Drupal 7 Architectuur Overzicht, inzicht in mogelijkheden.

1. DRUPAL 7 ARCHITECTUUR
Concepten, bouwblokken en praktijk
Dinsdag 11 januari 2011
Door: Maikel Mardjan
2010 cc Organisatieontwerp.nl

2. LEERDOEL
Schrijf voor jezelf vijf leerdoelstellingen op.

3. JIJ ÉN DEZE WORKSHOP
 Maak je eigen aantekeningen
 Stel vragen (gedurende de cursus én na afloop)
 Iedere sectie heeft een preview en een review

4. LOGISTIEK
Eindtijd
Koffie / thee
Sanitaire stop(s)
Pauze
Calamiteiten procedures / nooduitgang

5. WIE?
 Wie ben je?
 Wat is je ervaring met Drupal?
 Bekendheid met OSS?
 Bekendheid met WCM?
 Bekendheid met „Web 2.0‟?
 Bekendheid met technische werking WCM websites?

6. WIE IS ORGANISATIEONTWERP.NL
Drs. Ir. Maikel J. Mardjan MBM
Meer dan 20 jaar relevante kennis en ervaring op
gebied van IT, management en organisatie. Sterk
op het raakvlak tussen bedrijfsprocessen en IT.
 Msc (ir) Elektrotechniek – Technische
Universiteit Delft
 Msc (drs) Bedrijfswetenschappen –
Rijksuniversiteit Groningen
 Master Business Management (MBM) – TSM
Business School
Belangrijkste aandachtsgebieden: Architectuur, (IT)
ontwerpen, Open Source, Integratie (SOA), Open
Innovatie, Nieuwe Management Concepten en
Internet.

7. AGENDA
 Inleiding Drupal7
 Kosten en baten
 Technische architectuur Drupal7
 Open standaarden in Drupal7
 Drupal7 SEO en het semantisch web
 Gebruik, beheer en onderhoud
 Bedrijfsspecifieke uitbreidingen maken in Drupal7
 Beveiliging
 Toekomst van Drupal

8. AGENDA
 Inleiding Drupal7
 Kosten en baten
 Technische architectuur Drupal7
 Open standaarden in Drupal7
 Drupal7 SEO en het semantisch web
 Gebruik, beheer en onderhoud
 Bedrijfsspecifieke uitbreidingen maken in Drupal7
 Beveiliging
 Toekomst van Drupal

9. INLEIDING DRUPAL 7
Preview
 Wat is Drupal
 Nieuwe functies in Drupal 7
 Waarom OSS
 Populariteit?

10. WAT IS DRUPAL 7
Drupal 7 is de meest recente release van het open source content
management systeem Drupal.
Belangrijkste verbeteringen in Drupal 7:
 Gebruikersvriendelijkheid
 Beveiliging
 Theme system
 RDF ondersteuning
 SEO optimalisatie
 Performance
 Architectuur (o.a. database abstractie laag, custom fields)
(> later meer over de verbeteringen)

11. WAAROM EEN CMS?
Gezamenlijk werken aan het maken en onderhouden van
(web)content op een consistente manier.
Door het gebruik van een CMS is het mogelijk om eenvoudiger zelf
of door een bedrijf wijzigingen op een website neer te zetten of te
onderhouden.
CMS = Content Management System

12. STANDAARD WCM FUNCTIES IN
DRUPAL7
De basis (core) is in Drupal 7 sterk verbeterd:
 Een content repository (flexibel, schaalbaar en uitbreidbaar)
 Authenticatie van gebruikers (auteurs, editors, reviewers etc)
 Content creatie via web browser (Echter noodzakelijke
wysiwyg editor zit NIET in core!)
 Templates (look & feel / content templates)
 Publicatie variatie (koppelen van content)
 (Eenvoudige) web analytics en rapportages
 Ontwerpmogelijkheden voor niet technische gebruikers
 Internationalization and localization
 Installatie / Configuratie
Voor alle denkbare functionaliteit die niet in Drupal 7 „core‟ zit zijn
modules beschikbaar. (Al 895 modules beschikbaar voor D7, voor
D6 5162 modules). Denk aan:
 Workflow
 Editors
 CAPTCHA etc

13. WAAROM OSS?
Open source is gebaseerd op drie concepten:
 “A development methodology that defines a community
approach to developing software, meritocracy of developers,
and quality based on peer review.”
 Een licentie structuur die vrije en directe toegang geeft tot de
source code, conform een of meer “Open Source Initiative”
licenses.
 Een „community‟ (gemeenschap) van gebruikers en
ontwikkelaars waarin open participatie centraal staat.
Waarom OSS voor een Content Management Systeem?

14. VOORDELEN OPEN SOURCE
Voordelen OSS:
 Vrijheid van keus
 Betrouwbaarheid
 Stabiliteit
 Mogelijkheid tot code inspectie (audit)
 Kosten
 Flexibiliteit en „vrijheid‟
 Support mogelijkheden

15. POPULARITEIT DRUPAL

16. BEKENDE SITES

17. BEKENDE SITES

18. BEKENDE SITES

19. DRUPAL CMS
De basis:
Content op een Drupal website is een „node‟.
Een node kan van alles zijn:
 Een tekst, een foto , een stuk tekst op een forum, een stukje
blog tekst enz
Nodes kunnen eigenschappen hebben:
Bijvoorbeeld een reactie of commentaar op een stuk tekst.
„Comments‟ worden niet bewaard als nodes maar hebben dus een
link met een „node‟.
Door het behandelen van content als „nodes‟ is het mogelijk om zeer
eenvoudig nieuwe eigenschappen aan content (dus nodes) toe te
voegen.

20. NIEUW IN DRUPAL 7
Eenvoudige mogelijkheid voor het creëren van CCT (Custom Content
Types).
 Deze functionaliteit wordt geboden door de Field module
 De Field module is nieuw in Drupal 7.
 In D6 en eerder werd voor het creëren van opmaat content
types gebruik gemaakt van de CCK module. Dit was een add-
on.
 Verbetering op template structuur

21. DE MEEST ZICHTBARE VERNIEUWING
Het menu lint!
(demo?!)

22. MENU KENT EEN MEER INTUÏTIEVE
STRUCTUUR

23. INLEIDING DRUPAL 7
Review
 Wat is Drupal
 Nieuwe functies in Drupal 7
 Waarom OSS
 Populariteit?

24. AGENDA
 Inleiding Drupal7
 Kosten en baten
 Technische architectuur Drupal7
 Open standaarden in Drupal7
 Drupal7 SEO en het semantisch web
 Gebruik, beheer en onderhoud
 Bedrijfsspecifieke uitbreidingen maken in Drupal7
 Beveiliging
 Toekomst van Drupal

25. KOSTEN EN BATEN
Preview
 Kwalitatieve winst bij gebruik Drupal
 Kosten (indicaties) in EUR ?!
 TCO model
 Winst ?

26. KOSTEN INDICATIES
Standaard hardware: Dell Dell PowerEdge (M910): EUR 4500 (ex housing)
Software:
 Drupal: 0 EUR (*)
 IBM Portal: 3500 EUR (let op complexe pricing structuur: PVU‟s,
authorized users, concurrent users, maintenance etc)
 SDL Tridion: 5500 EUR (ook hier veel „verborgen‟ vendor lock-in kosten)
 Sharepoint: 7000 EUR (ook hier een complexe ondoorzichtige
prijsstructuur)
Implementatie kosten:
 Altijd voor 80% afhankelijk van bedrijfsspecifieke eisen/wensen!
Beheerkosten:
 Zelf beheren / Zelf hosten / Extern hosten / Managed Service
(*) Drupal 7 werkt met op ieder gangbaar OS en met OSS databases.
Voor professioneel gebruik is nodig: Een staging omgeving!
Indicaties verschillen Drupal vs Commerciële omgeving voor „kleine site‟:
 0 EUR vs 250k (!)
Algemeen:
Commerciële WCM pakketen kennen een zeer complexe en niet transparante
prijsstructuur, waarbij niet altijd kosten voor ‘triviale’ componenten zoals OS,
Database beheercomponenten zijn meegenomen.

27. TCO MODEL
Personal Cost
License Cost
Evaluation Operations
Architecture
and Development and
and Design
procurement Management
TCO Influence Factors
Manageability

28. OSS OF NIET?
Bij een CMS selectie dient men goed te letten op de beheerskosten
achteraf. Hier zit namelijk de grootste kostenpost.
Factoren:
 Eenmalige licentie kosten
 Gewenste afhankelijkheid / onafhankelijkheid voor
(eind)klanten
 Hosting model
 Realiseren „op maat‟ functionaliteit
 Training / Consultancy

29. VOORDELEN VOOR KLANT (DRUPAL 7)
Subjectieve kwalitatieve voordelen:
 Niet afhankelijk van één bedrijf (voor realisatie / beheer / training).
 Eenvoudig te wisselen van implementatie partner
 Zonder externe partijen content beheer kunnen doen
 Geen licentie kosten
 Enorme installed base
 Betrouwbaarheid
 Regelmatige updates
 Veel aanvullende functionaliteit beschikbaar
Gevaren:
 Incompatabiliteit van modules
 Duur beheer
 Afhankelijkheid van implementatie partner
Tips:
 Maak goede (juridische) afspraken.
 Borg code aanpassing via GPL of BSD licentie
 Kijk of implementatie partner voor uw gemaakte functionaliteit
ongewijzigd in OSS domein beschikbaar stelt.

30. WINST?
 Hergebruik
 Niet opnieuw uitvinden van het wiel
 Gebruik maken van Drupal community
Maar vooral:
 Flexibiliteit en
 Snelheid
Bijna duizend mensen van de hebben een directe bijdrage aan de core van
Drupal 7 geleverd.

31. KOSTEN EN BATEN
Review
 Kwalitatieve winst bij gebruik Drupal
 Kosten in EUR ?!
 TCO model
 Winst ?

32. AGENDA
 Inleiding Drupal7
 Kosten en baten
 Technische architectuur Drupal7
 Open standaarden in Drupal7
 Drupal7 SEO en het semantisch web
 Gebruik, beheer en onderhoud
 Bedrijfsspecifieke uitbreidingen maken in Drupal7
 Beveiliging
 Toekomst van Drupal

33. TECHNISCHE ARCHITECTUUR
Preview
 Overzicht belangrijkste onderdelen Drupal 7
 Basisbouwblokken
 Technieken achter Drupal
 Pagina ontwerp & Thema ontwerp

34. DRUPAL 7 OVERZICHT
Modules
Content
Templates
(nodes)
Drupal 7
Core
Middleware
PHP
‘framework’ (PHP /
WebServer
API’s
/ Database)

35. DRUPAL 7 BASIS BOUWBLOKKEN
Business Services (CMS, eCommerce)
Drupal 7 Contributed
Drupal 7 Framework modules
Middleware (PHP, WebServer, Databases)
Operating System
Virtual Server(s)
Physical Server(s)

36. TECHNIEK ACHTER DRUPAL7
De belangrijkste componenten:
 Webserver (IIS / Apache)
 PHP
 Jquery
 Database
 PostgressSQL
 MySQL (of MariaDB)
 SQL-Lite
Let op versies van componenten.

37. DRUPAL 7: LOGISCH
Web browser WebServer
Drupal 7
Client (user) (Apache / IIS)
Web browser Database
Admin UI

38. PAGE DESIGNING AND THEMING
Let op: Theme afhankelijkheid!

39. CONFIGURATIE VAN EEN BLOCK

40. UX:VARIABELEN
Zichtbaar en makkelijk aanpasbaar:
Blocks (Bepaald welke block content waar op de site terug komt)
Menus (Toevoegen, front-page, comment setting etc)
Content types
Blocks zijn via drag-and-drop te plaatsen in Drupal 7

41. ZELF EEN THEME MAKEN?
Kracht met Drupal 7:
 Page, node, block and other template (.tpl.php) file inheritance
 Sub themes
(Zie:http://drupal.org/node/171194)

42. VOORBEELD STRUCTUUR THEME
name = Bartik
description = A flexible, recolorable theme with many regions.
package = Core
version = VERSION
core = 7.x
stylesheets[all][] = css/layout.css
stylesheets[all][] = css/style.css
stylesheets[all][] = css/colors.css
stylesheets[print][] = css/print.css
regions[header] = Header
regions[help] = Help
regions[page_top] = Page top
regions[page_bottom] = Page bottom
regions[highlighted] = Highlighted
regions[featured] = Featured
regions[content] = Content
regions[sidebar_first] = Sidebar first
regions[sidebar_second] = Sidebar second
…

43. TECHNISCHE ARCHITECTUUR
Review
 Overzicht belangrijkste onderdelen Drupal 7
 Basisbouwblokken
 Technieken achter Drupal
 Pagina ontwerp & Thema ontwerp

44. AGENDA
 Inleiding Drupal7
 Kosten en baten
 Technische architectuur Drupal7
 Open standaarden in Drupal7
 Drupal7 SEO en het semantisch web
 Gebruik, beheer en onderhoud
 Bedrijfsspecifieke uitbreidingen maken in Drupal7
 Beveiliging
 Toekomst van Drupal

45. WAT IS EEN ‘OPEN STANDAARD’
Open vragen?
 Verschil met OSS
 Belang van een „open standaard‟
 Kan Web 2.0 zonder open standaarden?
Stelling: Een open standaard is niet nodig voor
succesvolle OSS software!

46. DEFINITIE OPEN STANDAARD
Een standaard is volledig „open‟ als:
 De standaard is goedgekeurd en zal worden gehandhaafd
door een non-profit organisatie
 De standaard is gepubliceerd en over het
specificatiedocument van de standaard kan vrijelijk worden
beschikt.
 Het intellectuele eigendom – met betrekking tot mogelijk
aanwezige patenten – van (delen) van de standaard is
onherroepelijk ter beschikking gesteld op een „royalty-free‟
basis;
 Er zijn geen beperkingen omtrent het hergebruik van de
standaard.
Stelling: Een open standaard is niet nodig voor
succesvolle OSS software!

47. BESCHIKBAAR IN DRUPAL7
 OPML (Zit in de „core‟ aggregator module).
 OPML is een op XML gebaseerd formaat om gestructuureerde
informatie tussen verschillende applicaties uit te wisselen.
 Resource Description Framework (RDF) and RDFa (W3c)
 PURLs (Persistent Uniform Resource Locators) zijn Web
addressen die als permanente identifiers fungeren voor
dynamische website.
 OpenID
Daarnaast gebruik van veel „standaard‟ componenten, zoals:
 Jquery
 Php-pdo
En natuurlijk:
 Javascript
 CSS

48. AGENDA
 Inleiding Drupal7
 Kosten en baten
 Technische architectuur Drupal7
 Open standaarden in Drupal7
 Drupal7 SEO en het semantisch web
 Gebruik, beheer en onderhoud
 Bedrijfsspecifieke uitbreidingen maken in Drupal7
 Beveiliging
 Toekomst van Drupal

49. DRUPAL7 SEO EN HET SEMANTISCH WEB
Preview
 Voordelen semantisch web?
 RDF
 SEO
 Nut / Noodzaak leesbare URL‟s

50. SEMANTIC WEB
Gebaseerd op paradigma shift:
WWW
Content & links
WWW
Relaties & betekenisvol
(beschrijvingen)
Internet transformatie naar universeel medio voor data, informatie
en kennis uitwisseling

51. VOORDELEN SEMANTIC WEB
Voor content makers / eigenaars:
 Nieuwe mogelijkheden om zichtbaarheid van content te
verhogen
 Cross marketing voordelen doordat nieuwe routes naar jouw
Drupal 7 content mogelijk zijn
 Door verhoogde relevantie vanuit zoekresultaten meer
terugkerende bezoekers naar de site.

52. RDF
Hiërarchie werkt niet meer: Ga voor „slimme‟ tags. Dus:
Toevoegen slimme tags aan content (‘nodes’)
In Drupal 7 zit standaard een verbeterde taxonomie ondersteuning.
Gebruiken om:
 Site beter te organiseren
 Vindbaarheid van informatie drastisch te verhogen
 Bij grote omgevingen (meerdere informatie stromen,
eigenaren)
(Voor techneuten:In Drupal 7 is taxonomy gebaseerd op de „Field‟
module)

53. SEO

54. DRUPAL 7 SEO
De basis principes blijven geldig, maar eenvoudiger wordt het wel:
De „Drupal SEO module‟ is niet meer 100% noodzakelijk. (Ook nog niet
vrijgegeven voor D7).
Standaard:
 Code is W3C compliant
 Layouts zijn op CSS gebaseerd
 Mogelijkheid om content te categoriseren
 * <title> tags worden automatisch gecreëerd
 Werkbare robot.txt
Modules zijn er om :
 Meta tags toe te voegen
 Xml map
 Meer controle over <title> tag
 Controle over meta tags zoals description, keywords
 Uploaden van een Google XML Sitemap
Google lijkt eind 2010 gevoelig voor ‘snelheid’ en unieke content
(<p>uniek</p>). Manipulatie wordt nog altijd niet gewaardeerd!

55. DRUPAL 7 EN KORTE URL’S?!
(korte demo)
http://sitename/?q=node#overlay=%3Fq%3Dadmin%252Freports
Of
http://sitename/overzichtjes

56. DRUPAL7 SEO EN HET SEMANTISCH WEB
Review
 Voordelen semantisch web?
 RDF
 SEO
 Nut / Noodzaak leesbare URL‟s

57. AGENDA
 Inleiding Drupal7
 Kosten en baten
 Technische architectuur Drupal7
 Open standaarden in Drupal7
 Drupal7 SEO en het semantisch web
 Gebruik, beheer en onderhoud
 Bedrijfsspecifieke uitbreidingen maken in Drupal7
 Beveiliging
 Toekomst van Drupal

58. GEBRUIK, BEHEER EN ONDERHOUD
Preview
 Gebruik en grootschalig gebruik (heavy use)
 LCM (ITIL, ASL, BISL?)
 Testen

59. GEBRUIK
Bij het gebruik starten van een Drupal project zijn verschillende
stakeholders betrokken:
 GUI ontwerper / Interactie ontwerper
 Ontwikkelaar
 Themer (Ontwikkelaar voor style sheets)
 Site eigenaar
 Eindgebruikers
 Business managers (marketing, verkoop, legal)
 Webmaster(s) (m/v)
 Beheerders (system administrators)
 Trainers

60. GROOTGEBRUIK?
Ook met Drupal is bewezen 20 miljoen page views verdeeld over 12
uur gehaald!
Technieken:
- CDN (met of zonder de D7 module)
- DB-Cluster (SQL-Cluster0
- Loadbalancing
- Hadoop
- performance process (profiling!)
- Webserver optimalisation
- Memcache
- HipHop
Denk aan session management bij schaling!
(voor de technische mensen: Er is meer dan alleen het PHPSESSID)

61. GANGBARE CONFIGURATIE BIJ
GROOTGEBRUIK
(plenair)
Belangrijkste punten:
 Pagina‟s per minuut
 NFR‟s!
 Loadbalancers
 Proxies
 SSL offloader(s)
 Beschikbaarheid (99,998%)? (Single Points of Failue
geaccepteerd?)
 Extern laten hosten

62. LIFE CYCLE MANAGEMENT
Software updates
(security)fixes
Onderhoud
Toevoegen / wijzingen
functionaliteit
Monitoren gebruik
Kleine aanpassingen QA (QoS) Requirements
Nieuwe node
templates
Implementatie Ontwerp
Look &Feel
Functioneel / Technisch
AGILE!
Regressie testen !

63. TESTEN!
In Drupal 7 is het test framework aan de „core‟ toegevoegd (default
uit natuurlijk)
Drupal test framework is gebaseerd op het defacto PHP framework:
SimpleTest (OSS Unit testing framework for PHP)
Kijk naar de risico‟s:
 Wat testen?
 Waarom testen?
 Hoe te testen?
 Wie moet testen?

64. SCREENSHOT TESTEN IN D7

65. TEST RESULTATEN VIA ADMIN GUI

66. GEBRUIK, BEHEER EN ONDERHOUD
Review
 Gebruik en grootschalig gebruik (heavy use)
 LCM (ITIL, ASL, BISL?)
 Testen

67. AGENDA
 Inleiding Drupal7
 Kosten en baten
 Technische architectuur Drupal7
 Open standaarden in Drupal7
 Drupal7 SEO en het semantisch web
 Gebruik, beheer en onderhoud
 Bedrijfsspecifieke uitbreidingen maken in Drupal7
 Beveiliging
 Toekomst van Drupal

68. DRUPAL7 ALS FLEXIBELE PORTAL
Corporate Knowledge Specialized
Ecommerce Portal BI Portal
Portal Portal Portal
Presentation Services
Identity Data
Search Workflow Personalization
Management Integration
Collaboration / Application
...
Groupware Integration
Application Services
Data Storage Data Abstraction Backup/Restore Data Access
Data Services
External Internal Meta Customer
data Data data data

69. MOGELIJKHEDEN VOOR EIGEN
(UNIEKE) FUNCTIONALITEIT
Eigen functionaliteit toevoegen:
 Drupal 7 gebruiken als php-framework
 API‟s
 Hooks
 Modules (uitbreiden)
 Look & Feel!
Best practices:
 Requirements
 Agile aanpak
 CCT als optie?
 Is het echt noodzakelijk
 Voortbouwen op een module

70. AGENDA
 Inleiding Drupal7
 Kosten en baten
 Technische architectuur Drupal7
 Open standaarden in Drupal7
 Drupal7 SEO en het semantisch web
 Gebruik, beheer en onderhoud
 Bedrijfsspecifieke uitbreidingen maken in Drupal7
 Beveiliging
 Toekomst van Drupal

71. VERVELEND?!
www.crisis.nl
Screenshot hieronder:
$#@

72. OOK VERVELEND?

73. BEVEILIGING?!
Traditioneel:
 Betrouwbaarheid
 Integriteit
 Beschikbaarheid
Wat biedt Drupal 7 standaard?
201x:
 Imago
 Privacy
 Web 2.x?!

74. STANDAARD DRUPAL 7
MOGELIJKHEDEN
 Gebruikers
 Rechten per rol
 Rechten op content onderdelen
 Rechten op (module) functionaliteit
 IP-Blocking

75. RECHTEN OP FUNCTIONALITEIT

76. AGENDA
 Inleiding Drupal7
 Kosten en baten
 Technische architectuur Drupal7
 Open standaarden in Drupal7
 Drupal7 SEO en het semantisch web
 Gebruik, beheer en onderhoud
 Bedrijfsspecifieke uitbreidingen maken in Drupal7
 Beveiliging
 Toekomst van Drupal

77. DRUPAL8 OF DRUPAL7++
Wenselijke of noodzakelijke verbeteringen:
 Caching
 Plug-in framework (modules)
 Performance (memory gebruik)
 Afronden van niet-afgemaakte delen
 Php6?
 HTML5 (volledig)
 API‟s (incl documentatie)
Belangrijkste voor gebruikers:
 Stabiliteit
 Backwards compabiliteit

78. DRUPAL 8
Nog meer nadruk op:
 Gebruikersvriendelijkheid
 Performance verbeteringen voor „standaard‟ installaties
 Webmasters
 Themers
 Extensie ontwikkelaars (api‟s / modules)
 Testbaarheid
En natuurlijk:
 Ipad / Tables
 Mobile devices integratie

79. SAMENVATTING
 Inleiding Drupal7
 Kosten en baten
 Technische architectuur Drupal7
 Open standaarden in Drupal7
 Drupal7 SEO en het semantisch web
 Gebruik, beheer en onderhoud
 Bedrijfsspecifieke uitbreidingen maken in Drupal7
 Beveiliging
 Toekomst van Drupal

80. KANSEN!
Organisatieontwerp.nl werkt samen met gerenommeerde bureaus die
voldoen aan de hoogste kwaliteitscriteria op gebied van kennis en
ervaring op gebied van organisatieadvies en architectuurondersteuning.
Organisatieontwerp.nl is platinum partner van het innovatienetwerk van
de Business Management Support Stichting.
Meer informatie over dit innovatienetwerk is te vinden op: www.bm-support.org

81. CONTACT?
Bel : +31 (0) 6 22869536 of
Mail : info@organisatieontwerp.nl
‘Alleen is niemand wijs genoeg’
Plautus