Download luận văn đồ án tốt nghiệp với đề tài: Nghiên cứu quy định pháp luật trong lĩnh vực Đăng ký kết hôn và thực tiễn tại Ủy ban nhân dân Phường 11, quận Bình Thạnh

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA LUẬT
TÊN TÁC GIẢ KHÓA LUẬN
NGHIÊN CỨU QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT TRONG
LĨNH VỰC ĐĂNGKÝ KẾT HÔN VÀ THỰC TIỄN
TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG 11, QUẬN
BÌNH THẠNH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT
CHUYÊN NGÀNH LUẬT KINH DOANH
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Thu Hiền
TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

2. TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA LUẬT
TÊN TÁC GIẢ KHÓA LUẬN
NGHIÊN CỨU QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT TRONG
LĨNH VỰC ĐĂNGKÝ KẾT HÔN VÀ THỰC TIỄN
TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG 11, QUẬN
BÌNH THẠNH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT
Chuyên ngành Luật kinh doanh – Mã số 52380101
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Thu Hiền
TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019

3. LỜI CÁM ƠN

Trong suốt thời gian theo học tại Trường Đại học Kinh Tế TP.HCM, tôi
nhận được sự hướng dẫn và chỉ dạy rất tận tình của quý Thầy (Cô). Trong thời
gian qua, thầy cô không những truyền đạt kiến thức chuyên ngành hết sức cần
thiết mà còn truyền đạt cả những kinh nghiệm thực tế rất quý báo mà Thầy
(Cô) đã tích lũy được cho chúng tôi, giúp chúng tôi có đủ kiến thức áp dụng
cho công việc và khả năng ứng dụng vào thực tiển của chúng tôi sau này.
Ngoài ra, chúng tôi còn được sự quan tâm hỗ trợ từ phía Ban giám hiệu nhà
trường đã tạo điều kiện thuận lợi trong việc học tập và nghiên cứu giúp chúng
tôi có thể tiếp thu và ứng dụng những kiến thức mới một cách tốt nhất, tạo điều
kiện cho chúng tôi có đủ khả năng tiếp cận công việc thực tiển sau này. Để ghi
nhận tấm lòng cao quý đó, Tôi xin chân thành cám ơn Ban giám hiệu nhà
trường. Đặc biệt tôi xin cám ơn TS. Nguyễn Thị Thu Hiền đã nhiệt tình hướng
dẫn giúp cho tôi có được kiến thức rất bổ ích về pháp luật đăng ký kết hôn.
Trong thời gian thực tập tại UBND phường 11, Quận Bình Thạnh, TP
HCM, tôi đã nhận được sự quan tâm, hướng dẫn rất nhiệt tình của các Anh, Chị
trong cơ quan đã giúp đỡ, truyền đạt những kinh nghiệm thực tế quý báo. Tôi
xin chân thành cảm ơn các Anh, Chị trong Công ty đã tận tình giúp đỡ tôi hoàn
thành công việc trong thời gian thực tập và hoàn tất bài báo cáo nghiệp này.
Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên tôi tham gia tìm hiểu và tiếp xúc với thực
tế công việc của Công ty, nên không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế,
mong các Thầy, Cô và Anh, Chị trong UBND phường 11, Quận Bình Thạnh,
TP HCM góp ý để tôi thấy được nhưng hạn chế của mình và có hướng khắc
phục.
Tôi xin chân thành cảm ơn.

4. LỜI CAM ĐOAN

“Tôi xin cam đoan khóa luận này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu và kết quả nghiên cứu trong khóa luận là trung thực và chưa từng được ai
công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tôi cũng xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện khóa luận này
đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong khóa luận đã được chỉ rõ
nguồn gốc”
Tác giả khóa luận
(Ký và ghi rõ họ tên người cam đoan)

5. BẢNG QUY ĐỊNH VIẾT TẮT


6. TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỒ HỒ CHÍ MINH
KHOA LUẬT
---   ---
PHIẾU ĐÁNH GIÁ CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
Sinh viên thực tập: NGUYỄN VĂN X………MSSV:………………..
Lớp: Luật kinh doanh… Khóa: ……… Hệ: …………………
Đơn vị thực tập: Viết tên Doanh nghiệp/Tổ chức/ Cơ quan vào đây
Đề tài nghiên cứu:
NGHIÊN CỨU QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT TRONG LĨNH VỰC ĐĂNG KÝ KẾT HÔN VÀ
THỰC TIỄN TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG 11, QUẬN BÌNH THẠNH
PHẦN NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ & KẾT LUẬN
Tiêu chí đánh giá Nhận xét Đánh giá
(Đạt/không đạt)
A Ghi nhận kết quả thực tập tốt nghiệp
1 Điềm thực tập …….…/100
B Nhận xét đánh giá về quá trình viết khóa luận
2 Tinh thần thái độ
3 Thực hiện kế hoạch làm việc do GVHD
quy định
Nộp khóa luận về khoa
C Nhận xét đánh giá về hình thức và nội dung khóa luận
4 Hình thức khóa luận đã thực hiện
5 Nội dung khóa luận đã thực hiện
Kết luận của GVHD
(Cho phép/Không cho phép chấm KL)
Tp.HCM, ngày …… tháng ….. năm……
Người hướng dẫn viết khóa luận
Ghi họ tên người hướng dẫn viết khóa luận với học hàm học vị

7. TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỒ HỒ CHÍ MINH
KHOA LUẬT
---   ---
PHIẾU ĐÁNH GIÁ CỦA GIẢNG VIÊN CHẤM KHÓA LUẬN
Sinh viên thực tập: NGUYỄN VĂN X………MSSV:………………..
Lớp: Luật kinh doanh Khóa: …….. Hệ: …………..…………
Đơn vị thực tập: Viết tên Doanh nghiệp/Tổ chức/ Cơ quan vào đây…
Đề tài nghiên cứu:
NGHIÊN CỨU QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT TRONG LĨNH VỰC ĐĂNG KÝ KẾT
HÔN VÀ THỰC TIỄN TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG 11, QUẬN BÌNH
THẠNH
PHẦN ĐÁNH GIÁ KHÓA LUẬN
Tiêu chí đánh giá Điểm
(Tối đa)
Điểm
chấm (1)
Điểm
chấm (2)
A Điểm quá trình
1 Quá trình (GVHD) 2 2 2
B Điểm hình thức khóa luận và tài liệu tham khảo
2 Hình thức khóa luận 0,5
3 Tài liệu tham khảo 0,5
C Điểm nội dung khóa luận
4 Tên đề tài - lý do chọn đề tài – Tình hình nghiên
cứu
0,5
5 Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu – kết cấu khóa
luận
0,5
6 Phương pháp và phạm vi nghiên cứu 0,5
7 Cơ sở lý luận và lý thuyết nghiên cứu 1
8 Thực trạng pháp luật 1
9 Thực trạng và thực tiễn thực hiện pháp luật 2
10 Nhận xét – Đánh giá – Đề xuất 1
11 Phần kết luận 0,5
Tổng điểm 10
ĐIỂM KHÓA LUẬN (Trung bình cộng điểm 1 & 2)
Tp.HCM, ngày…… tháng…..năm….….
Người chấm phản biện

8. 1. ………………………………
.
2. …………………………………..
MỤC LỤC
MỤC LỤC..................................................................................................................................8
LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu:............................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu: .........................................................................................................1
3. Phạm vi nghiên cứu: ..........................................................................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu: ..................................................................................................2
5. Kết cấu đề tài: ....................................................................................................................2
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐĂNG KÝ KẾT HÔN .........................................................3
1.1. Khái quát về kết hôn .......................................................................................................3
1.1.1. Khái niệm kết hôn và điều kiện kết hôn ..................................................................3
1.1.2. Vấn đề kết hôn trái pháp luật và hủy kết hôn trái pháp luật ....................................4
1.2. Đăng ký kết hôn..............................................................................................................5
1.2.1. Khái niệm.....................................................................................................................5
1.2.2. Ý nghĩa của đăng ký kết hôn........................................................................................6
1.2.2.1. Ý nghĩa về mặt pháp lý .........................................................................................6
1.2.2. Ý nghĩa về mặt kinh tế - xã hội và quá trình hội nhập.............................................6
1.2.3. Ý nghĩa về mặt văn hóa truyền thống, phong tục tập quán...Error! Bookmark not
defined.
CHƯƠNG 2 ............................................................................. Error! Bookmark not defined.
PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ ĐĂNG KÝ KẾT HÔN ........... Error! Bookmark not defined.
2.1. Nội dung cơ bản của pháp luật Việt Nam về đăng ký kết hôn ....Error! Bookmark not
defined.
2.1.1. Quy định về chủ thể đăng ký kết hôn .................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Quy định về thủ tục đăng ký kết hôn ..................... Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Quy định về việc kết hôn trái pháp luật ................. Error! Bookmark not defined.
Quyền yêu cầu huỷ kết hôn trái pháp luật........................ Error! Bookmark not defined.
Hậu quả của việc xử lý huỷ kết hôn trái pháp luật........... Error! Bookmark not defined.
2.1.4. Quy định về việc đăng ký kết hôn không đúng thẩm quyền.Error! Bookmark not
defined.
2.1.5. Quy định về việc nam nữ chung sống như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn
.......................................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Đánh giá thực trạng pháp luật về đăng ký kết hôn........ Error! Bookmark not defined.

9. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐĂNG KÝ KẾT
HÔN TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN PHƯỜNG 11 QUẬN BÌNH THẠNH VÀ MỘT SỐ KIẾN
NGHỊ........................................................................................ Error! Bookmark not defined.
3.1.Tổng quan về Ủy ban nhân dân Phường 11 Quận Bình Thạnh ....Error! Bookmark not
defined.
3.1.1. Sơ lược về sự hình thành và phát triển của UBND phường 11,quận Bình Thạnh
.......................................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Tổ chức và hoạt động của UBND phường 11, quận Bình Thạnh Error! Bookmark
not defined.
3.1.2.1. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của UBND phường 11, quận
Bình Thạnh....................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2.2. Tổ chức quản lý sử dụng các nguồn lực của UBND phường 11, quận Bình
Thạnh ............................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.1.Kết quả thực hiện công tác quản lý nhà nước về đăng ký kết hôn tại phường 11,
quận Bình Thạnh.............................................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.1.Thống kê số liệu đăng ký kết hôn trong 3 năm 2016-2018 Error! Bookmark not
defined.
Bảng 3.2. Thống kê số liệu đăng ký kết hôn ........................ Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật hộ tịch trong thủ tục đăng ký kết hôn tại
UBND Phường Đức Thắng, Quận Bắc Từ Liêm, Thành phố Hà Nội Error! Bookmark not
defined.
3.3.1. Ưu điểm.................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Hạn chế .................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.3.Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật về đăng ký kết hôn và nâng cao hiệu quả hoạt
động quản lý nhà nước về đăng ký kết hôn tại Uỷ ban nhân dân phường 11 quận Bình
Thạnh ................................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về đăng ký kết hôn..............Error! Bookmark not
defined.
3.3.2. Kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về đăng ký kết
hôn tại Uỷ ban nhân dân phường 11 quận Bình Thạnh ... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN.............................................................................. Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU ........................................................ Error! Bookmark not defined.

10. 1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu:
Gia đình là tế bào của xã hội. Chức năng tái sản xuất ra con người là chức
năng quan trọng nhất của gia đình để xã hội con người tiếp tục tồn tại và phát triển.
Khởi nguồn để hình thành nên một gia đình là việc xác lập mối quan hệ hôn nhân
giữa hai người nam và nữ. Khi Nhà nước quản lý và điều chỉnh quan hệ hôn nhân
thì việc nam nữ tạo lập gia đình trở thành sự kiện pháp lý làm phát sinh quan hệ vợ
chồng, sự kiện này thể hiện dưới một khái niệm gọi là kết hôn.
Bên cạnh những kết quả đạt được trong việc hoàn thiện các quy định của
pháp luật về hôn nhân gia đình thì vấn đề ĐKKH vẫn còn nhiều vấn đề khó khăn,
vướng mắc. Xuất phát từ những sự khó khăn bất cập trên phương diện lý luận và
thực tiễn thì yêu cầu về tăng cường sự quản lý nhà nước về đăng ký kết hôn đối
với các địa phương là điều cần thiết bởi xuất phát từ sự thiếu chặt chẽ, tạo điều kiện
để người dân có những hành vi vi phạm pháp luật về HN&GĐ. Đồng thời, thông
qua hoạt động này sẽ cho thấy vai trò quan trọng của UBND trong công tác quản lý
Hộ tịch – Hộ khẩu khi tiến hành đăng ký kết hôn cho đương sự rất quan trọng trong
quá trình thực hiện các quy định về ĐKKH của Luật HN&GĐ hiện nay.
Trước thực trạng đăng ký kết hôn cũng như tác hại của các vấn đề phát sinh
khi “Kết hôn” không đăng ký đối với xã hội. Tôi chọn đề tài “Nghiên cứu quy
định pháp luật trong lĩnh vực Đăng ký kết hôn và thực tiễn tại Ủy ban nhân
dân Phường 11, quận Bình Thạnh” làm khóa luận tốt nghiệp của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu:
Khoá luận tập trung vào các mục tiêu nghiên cứu sau đây:
Làm rõ những vấn đề lý luận chung về đăng ký kết hôn và quy định pháp
luật trong lĩnh vực Đăng ký kết hôn. Tìm được những bất cập, vướng mắc trong
việc đăng ký kết hôn. Từ đó tìm ra được nguyên nhân, giải pháp khắc phục những
hạn chế đó để công tác đăng ký kết hôn ngày càng tốt hơn, tạo điều kiện thuận lợi
dể dàng hơn cho nhân dân đến đăng ký kết hôn mà vẩn đúng quy trình, thủ tục,
không vi phạm pháp luậtVấn đề đăng ký kết hôn trong quá trình giải quyết bắt đầu
của quan hệ hôn nhân của vợ chồng được pháp luật quy định. Từ đó, có thể rút ra
những ưu, hạn chế của pháp luật dân sự nói chung về các quy định về đăng ký kết
hôn trên cả hai phương diện và phát hiện những vướng mắc trong quá trình thực thi
ở Việt Nam. Từ đó đề ra những giải pháp góp phần phát triển và hoàn thiện pháp
luật về mối quan hệ dân sự - hôn nhân gia đình, đồng thời tìm ra phương hướng
khắc phục những khó khăn trong quá trình tổ chức quản lý, thực thi pháp luật về
dân sự nói chung.
Để đạt được các mục tiêu nghiên cứu nói trên, khoá luận sẽ trả lời các câu
hỏi nghiên cứu sau đây:

11. 2
- Pháp luật quy định về hôn nhân và gia đình theo luật hôn nhân và gia đình
năm 2014?
- Thực tiễn vấn đề đăng ký kết hôn tại Phường 11 quận Bình Thạnh, Thành
phố Hồ Chí Minh?
- Những bất cập, vướng mắc trong việc đăng ký kết hôn trong quá trình thực
hiện?
- Giải pháp về công tác quản lý nhà nước về đăng ký kết hôn và áp dụng về
HN&GĐ tại địa bàn Phường 11 quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh?
3. Phạm vi nghiên cứu:
Khoá luận nghiên cứu các văn bản pháp luật Việt Nam về đăng ký kết hôn
Về thời gian: từ năm 2015 đến 2019
Về không gian: giới hạn trên địa bàn phường 11, quận Bình Thạnh, thành
phố Hồ Chí Minh.
4. Phương pháp nghiên cứu:
Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở kết hợp các phương pháp chủ yếu như
phương pháp duy vật biện chứng và lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng
Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật. Để đạt được mục tiêu nghiên cứu tác giả có
sử dụng kết hợp nhiều phương pháp như:
Phương pháp phân tích, tổng hợp: tác giả sử dụng phương pháp này để nêu
lên cơ sở lý thuyết về vấn đề đăng ký kết hôn theo quy định hiện hành và đánh giá,
khái quát thành những quan điểm, luận điểm làm nền tảng lý luận cho khóa luận.
Phương pháp thống kê: tác giả sử dụng phương pháp này chủ yếu ở chương
2 của khóa luận, các số liệu thu thập, điều tra được tổng hợp, phân tích làm cơ sở
đánh giá thực trạng qua đó đánh giá về thành tựu, hạn chế để đưa ra những giải
pháp giải quyết vấn đề một cách cụ thể.
5. Kết cấu đề tài:
Ngoài mở đầu, kết luận, nội dung của khóa luận gồm 03 chương:
Phần mở đầu
Chương 1: Tổng quan về đăng ký kết hôn
Chương 2: Nội dung pháp luật Việt Nam về đăng ký kết hôn
Chương 3: Thực trạng công tác quản lý nhà nước về đăng ký kết hôn tại Ủy
ban nhân dân Phường 11 Quận Bình Thạnh và một số kiến nghị
Kết luận

12. 3
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐĂNG KÝ KẾT HÔN
1.1. Khái quát về kết hôn
1.1.1. Khái niệm kếthôn và điều kiện kết hôn
- Kháiniệm kết hôn
Hiện nay khái niệm kết hôn đã được các nhà làm luật, các nhà nghiên cứu
luật học đưa ra, chẳng hạn: Một số giáo trình luật dưới chế độ Sài Gòn cũ đã
khái quát “giá thú (hay hôn thú) là sự phối hợp của một người đàn ông và một
người đàn bà theo thể thức luậtđịnh”1 hoặc “giá thú” cũng được hiểu: “Sự trai
gái lấy nhau trước mặtviên hộ lại và phátsinh ra những nghĩa vụ tương hỗ cho
hai bên về phương diện đồng cư, trung thành và tương trợ”2. Như vậy, theo một
số luật gia Sài gòn, khái niệm “giá thú” bao gồm có hai nghĩa. Theo nghĩa thứ
nhất, giá thú là hành vi phối hợp vợ chồng (kết hôn); theo nghĩa thứ hai, giá thú
là tình trạng của hai người đã chính thức lấy nhau làm vợ chồng và thời gian hai
người ăn ở với nhau.
Kết hôn còn được hiểu là: “Sự kết hợp hai người khác giới để lập gia
đình, sinh đẻ con cái, thực hiện chức năng sinh học và các chức năng khác của
gia đình…”3
Luật HN&GĐ năm 2014 thì định nghĩa: “Kết hôn là việc nam và nữ xác
lập quan hệ vợ chồng theo quy định của Luật này về điều kiện kết hôn và đăng
ký kết hôn”4. Từ các khái niệm kết hôn nói trên cho thấy, mặc dù còn chứa đựng
những quan điểm khác nhau, song chúng có hai điểm chung sau:
Thứ nhất, các nhà làm luật khi đưa ra khái niệm kết hôn đều xuất phát từ
vị trí của kết hôn là một sự kiện thực tế mang tính xã hội: “Việc một người đàn
ông và một người đàn bà cam kết sống chung với nhau với những quyền và
nghĩa vụ đối với nhau cũng như đối với con cái”5 .
Thứ hai, kết hôn qua các khái niệm này là một sự kiện pháp lý và có các
đặc điểm sau:
Các bên nam nữ phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện kết hôn Đó là những
điều kiện về độ tuổi kết hôn, về sự tự nguyện kết hôn và không thuộc một trong
các trường hợp cấm kết hôn. “Việc quy định các điều kiện kết hôn là thực sự cần
thiết, đảm bảo trật tự trong gia đình, xã hội, giữ gìn thuần phong mỹ tục, đạo
1
Nguyễn Quang Quýnh (1968), Dân luật, Quyển 1, Bộ văn hoá giáo dục, tr.239, NXB Viện đại học Cần thơ.
2
Vũ Văn Mẫu và Lê Đình Chân (1968), Danh từ và tài liệu Dân luật và Hiến luật, tr.100, Tủ sách Đại học Sài gòn.
3
Hội đồng quốc gia (2002), Từ điển Bách Khoa Việt Nam, tập 2, tr.476, NXB Từ điển bách khoa Hà Nội.
4
Điều 3, khoản 5, Luật Hôn nhân và gia đình 2014
5
Viện Khoa học pháp lý (2006), Từ điển luật học, Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội.

13. 4
đức truyền thống của dân tộc Việt Nam, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của
các bên trong quan hệ hôn nhân”.
Từ những phân tích nêu trên, có thể đưa ra khái niệm kết hôn như sau: “Kết
hôn là một sự kiện pháp lý, thể hiện việc hai bên nam nữ xác lập quan hệ vợ
chồng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận theo trình tự, thủ tục
nhất định khi họ đáp ứng đủ các điều kiện kết hôn do pháp luật quy định”.
- Kháiniệm điều kiện kết hôn
“Điều kiện kết hôn là điều kiện để nhà nước công nhận việc kết hôn của
hai bên nam nữ”
6 . Hay nói cách khác điều kiện kết hôn là những đòi hỏi của
pháp luật đặt ra khi hai bên nam nữ kết hôn, chỉ khi các bên đáp ứng đầy đủ các
đòi hỏi đó thì việc kết hôn mới được coi là hợp pháp và được pháp luật thừa
nhận và bảo vệ.
Như vậy, có thể hiểu: “Điều kiện kết hôn là các tiêu chuẩn pháp lý do cơ
quan nhà nước có thẩm quyền đặt ra thông qua các quy phạm pháp luật buộc
các bên nam nữ phảiđáp ứng, trên cơ sở đó việc kết hôn của họ mới được công
nhận là hợp pháp”.
1.1.2. Vấn đềkết hôn trái pháp luậtvà hủy kết hôn trái pháp luật
- Một là về kết hôn trái pháp luật
“Kết hôn trái pháp luậtlà việc nam, nữ xác lập quan hệ vợ chồng có đăng
ký kết hôn tại cơ quan đăngký kết hôn nhưng vi phạm điều kiện kết hôn do pháp
luật quyđịnh, cụ thể là vi phạm một trong các quy định tại Điều 9, 10 Luật hôn
nhân và gia đình năm 2000”
7
Theo định nghĩa của Luật HN&GĐ năm 2014: “Kết hôn trái pháp luật là
việc nam, nữđã đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng một
bên hoặc cả haibên vi phạm điều kiện kết hôn theo quy định tại Điều 8 của Luật
này”8
Từ các định nghĩa trên cho thấy, việc kết hôn bị coi là trái pháp luật phải
đáp ứng đủ hai điều kiện. Thứ nhất là, các bên đã đăng ký kết hôn đúng với trình
tự, thủ tục, thẩm quyền và thứ hai là, một bên hoặc cả hai bên vi phạm các điều
kiện kết hôn do pháp luật quy định. Đây là hai điều kiện bắt buộc để xác định
việc kết hôn có bị coi là trái pháp luật hay không, nếu thiếu một trong hai điều
kiện đó thì không được coi là kết hôn trái pháp luật. Như vậy, từ các định nghĩa
trên có thể hiểu:“Kết hôn trái pháp luật là việc nam, nữ đã đăng ký kết hôn để
xác lập quan hệ vợ chồng tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo đúng quy
6
Từ điển giải thích từ ngữ luật học Luật Dân sự, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Tố tụng dân sự, Nxb Công an Nhân dân
7 Từ điển giải thích từ ngữ luật học Luật Dân sự, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Tố tụng dân sự, Nxb Công an Nhân dân
8
Điều 3, khoản 5, Luật Hôn nhân và gia đình 2014

14. 5
định của pháp luậtnhưng có sự vi phạm một trong những điều kiện kết hôn của
một bên hoặc cả hai bên nam, nữ kết hôn”.
- Hai là về hủy kết hôn trái pháp luật
Dưới góc độ pháp lý, hành vi kết hôn trái pháp luật là xâm phạm đến
quyền và lợi ích chính đáng của công dân; đi trái với lợi ích mà pháp luật quan
tâm, gây ra những bất lợi cho Nhà nước nhất là trong hoạt động quản lý của các
cơ quan nhà nước về hộ tịch, khai sinh…; đồng thời có ảnh hưởng xấu tới xã hội
như: Vi phạm nghiêm trọng vấn đề đạo đức, nhân cách lối sống của gia đình
Việt Nam; phá vỡ hạnh phúc của nhiều gia đình... Do đó, Nhà nước ta đã thể
hiện thái độ nghiêm khắc thông qua chế tài hủy kết hôn trái pháp luật, buộc các
bên kết hôn phải tuân theo mà không phụ thuộc vào ý chí của họ. Việc kết hôn
trái pháp luật sẽ bị Tòa án nhân dân (TAND) xử hủy đồng nghĩa với việc giá trị
pháp lý của Giấy đăng ký kết hôn sẽ không được công nhận và không làm phát
sinh quan hệ vợ chồng giữa hai bên nam, nữ.
Như vậy, “hủy kết hôn trái pháp luật là biện pháp chế tài của Nhà nước
đối với những trường hợp kết hôn vi phạm điều kiện kết hôn thể hiện sự không
công nhận của nhà nước giữa hai bên nam nữ có quan hệ vợ chồng kể từ thời
điểm đăng ký kết hôn nhằm bảođảm chấp hành nghiêm chỉnh LuậtHôn nhân và
gia đình”.
1.2. Đăng ký kết hôn
1.2.1. Khái niệm
Đăng ký kết hôn là thủ tục pháp lí cần thiết để Nhà nước công nhận quan
hệ hôn nhân của nam và nữ. Việc ghi nhận vào sổ ĐKKH được hiểu là việc nam
nữ xác lập quan hệ vợ chồng theo quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn và
đăng kết hôn được quy định tại Khoản 1 Điều 8 Luật hôn nhân và gia đình năm
2014. Kết hôn là việc nam và nữ xác lập quan hệ vợ chồng với nhau theo quy
định của Luật này về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn . Trước khi xác lập
một quan hệ hôn nhân, các điều kiện về nội dung của việc kết hôn phải được cơ
quan nhà nước kiểm tra một cách chặt chẽ thông qua các thủ tục về đăng ký kết
hôn. Việc ban hành quy định về ĐKKH khẳng định vai trò quan trọng của hoạt
động quản lý nhà nước về hộ tịch và dân cư ở nước ta hiện nay.
Cấp giấy đăng ký kết hôn về cơ bản là hoạt động của cơ quan HCNN, là một
thủ tục quan trọng nhằm công nhận một mối quan hệ hôn nhân giữa nam và nữ
theo quy định pháp luật Việt Nam. Theo quy định pháp luật về HN&GĐ nói
chung thì chưa có một khái niệm pháp lý nào quy định về đăng ký kết hôn trong
thực tế. Tuy nhiên, đa phần chúng ta có thể hiểu một cách đơn giản như sau:
ĐKKH là ghi vào Sổ đăng kí kết hôn để chính thức công nhận nam nữ là vợ
chồng trước pháp luật. Đăng kí kết hôn là thủ tục pháp lí cần thiết làm cơ sở để
Nhà nước công nhận quan hệ hôn nhân của nam nữ. Để được đăng kí kết hôn,

15. 6
nam nữ phải làm tờ khai đăng kí kết hôn tại cơ quan đăng kí kết hôn. Trên cơ sở
đó, cơ quan đăng kí kết hôn tiến hành xác minh, nếu các bên nam nữ có đủ điều
kiện kết hôn theo quy định của pháp luật thì tổ chức đăng kí kết hôn cho nam
nữ, ghi việc kết hôn vào sổ đăng kí kết hôn và trao Giấy chứng nhận kết hôn cho
nam nữ. Kể từ ngày đăng kí kết hôn, các bên nam nữ phát sinh quan hệ vợ
chồng trước pháp luật9. Như vậy, có thể hiểu rằng muốn phát sinh quan hệ vợ
chồng thì phải đăng ký kết hôn theo quy định của pháp luật. Đồng thời, việc
đăng ký kế hôn phải tiến hành theo trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật
về HN&GĐ đã được quy định
1.2.2. Ý nghĩa của đăng ký kết hôn
1.2.2.1. Ý nghĩa vềmặtpháp lý
Đăng ký kết hôn là sự kiện pháp lý xác lập quan hệ hôn nhân giữa hai bên
nam, nữ do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận, làm phát sinh các
quyền và nghĩa vụ vợ chồng giữa họ với nhau. Từ việc quy định các điều kiện
kết hôn, thủ tục kết hôn… cũng như những đường lối giải quyết các vi phạm
điều kiện kết hôn, đó là cách để nhà nước quản lý việc kết hôn của các cá nhân
trong xã hội góp phần đảm bảo trật tự gia đình, xã hội, phù hợp với thuần phong
mỹ tục, bảo vệ được pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích hợp pháp của
công dân, là tiền đề để xây dựng gia đình thực sự đầm ấm, bền vững và hạnh
phúc.
Các quy định kết hôn còn là căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền
giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền và nghĩa vụ của vợ chồng như: Vấn
đề cấp dưỡng, vấn đề nuôi con, vấn đề ly hôn hay vấn đề giám hộ… Do đó, các
quy định này có ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động xét xử của TAND đồng
thời là cơ sở để các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành các văn bản
hướng dẫn cụ thể giúp cho việc giải quyết các tranh chấp về HN&GĐ được
khách quan, thống nhất, đúng pháp luật, đảm bảo quyền lợi cho các bên.
Ngoài ra, các quy định kết hôn còn là cơ sở pháp lý để các bên thực hiện
quyền và nghĩa vụ của vợ chồng đối với nhau, đối với tài sản, đối với con cái và
các mối quan hệ khác trong gia đình cũng như ngoài xã hội mà Nhà nước đã
thừa nhận, trao cho và đảm bảo thực hiện.
1.2.2. Ý nghĩa vềmặtkinhtế - xã hội và quá trình hội nhập
- Ý nghĩa về kinh tế - xã hội
9 Phạm Danh Môn (2011), Tình yêu lứa đôi trong ca dao Việt Nam, Nxb Trẻ,
Thành phố Hồ Chí Minh

16. 7
Việt Nam đang trong quá trình phát triển mạnh mẽ về kinh tế - xã hội theo
xu hướng hội nhập toàn cầu. Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước
thì chất lượng cuộc sống của nhiều tầng lớp nhân dân mà đặc biệt tại các đô thị
đã được cải thiện một cách đáng kể. Theo đó, thực trạng về thể chất cũng như
DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 53960
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562