7,6 gam h n h p A g m C2H2, C2H4 và H2 trong bình kín v i xúc tác Ni thu
ư c h n h p khí B. t cháy hoàn toàn h n h p B, d n s n ph m cháy thu ư c l n lư t qua
bình 1 ng H2SO4 c, bình 2 ng Ca(OH)2 dư th y kh i lư ng bình 1 tăng 14,4 gam. Kh i
lư ng tăng lên bình 2 là
Câu 11 : t cháy hoàn toàn m gam h n h p hai ancol ơn ch c cùng dãy ng ng dùng v a
V lít khí O2 ( ktc), thu ư c 10,08 lít CO2 ( ktc) và 12,6 gam H2O. Giá tr c a V là
A. 17,92 lít. B. 4,48 lít. C. 15,12 lít. D. 25,76 lít.
Câu 12 : t cháy m t h n h p hidrocacbon X thu ư c 2,24 lít CO2 ( ktc) và 2,7 gam H2O.
Th tích O2 ã tham gia ph n ng cháy ( ktc) là
A. 2,80 lít B. 3,92 lít. C. 4,48 lít. D. 5,60 lít.
Câu 13 : Dung d ch X g m Na2CO3, K2CO3, NaHCO3. Chia X thành hai ph n b ng nhau :
- Ph n 1: tác d ng v i nư c vôi trong dư ư c 20 gam k t t a.
- Ph n 2: tác d ng v i dung d ch HCl dư ư c V lít khí CO2 ( ktc). Giá tr c a V là:
A. 2,24. B. 4,48. C. 6,72. D. 3,36.
Câu 14 : Chia h n h p g m : C3H6, C2H4, C2H2 thành 2 ph n b ng nhau:
- t cháy ph n 1 thu ư c 2,24 lít khí CO2 ( ktc).
- Hi ro hoá ph n 2 r i t cháy h t s n ph m thì th tích CO2 ( ktc) thu ư c là:
ÁP ÁN
1D 2B 3A 4A 5A 6C 7B
8C 9D 10D 11C 12B 13B 14A

24
24
Ph−¬ng ph¸p 3
Ph−¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l−îng
I. PHƯƠNG PHÁP GI I
1. N i dung phương pháp
- M i s bi n i hóa h c ( ư c mô t b ng phương trình ph n ng) u có liên quan n s
tăng ho c gi m kh i lư ng c a các ch t.
+ D a vào s tăng ho c gi m kh i lư ng khi chuy n 1 mol ch t X thành 1 ho c nhi u mol
ch t Y (có th qua các giai o n trung gian) ta d dàng tính ư c s mol c a các ch t và ngư c
l i, t s mol ho c quan h v s mol c a 1 các ch t mà ta s bi t ư c s tăng hay gi m kh i
lư ng c a các ch t X, Y.
+ M u ch t c a phương pháp là: * Xác nh úng m i liên h t l m i gi a các ch t ã bi t
(ch t X) v i ch t c n xác nh (ch t Y) (có th không c n thi t ph i vi t phương trình ph n ng,
mà ch c n l p sơ chuy n hóa gi a 2 ch t này, nhưng ph i d a vào LBT nguyên t xác
nh t l m i gi a chúng).
* Xem xét khi chuy n t ch t X thành Y (ho c ngư c l i)
thì kh i lư ng tăng lên hay gi m i theo t l ph n ng và theo cho.
* Sau cùng, d a vào quy t c tam su t, l p phương trình
toán h c gi i.
2. Các d ng bài toán thư ng g p
Bài toán 1: Bài toán kim lo i + axit (ho c h p ch t có nhóm OH linh ng) → mu i + H2
2M + 2nHX → 2MXn + nH2 (l)
2M + nH2SO4 → M2(SO4)n + nH2 (2)
2R(OH)n + 2nNa → 2R(ONa)n + nH2 (3)
T (l), (2) ta th y: kh i lư ng kim lo i gi m vì ã tan vào dung d ch dư i d ng ion, nhưng n u
cô c n dung d ch sau ph n ng thì kh i lư ng ch t r n thu ư c s tăng lên so v i kh i lư ng
kim lo i ban u, nguyên nhân là do có anion g c axit thêm vào.
T (3) ta th y: khi chuy n 1 m t Na vào trong mu i s gi i phóng 0,5 mol H2 tương ng v i s
tăng kh i lư ng là ∆m↑ = MRO. Do ó, khi bi t s mol H2 và ∆m↑ => R.
Thí d : Cho m gam ancol ơn ch c X vào bình ng Na dư, sau ph n ng có 0,1 mol H2 và
kh i lư ng bình tăng 6,2gam. Xác nh CTPT c a X.

25
25
RO = 31 ⇒ R = 15 (CH3) ⇒ X là CH3OH
Hư ng d n gi i
Theo (3), v i n = 1 : 1 mol Na → 1 mol R- ONa
→ 0,5 mol H2: ∆m↑ = MRO
0,1 mol H2: ∆m↑ = 6,2gam
Bài toán 2: Bài toán nhi t luy n
Oxit (X) + CO (ho c H2) → r n (Y) + CO2 (ho c H2O)
Ta th y: dù không xác nh ư c Y g m nh ng ch t gì nhưng ta luôn có vì oxi b tách ra kh i
oxit và thêm vào CO (ho c H2) t o CO2 ho c H2O ⇒
∆m↓ = mX - mY = mO ⇒ nO =
16
m↓
= nCO = n 2CO (ho c = 2Hn = n 2H )
Bài toán 3: Bài toán kim lo i + dung d ch mu i: nA + mBn+
→ nAm+
+ mB↓
Ta th y: tăng (gi m) kh i lư ng c a kim lo i chính là gi m (tăng) kh i lư ng c a
mu i (vì manion = const) .
* Chú ý: Coi như toàn b kim lo i thoát ra là bám h t lên thanh kim lo i nhúng vào dung d ch
mu i.
Bài toán 4: Bài toán chuy n hóa mu i này thành mu i khác.
Kh i lư ng mu i thu ư c có th tăng ho c gi m, do s thay th anion g c axit này b ng
anion g c axit khác, s thay th này luôn tuân theo quy t c hóa tr (n u hóa tr c a nguyên t kim
lo i không thay i).
* T 1 mol CaCO3 → CaCl2: ∆m↑ = 71 - 60 = 11
( c 1 mol CO3
2−
hóa tr 2 ph i ư c thay th b ng 2 mol Cl−
hóa tr 1)
* T 1 mol CaBr2 → 2 mol AgBr: ∆m↑ = 2. 108 - 40 = 176
( c 1 mol Ca2+
hóa tr 2 ph i ư c thay th b ng 2 mol Ag+
hóa tr 1)
Bài toán 5: Bài toán chuy n oxit thành mu i:
MxOy → MxCl2y (c 1 mol O-2
ư c thay th b ng 2 mol Cl−
)
MxOy → Mx(SO4)y (c 1 mol O-2
ư c thay th b ng 1 mol SO4
2−
)
* Chú ý: Các i u này ch úng khi kim lo i không thay i hóa tr .
Bài toán 6: Bài toán ph n ng este hóa:
RCOOH + HO – R’
↔ RCOOR’
+ H2O

26
26
- meste < m : ∆m tăng = m - meste
- meste > m : ∆m gi m = meste – m
Bài toán 7: Bài toán ph n ng trung hòa: - OHaxit, phenol + ki m
- OH(axit, phenol) + NaOH → - ONa + H2O
(c 1 mol axit (phenol) → mu i: ∆m↑ = 23 – 1 = 22)
3. ánh giá phương pháp tăng gi m kh i lư ng
- Phương pháp tăng gi m kh i lư ng cho phép gi i nhanh ư c nhi u bài toán khi bi t quan
h v kh i lư ng và t l m i c a các ch t trư c và sau ph n ng.
- c bi t, khi chưa bi t rõ ph n ng x y ra là hoàn toàn hay không hoàn toàn thì vi c s
d ng phương pháp này càng giúp ơn gi n hóa bài toán hơn.
- Các bài toán gi i b ng phương pháp tăng gi m kh i lư ng u có th gi i ư c theo
phương pháp b o toàn kh i lư ng, vì v y có th nói phương pháp tăng gi m kh i lư ng và b o
toàn kh i lư ng là 2 anh em sinh ôi. Tuy nhiên, tùy t ng bài t p mà phương pháp này hay
phương pháp kia s là ưu vi t hơn.
- Phương pháp tăng gi m kh i lư ng thư ng ư c s d ng trong các bài toán h n h p nhi u
ch t.
4. Các bư c gi i.
- Xác nh úng m t quan h t l m i gi a ch t c n tìm và ch t ã bi t (nh v n d ng
LBTNL).
- L p sơ chuy n hoá c a 2 ch t này.
- Xem xét s tăng ho c gi m c a ∆M và ∆m theo phương trình ph n ng và theo d ki n bài
toán
- L p phương trình toán h c gi i.
II. THÍ D MINH H A
Ví d 1: Khi oxi hoá hoàn toàn 2,2 gam m t an ehit ơn ch c thu ư c 3 gam axit tương ng.
Công th c an ehit là
A. HCHO. B. C2H3CHO. C. C2H5CHO. D. CH3CHO.
Gi i:
RCHO →[O]
RCOOH
x mol x mol
∆m tăng= 16x = 3 – 2,2 ⇒ x = 0,05
mu i mu i
mu i mu i

27
27
Man ehit = (R+29) = ⇒⇒=⇒= CHOCH15R44
0,05
2,2
3 áp án D
Ví d 2 : Oxi hoá m gam X g m CH3CHO, C2H3CHO, C2H5CHO b ng oxi có xúc tác, s n ph m
thu ư c sau ph n ng g m 3 axit có kh i lư ng (m + 3,2) gam. Cho m gam X tác d ng v i
lư ng dư dung d ch AgNO3/NH3 thì thu ư c x gam k t t a. Giá tr c a x là
Gi i
2 →+
0
txt,
2OCHOR 2 COOOHR
⇒ Kh i lư ng tăng 3,2 gam là kh i lư ng c a oxi ã tham gia ph n ng
⇒ nx = 2 2On = 2 x 0,2(mol)
32
3,2
=
Vì các an ehit là ơn ch c (không có HCHO) ⇒ nAg= 2nx= 2.0,2 = 0,4 (mol)
⇒mAg = x = 0,4.108 = 43,2 gam ⇒ áp án D
Ví d 3 : Cho 3,74 gam h n h p 4 axit, ơn ch c tác d ng v i dung d ch Na2CO3 thu ư c V lít khí
CO2 ( ktc) và dung d ch mu i. Cô c n dung d ch thì thu ư c 5,06 gam mu i. Giá tr c a V lít là:
A. 0,224 B. 0,448. C. 1,344. D. 0,672
Gi i:
OHCOCOONaR2NaCOCOOHR 223 +↑+→+
a mol a mol 0,5a mol
∆ m tăng = (23 - 1)a = 5,06 – 3,74 ⇒ a = 0,06 mol
⇒ 2COV = 0,06. 0,5. 22,4 = 0,672 lít ⇒ áp án D
Ví d 4: Cho 2,02 gam h n h p hai ancol ơn ch c, ng ng k ti p tác d ng v a v i Na
ư c 3,12 gam mu i khan. Công th c phân t c a hai ancol là :
A. CH3OH, C2H5OH. B. C2H5OH, C3H7OH.
C. C3H7OH, C4H9OH. D. C4H9OH, C5H11OH.
Gi i:
2
1
ROH Na RONa H
2
+ → + ↑
a mol a mol
∆ mtăng = 22a = 3,12 – 2,02 ⇒ a = 0,05 mol
M 2 rư u = M R +17 = <⇒= 154,40
05.0
02,2
M R = 23,4 < 29
⇒ 2 rư u là: CH3OH và C2H5OH ⇒ áp án A

28
28
Ví d 5: Trung hoà 5,48 gam h n h p X g m axit axetic, phenol và axit benzoic c n dùng 600ml
dung d ch NaOH 0,10M. Cô c n dung d ch sau ph n ng thu ư c h n h p ch t r n khan có kh i
lư ng là:
Gi i:
nNaOH = 0,06mol
H n h p X + NaOH → Mu i + H2, trong nguyên t H trong nhóm – OH ho c – COOH ư c
thay th b i nguyên t Na
tăng kh i lư ng = 22. 0,06 = 1,32 gam
⇒ Kh i lư ng mu i = 5,48 + 1,32 = 6,80gam ⇒ áp án D
Ví d 6 : t cháy hoàn toàn m gam h n h p các este no, ơn nh c, m ch h . D n toàn b s n
ph m cháy vào bình ng dung d ch Ba(OH)2 dư th y kh i lư ng bình tăng 1,55 gam. Kh i
lư ng k t t a thu ư c là:
A. 2,5 gam. B. 4,925 gam. C. 6,94 gam. D. 3.52 gam.
Gi i:
OHnCOnOOHC 22
t
22n2n
0
+→+
a mol n a n a
OHBaCOBa(OH)CO 2322 +↓→+
n a n a
=∆ bìnhm 2COm + OH2
m = 0,025an1,55an18an44 =⇒=+
⇒mk t t a = 0,025.197 = 4,925 gam ⇒ áp án B
Ví d 7: Cho m gam h n h p b t Zn và Fe vào lư ng dư dung d ch CuSO4. Sau khi k t thúc ph n
ng l c b ph n dung d ch thu ư c m gam b t r n. Thành ph n % theo kh i lư ng c a Zn trong
h n h p ban u là:
A. 90,28% B. 85,30% C. 82,20% D. 12,67%
Gi i:
Zn + CuSO4 → ZnSO4 +Cu (1)
x → x
⇒∆mgi m = (65 - 64)x = x
Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu (2)
y → y
⇒ ∆m tăng = (64 - 56)y = 8y

29
29
Vì kh i lư ng h n h p r n trư c và sau ph n ng i ⇒∆mgi m = ∆mtăng ⇒ x = 8y
⇒%Zn = ⇒=
+
90,28%100%x
56y65x
65x
áp án A
Ví d 8: Cho 4,48 lít CO ( ktc) tác d ng v i FeO nhi t cao m t th i gian, sau ph n ng thu
ư c ch t r n X có kh i lư ng bé hơn 1,6gam so v i kh i lư ng FeO ban u. Kh i lư ng Fe thu
ư c và % th tích CO2 trong h n h p khí sau ph n ng l n lư t là:
A. 5,6gam; 40% B. 2,8gam; 25%
C. 5,6gam; 50% C. 11,2gam; 60%
Gi i:
FeO + CO 2
t
COFe
0
+→
mgi m = mO(oxit ã ph n ng )= 0,1(mol)
16
1,6
=
⇒ Fen = 2COn = 0,1 (mol) ⇒ mFe = 0,1.56 = 5,6gam (*)
Theo b o toàn nguyên t : nh n h p khí sau ph n ng = nCO(ban u) = 0,2 (mol)
⇒% th tích khí CO2 = 50%(**)x100%
0,2
0,1
=
T (*) và (**)⇒ áp án C
Ví d 9 : Ti n hành 2 thí nghi m :
- TN 1 : Cho m gam b t Fe dư vào V1 (lít) dung d ch Cu(NO3)2 1M.
- TN2 : Cho m gam b t Fe dư vào V2 (lít) dung d ch AgNO3 0,1M.
Sau khi các phim ng x y ra hoàn toàn, kh i lư ng ch t r n thu ư c 2 thí nghi m u b ng
nhau. Giá tr c a Vl so v i V2 là
A. V1 = V2 B. Vl = l0V2 C. Vl = 5V2 D. Vl = 2V2
Gi i:
Fe + Cu2+
→ Fe2+
+ Cu
V1 mol V1 mol
∆m tăng = 64V1 – 56V1 = 8V1 gam
Fe + 2Ag+
→ Fe2+
+ 2Ag
0,05V2 mol 0,1V2 mol
∆mtăng = 108.0,1V2 – 56.0,05V2 = 8V2 gam
Theo mr n (TN1) = mr n(TN2) ⇒ 8V1= 8V2 V1 = V2 ⇒ áp án A

30
30
Ví d 10 : Nung 1 h n h p r n g m a mol FeCO3 và b mol FeS2 trong bình kín ch a không khí
dư. Sau khi các ph n ng x y ra hoàn toàn, ưa bình v nhi t ban u thu ư c ch t r n duy
nh t là Fe2O3 và h n h p khí. Bi t áp su t khí trong bình trư c và sau ph n ng b ng nhau và sau
các ph n ng lưu huỳnh m c oxi hoá +4, th tích các ch t r n là không áng k . M i liên h
gi a a và b là
A. a = 0,5b. B. a = b. C. a = 4b.
D. a = 2b.
Gi i:
2FeCO3+ 32
t
2 OFeO
2
1 0
→ +2CO2
a
4
a
a
Ph n ng làm tăng 1 lư ng khí là (a -
4
a
)= mol
4
3a
2FeS2 + 232
t
2 4SOOFeO
2
11 0
+→
b
4
11b
2b
Ph n ng làm gi m m t lư ng khí là: mol
4
3b
2b
4
11b
=





−
Vì ptrư c = psau ⇒ ⇒=⇒= ba
4
3b
4
3a
áp án B
Ví d 11: Cho 5,90 gam amin ơn ch c X tác d ng v a v i dung d ch HCl sau khi ph n ng
x y ra hoàn toàn thu ư c dung d ch Y. Làm bay hơi dung d ch Y ư c 9,55 gam mu i khan. S
công th c c u t o ng v i công th c phân t c a X là:
A. 5. B. 4. C. 2. D. 3.
Gi i:
RNH2 + HCl → RNH3Cl
x mol x mol x mol
∆m tăng = 36,5x = 9,55 – 5,9 ⇒ x = 0,1
⇒ Mamin = MR +16 =
1,0
9,5
=59 ⇒ MR = 43 ⇒ X: C3H7NH2
CH3 – CH2 – CH2 – NH2 ; (CH3)2CHNH2; CH3NHCH3CH2; (CH3)3N ⇒ áp án B

31
31
Ví d 12: Trong phân t amino axit X có 1 nhóm amino và 1 nhóm cacboxyl. Cho 15,0 gam X
tác d ng v a v i dung d ch NaOH. Cô c n dung d ch sau ph n ng thu ư c 19,4 gam mu i
khan. Công th c c a X là
A. H2NC3H6COOH. B. H2NCH2COOH.
C. H2NC2H4COOH. D. H2NC4H8COOH.
Gi i:
H2N–R–COOH + NaOH → H2N–R–COONa + H2O
x mol x mol
∆mtăng = 22x = 19,4 – 15,0 ⇒ x = 0,2 mol
⇒ Mx = MR +61 = 75 ⇒ MR = 14 ⇒ X: H2NCH2COOH ⇒ áp án B
Ví d 13: t cháy hoàn toàn 4,40 gam ch t h u cơ X ơn ch c thu ư c s n ph m cháy g m
4,48 lít CO2 ( ktc) và 3,60 gam H2O. N u cho 4,40 gam X tác d ng v i dung d ch NaOH v a
n khi ph n ng hoàn toàn ư c 4,80 gam mu i c a axit h u cơ Y và ch t h u cơ Z. Tên c a X là
A. etyl propionat. B. metyl propionat
C. isopropyl axetat. D. etyl axetat.
Gi i :
2COn = OH2
n = 0,2mol ⇒ X là este no ơn
CnH2nO2 + ( )
2
13n −
O2 →
0
t
nCO2 + nH2O
mol
n
0,2
0,2 mol
mX = (14n + 32)
n
0,2
= 4,4 ⇒ n = 4 ⇒ X: C4H8O2 và nX =
4
0,2
= 0,05 mol
RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH
0,05 mol 0,05 mol
mX < mmu i ⇒ ∆mtăng = (23-R’) 0,05 = 4,8 – 4,4 = 0,4 ⇒ R’= 15
Công th c c u t o c a X là: C2H5OHCOOCH3 ⇒ áp án B
Ví d 14: H n h p X g m HCOOH và CH3COOH (t l mol 1:1). L y 5,30 gam h n h p X tác
d ng v i 5,75 gam C2H5OH (xúc tác H2SO4 c) thu ư c m gam este (hi u su t c a các ph n
ng este hoá u b ng 80%). Giá tr c a m là:
A. 10,12 gam. B. 6,48 gam.
C. 16,20 gam. D. 8,10 gam.

32
32
Gi i:
x mol x mol x mol
53
2x
60x46x
MX =
+
=
nX = 5,3 : 53 = 0,1 mol < OHHC 52
n = 0,125 mol ⇒ kh i lư ng este tính theo s mol c a axit
∆ mtăng = (29-1)x = m - 5,3 ⇒ m = 8,1 gam
Kh i lư ng este th c t thu ư c là 6,48gam
100%
8,1.80%
=
⇒ áp án B
Ví d 15: D n t t h n h p khí CO và H2 qua ng s ng 55,4 gam h n h p b t CuO, MgO,
ZnO, Fe3O4 un nóng. Sau khi ph n ng x y ra hoàn toàn thu ư c 10,08 lít ( ktc) h n h p khí
và hơi ch ch a CO2 và H2O, trong ng s còn l i m t lư ng ch t r n có kh i lư ng là
A. 48,2 gam. B. 36,5 gam. C. 27,9 gam D. 40,2 gam
Gi i:
B n ch t c a các ph n ng CO, H2 + [O] → CO2 , H2O
⇒ ΣnO = 2COn + OH2
n = nCO + 2Hn = 0,45mol
⇒ mr n = moxit – mO = 55,4 – 0,45.16 = 48,2 gam ⇒ áp án A
Ví d 16: Nung 47,40 gam kali pemanganat m t th i gian th y còn l i 44,04 gam ch t r n. %
kh i lư ng kali pemanganat ã b nhi t phân là
A. 50%. B. 70%. C. 80%. D. 65%.
Gi i:
2KMnO4 →
0
t
K2MnO4 + MnO2 + O2 ↑
gi m kh i lư ng c a ch t r n = 2Om = 47,4 – 44,04 = 3,36gam
⇒ 2On = 3,36: 32 = 0,105 mol ⇒ 4KMnOm tham gia = 0,105.2 = 0,21 mol
⇒ % 4KMnOm ph n ng =
4,47
158.21,0
.100%= 70% ⇒ áp án B
Ví d 17 : Nhi t phân a gam Zn(NO3)2 sau 1 th i gian d ng l i làm ngu i và em cân th y kh i
lư ng gi m i 2,700 gam (hi u su t ph n ng là 60%). Giá tr a là
A. 4,725 gam. B. 2,835 gam. C. 7,785 gam. D. 7.875 gam.

33
33
Gi i:
Zn(NO)2 →
0
t
ZnO + 2NO2 +
2
1
O2 ↑
xmol 2xmol 0,5xmol
m r n gi m = 2NOm + 2Om = 92x + 16x = 2,7 ⇒ x = 0,025mol
H = 7,875gama60%.100%
a
189x
=⇒= ⇒ áp án C
Ví d 18 : Cho 3,06 gam h n h p K2CO3 và MgCO3 tác d ng v i dung d ch HCl thu ư c V lít
khí ( ktc) và dung d ch X. Cô c n dung d ch X ư c 3,39 gam mu i khan. Giá tr V (lít) là:
A. 0,224 B. 0,448 C. 0,336 D. 0,672.
Gi i:
∆mtăng = 11 2COn = 3,39 – 3,06 ⇒ 2COn = 0,03 mol ⇒ 2COV = 0,672 lít
⇒ áp án D
Ví d 19 : Hoà tan hoàn toàn 2,81 gam h n h p g m Fe2O3, MgO, ZnO trong 500ml dung d ch
H2SO4 0,1M v a . Sau ph n ng h n h p mu i sunfat khan thu ư c khi cô c n dung d ch có
kh i lư ng là
Gi i:
O2-
(trong oxit)
-2
4SO
⇒ Kh i lư ng tăng: 0,05 (96 -16) = 4,0 gam
⇒ mmu i = moxit + ∆ mmu i = 2,81 + 4 = 6,81 gam
⇒ áp án D
III. BÀI T P T LUY N
Câu 1: D n 130 cm3
h n h p X g m 2 hi rocacbon m ch h qua dung d ch Br2 dư khí thoát ra
kh i bình có th tích là 100cm3
, bi t dx/He = 5,5 và ph n ng x y ra hoàn toàn. Hai hi rocacbon
c n tìm là
A. metan, propen. B. metan, axetilen.
C. etan, propen. D. metan, xiclopropan.
Câu 2 : un nóng 1,77 gam X v i 1 lư ng v a 1,68 gam KOH ư c 2,49 gam mu i c a axit
h u cơ Y và 1 ancol Z v i s mol Z g p 2 l n s mol Y (bi t ph n ng x y ra hoàn toàn). X là
A. CH2(COOCH3)2 B. (COOCH3)2
C. HCOOC2H5 D. C2H4(COOCH3)2

34
34
Câu 3: Trung hoà 5,48 gam h n h p axit axetic, phenol và axit benzoic c n dùng 600ml dung
d ch NaOH 0,1M. Cô c n dung d ch sau ph n ng ư c h n h p ch t r n khan có kh i lư ng là
Câu 4: Cho 5,76 gam axit h u cơ X ơn ch c m ch h tác d ng h t v i CaCO3 ư c 7,28 gam
mu i c a axit h u cơ. Công th c c u t o thu g n c a X là:
A. CH2=CH-COOH B. CH3COOH
C. CH ≡C-COOH D. CH3-CH2-COOH
Câu 5: Hoà tan hoàn toàn 2,1 gam mu i cacbonat c a kim lo i hoá tr II trong dung d ch H2SO4
loãng ư c 3 gam ch t r n khan. Công th c mu i cacbonat c a kim lo i hoá tri II là:
A. CaCO3 B. Na2CO3 C. FeCO3 D. MgCO3
Câu 6: Cho ancol X tác d ng v i Na dư th y s mol khi bay ra b ng s mol X ph n ng. M t
khác, X tác d ng v i lư ng dư CuO nung nóng n ph n ng hoàn toàn th y lư ng r n gi m 1,2
gam và ư c 2,7 gam ch t h u cơ a ch c Y. Công th c c u t o thu g n c a Y là:
A. OHC-CH2-CH2-CHO B. OHC-CH2-CHO
C. CH3-CO-CO-CH3 D. OHC-CO-CH3
Câu 7: Cho 26,80 gam h n h p KHCO3 và NaHCO3 tác d ng h t v i dung d ch HCl dư ư c
6,72 lít khí ( ktc). Sau ph n ng cô c n ư c a gam mu i khan. Giá tr c a a gam là:
A. 34,45. B. 20,15. C. 19,15. D. 19,45.
Câu 8: D n V lít ( ktc) h n h p g m CO và H2 qua ng s nung nóng ch a h n h p FeO, Al2O3
(các ph n ng x y ra hoàn toàn) ư c h n h p khí và hơi n ng hơn h n h p khí ban u 2 gam.
Giá tr c a V lít là
A. 2,80. B. 5,60. C. 0,28. D. 0,56
Câu 9: Nung h n h p r n g m FeCO3 và FeS2 (t l mol 1 : 1) trong 1 bình kín ch a không khí
dư v i áp su t là p1 atm. Sau khi các ph n ng x y ra hoàn toàn ưa bình v nhi t ban u thu
ư c ch t r n duy nh t là Fe2O3 và áp su t khí trong bình lúc này là p2 atm (th tích các ch t r n
không áng k và sau các ph n ng lưu huỳnh m c oxi hoá + 4). M i liên h gi a pl và p2 là:
A. pl = p2 B. pl = 2p2 C. 2pl = p2 D. pl = 3p2
Câu 10: D n khí CO i qua ng s nung nóng ch a 0,02 mol h n h p X g m FeO và Fe2O3
ph n ng x y ra hoàn toàn thu ư c 1,96 gam ch t r n Y, khí i ra kh i ng s h p th hoàn toàn
vào dung d ch Ca(OH)2 dư thì th y kh i lư ng bình tăng 2,20 gam. H n h p X có:
A. 50%FeO và 50% Fe2O3 B. 13,04%FeO và 86,96% Fe2O3
C. 20%FeO và 80% Fe2O3 D. 82%FeO và 18%Fe2O3

35
35
Câu 11: Hoà tan h t 1,625 gam kim lo i M vào dung d ch Ca(OH)2 th y kh i lư ng dung d ch
sau ph n ng tăng 1,575 gam. M là
A. Al. B. Be. C. Zn. D. Cr.
Câu 12: D n V lít khí CO2 ( ktc) h p th hoàn toàn vào 750ml dung d ch Ba(OH)2 0,1M, sau
ph n ng kh i lư ng dung d ch gi m 5,45 gam và ư c h n h p 2 mu i. Giá tr V lít là
A. l,68. B. 2,24. C. 1,12. D. 3,36.
Câu 13: Cho 1,825 gam amin X tác d ng v a v i dung d ch HCl, sau khi ph n ng x y ra
hoàn toàn thu ư c dung d ch Y. Làm bay hơi dung d ch Y ư c 2,7375 gam mu i RNH3Cl. X có
t ng s ng phân c u t o amin b c 1 là:
A. 4. B. 6. C. 7. D. 8.
Câu 14: Cho a gam h n h p g m metanol và propan-2-ol qua bình ng CuO dư, nung nóng.
Sau khi ph n ng x y ra hoàn toàn ưa h n h p khí và hơi có kh i lư ng là (a + 0,56) gam. Kh i
lư ng CuO tham gia ph n ng là
A. 0,56 gam. B. 2,80 gam C. 0,28 gam. D. 5,60 gam.
Câu 15: Cho a gam h n h p các ankanol qua bình ng CuO dư, nung nóng. Sau khi ph n ng
x y ra hoàn toàn ư c h n h p khí và hơi có kh i lư ng là (a + 1,20) gam và có t kh i hơi i
v i H2 là 15. Giá tr c a a gam là
Câu 16: Cho amino axit X tác d ng v a v i Na th y s mol khí t o ra b ng s mol X ã ph n
ng. L y a gam X tác d ng v i dung d ch HCl dư ư c (a + 0,9125) gam Y. un toàn b lư ng
Y thu ư c v i 200ml dung d ch NaOH thu ư c dung d ch Z. Bi t X làm quỳ tím ho . N ng
mol c a dung d ch NaOH ã ph n ng là
A. 0,2500M. B. 0,1250M. C. 0,3750M. D. 0,4750M.
ng. L y a gam X tác d ng v i dung d ch HCl dư ư c (a + 0,9125) gam Y. em toàn b lư ng
Y tác d ng v a v i dung d ch NaOH un nóng ư c dung d ch Z. Cô c n Z ư c 5,8875 gam
mu i khan. Bi t X làm quỳ tím hoá . Giá tr a gam là
A. 3,325. B. 6,325. C. 3,875. D. 5,875.
Y tác d ng v a v i dung d ch NaOH un nóng ư c dung d ch Z. Cô c n Z ư c 5,8875 gam
mu i khan. Bi t X làm quỳ tím hoá . Công th c c u t o c a X là
A.HOOC-CH(NH2)-COOH
B. HOOC-CH2CH(NH2)CH2-COOH

36
36
C. HOOC-CH2CH2CH2NH2
D. HOOC-CH2CH(NH2)-COOH
Câu 19: Cho amino axit x tác d ng v a v i Na th y s mol khí t o ra b ng s mol X ã ph n
Y tác d ng v a v i dung d ch NaOH un nóng ư c dung d ch Z. Cô c n Z ư c 1 lư ng
mu i khan. Bi t X làm quỳ tím hoá . Kh i lư ng mu i khan thu ư c so v i kh i lư ng c a Y
s
A. tăng 1,65 gam. B. gi m 1,65 gam.
C. tăng 1,10 gam. D. gi m 1,10 gam.
Câu 20: t cháy hoàn toàn 3,72 gam h p ch t h u cơ X (bi t 2X/Hd < 70), d n toàn b s n ph m
cháy thu ư c qua bình ng dung d ch Ba(OH)2 dư th y t o ra 41,37 gam k t t a ng th i kh i
lư ng dung d ch gi m 29,97 gam. Bi t s mol NaOH c n dùng ph n ng h t v i X b ng s
mol khí hi ro sinh ra khi cho X tác d ng v i Na dư. Công th c c u t o thu g n c a X là:
A. CH3-C6H4(OH)2 B. C6H7COOH.
C. C5H6(COOH)2 D. HO-C6H4-CH2OH.
Câu 21: Th tích oxi ã ph n ng là bao nhiêu n u chuy n 1 th tích oxi thành ozon th y th tích
gi m i 7,0 cm3
(th tích các khí o cùng i u ki n)
A. 21,0 dm3
B. 7,0 cm3
C. 21,0 cm3
D. 4,7 cm3
Câu 22: Trong 1 bình kín dung tích không i ch a 0,2 mo1 CO và 1 lư ng h n h p X g m
Fe3O4 và FeCO3 (t l mol 1 : l). Nung bình nhi t cao các ph n ng x y ra hoàn toàn và
ưa bình v nhi t ban u (th tích các ch t r n không áng k ) th y áp su t trong bình tăng 2
l n so v i ban u. T ng s mol c a Fe3O4 và FeCO3 là:
A 0,4 B. 0,3. C. 0,2. D. 0,1.
Câu 23: t cháy hoàn toàn 16,8 gam mu i sunfua c a kim lo i hoá tri II không i thu ư c
ch t r n X v khí B. Hoà tan h t X b ng 1 lư ng v a dung d ch H2SO4 35% ư c dung d ch
mu i có n ng 44,44%. L y dung d ch mu i này làm l nh xu ng nhi t th p th y tách ra 25
gam tinh th ng m nư c Y và dung d ch bão hoà có n ng 31,58%. Y có công th c là
A. CuSO4.3H2O. B. MgSO4.2H2O.
C. CuSO4.5H2O. D. CuSO4.2H2O.
Câu 24: Thu phân hoàn toàn 1,76 gam X ơn ch c b ng 1 lư ng v a dung d ch NaOH un
nóng ư c 1,64 gam mu i Y và m gam ancol Z. L y m gam Z tác d ng v i lư ng dư CuO nung
nóng n ph n ng hoàn toàn th y lư ng ch t r n gi m 0,32 gam. Tên g i c a X là
A. etyl fomat. B. etyl propionat.
C. etyl axetat. D. metyl axetat.

37
37
Câu 25: Cho h n h p X g m 2 axit ng ng k ti p nhau tác d ng v i Na dư th y s mol H2
bay ra b ng
2
1
mol X. un 20,75 gam X v i 1 lư ng dư C2H5OH (xúc tác H2SO4 c) ư c
18,75 gam h n h p este (hi u su t c a các ph n ng este hoá u b ng 60%). % theo kh i lư ng
các ch t có trong h n h p X là:
A. 27,71% HCOOH và 72,29% CH3COOH.
B. 27,71 % CH3COOH và 72,29% C2H5COOH.
C. 40% C2H5COOH và 60% C3H7COOH.
D. 50% HCOOH và 50% CH3COOH.
Câu 26: Hoà tan 5,4 gam Al vào 0.5 lít dung d ch X g m AgNO3 và Cu(NO3)2 ư c 42 gam r n
Y không tác d ng v i dung d ch H2SO4 loãng và dung d ch Z. L y toàn b dung d ch Z cho tác
d ng v i dung d ch NaOH dư thì ư c 14,7 gam k t t a (cho ph n ng x y ra hoàn toàn). N ng
m i c a AgNO3 và Cu(NO3)2 trong dung d ch X l n lư t là:
A. 0,6M và 0,3M. B. 0,6M và 0,6M.
C. 0,3M và 0,6M. D. 0,3M và 0,3M.
Câu 27: Nhúng m gam kim lo i M hoá tr II vào dung d ch CuSO4 sau 1 th i gian l y thanh kim
lo i th y kh i lư ng gi m 0,075%. M t khác, khi nhúng m gam thanh kim lo i trên vào dung d ch
Pb(NO3)2 sau 1 th i gian l y thanh kim lo i th y kh i lư ng thanh kim lo i tăng 10,65% (bi t s
mol c a CuSO4 và Pb(NO3)2 tham gia 2 trư ng h p là như nhau). M là
A. Mg. B. Zn. C. Mn. D. Ag.
Câu 28: Nhúng 1 thanh Al và 1 thanh Fe vào dung d ch Cu(NO3)2 sau 1 th i gian l y 2 thanh kim
lo i ra th y dung d ch còn l i ch a Al(NO3)3 và Fe(NO3)2 v i t l mol 3 : 2 và kh i lư ng dung
d ch gi m 2,23 gam (các ph n ng x y ra hoàn toàn). Kh i lư ng Cu bám vào thanh Al và Fe
là:
Câu 29 : Cho 32,50 gam Zn vào 1 dung d ch ch a 5,64 gam Cu(NO3)2 và 3,40 gam AgNO3 (các
ph n ng x y ra hoàn toàn và t t c kim lo i thoát ra u bám vào thanh kim lo i). Kh i lư ng
sau cùng c a thanh kim lo i là
Câu 30: i n phân l00ml dung d ch M(NO3)n. V i i n c c trơ cho n khi b m t catot xu t
hi n b t khí thì ngưng i n phân. Ph i dùng 25ml dung d ch KOH 2M trung hoà dung d ch sau
khi i n phân. M t khác, n u ngâm 20 gam Mg vào 100ml dung d ch M(NO3)n. Sau m t th i gian

38
38
l y thanh Mg ra, s y khô và cân l i th y kh i lư ng tăng thêm 24% so v i lư ng ban u. Bi t
các ph n ng x y ra hoàn toàn. Công th c hoá h c c a M(NO3)n là
A. Cu(NO3)2 B. Ni(NO3)2 C. Pb(NO3)2 D. AgNO3
Câu 31: Nung 46,7 gam h n h p Na2CO3 và NaNO3 n kh i lư ng không i thu ư c 41,9
gam ch t r n. Kh i lư ng Na2CO3 trong h n h p u là
Câu 32: Nung 104,1 gam h n h p K2CO3 và NaHCO3 cho n khi kh i lư ng không i thu
ư c 88,6 gam ch t r n % kh i lư ng c a các ch t trong h n h p u là
A. 20% và 80%. B. 45,5% và 54,5%.
C. 40,35% và 59,65%. D. 35% và 65%.
Câu 33: D n khí CO qua ng s ch a 7,6 gam h n h p g m FeO và CuO nung nóng, sau 1 th i
gian ư c h n h p khí X và 6,8 gam r n Y. Cho h n h p khí X h p th hoàn toàn vào dung d ch
Ca(OH)2 dư th y có k t t a. Kh i lư ng k t t a
A. 5 gam. B. 10 gam. C. 15 gam. D. 20 gam.
Câu 34: t cháy hoàn toàn m gam hai kim lo i Mg, Fe trong không khí, thu ư c (m + 0,8) gam
hai oxit. hoàn tan h t lư ng oxit trên thì kh i lư ng dung d ch H2SO4 20% t i thi u ph i dùng
là
A. 32,6 gam. B. 32 gam. C. 28,5 gam. D. 24,5 gam.
Câu 35: L y 2,98 gam h n h p X g m Zn và Fe cho vào 200ml dung d ch HCl 1M, sau khi ph n
ng hoàn toàn ta cô c n (trong i u ki n không có oxi) thì ư c 6,53 gam ch t r n. Th tích khí
H2 bay ra ( ktc) là
Câu 36: em nung nóng m gam Cu(NO3)2 m t th i gian r i d ng l i, làm ngu i và em cân th y
kh i lư ng gi m 0,54 gam so v i ban u. Kh i lư ng mu i Cu(NO3)2 ã b nhi t phân là
Câu 37: trung hoà 7,4 gam h n h p 2 axit h u cơ ơn ch c c n 200ml dung d ch NaOH
0,5M. Kh i lư ng mu i thu ư c khi cô c n dung d ch là
Câu 38: Cho 5,615 gam h n h p g m ZnO, Fe2O3, MgO tác d ng v a v i 100ml dung d ch
H2SO4 1M thì kh i lư ng mu i sunfat thu ư c là

39
39
Câu 39: t cháy hoàn toàn 33,4 gam h n h p X g m Al, Fe, Cu ngoài không khí thu ư c 41,4
gam h n h p Y g m ba oxit. Th tích t i thi u dung d ch H2SO4 20% (D =1,14 g/ml) c n dùng
hoà tan h t h n h p Y là:
A. 215ml. B. 8,6ml. C. 245ml. D. 430ml.
Câu 40: X là m t α-aminoaxit ch ch a 1 nhóm -NH2 và 1 nhóm -COOH. Cho 0,445 gam X
ph n ng v a v i NaOH t o ra 0,555 gam mu i. Công th c c u t o c a X có th là
A. H2N-CH2-COOH. B. CH3-CH(NH2)-COOH.
C. H2N-CH2-CH2-COOH. D. H2N-CH=CH-COOH.
Câu 41: Cho h n h p X g m NaCl và NaBr tác d ng v i dung d ch AgNO3 dư thì lư ng k t t a
thu ư c sau ph n ng b ng kh i lư ng AgNO3 ã tham gia ph n ng. Thành ph n % kh i lư ng
NaCl trong X là
A. 27,88%. B. 13,44%. C. 15,20%. D. 24,50%.
Câu 42: Cho 1,52 gam h n h p hai ancol ơn ch c là ng ng k ti p nhau tác d g v i Na v a
, sau ph n ng thu ư c 2,18 gam ch t r n. Công th c phân t c a hai ancol và th tích khí thu
ư c sau ph n ng ktc l n lư t là:
A. CH3OH; C2H5OH và 0,336 lít. B. C2H5OH; C3H7OH và 0,336 lít
C. C3H5OH; C4H7OH và 0,168 lít. D. C2H5OH; C3H7OH và 0,672 lít.
Câu 43: H n h p X có kh i lư ng 25,1 gam g m ba ch t là axit axetic, axit acrylic và phenol.
Lư ng h n h p X trên ư c trung hoà v a b ng 100ml dung d ch NaOH 3,5M. Tính kh i
lư ng ba mu i thu ư c sau ph n ng trung hoà là
Câu 44: Ngâm m t inh s t s ch trong 200ml dung d ch CuSO4 n khi dung d ch h t màu xanh,
l y inh s t ra kh i dung d ch, r a s ch, s y khô, cân th y inh s t tăng 0,8 gam. N ng m i
c a dung d ch CuSO4 là
A. 0,5M. B. 5M. C. 0,05M. D. 0,1M
Câu 45: Nung l00 gam h n h p g m Na2CO3 và NaHCO3 cho n khi kh i lư ng h n h p không
i ư c 69 gam ch t r n. Xác nh ph n trăm kh i lư ng c a m i ch t trong h n h p l n lư t là:
A. 16% và 84%. B. 84% và 16%.
C. 26% và 74%. D. 74% và 26%.
Câu 46: L y 2,98 gam h n h p X g m Zn và Fe cho vào 200ml dung d ch HCl 1M, sau khi ph n
ng hoàn toàn ta cô c n (trong i u ki n không có oxi) thì ư c 6,53 gam ch t r n. Th tích khí
H2 bay ra ( ktc) là

40
40
Câu 47: Cho m t anken X tác d ng h t v i H2O (H+
, t0
) ư c ch t h u cơ Y, ng th i kh i
lư ng bình ng nư c ban u tăng 4,2 gam. Cũng cho m t lư ng X như trên tác d ng v i HBr
v a , thu ư c ch t Z, th y kh i lư ng Y, Z thu ư c khác nhau 9,45 gam (gi s các ph n ng
x y ra hoàn toàn). Công th c phân t c a X là:
A. C2H4 B. C3H6 C. C4H8 D. C5H10
ÁP ÁN
1A 2B 3D 4A 5D 6B 7C 8A 9A 10B
11C 12B 13A 14B 15B 16C 17A 18D 19A 20D
21C 22A 23C 24C 25A 26B 27B 28A 29B 30D
31A 32C 33A 34D 35B 36D 37A 38B 39A 40B
41A 42B 43A 44A 45A 46B 47A
Ph−¬ng ph¸p 4
Ph−¬ng ph¸p B¶o toµn ®iÖn tÝch
I. CƠ SƠ C A PHƯƠNG PHÁP
1. Cơ s : Nguyên t , phân t , dung d ch luôn luôn trung hòa v i n
- Trong nguyên t : s proton = s electron
- Trong dung d ch:
∑ s mol × i n tích ion dương =  ∑ s mol × i n tích ion âm
2. Áp d ng và m t s chú ý
a, Kh i lư ng dung d ch mu i (trong dung d ch) = ∑ kh i lư ng các ion t o mu i
b, Quá trình áp d ng nh lu t b o toàn i n tích thư ng k t h p:
- Các phương pháp b o toàn khác: B o toàn kh i lư ng, b o toàn nguyên t
- Vi t phương trình hóa h c d ng ion thu g n

41
41
II. CÁC D NG BÀI TOÁN THƯ NG G P
D ng 1: Áp d ng ơn thu n nh lu t b o toàn i n tích
Ví d 1 : M t dung d ch có ch a 4 ion v i thành ph n : 0,01 mol Na+
, 0,02 mol Mg2+
, 0,015 mol
−2
4SO , x mol −
Cl . Giá tr c a x là
A. 0,015. B. 0,035. C. 0,02. D. 0,01.
Gi i:
Áp d ng nh lu t b o toàn i n tích ta có:
0,01.1 + 0,02.2 = 0.015.2 + x.1⇒x = 0,02 ⇒ áp án C
D ng 2: K t h p v i nh lu t b o toàn kh i lư ng
Ví d 2 : Dung d ch A ch a hai cation là Fe2+
: 0,1 mol và Al3+
: 0,2 mol và hai anion là −
Cl : x
mol và −2
4SO : y mol. em cô c n dung d ch A thu ư c 46,9 gam h n h p mu i khan. Giá tr c a
x và y l n lư t là:
A. 0,6 và 0,1 B. 0,3 và 0,2 C. 0,5 và 0,15 D. 0,2 và 0,3
Gi i:
0,01.2 + 0,2.3 = x.1 +y.2 ⇒ x + 2y = 0,8 (*)
Khi cô c n dung d ch kh i lư ng mu i = Σ kh i lư ng các ion t o mu i
0,1.56 + 0,2.27 + x.35,5 + y.96 = 46,9 ⇒ 35,5x + 96y = 35,9 (**)
T (*) và (**)⇒ x = 0,2; y = 0,3 ⇒ áp án D.
Ví d 3 : Chia h n h p X g m hai kim lo i có hoá tr không i thành 2 ph n b ng nhau.
Ph n 1: Hoà tan hoàn toàn b ng dung d ch HCl dư thu ư c 1,792 lít H2 ( ktc).
Ph n 2 : Nung trong không khí dư thu ư c 2,84 gam h n h p r n ch g m các oxit. Kh i lư ng
h n h p X là
Gi i:
Nh n xét: T ng s mol × i n tích ion dương (c a hai kim lo i) trong hai ph n là b ng nhau ⇒
T ng s mol × i n tích ion âm trong hai ph n cũng b ng nhau
O2- −
⇔ 2Cl
M t khác: -
Cl
n = +
H
n = 2 2Hn = 0,08mol
22,4
1,792
=
⇒ nO(trong oxit) = 0,04(mol)
⇒ Trong m t ph n: mkim lo i= moxit – moxi = 2,84 – 0,08.16 = 1,56 gam

42
42
⇒ kh i lư ng h n h p X = 2.1,56 = 3,12gam ⇒ áp án D
D ng 3: K t h p v i b o toàn nguyên t
Ví d 4 : Cho h n h p X g m x mol FeS2 và 0,045 mol Cu2S tác d ng v a v i HNO3 loãng,
un nóng thu ư c dung d ch ch ch a mu i sunfat c a các kim lo i và gi i phóng khí NO duy
ch t. Giá tr c a x là:
A. 0,045 B. 0,09. C. 0,135. D. 0,18.
Gi i:
- Áp d ng b o toàn nguyên t
Fe3+
: x mol; Cu2+
: 0,09 mol; −2
4SO : (x + 0,045) mol
- Áp d ng nh lu t b o toàn i n tích (trong dung d ch ch ch a các mu i sunfat) ta có:
3x + 2.0,09 = 2(x + 0,045) ⇒ x = 0,09⇒ áp án B
Ví d 5 : Dung d ch X có ch a 5 ion: Mg2+
, Ba2+
, Ca2+
, 0,1 mol −
Cl và 0,2 mol −
3NO . Thêm d n
V lít dung d ch K2CO3 1M vào X n khi ư c lư ng k t t a l n nh t thì giá tr V t i thi u c n
dùng là
A. 150ml B. 300ml C. 200ml D. 250ml
Gi i:
Có th quy i các ion Mg2+
, Ba2+
, Ca2+
thành M2+
(xem thêm phương pháp quy i)
M2+
+ −2
3CO ↓→ 3MCO
Khi ph n ng k t thúc, ph n dung d ch ch a K+
, −
Cl và −
3NO
+
K
n = −
Cl
n + -
3NO
n = 0,15 (lít) = 150ml ⇒ áp án A
D ng 4: K t h p v i vi c vi t phương trình d ng ion thu g n
Ví d 6 : Cho tan hoàn toàn 15,6 gam h n h p g m Al và Al2O3 trong 500ml dung d ch NaOH
1M thu ư c 6,72 lít H2 ( ktc) và dung d ch X. Th tích HCl 2M t i thi u c n cho vào X thu
ư c lư ng k t t a l n nh t là
Gi i:
Dung d ch X ch a các ion Na+
; −
2AlO ; −
OH dư (có th ).
Áp d ng nh lu t b o toàn i n tích: −
2AlO
n + −
OH
n = +
Na
n = 0,5
Khi cho HCl vào dung d ch X:
H+
+ −
OH → H2O (1)

43
43
H+
+ −
2AlO + H2O → Al(OH)3↓ (2)
3H+
+ Al(OH)3 → Al3+
+ 3H2O (3)
k t t a là l n nh t ⇒ không x y ra (3) và nH+ = −
2AlO
n + nOH- = 0,5
⇒ VHCl = 25,0
2
5,0
= (lít) ⇒ áp án B
D ng 5: Bài toán t ng h p
Ví d 7: Hoàn toàn 10 gam h n h p X g m Mg và Fe b ng dung d ch HCl 2M. K t thúc thí
nghi m thu ư c dung d ch Y và 5,6 lít H2 ( ktc). k t t a hoàn toàn các cation có trong Y c n
v a 300ml dung d ch NaOH 2M. Th tích dung d ch HCl ã dùng là
A. 0,2 lít. B. 0,24 lít. C. 0,3 lít. D. 0,4 lít
Gi i:
== −+
OHNa
nn nNaOH = 0,6 (mol)
Khi cho NaOH vào dung d ch Y (ch a các ion: Mg2+
; Fe2+
; H+
dư; −
Cl ) các ion dương s tác d ng
v i −
OH t o thành k t t a. Như v y dung d ch thu ư c sau ph n ng ch ch a Na+
và −
Cl
⇒ +− = NaCl
nn = 0,6 ⇒ +
H
n = 0,6 ⇒ VHCl= ⇒= 0,3lít
2
0,6
áp án C
Ví d 8 : hoà tan hoàn toàn 20 gam h n h p X g m Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 c n v a 700ml
dung d ch HCl 1M thu ư c dung d ch X và 3,36 lít H2 ( ktc). Cho NaOH dư vào dung d ch X
r i l y toàn b k t t a thu ư c em nung trong không khí n kh i lư ng không i thì lư ng
ch t r n thu ư c là
A. 8 gam B. 16 gam C. 24 gam D. 32 gam
Gi i:
V i cách gi i thông thư ng, ta vi t 7 phương trình hoá h c, sau ó t n s , thi t l p h phương
trình và gi i
N u áp d ng nh lu t b o toàn i n tích ta có:
Fe + 2HCl → FeCl2 + H2
S mol HCl hoà tan là Fe là: nHCl = 2H2n = 0,3(mol)
S mol HCl hoà tan các oxit = 0,7 – 0,3 = 0,4 mol
Theo nh lu t b o toàn i n tích ta có:
nO
2-
(oxit) = 0,3(mol)
56
0,2.1620
56
mm
n0,2(mol)n
2
1 oxioxit
Fe(trongX)Cl
=
−
=
−
=⇒=−

44
44
Có th coi: 2Fe (trong X) → Fe2O3
⇒ 32 OFen = 0,15mol ⇒ 32 OFem = 24 gam ⇒ áp án C
BÀI T P T LUY N
Câu 1: Dung d ch X có ch a a mol Na+
; b mol Mg2+
; c mol −
Cl và d mol −2
4SO . Bi u th c liên
h gi a a, b, c, d là
A. a + 2b = c + 2d B. a+ 2b = c + d.
C. a + b = c + d D. 2a + b = 2c + d
Câu 2: Có hai dung d ch, m i dung d ch u ch a hai cation và hai anion không trùng nhau trong
các ion sau : K+
: 0,15 mol, Mg2+
: 0,1 mol, NH4
+
: 0,25 mol, H+
: 0,2 mol. −
Cl : 0,1 mol, −2
4SO :
0,075 mol,
−
3NO : 0,25 mol và −2
3CO : 0,15 mol. M t trong hai dung d ch trên ch a:
A. K+
, Mg2+
, −2
4SO và −
Cl B. K+
, NH4
+
, −2
3CO và −
Cl
C. NH4
+
, H+
,
−
3NO và −2
4SO D. Mg2+
, H+
, −2
4SO và −
Cl
Câu 3 : Dung d ch Y ch a Ca2+
0,1 mol, Mg2+
0,3 mol, −
Cl 0,4 mol, −
3HCO y mol. Khi cô c n
dung d ch Y thì lư ng mu i khan thu ư c là
Câu 4 : M t dung d ch ch a 0,02 mol Cu2+
, 0,03 mol K+
, x mol −
Cl và y mol −2
4SO . T ng kh i
lư ng các mu i tan có trong dung d ch là 5,435 gam. Giá tr c a x và y l n lư t là :
A. 0,03 và 0,02. B. 0,05 và 0,01 C. 0,01 và 0,03 D. 0,02 và 0,05
Câu 5 : Hoà tan hoàn toàn h n h p g m 0,12 mol FeS2 và x mol Cu2S vào dung d ch HNO3 v a
, thu ư c dung d ch X ch ch a 2 mu i sunfat c a các kim lo i và gi i phóng khí NO duy
nh t. Giá tr X là
A. 0,03 B. 0,045 C. 0,06. D. 0,09.
Câu 6 : Cho m gam h n h p Cu, Zn, Mg tác d ng hoàn toàn v i dung d ch HNO3 loãng, dư. Cô
c n c n th n dung d ch thu ư c sau ph n ng thu ư c (m + 62) gam mu i khan. Nung h n h p
mu i khan trên n kh i lư ng không i thu ư c ch t r n có kh i lư ng là
A. (m + 4) gam. B. (m + 8) gam. C. (m + 16) gam. D. (m + 32) gam.

45
45
Câu 7 : Cho 24,4 gam h n h p Na2CO3, K2CO3 tác d ng v a v i dung d ch BaCl2 sau ph n
ng thu ư c 39,4 gam k t t a. L c tách k t t a, cô c n dung d ch thì thu dư c bao nhiêu gam
mu i clorua khan
Câu 8 : Tr n dung d ch ch a Ba2+
; −
OH 0,06 mol và Na+
0,02 mol v i dung d ch ch a −
3HCO
0,04 mol; −2
3CO 0,03 mol và Na+
. Kh i lư ng k t t a thu ư c sau khi trên là
A. 3,94 gam. B. 5,91 gam. C. 7,88 gam. D. 1,71 gam
Câu 9 : Hoà tan hoàn toàn 5,94 gam h n h p hai mu i clorua c a 2 kim lo i nhóm IIA vào nư c
ư c 100ml dung d ch X. làm k t t a h t ion −
Cl có trong dung d ch X trên ta cho toàn b
lư ng dung d ch X trên tác d ng v a v i dung d ch AgNO3. K t thúc thí nghi m, thu ư c
dung d ch Y và 17,22 gam k t t a. Kh i lư ng mu i khan thu ư c khi cô c n dung d ch Y là
Câu 10 : Dung d ch X ch a 0,025 mol −2
3CO ; 0,1 mol Na+
; 0,25 mol NH4
+
và 0,3 mol −
Cl .Cho
270ml dung d ch Ba(OH)2 0,2M vào và un nóng nh (gi s H2O bay hơi không áng k ). T ng
kh i lư ng dung d ch X và dung d ch Ba(OH)2 sau quá trình ph n ng gi m i là.
Câu 11 : Tr n 100ml dung d ch AlCl3 1M v i 200ml dung d ch NaOH l,8M n ph n ng hoàn
toàn thì lư ng k t t a thu ư c là
Câu 12 : Dung d ch B ch a ba ion K+
; Na+
; −3
4PO . 1 lít dung d ch B tác d ng v i CaCl2 dư thu
ư c 31 gam k t t a. M t khác, n u cô c n m t lít dung d ch B thu ư c 37,6 gam ch t r n
khan. N ng c a hai ba ion K+
; Na+
; −3
4PO l n lư t là .
A. 0,3M ; 0,3M và 0,6M B. 0,1M ; 0,1M và 0,2M
C. 0,3M ; 0,3M và 0,2M D. 0,3M ; 0,2M và 0,2M
Câu 13 : Cho dung d nh Ba(OH)2 n dư vào 100ml dung d ch X g m các ion : NH4
+
, 2
4SO −
,
−
3NO r i ti n hành un nóng thì thu ư c 23,3 gam k t t a và 6,72 lít ( ktc) m t ch t khí duy
nh t. N ng k t t a (NH4)2SO4 và NH4NO3 trong dung d ch X l n lư t là:
A. 1M và 1M. B. 2M và 2M. C. 1M và 2M. D. 2M và 1M.
Câu 14 : Dung d ch X ch a các ion : Fe3+
, SO4
2−
, NH4
+
, −
Cl . Chia dung d ch X thành hai ph n
b ng nhau :

46
46
- Ph n m t tác d ng v i lư ng dư dung d ch NaOH, un nóng thu ư c 0,672 lít khí ( ktc)
và 1,07 gam k t t a.
- Ph n hai tác d ng v i lư ng dư dung d ch BaCl2 thu ư c 4,66 gam k t t a.
- T ng kh i lư ng các mu i khan thu ư c khi cô c n dung d ch X là (quá trình cô c n ch có
nư c bay hơi)
ÁP ÁN
1A 2B 3A 4A 5C 6B 7C
8A 9D 10C 11A 12C 13A 14C
Ph−¬ng ph¸p 5
Ph−¬ng ph¸p B¶o toµn electron
1. Cơ s c a phương pháp
Trong ph n ng oxi hóa kh : ∑ s electron như ng = ∑ s electron nh n
∑ s mol electron như ng = ∑ s mol electron nh n
2. M t s chú ý.
- Ch y u áp d ng cho bài toán oxi hóa kh các ch t vô cơ
- Có th áp d ng b o toàn electron cho m t phương trình, nhi u phương trình ho c toàn b quá trình.
- Xác nh chính xác ch t như ng và nh n electron. N u xét cho m t quá trình, ch c n xác nh
tr ng thái u và tr ng thái cu i s oxi hóa c a nguyên t , thư ng không quan tâm n tr ng
thái trung gian s oxi hóa c a nguyên t .
- Khi áp d ng phương pháp b o toàn electron thư ng s d ng kèm các phương pháp b o toàn
khác (b o toàn kh i lư ng, b o toàn nguyên t )
- Khi cho kim lo i tác d ng v i dung d ch HNO3 và dung d ch sau ph n ng không ch a mu i amoni:
3NO
n − = ∑ s mol electron như ng (ho c nh n)

47
47
II. CÁC D NG BÀI TOÁN THƯ NG G P
Ví d 1 : Hoà tan hoàn toàn 19,2 gam Cu b ng dung d ch HNO3 toàn b lư ng khí NO (s n ph m
kh duy nh t) thu ư c em oxit hoá thành NO2 r i chuy n h t thành HNO3 Th tích khí oxi
( ktc) ã tham gia vào quá trình trên là
Gi i :
Cách 1:
Gi i thông thư ng: nCu = 0,3mol
64
19,2
=
3Cu + 8HNO3 → 3Cu(NO3)2 + 2NO ↑ + 4H2O (1)
0,3 → 0,2 mol
2NO + O2 → 2NO2 (2)
0,2 → 0,1 → 0,2
4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3 (3)
0,2 → 0,05
2On = 0,1 + 0,05 = 0,15 (mol) ⇒ V = 0,15.22,4 = 3,36 lít ⇒ áp án C
Cách 2:
Áp d ng phương pháp b o toàn e.
Nh n xét:
Xét toàn b quá trình
+ Nitơ coi như không có s thay i s oxi hóa (HNO3 ban u → HNO3)
+ Như v y ch có 2 nguyên t có s thay i s oxi hóa là Cu và O2
Cu - 2e → Cu2+
0,3 → 2.0,3
O2 + 4e → 2O2-
0,15 ← 0,6
⇒ V= 0,15.22,4 = 5,6 lít ⇒ áp án C
Ví d 2 : Oxi hoá hoàn toàn 0,728 gam b t Fe ta thu ư c 1,016 gam h n h p X g m hai oxit s t.
Hoà tan hoàn toàn X b ng dung d ch axit HNO3 loãng dư. Th tích khí NO (s n ph m kh duy
nh t ktc) thu ư c sau ph n ng là
A. 2,24ml. B. 22,4ml. C. 33,6ml. D. 44,8ml.

48
48
Gi i :
Các ph n ng có th có
2Fe +O2 2FeO
0
t
→ 1)
2Fe + 1,5O2 →
0
t
Fe2O3 (2)
3Fe +2O2 →
0
t
Fe3O4 (3)
Các ph n ng hoà tan có th có:
3FeO + 10HNO3 → 3Fe(NO3)3+NO↑+5H2O (4)
Fe2O3 +6HNO3 O3H)2Fe(NO 233 +→ (5)
3Fe3O4 +28HNO3 O14HNO)9Fe(NO 233 +↑+→ (6)
Xét c quá trình ta th y có 3 quá trình thay i s oxi hoá là:
+Fe t Fe0
b oxi hoá thành Fe+3
, còn N+5
b kh thành N+2
, 0
2O b kh thành 2O-2
.
Áp d ng b o toàn kh i lư ng:
2Om = mx – mFe(ban u)= 1,016 – 0,728 ⇒ 2On = 0,009
Th c ch t các quá trình oxi hoá - kh trên là:
Fe - 3e → Fe3+
O2 + 4e → 2O2-
0,013 → 0,039 0,009 → 0,036
N+5
+ 3e → N+2
(NO)
3nNO ← nNO
Áp d ng b o toàn eletron, ta có: 3nNO + 0,036 = 0,039
⇒ nNO = 0,001 mol ⇒ VNO= 0,001.22,4 = 0,0224 lít = 22,4ml ⇒ áp án B.
Ví d 3 : Nung m gam b t s t trong oxi, thu ư c 3 gam h n h p nh t r n X. Hoà tan h t h n
h p X b ng dung d ch HNO3 dư thu ư c 0,56 lít NO (s n ph m kh duy nh t ktc). Giá tr c a
m là
Gi i :
m gam




 →→ +
+
++
+
33
3
2
HNOO
0
)(NOFe
NO
XFe
5
3
0
2
Áp d ng nh lu t b o toàn kh i lư ng ta có :

49
49
2Om = mx – mFe(ban u) = 3- m ⇒ 2On =
32
m3 −
Th c ch t các quá trình oxi hoá - kh trên là :
Fe - 3e → Fe3+
O2 + 4e → 2O2-
56
m
→
56
3m
32
m-3
→
32
4(3-m)
N+5
+ 3e → N+2
0,075 ← 0,025 (mol)
⇒ 2,52gamm0,075
32
m)4(3
56
3m
=⇒+
−
= ⇒ áp án A
Ví d 4 : Cho m gam b t Fe vào d ng d ch HNO3 l y dư, ta ư c h n h p g m hai khí NO2 và
NO có VX = 8,96 lít ( ktc) và t kh i i v i O2 b ng 1,3125. Thành ph n % NO và % NO2 theo
th tích trong h n h p X và kh i lư ng m c a Fe ã dùng l n lư t là
A. 25% và 75% ; 1,12 gam. B. 25% và 75% ; 11,2 gam.
C. 35% và 65% ; 11,2 gam. D. 45% và 55% ; 1,12 gam.
Gi i :
Ta có : nX = 0,4 mol; Mx= 42
Sơ ư ng chéo :
NO2:46 42 – 30 =12
42
NO:30 46 – 30 =12
⇒




=+ mol0,4nn
3=4:12=n:n
NONO
NONO
2
2



=
=
→



= 75%%V
25%%V
mol0,3n
0,1mol=n
22 NO
NO
NO
NO
Fe – 3e → Fe3+
N+5
+3e → N+2
x → 3x 0,3 ← 0,1
N+5
+1e → N+4
0,3 ← 0,3
Theo nh lu t b o toàn electron: 3x = 0,3 + 0,3 ⇒ x = 0,2 mol
⇒mFe= 0,2.56 =11,2 g ⇒ áp án B

50
50
Ví d 5: m gam b t s t ngoài không khí, sau m t th i gian s chuy n thành h n h p X có
kh i lư ng là 75,2 gam g m Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4. Cho h n h p X ph n ng h t v i dung
d ch H2SO4 m c, nóng thu ư c 6,72 lit khí SO2 ( ktc). Giá tr c a m là:
A. 56 B. 11,2 C. 22,4 D. 25,3
Gi i:
nFe(ban u) =
56
m
mol
Áp d ng nh lu t b o toàn kh i lư ng ⇒ 2On (ph n ng) =
75,2 - m
(mol)
32
Fe → Fe3+
+ 3e O2 + 4e → 2O-2
56
m
56
3m
32
m-75,2
→
32
m-75,2
.4
⇒ en như ng =
56
3m
mol S+6
+ 2e → S+4
(SO2)
0,6 ← 0,3
⇒ne nh n =
32
m-75,2
.4 + 0,6
⇒
32
m-75,2
.4 + 0,6 =
56
3m
⇒m = 56 gam.
⇒ áp án A.
Ví d 6 : Hoà tan hoàn toàn 12 gam h n h p Fe, Cu (t l mol 1:1 b ng axit HNO3 thu ư c V lít
( ktc) h n h p khí X (g m NO và NO2 và dung d ch Y (ch ch a hai mu i và axit dư). T kh i
c a X i v i H2 b ng 19. Giá tr c a V là
A. 2,24 lít. B. 4,48 lít C. 5,6 lít. D. 3,36 lít.
Gi i :
t nFe = nCu = a mol → 56a + 64a = 12 → a = 0,1mol
Fe – 3e → Fe3+
N+5
+ 3e → N+2
(NO)
0,1→0,3mol 3x ← x
Cu – 2e → Cu2+
N+5
+1e → N+4
(NO2)
0,1→0,2 mol y ← y
Theo phương pháp b o toàn e: Σne(như ng) = Σne(nh n)
⇒ 3x + y = 0,5 (*)

51
51
M t khác: 19,2
yx
46y30x
=
+
+
(**)
T (*) và (**)⇒x = y = 0,125 mol
V h n h p khí ( ktc) = (0,125 +0,125). 22,4 = 5,6 lít ⇒ áp án C
Ví d 7 : Hoà tan 15 gam h n h p X g m hai kim lo i Mg và Al vào dung d ch Y g m HNO3 và
H2SO4 c thu ư c 0,1 mol m i khí SO2, NO, NO2 , N2O. Thành ph n % kh i lư ng c a Al và
Mg trong X l n lư t là
A. 63% và 37%. B. 36% và 64%.
C. 50% và 50%. D. 46% và 54%.
Gi i :
t nMg = x mol, nAl = y mol. Ta có : 24x +27y = 15 (1)
Mg – 2e → Mg2+
N+5
+ 3e → N+2
(NO)
x → 2x 0,3 ← 0,1
Al – 3e →Al3+
N+5
+ e → N+4
(NO)
⇒ ne như ng = 2x+3y 0,1 ← 0,1
N+5
+ 4e →N+1
(N2O)
0,8←0,1.2
S+6
+ 2e →S+4
(SO2)
0,2 ← 0,1
⇒ne nh n = 1,4
Theo nh lu t b o toàn eletron: 2x +3y = 1,4 (2)
Gi i h (1), (2) ta ư c: x = 0,4 mol ; y = 0,2 mol
⇒% Al = %36%100.
15
2,0.27
=
%Mg = 100% - 36% = 64% ⇒ áp án B.
Ví d 8 : H n h p X g m 2 kim lo i R1, R2 có hoá tr x,y không i (R1, R2 không tác d ng v i
nư c và ng trư c Cu trong dãy ho t ng hoá h c c a kim lo i). Cho h n h p X tan h t trong
dung d ch Cu(NO3)2 sau ó l y ch t r n thu ư c ph n ng hoàn toàn v i dung d ch HNO3 dư thu
ư c 1,12 lít khí NO duy nh t ktc. N u cũng lư ng h n h p X trên ph n ng hoàn toàn v i
dung d ch HNO3 loãng dư thì thu ư c bao nhiêu lít N2 (s n ph m kh duy nh t ktc) ?

52
52
Gi i:
Trong bài toán này có hai thí nghi m:
TN1: R1 và R2 như ng e cho Cu2+
chuy n thành Cu sau ó Cu l i như ng e cho
5
N
+
thành
(NO)N
2+
. S mol e do R1và R2 như ng ra là:
5
N
+
+ 3e →
5
N
+
0,15 05,0
4,22
12,1
=←
TN2. R1; R2 tr c ti p như ng e cho
5
N
+
t o ra N2. G i x là s mol N2, thì s mol e thu ư c vào
là:
2
5
N
+
+10e → 0
2N
10x ← x mol
Ta có: 10x = 0,15
⇒
2N
V = 22,4.0,015 = 0,336 lít ⇒ áp án B
Ví d 9 : H n h p X g m hai kim lo i ng trư c H trong dãy i n hoá và có hoá tr không i
trong các h p ch t. Chia m gam X thành hai ph n b ng nhau
- Ph n 1 : Hoà tan hoàn toàn trong dung d ch ch a axit HCl và H2SO4 loãng t o ra 3,36 lít khí H2
- Ph n 2 : Tác d ng hoàn toàn v i dung d ch HNO3 thu ư c V lít khí NO (s n ph m kh duy
nh t).
Bi t các th tích khí o i u ki n tiêu chu n. Giá tr c a V là
Gi i:
Nh n xét:
Vì t ng s mol e như ng trong 2 ph n là như nhau, nên s e nh n trong 2 ph n cũng như nhau
- Ph n 1: 2H+
+ 2e → H2
0,03 ← 0,015
- Ph n 2: N+5
+ 3e → N+2
(NO)
0,03 ← 0,01
⇒ VNO = 0,1.22,4 = 2,24 lít
⇒ áp án A.

53
53
Ví d 10: Cho 1,35 gam h n h p g m Cu, Mg, Al tác d ng h t v i dung d ch HNO3 thu ư c
h n h p khí g m 0,01 mol NO và 0,04 mol NO2. Bi t ph n ng không t o mu i NH4NO3. Kh i
lư ng mu i t o ra trong dung d ch là:
Gi i:
N+5
+ 3e → N+2
(NO)
0,03 ← 0,01
N+5
+ 1e → N+4
(NO2)
0,04 ← 0,04
⇒ -
3NO
n (mu i) = ∑n electron như ng (ho c nh n) = 0,03 + 0,04 = 0,07 (mol)
⇒ mmu i = mkim lo i + -
3NO
m (mu i) = 1,35 + 0,07.63 = 5,69 gam
⇒ áp án C.
Ví d 11: Cho 3 kim lo i Al, Fe, Cu vào 2 lít dung d ch HNO3 ph n ng v a thu ư c 1,792
lít khí X ( ktc) g m N2 và NO2 có t kh i hơi so v i He b ng 9,25. N ng mol c a HNO3 trong
dung d ch u là:
A. 0,28 M B. 1,4 M C. 1,7 M D. 1,2 M
Gi i:
Ta có 2 2N NO
X
(M M )
M 9,25. 4 37
2
+
= = = là trung bình c ng kh i lư ng phân t c a 2 khí N2
và NO2 nên: 2Nn =
2
n
n X
NO2
= = 0,04 mol
2N+5
+ 10e → N2
0,4 ← 0,04
N+5
+ 1e → N+4
(NO2)
0,04 ← 0,04
-
3NO
n (mu i) = ∑n electron như ng (ho c nh n) = 0,4 + 0,04 = 0,44 mol
Áp d ng b o toàn nguyên t ta có:
3HNOn (b kh ) = -
3NO
n (mu i) + nN(trong khí) = 0,44 + 0,04.2 + 0,04 = 0,56 mol
⇒[HNO3] = 0,28M
2
0,56
= ⇒ áp án A

54
54
Ví d 12 : Chia m gam h n h p X g m Al, Fe thành hai ph n b ng nhau :
- Ph n 1 : Hoà tan hoàn toàn trong dung d ch HCl dư thu ư c 7,28 lít H2
- Ph n 2 : Hoà tan hoàn toàn trong dung d ch HNO3 loãng dư thu ư c 5,6 lít NO (s n ph m kh
duy nh t).
- Bi t th tích các khí o ktc Kh i lư ng Fe, Al có trong X l n lư t là:
A. 5,6 gam và 4,05 gam. B. 16,8 gam và 8,1 gam.
C. 5,6 gam và 5,4 gam. D. 11,2 gam và 4,05 gam.
Gi i:
Tác d ng v i HCl
Al - 3e → Al3+
2H+
+ 2e → H2
Fe - 2e → Fe2+
0,65 ← 0,325
Tác d ng v i HNO3
M - 3e → M3+
N+5
+ 3e → N+2
0,25 ← 0,75 0,75 ← 0,25
Nh n xét:
S mol e h n h p Al; Fe như ng khi tác d ng HCl : 0,65 mol
S mol e h n h p Al; Fe như ng khi tác d ng HNO3: 0,75 mol
S mol e mà Al như ng là như nhau v i HCl và HNO3; 1 mol Fe như ng cho HNO3
nhi u hơn cho HCl là 1 mol e;
⇒ nFe=0,75 - 0,65 = 0,1 mol ⇒mFe = 5,6 gam
⇒nAl =0,25 - 0,1 = 0,15 mol ⇒ mAl = 4,05 gam
⇒ áp án A.
Ví d 13 : Hoà tan hoàn toàn 11,2 gam h n h p Cu - Ag b ng 19,6 gam dung d ch H2SO4 c
un nóng sau ph n ung thu ư c khí X và dung d ch Y. Toàn b khí X ư c d n ch m qua dung
d ch nư c clo dư, dung d ch thu ư c cho tác d ng v i BaCl2 dư thu ư c 18,64 gam k t t a.
Kh i lư ng Cu, Ag và n ng c a dung d ch H2SO4 ban u l n lư t là :
A. 2,56 ; 8,64 và 96%. B. 4,72 ; 6,48 và 80%.
C. 2,56 ; 8,64 và 80%. D. 2,56 ; 8,64 và 90%.
Gi i:
t : nCu = x; nAg = y⇒ 64x + 108y = 11,2 (*)

55
55
Cu – 2e →Cu2+
S+6
+2e → S+4
(SO2)
x → 2x 0,16 ← 0,08
Ag – e →Ag+
y → y
Ta có sơ chuy n hoá
SO 4
BaCl2
4
OHCl
2
2
4 BaSOSOSO 222
 → →→ +−++−
0,08 mol0,08
233
18,64
=
Áp d ng b o toàn eletron: 2x + y = 0,16 (**)
T (*) (**)⇒ x = 0,04, y = 0,08
⇒mCu = 0,04. 64 = 2,56gam; mAg = 8,64gam
Áp d ng b o toàn nguyên t c a lưu huỳnh
−2
4SO
n (axit) = −2
4SO
n (mu i) + 2SO
n = 16,008,0)
2
08,0
04,0( =++
⇒C%(H2SO4) = %80%100.
6,19
98.16,0
= ⇒ áp án C
Ví d 14 : Cho h n h p X g m 0,1 mol Al và 0,1 mol Fe vào 100ml dung d ch Y g m Cu(NO3)2
và AgNO3 sau khi ph n ng k t thúc thu ư c ch t r n Z g m 3 kim lo i. Hoà tan hoàn toàn Z
b ng dung d ch HCl dư thu ư c 0,05 mol H2 và còn l i 28 gam ch t r n không tan. N ng m i
c a Cu(NO3)2 và c a AgNO3 trong Y l n lư t là :
A. 2M và 1M. B. 1M và 2M.
C. 0,2M và 0,1M. D. 0,5M và 0,5M.
Gi i:
Tóm t t sơ :
8,3gam h n h p X +



Fe
Al
100ml dung d ch Y →



moly:)Cu(NO
molx:AgNO
23
3
1,12 lít H2
→ Ch t r n A  →+HCl
(3 kim lo i) 2,8 gam ch t r n không tan B
t 3AgNOn = x mol và 23 )Cu(NOn = y mol
Ch t r n Z g m 3 kim lo i ⇒ 3 kim lo i ph i là: Ag, Cu, Fe
⇒ Al, Cu(NO3)2 và AgNO3 tham gia ph n ng h t, Fe chưa ph n ng ho c dư
(nAl = nFe)
dư

56
56
Xét cho toàn b quá trình, ta có:
Ag+
+1e → Ag0
Al – 3e →Al3+
x → x → x 0,1 →0,3
Cu2+
+2e → Cu0
Fe – 2e →Fe2+
y → 2y → y 0,1 →0,2
2H+
+2e → H2
0,1←0,05
Theo nh lu t b o toàn eletron, ta có phương trình:
x + 2y + 0,1 = 0,3 + 0,2 ⇒ x + 2y = 0,4 (1)
M t khác, ch t r n không tan là: Ag: x mol; Cu: y mol
⇒108x + 64y = 28 (2)
Gi i h (1), (2) ta có: x = 0,2 mol; y = 0,1 mol
⇒ [AgNO3] = 3 2
0,2 0,1
2M; [Cu(NO ) ] 1M
0,1 0,1
= = = ⇒ áp án B
Ví d 15 : Tr n 0,54 gam b t Al v i h n h p b t Fe2O3 và CuO r i ti n hành ph n ng nhi t
nhôm trong i u ki n không có không khí m t th i gian. thu ư c h n h p ch t r n X. Hoà tan
hoàn toàn X trong dung d ch HNO3 c, nóng, dư thì th tích NO2 (s n ph m kh duy nh t
ktc) thu ư c là
Gi i:
Phân tích:
N u gi i theo cách thông thư ng s g p r t nhi u khó khăn:
+ Ph n ng nhi t nhôm là không hoàn toàn (ti n hành ph n ng m t th i gian ), do ó có
nhi u s n ph m vì v y ph i vi t r t nhi u phương trình
+ S n s c n t l n, trong khi bài toán ch cho m t d ki n
Xét cho toàn b quá trình, ch có Al và N (trong HNO3) có s thay i s oxi hoá tr ng thái
u và cu i, do ó ch c n vi t hai quá trình:
Al - 3e → Al3+
N+5
+1e → N+4
(NO2)
0,02 → 0,06 0,06 ← 0,06
⇒ 2NOV = 0,06. 22,4 = 1,344 lít ⇒ áp án D

57
57
Ví d 16 : Tr n 60 gam b t Fe v i 30 gam b t lưu huỳnh r i un nóng (không có không khí) thu
ư c ch t r n X. Hoà tan X b ng dung d ch axit HCl dư ư c dung d ch Y và khí Z. t cháy
hoàn toàn Z c n t i thi u V lít O2 ( ktc). Bi t các ph n ng x y ra hoàn toàn. Giá tr c a V là
A. 11,2. B. 21. C. 33. D. 49.
Gi i:
Vì nFe > nS =
30
32
nên Fe dư và S h t
Khí C là h n h p H2S và H2. t Z thu ư c SO2 và H2O. K t qu cu i cùng c a quá trình ph n
ng là Fe và S như ng e, còn O2 thu e
Fe - 2e → Fe2+
O2 + 4e → 2O-2
mol
56
60
2.
56
60
→ x → 4x
S – 4e → S+4
mol
32
30
4.
32
30
→
⇒2.
60 30
4. 4x x 1,4732 mol
56 32
+ = ⇒ =
⇒ 2OV = 22,4. 1,4732 = 33 lít ⇒ áp án C
Ví d 17 : Hoà tan hoàn toàn 1,08 gam Al b ng dung d ch HNO3 dư, s n ph m ng thu ư c
0,336 lít khí X (s n ph m kh duy nh t ktc). Công th c phân t c a X là
A. NO2 B. N2O C. N2 D. NO
Gi i:
nAl = 0,04 ; nX = 0,015
Al – 3e → Al3+
N+5
+ ne → X5-n
0,04 → 0,12 mol 0,12 → mol
n
0,12
8n0,015
n
0,12
=⇒= ng v i 2N+5
+ 8e →2N+1
(N2O) ⇒ áp án B
Ví d 18 : Khi cho 9,6 gam Mg tác d ng h t v i dung d ch H2SO4 m c, th y có 49 gam
H2SO4 tham gia ph n ng t o mu i MgSO4, H2O và s n ph m kh X là :
A. SO2 B. S. C. H2S. D. H2

58
58
Gi i:
Dung d ch H2SO4 m c v a là ch t oxi hoá v a là môi trư ng
G i a là s oxi hoá c a S trong X
Mg → Mg2+
+ 2e S+6
+ (6-a)e → Sa
0,4 mol 0,8mol 0,1 mol 0,1(6-a)mol
T ng s mol H2SO4 ã dùng là: 0,5(mol)
98
49
=
S mol H2SO4 ã dùng t o mu i b ng s mol Mg = 9,6: 24 = 0,4mol
S mol H2SO4 ã dùng oxi hoá Mg = 0,5 – 0,4 = 0,1mol
Ta có: 0,1.(6 - a) = 0,8 → x = - 2. V y Z là H2S ⇒ áp án C
Ví d 19 : Cho 13,92 gam Fe3O4 tác d ng hoàn toàn v i dung d ch HNO3 sau ph n ng thu ư c
dung d ch X và 0,448 lít khí NxOy (S n ph m kh duy nh t ( ktc). Kh i lư ng HNO3 nguyên
ch t ã tham ra ph n ng là
Gi i:
Cách 1: Vi t và cân b ng phương trình hoá h c:
(5x – 2y )Fe3O4 + (46x-18y) HNO3 → (15x -6y)Fe(NO3)3 +NxOy +(23x-9y)H2O
0,06 0,02(mol)
Cách 2:
3Fe+
8
3
– e → 3Fe+3
xN+5
+ (5x-2y)e → xN+2y/x
0,06 → 0,06 0,02 (5x- 2y) ← 0,02x
i u ki n : x ≤ 2; y ≤ 5 (x,y ∈ N)
0,02(5x-2y) = 0,06 ⇒ x =1; y = 1 (h p lý)
3HNOn (ph n ng) = −
3NO
n (mu i) + Nn (trong khí) = 3. 0,06. 3 + 0,02 = 0,56 mol
⇒ 3HNOm (ph n ng)
= 0,56. 63 = 35,28 gam ⇒ áp án A
Ví d 20 : Cho 18,56 gam s t oxit tác d ng hoàn toàn v i dung d ch HNO3 sau ph n ng thu
ư c dung d ch X và 0,224 lít khí m t oxit c a nitơ (s n ph m kh duy nh t ktc). Công th c
c a hai oxit l n lư t là
A. FeO và NO. B. Fe3O4 và NO2
C. FeO và N2O. D. Fe3O4 và N2O.
Gi i:
t công th c t ng quát c a 2 oxit là: Fe2On; N2Om(n<3; m<5 (n, m∈R+
)

59
59
2Fe+n
- 2(3 - n)e → 2Fe+3
2.18,65 2.(3-n).18,65
112 + 16n 112 + 16n
2N+5
+ 2(5 - m)e → 2N+m
(2)
0,02.(5-m) ← 2. 0,01
⇒ 2. m)0,02(5n)(3
16n112
18.56
−=−
+
V i i u ki n trên phương trình có nghi m h p lý: m = 1; n = 8/3
⇒2 oxit l n lư t là: Fe3O4 và N2O
⇒ áp án D.
* Nh n xét: Trong bài toán trên vi c vi t và tính toán theo phương trình không còn thu n ti n
cho vi c gi i quy t bài toán n a.
III. BÀI T P T LUY N
Câu 1: Hoà tan hoàn toàn m gam Al vào dung d ch HNO3 r t loãng thì thu ư c h n h p g m
0,015 mol khí N2O và 0,01mol khí NO (ph n ng không t o NH4NO3). Giá tr c a m là
Câu 2: Cho m gam Cu ph n ng h t v i dung d ch HNO3 thu ư c 8,96 lít ( ktc) h n h p khí
NO và NO2 có kh i lư ng là 15,2 gam. Giá tr c a m là
A. 25,6 B. 16. C. 2,56. D. 8.
Câu 3: M t h n h p g m 4 kim lo i : Mg, Ni, Zn và Al ư c chia thành hai ph n b ng nhau :
- Ph n 1 : cho tác d ng v i HCl dư thu ư c 3,36 lít H2
- Ph n 2 : hoà tan h t trong HNO3 loãng dư thu ư c V lít m t khí không màu, hoá nâu trong
không khí (các th tích khí u do ktc). Giá tr c a V là
Câu 4: Cho 3,35 gam h n h p g m Mg, Al, Cu tác d ng hoàn toàn v i dung d ch H2SO4 c
nóng, dư ư c 2,8 lít khí SO2 ( ktc). Khi t 3,35 gam h n h p trên trong khí Clo dư thì kh i
lư ng mu i clorua thu ư c là
A. 10,225 gam. B. 12,225 gam C. 8,125 gam. D. 9,255 gam
Câu 5: Hoà tan hoàn toàn 12,9 gam h n h p Cu, Zn vào dung d ch H2SO4 c, nóng ư c 0,14
mol SO2; 0,64 gam S và dung d ch mu i sunfat. % kh i lư ng Cu trong h n h p ban u là
A. 50,39% B. 54,46% C. 50,15% D. 49,61%

60
60
Câu 6: Cho 1,35 gam h n h p Cu, Mg, Al tác d ng v i HNO3 dư ư c 896ml h n h p g m NO
và NO2 có =M 42 . Tính t ng kh i lư ng mu i nitrat sinh ra (khí ktc).
Câu 7: Hoà tan h t 4,43 gam h n h p Al và Mg trong HNO3 loãng thu ư c dung d ch X (không
ch a mu i amoni) và 1,568 lít ( ktc) h n h p hai khí ( u không màu) có kh i lư ng 2,59 gam
trong ó có m t khí b hoá thành màu nâu trong không khí. S mol HNO3 ã ph n ng là
A. 0,51. B. 0,45. C. 0,55. D. 0,49.
Câu 8: Hoà tan hoàn toàn m gam Mg h p g m ba kim lo i (có hóa tr không i) b ng dung d ch
HNO3 thu ư c 1,12 lít h n h p khí X ( ktc) g m NO2 và NO. T kh i hơi c a X so v i hi ro
b ng 18,2. Th tích t i thi u dung d ch HNO3 37,8% (d =1,242g/ml) c n dùng là
A. 20,18ml. B. 11,12ml. C. 21,47ml. D. 36,7ml.
Câu 9: Hoà tan 6,25 gam h n h p Zn và Al vào 275ml dung d ch HNO3 thu ư c dung d ch X
(không ch a mu i amoni), ch t r n Y g m các kim lo i chưa tan h t cân n ng 2,516 gam và 1,12
lít h n h p khí Z ( ktc) g m NO và NO2. T kh i c a h n h p Z so v i H2 là 16,75. Tính n ng
mol/l c a HNO3 và tính kh i lư ng mu i khan thu ư c khi cô c n dung d ch sau ph n ng.
A. 0,65M và 11,794 gam. B. 0,65M và 12,35 gam.
C. 0,75M và 1l,794 gam. D. 0,55M và 12,35 gam.
Câu 10: Hoà tan hoàn toàn h n h p 9,75 gam Zn và 2,7 gam Al vào 200ml dung d ch ch a ng
th i HNO3 2,5M và H2SO4 0,75M thì thu ư c khí NO (s n ph m kh duy nh t) và dung d ch X
ch g m các mu i. Cô c n dung d ch X thu ư c kh i lư ng mu i khan là
Câu 11: Cho a gam nhôm tác d ng v i b gam Fe2O3 thu ư c h n h p X. Hoà tan X trong HNO3
dư, thu ư c 2,24 lít ( ktc) m t khí không màu hoá nâu trong không khí. Kh i lư ng nhôm ã
dùng là :
Câu 12: t cháy 5,6 gam b t Fe trong bình ng O2 thu ư c 7,36 gam h n h p X g m FeO,
Fe2O3 Fe3O4 và Fe. Hoà tan hoàn toàn lư ng h n h p X b ng dung d ch HNO3 thu ư c V lít h n
h p khí Y g m NO và NO2 T kh i c a Y so v i H2 b ng 19. Th tích V ktc là
A. 672ml. B. 336ml. C. 448ml. D. 896ml.
Câu 13: Cho dòng khi CO i qua ng s ch a 0,12 mol h n h p g m FeO và Fe2O3 nung nóng,
ph n ng t o ra 0,138 mol CO2. H n h p ch t r n còn l i trong ng n ng 14,352 gam g m b n
ch t. Hoà tan h t h n h p b n ch t này vào dung d ch HNO3 dư ư c V lít NO (s n ph m kh
duy nh t). Giá tr c a V ( ktc) là
A. 0,224. B. 0,672. C. 2,248. D. 6,854.

61
61
Câu 14: Cho m gam h n h p X g m oxit FeO, CuO,Fe2O3 có s mol b ng nhau tác d ng hoàn
toàn v i lư ng v a là 250ml dung d ch HNO3 khi un nóng nh thu ư c dung d ch Y và
3,136 lít ( ktc) h n h p khí Z g m NO2 và NO có t kh i so v i hi ro là 20,143. Giá tr c a m là.
A. 74,88 B. 52,35. C. 61,79. D. 72,35
Câu 15: Cho 11,36 gam h n h p g m Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 ph n ng h t v i dung d ch
HNO3 loãng dư thu ư c 1,344lít ( ktc) NO (là s n ph m kh duy nh t) là dung d ch X. Cô c n
dung d ch X thu ư c m gam mu i khan. Giá tr m là
A. 49,09 B. 34,36. C. 35,50. D. 38,72.
Câu 16: Cho 1 lu ng khi CO i qua ng ng Fe2O3 nung nóng. Sau m t th i gian thu ư c
44,46 gam h n h p X g m Fe, FeO, Fe2O3 Fe3O4. Cho X tác d ng v a v i dung d ch HNO3
0,1M thì thu ư c dung d ch Y và 3,136 lít khí NO duy nh t ( ktc). Th tích dung d ch HNO3 ã
dùng là
A. 1,94 lít. B. 19,4 lít. C. 15 lít. D. 1,34 lít.
Câu 17: Dung d ch X g m AgNO3 và Cu(NO3)2 có cùng n ng . L y m t lư ng h n h p g m
0,03 mol Al; 0,05 mol Fe cho vào 100ml dung d ch X cho t i khi ph n ng k t thúc thu ư c ch t
r n Y ch a 3 kim lo i. Cho Y vào HCl dư gi i phóng 0,07 gam khí. N ng c a hai mu i là
A. 0,3M. B. 0,4M. C. 0,42M. D. 0,45M.
Câu 18 : Có 2 bình i n phân m c n i ti p. Bình (1) ch a CuCl2. Bình (2) ch a AgNO3. Khi anot
c a bình (1) thoát ra 22,4 lít m t khí duy nh t thì anot c a bình 2 thoát ra bao nhiêu là khí ?
A. 11,2 lít B. 22,4 lít C. 33,6lít D. 44,8 lít
Câu 19: Hoà tan 1,52 gam h n h p Fe và Cu vào 200ml dung d ch HNO3 sau khi ph n ng x y
ra hoàn toàn thu ư c dung d ch X, 224ml khí NO (s n ph m kh duy nh t ktc và còn 0,64
gam ch t r n không b hoà tan. N ng mol c a dung d ch HNO3 là
A. 0,1M. B. 0,2M. C. 0,25M. D. 0,5M.
Câu 20: H n h p X g m Fe và Cu v i t l ph n trăm kh i lư ng là 4: 6. Hoà tan m gam X b ng
dung d ch HNO3 thu ư c 0,448 lít khí NO (s n ph m kh duy nh t ktc) dung ch Y và có
0,65m (gam) kim lo i không tan. Kh i lư ng mu i khan trong dung d ch X là
ÁP ÁN
1B 2A 3A 4B 5D 6C 7D 8C 9A 10C
11A 12D 13C 14A 15D 16B 17B 18A 19B 20A

62
62
Ph−¬ng ph¸p 6
Ph−¬ng ph¸p trung b×nh
- Nguyên t c : i v i m t h n h p ch t b t kì ta luôn có th bi u di n chính qua m t i lư ng
tương ương, thay th cho c h n h p, là i lư ng trung bình (như kh i lư ng mol trung bình,
s nguyên t trung bình, s nhóm ch c trung bình, s liên k t π trung bình, . . .), ư c bi u di n
qua bi u th c :
n
i i
i l
n
i
i l
X .n
x
n
=
=
=
∑
∑
(1); v i
i
i
X :
n :



Dĩ nhiên theo tính ch t toán h c ta luôn có :
min (Xi) < X < max(Xi) (2); v i
i
i
min(X ):
m (X ) :ax



Do ó, có th d a vào các tr s trung bình ánh giá bài toán, qua ó thu g n kho ng nghi m
làm cho bài toán tr nên ơn gi n hơn, th m chí có th tr c ti p k t lu n nghi m c a bài toán.
- i m m u ch t c a phương pháp là ph i xác nh úng tr s trung bình liên quan tr c ti p
n vi c gi i bài toán. T ó d a vào d ki n bài → tr trung bình → k t lu n c n thi t.
- Nh ng tr s trung bình thư ng s d ng trong quá trình gi i toán: kh i lư ng mol trung bình,
nguyên t (C, H….) trung bình, s nhóm ch c trung bình, s t liên k t π trung bình, . . .
i lư ng ang xét c a ch t th i trong h n h p
s mol c a ch t th i trong h n h p
i lư ng nh nh t trong t t c Xi
i lư ng l n nh t trong t t c Xi

Công thức, phương pháp và kĩ năng giải Hóa Học

Công thức, phương pháp và kĩ năng giải Hóa Học

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (15)

Similaire à Công thức, phương pháp và kĩ năng giải Hóa Học

Similaire à Công thức, phương pháp và kĩ năng giải Hóa Học (20)

Dernier

Dernier (20)

Công thức, phương pháp và kĩ năng giải Hóa Học