1. Ibong
Adarna
Ang korido ay isang uri ng
panitikang pilipino, isang uri ng
tulang nakuha natin sa
impluwensya ng mga Espanyol.
Ito ay may sukat na walong
pantig bawat linya at may apat na
linya sa isang saknong. Ang
korido ay binibigkas sa
pamamagitan ng pakantang
pagpapahayag ng mga tula.
Corrido at buhay na
pinagdaanan nang tatlong
Principeng magcacapatid na
anac nang haring Fernando at
nang reina Valeriana sa
cahariang Berbania

2. Ang Ibong Adarna
• Ang Ibong Adarna ay isang koridong isinulat ni Jose dela Cruz (na kinilala
sa taguring Huseng Sisiw) noong panahon ng Kastila na ngayon ay bahagi
na ng Panitikan at Mitolohiyang Pilipino [1]. Noong panahon ng pananakop
ng mga Kastila sa Pilipinas, kilala ito sa pamagat na Corrido at Buhay na
Pinagdaanan nang Tatlong Principeng Magcacapatid na Anac nang Haring
Fernando at nang Reina Valeriana sa Cahariang Berbania [2]. May mala-
epikong istilo ng pagkakasalaysay ang Ibong Adarna na tumatalakay sa
kabayanihan, pag-ibig at kababalaghan. Nakasentro ang kwento sa
Adarna, isang ibon na nagtataglay ng mahiwagang kapangyarihan na
nakapagpapagaling ng anumang karamdaman sa sandaling umawit at
marinig ang tinig nito. Umiikot din ang kwento sa pakikipagsapalaran ni
Don Juan, isang prinsipe ng Kahariang Berbanya sa kanyang paghahanap
sa Ibong Adarna, paglalagalag sa iba't ibang lupain at pakikipag-ibigan kina
Donya Maria Blanca at Donya Leonora [3]. May ilang mga kritiko[sino?] ang
nagsasabing maaaring ang sumulat ng Ibong Adarna ay si Jose dela Cruz o
kilala sa tawag na Huseng Sisiw.[

3. Kasaysayan ng Ibong Adarna
• Bagaman ang Ibong Adarna ay isa na ngayon sa mga kinikilalang bahagi ng
Panitikang Pilipino, ang akdang ito ay hindi orihinal na nagmula sa Pilipinas
name="harvnb|Tomas C. Ongoco |pp=1">Tomas C. Ongoco, pp. 1</ref>.
Ito'y tulad din ng Bernardo Carpio na nagmula sa alinmang bansa sa
Europa [1]. Sa pananakop ng mga Kastila, ang Ibong Adarna ay nakarating
sa Mehiko at di nagkalaon ay nakaabot sa Pilipinas. Kung titingnan,ang
Ibong Adarna ay maituturing na kwentong bayan sapagkat hindi tiyak kung
sino talaga ang totoong umakda nito [4]. Nang isalin sa Wikang Tagalog ang
naturang korido, ipinagpapalagay na ganito ang mga nangyari:[4]
• Ang pangalan ng orihinal na may-akda, na nagmula sa kung saan-saang
bansa sa Europa ay hindi na isinulat ng mga sumunod na nagpalimbag,
• Ginamit ng mga tagapagsalin ang kanilang pangalan, ngunit ito'y di
isinama sa pagpapalathala,
• Ang mga kauna-unahang salin ng akdang ito ay pawang sulat-kamay at
nang maglaon ay hindi na kinopya ng mga sumunod pang nagsalin ang
mga pangalan ng nauna sa kanila at,

4. • Sapagkat hindi nga tiyak kung sino talaga ang totoong may-akda ng
korido, pinili na lamang ng nakararaming tagapagsalin na huwag ng
isama ang kanilang pangalan sa pagpapalimbag.
• Nagsimulang maging popular ang Ibong Adarna sa Pilipinas nang
ito'y isalin sa katutubong wika. Ang bawat kopya ng akdang ito ay
ipinagbibili sa mga perya na karaniwang nagpapalipat-lipat sa mga
bayang nagdiriwang ng pista. Marami ang hindi marunong bumasa
kaya't iilan lamang ang mga kopyang napalimbag. Sa kabutihang-
palad, di nagtagal ay itinanghal na ito sa mga entablado tulad ng
komedya o moro-moro [4].
• Ang karaniwang kaanyuan ng nasabing korido na siya ngayong
pinag-aaralan sa mga paaralan ay ang isinaayos na salin ni Marcelo
P. Garcia noong 1949 [1].
• Sa ngayon ay may ilang nagpapalagay na si José de la Cruz (o
Huseng Sisiw), isang makatang kaalinsabay ni Francisco "Balagtas"
Baltazar noong panahon ng pananakop ng mga Kastila ang kumatha
ng Ibong Adarna [5]. At dahil nga hindi katiyakan kung sino ang
orihinal na may-akda at dahil na rin sa kasikatan nito sa Panitikang
Pilipino, maraming nag-aakala na ang Ibong Adarna ay katutubo
mismo sa Pilipinas.

5. Buod
• Noo'y may isang kahariang tinatawag na Berbanya. Ito'y pinamumunuan
nila Haring Fernando at Reyna Valeriana kasama ng kanilang tatlong anak
na sina Don Pedro, ang panganay, Don Diego, ang pangalawa at Don
Juan, ang bunso na pawang mga prinsipe ng nasabing kaharian [6].
• Isang gabi'y nanaginip si Haring Fernando. Napanaginipan niyang may
nagtapon daw kay Don Juan sa isang malalim na balon. Nang magising ang
hari, siya'y nagsimulang magkasakit. Ipinayo ng mga manggagamot na ang
tanging kanta lamang ng Ibong Adarna na matatagpuan sa Bundok Tabor
ang siyang makapagpapagaling sa sakit ng hari [6].
• Unang nagtangka si Don Pedro ngunit siya'y nabigo. Nang marating niya
ang Piedras Platas, ang punong tinitirhan ng Ibong Adarna, ay nahimbing
siya sa awitin ng naturang ibon. Di sinasadyang naiputan siya ng ibon at
nanigas at naging bato. Sunod na nagtangka si Don Diego ngunit sinapit
din niya ang nangyari kay Don Pedro. Noon na tumulak sa paglalakbay si
Don Juan na siya na lamang tanging pag-asa ng Kahariang Berbanya,bago
umalis si Don Juan ay humingi muna siya ng basbas sa hari [6].

6. • Sinapit ni Don Juan ang landas patungong Bundok Tabor. Nasalubong niya
sa daan ang isang Matandang Leproso na nagpayo sa kanya na mag-ingat
sa nakakahalinang ganda ng punong Piedras Platas. Dahil si Don Juan ay
may magandang kalooban, ibinigay niya ang kanyang kahuli-hulihang baon
na tinapay sa matandang lalaki na ketongin. Dahil dito, tinulungan siya ng
ketongin kung papaano matatagpuan ang Ibong Adarna. Iniwasan nga niya
ang pagtigil sa nasabing puno at natanaw niya ang isang bahay kung saan
may matandang Ermitanyong nakatira. Ito ang tumulong sa kanya upang
makuha ang Ibong Adarna at mapabalik sa dati mula sa pagiging bato sina
Don Pedro at Don Diego [6].
• Kapwa tinahak ng tatlong prinsipe ang daan pabalik ngunit gumawa ng
lalang sina Don Pedro at Don Diego. Silang dalawa'y kapwa bumalik sa
Kahariang Berbanya at iniwan si Don Juan na nakalupasay sa gitna ng daan
bunga ng tinamong bugbog. May naparaang isang Matandang Ermitanyo.
Samantalang sa Kahariang Berbanya ay hindi napaawit nina Don Pedro at
Don Diego ang Ibong Adarna. Siya namang pagdating ni Don Juan na noo'y
nanumbalik na ang dating lakas. Noon umawit ang Ibong Adarna at
isinalaysay ang kataksilang ginawa nina Don Pedro at Don Diego kay Don
Juan. Nawala ang sakit ni Haring Fernando at iniutos na parusahan and
dalawang nagkasala. Sa pakiusap naman ni Don Juan ay pinatawad ng hari
ang dalawa [6].

7. • Ang Ibong Adarna ay inalagaan sa loob ng palasyo ng tatlong magkakapatid ngunit muling gumawa
ng lalang sina Don Pedro at Don Diego. Pinakawalan nila ang ibon sa hawla nito nang minsang
mahimbing si Don Juan na noo'y siyang nakatoka sa kasi pagbabantay bunga ng pagkakapuyat niya
noong mga nakaraang gabi. Nang maratnan ni Don Juan na wala na ang Ibong Adarna, naglayas siya
sa kaharian upang hanapin ang ibon. Nalaman ni Haring Fernando ang nangyari at iniutos kina Don
Pedro at Don Diego na hanapin si Don Juan. Natagpuan nga ng dalawa si Don Juan at sumumpa ang
tatlo na sila'y maglalagalag na lamang sa kagubatan ng Armenia [7].
• Sa kanilang paglalagalag ay nakatuklas sila ng balon na kung saan sa ilalim nito ay may kaharian.
Tanging si Don Juan ang nakapasok sa kaharian sa balon samantalang matiyaga namang naghintay
sa taas sina Don Pedro at Don Diego. Ngunit sa kabila ng mga ito, naiingit si Don Pedro kay Don Juan
at sinabi nya kay Don Diego ang kanyang masamang balak kay Don Juan para sila ay mabigyan ng
posisyon sa kaharian. Sumang-ayon si Don Diego sa masamang balak ng kanyang kapatid. Kanilang
sinaktan si Don Juan hanggang sya ay mawalan ng malay. Samantala, nagdasal si Don Juan dahil sa
hindi siya halos makagapang sa bugbog na tinanggap mula sa dalawang kapatid.
• Natagpuan ni Don Juan si Donya Juana na noo'y bihag ng isang higante. Nang mailigtas si Donya
Juana buhat sa kuko ng higante ay iniligtas naman ni Don Juan si Donya Leonora, ang kapatid nito na
bihag ng isang serpyenteng may pitong ulo. Nagawa ni Don Juan na matalo ang serpyente at silang
dalawa ni Donya Leonora ay naging magkasintahan [7].
• Muling umakyat si Don Juan kasama na ang dalawang donya palabas ng balon. Ngunit may
naiwanang singsing si Donya Leonora na pinamana sa kanya ng kanyang mga magulang kaya't
kinailangan muli ni Don Juan na bumalik pababa. Nang siya'y malapit ng makaahon ay gumawa na
naman ng lalang sina Don Pedro at Don Diego na may sampung dipang lalim ang balon. Kanilang
pinutol ang lubid na siyang kinakapitan ni Don Juan. Bumagsak si Don Juan at siya'y nagtamo ng
matinding sugat samantalang sapilitan namang isinama ng dalawang prinsipe and dalawang donya
patungong Berbanya. Ikinasal sina Don Diego at Donya Juana ngunit nanaghoy si Donya Leonora sa
pagkakahiwalay nila ni Don Juan [7].

8. Samantalang isang lobo na alaga ni Donya Leonora ang gumamot kay Don
Juan. Tinulungan siya nitong makaahon sa balon. Noon muli niyang nakita
ang Ibong Adarna na nagpayo sa kanya na limutin na si Donya Leonora
sapagkat makakakilala siya ng bagong mamahalin sa Kahariang tinatawag
na Reino Delos Cristales. Kapagkadaka'y nalimot nga niya si Donya Leonora
ngunit patuloy niyang hinanap ang berbanya niyang mahal. Tinulungan siya
ng tatlong ermitanyong nasalubong niya ang isa ay 100 taong gulang na at
hindi siya ito natulungan ngunit nagpayo na pumunta sa kanyang kapatid na
500 taon gulang na ngunit sa tanda niyang iyon, hindi niya malaman kung
saan ang Reyno Delos crystales kaya't pinapunta niya ito sa kanyang kapatid
na 800 taong gulang na at siya'y pinasakay sa isang malaking agila
patungong Reino Delos Cristales at sinabi na sa kahariang iyon, may
makikilala siyang dilag na laging naliligo tuwing 4 ng madaling araw, kung
kaya't kailangan niyang magmadali doon niya makikita sa kaharian ang daan
patungong Berbanya. [7]. Nakikilala niya si Donya Maria Blanca, anak ni
Haring Salermo. Hiningi ni Don Juan kay Haring Salermo ang kamay ni
Donya Maria Blanca na noo'y naging magkasintahan na subalit kung
magagawa nito ang mga pagsubok na iaatas sa kanya ng hari [8].

9. Pitong pagsubok ang pinagdaanan ni Don Juan at ito'y pawang matagumpay sa
pamamagitan ng mahika ni Donya Maria Blanca. Subalit napag-alaman ni Donya
Maria Blanca na ibig ipakasal sa isang tiya sa Inglatera ng kanyang ama si Don
Juan. Nagkaroon ng labu-labo at nagtanan ang dalawang magkasintahan subalit
isinumpa ni Haring Salermo na malilimot ni Don Juan si Donya Maria Blanca
kapag may ibang babae ang unang tumingin sa mata ni Don Juan. [9].
Nangyari nga ang sumpa ni Haring Salermo kaya't si Don Juan ay itinakdang
ipakasal kay Donya Leonora. Nagalit si Donya Maria Blanca at sa araw ng kasalan
ay dumating itong bihis ang isang magandang kasuotan at sakay sa magarang
karosa. Sa pamamagitan ng mahika ni Donya Maria Blanca ay naalala ni Don Juan
kung sino ang tunay niyang iniibig at hiniling na niyang silang dalawa ni Maria
Blanca ay ipakasal. Mariing tumutol si Donya Leonora at nagkaroon ng ilang
pagpapaliwanag at pagtatalo. Isinangguni sa arsobispo ng Berbanya ang
naturang usapin at iminungkahi nitong dapat pakasal si Don Juan kay Donya
Leonora. Nagalit si Donya Maria Blanca at pinabaha ang buong palasyo sa tulong
ng kanyang mahika. Si Don Juan na ang nagpasiya. Ibig niyang makasal sila ni
Donya Maria Blanca at sina Donya Leonora at Don Pedro naman. Natuloy nga
ang kasalan at hinirang ni Haring Fernando na bagong hari at reyna ng Kahariang
Berbanya sina Don Juan at Donya Maria Blanca. Tumutol ang huli sapagkat
babalik daw sila sa Kahariang Reyno Delos Crystales kaya't nauwi ang trono kina
Don Pedro at Donya Leonora. Sina Don Juan at Donya Maria Blanca ay bumalik
nga sa Kahariang Reyno Delos Crystales at silang dalawa ang namuno roon.