SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  1
Télécharger pour lire hors ligne
bereiken en vervolgens uiteen te gaan. Om te overleven, moeten we
leren veranderingen te omarmen, niet bang te zijn te verliezen wat
we eerder hebben opgebouwd. Het gaat niet langer om de functie
die je hebt, maar om de rollen die je kunt vervullen in verschillende
constellaties.
Een cultuur bouwen
Dat vraagt om een wendbare organisatie, maar die heb je niet
zomaar. Oude structuren, verplichtingen, verwachtingen gooi je niet
in één keer overboord. Maar terwijl je het oude voorzichtig loslaat,
kun je reeds experimenteren met nieuwe vormen, van online
communities tot mobiele plug-in- en pop-up-initiatieven. Daar is
lang niet altijd een bestaand bibliotheekgebouw voor nodig. Je
bouwt een cultuur, niet een gebouw. Die gedachte.
Wendbaar word je door je vaste bouwstenen los te laten: je
mensen, je collectie, je plaats en je gebouw. Wat moet je nog met
al die meters als je collectie steeds meer digitaal wordt? Je kunt die
ruimte laten benutten door anderen. Hoe noodzakelijk is een eigen
gebouw? Je kunt samenwerking zoeken met partners die zelf een
gebouw hebben, bijvoorbeeld scholen, verzorgingstehuizen,
culturele podia. De inrichting van de ruimte en van het programma
worden zo meer en meer een zaak van de wijkbewoners, met
ondersteuning door de bibliotheek.
Verbindingen leggen
Hoe zorg je dat potentiële gebruikers je weten te vinden, ook
online? Hoe bind je hen aan je bibliotheek of liever: aan elkaar?
Theek5 (samenwerkende bibliotheken van de gemeenten
Oosterhout, Gilze-Rijen, Dongen, Drimmelen en Geertruidenberg)
ontwikkelde samen met Cubiss de MOOC (massive open online
course) Stap in de online wereld van je kind: voor de juiste klik 4
voor ouders van schoolkinderen (groep 5-8). Er waren 345
deelnemers. Carla Bellaard, Senior adviseur digitaal & Mediacoach
bij Theek 5, zegt: ‘Ouders kunnen reacties geven en ook weer op
elkaar reageren. Je vindt op diverse plaatsen terug dat het product
van Theek5 komt en we verwijzen ook naar producten en diensten
van de bibliotheek. Ik moet zeggen dat de deelnemers wel veel
reacties geven, maar dat er nog geen echt debat is ontstaan tussen
de ouders.’ Met een online community breng je dus niet vanzelf
een actieve discussie op gang.
Bibliotheek Dommeldal experimenteert met een digitaal platform
in Son en Breugel – een burgerinitiatief dat door de bibliotheek is
omarmd. De bibliotheek liet er een app voor ontwikkelen die
mensen met dezelfde interesse met elkaar in contact brengt. Voor
bijeenkomsten, bijvoorbeeld over architectuur, is de bibliotheek
mede-organisator en moderator en biedt zij een locatie. Zo draagt
de bibliotheek bij aan community-vorming, digitaal en fysiek.
De KennisCloud van Bibliotheek Midden-Brabant en de Brabantse
Netwerkbibliotheek werkt met community librarians die
verbindingen leggen tussen personen en organisaties en discussies
online en tijdens bijeenkomsten stimuleren. Iedereen kan een
kennisgroep aanmaken. De beheerder van zo’n kennisgroep zet het
eigen netwerk in en verbindt dit aan anderen. Zo komen zzp’ers en
ondernemers bij elkaar in de groep ‘Durf te ondernemen’, en
vond de schrijver van dit artikel in een andere kennisgroep
antwoord op vragen over de vloeibare bibliotheek.
Verspreiding van ideeën
Een voorbeeld van deze ‘meebewegende bibliotheek’ noemt
onderzoeker en projectleider Aldo de Moor de werksessies
waarbij bewoners, verzorgenden, zzp’ers en bibliothecarissen
nadachten over vernieuwing van de ouderenzorg. De eerste
sessie vond plaats in het verzorgingstehuis, het gesprek ging
verder via de kennisgroep en zo werden de ideeën verspreid.
De Moor noemt nog een inspirerend voorbeeld, de Common
Libraries in Groot-Brittannië 5: ‘bibliotheken die de
hacker-makerspaces opzoeken waar de local common
knowledge zit. Daardoor kom je als bibliotheek op plekken
waarvan je het bestaan niet vermoedde. Een vorm die
aansluit bij de sociale innovatienetwerken die onder meer in
de regio Brabant steeds meer nadruk krijgen.’
Marja Heusschen, Productmanager Digitale Bibliotheek stelt:
‘Zo vervul je alle rollen: faciliterend wanneer personen of
groepen een platform nodig hebben, participerend met eigen
bijdragen, en organiserend wanneer het onderwerp bij de
core business van de bibliotheek past.’
De bibliotheek te buiten gaan
Wie een stapje verder durft te denken, zou de hele stad als
bibliotheek kunnen beschouwen, zoals gebeurt bij bibliotheek
Helmond-Peel. Projectleider Sonja Trapman: ‘Met De
Bibliotheek Inside Out willen we bereiken dat mensen ons op
een onverwachte plek tegenkomen, op een manier die ze niet
van ons verwachten. We willen Helmonders actief laten
participeren, zodat ze als het ware ambassadeur voor onze
boodschap worden. Een onderdeel daarvan is de Buitenbieb,
waarmee we op verschillende manieren naar buiten treden
met telkens een ander aanbod. Onze voorleesbus Blikkie
fungeert daarbij als mascotte en transportwagen ineen.” Het
initiatief is gebaseerd op de New York Public Library, die
lezers opriep een selfie van hun ongebruikelijke leesplek te
delen via sociale media, met de hastag #ireadeverywhere.
Geef ideeën een kans
In tijden van onzekerheid zoeken mensen een houvast. Paradoxaal genoeg zijn we
nog steeds op zoek naar duurzame relaties, maar zonder de bijbehorende
verplichtingen. Vertaald naar bibliotheken: probeer een relatie op te bouwen,
zonder abonnement. Dat betekent dat je veel harder je best moet doen om
mensen ‘erbij’ te houden, maar ook dat je werkt met echt betrokken mensen. De
ene keer zal dat een redelijk vaste club zijn met regelmatige bijeenkomsten, de
andere keer een los-vast groepje mensen dat telkens van samenstelling verandert.
De binding zit in de programmering, die de bibliotheek samen met de mensen
maakt. Thema’s die mensen bijeenbrengen, waarbij de bibliotheek kan optreden in
wisselende rollen, van facilitator tot programmeur.
Een artikel in het Brabants Dagblad over de proeftuin van de Bibliotheek
Midden-Brabant opende met de zinnen: ‘De bibliotheek van de toekomst is een
actieve werkplaats. Dat vereist veel meer dan een gebouw.’ Inderdaad: ideeën
moeten rondreizen.
TEKST EN FOTO: MARIANNE HERMANS
● Marianne Hermans is adviseur onderzoek bij Cubiss en hoofdredacteur van
DURF!, het e-magazine voor ondernemende bibliotheken http://www.cubiss.nl/
durf.
Dit artikel is geschreven in opdracht van de Brabantse Netwerkbibliotheek.
Blikkie, de voorleesbus vol
verhalen, van de Bibliotheek
Helmond-Peel.
1 Zygmunt Bauman (2000) Liquid Modernity. Zie ook Bauman
(2007) Liquid Times
2 http://edge.org/q2010/q10_1.html#kelly
Vertaling uit John Brockman (2011): Edge.org presenteert: Hoe verandert internet je manier
van denken?
3 http://www.futuristspeaker.com/2014/08/the-future-library-a-liquid-network-for-ideas/
4 http://theek5.curatr3.com
5 http://commonlibraries.cc/about/
Oproep: bij het schrijven van dit artikel kwamen we vele mooie voorbeelden
tegen, zowel binnen als buiten Brabant. Ook in andere provincies wordt er
volop geëxperimenteerd met nieuwe bibliotheekvormen. Zullen we de
voorbeelden met elkaar delen? Stuur deze dan naar m.hermans@cubiss.nl.
3534 www.bibliotheekblad.nl Bibliotheekblad 6 2015Bibliotheekblad 6 2015
E X P E R I M E N T
De vloeibare bibliotheek
Met de toename van het aantal eenpersoonshuishoudens en het
afbrokkelen van de publieke ruimte, zal de behoefte aan neutrale
debatplaatsen en ontmoetingen toenemen. Die kunnen overal
plaatsvinden, kijk bijvoorbeeld hoe de programmamakers van VPRO’s
Tegenlicht de kijkers oproepen hun eigen lokale Tegenlicht Meet-Ups te
organiseren.
Er zijn weinig zekerheden, alles verandert, we gaan van vaste partners naar
tijdelijke netwerken, we leven in het moment. We zijn minder dan ooit
gebonden aan een plek, door de groeiende mobiliteit die we terugzien in
de ontwikkeling van computer, laptop, smartphone naar wearables. Leven
in een vloeibare samenleving – de term is gemunt door de bekende
socioloog Zygmunt Bauman 1 – heeft als gevolg dat mensen liever geen
langlopende verplichtingen aangaan. Daardoor is ook de bibliotheek aan
een transformatie toe.
Van rups tot vlinder
Denken aan nieuwe metaforen helpt de gedachtevorming over de
veranderende bibliotheek. Een veelgebruikt beeld is de metamorfose van
rups tot vlinder. Dat impliceert echter dat onherroepelijk vast ligt wát je
gaat worden. Voor de huidige bibliotheken is enkel duidelijk dát ze moeten
transformeren, maar naar wat? Dat is veel minder duidelijk. In vloeiende
tijden is het meebewegen of verzuipen, zeker voor bibliotheken. We zoeken
nieuwe metaforen om die vloeibaarheid te duiden.
Netwerk van ideeën
Wanneer internetexpert Kevin Kelly op Edge.org vertelt wat er met zijn
kennis gebeurt door de invloed van internet 2, heeft hij het over het
omarmen van onzekerheid: ‘Onzekerheid is een soort fluïde gesteldheid.
Volgens mij is mijn denken vloeiender geworden. Het is minder vast, zoals
tekst in een boek, en meer vloeiend, zoals tekst op Wikipedia. Mijn
meningen veranderen meer. Mijn interesses komen en gaan sneller.’
Kelly’s betoog sluit naadloos aan op het voorstel van futuroloog Thomas
Frey 3 om bibliotheken een rol te geven als liquid networks for ideas. Een
soort gastopvang voor ideeën die dreigen te vervluchtigen als tweet van de
dag, waarna er nooit meer wat van wordt vernomen. Zonde, zou Frey
zeggen, want een idee dat op de plank ligt zou zomaar kunnen uitgroeien
tot iets moois. De breeding ground die daarvoor nodig is, zou geboden
kunnen worden door bibliotheken met hun stabiele netwerken.
Zoals mensen steeds meer in los-vaste verbanden leven, zo zijn organisaties
in de netwerksamenleving op elkaar aangewezen om samen een doel te
We leven in vloeibare tijden en de bibliotheek
verandert mee. Hoe kun je wendbaar meebewegen
met het publiek, dáár zijn waar het gesprek
plaatsvindt? Een impressie van experimenteren met
nieuwe verschijningsvormen in Brabant.

Contenu connexe

Tendances

Bibliotheken op Wikipedia en Wiki's: een pleidooi
Bibliotheken op Wikipedia en Wiki's: een pleidooiBibliotheken op Wikipedia en Wiki's: een pleidooi
Bibliotheken op Wikipedia en Wiki's: een pleidooiEdwin Mijnsbergen
 
Cultuurdating (master thesis C-MD, 2007)
Cultuurdating (master thesis C-MD, 2007)Cultuurdating (master thesis C-MD, 2007)
Cultuurdating (master thesis C-MD, 2007)Bram Vanderhaeghe
 
De Oogst van vier jaar 23 Dingen, een interview met Rob Coers
De Oogst van vier jaar 23 Dingen, een interview met Rob CoersDe Oogst van vier jaar 23 Dingen, een interview met Rob Coers
De Oogst van vier jaar 23 Dingen, een interview met Rob CoersEdwin Mijnsbergen
 
Onderzoeksartikel memory lane
Onderzoeksartikel memory laneOnderzoeksartikel memory lane
Onderzoeksartikel memory laneBen Meulemans
 
23 vooroordelen over Web 2.0
23 vooroordelen over Web 2.023 vooroordelen over Web 2.0
23 vooroordelen over Web 2.0mjkmjkmjk
 
Toekomst Openbare bibliotheek
Toekomst Openbare bibliotheekToekomst Openbare bibliotheek
Toekomst Openbare bibliotheekJan de Waal
 
Bibliotheken op de smartphone: apps hebben de toekomst
Bibliotheken op de smartphone: apps hebben de toekomstBibliotheken op de smartphone: apps hebben de toekomst
Bibliotheken op de smartphone: apps hebben de toekomstEdwin Mijnsbergen
 
Studiedag Netwerkleren
Studiedag NetwerklerenStudiedag Netwerkleren
Studiedag Netwerklerenelmine
 
Project Vlaams Eboek platform
Project Vlaams Eboek platformProject Vlaams Eboek platform
Project Vlaams Eboek platformJohan Delaure
 
De rol van de bibliotheek in deze tijd
De rol van de bibliotheek in deze tijdDe rol van de bibliotheek in deze tijd
De rol van de bibliotheek in deze tijdHans van Duijnhoven
 
Wikipedia - artikel in Boekenwereld, jrg 33, nr 1, febr 2017
Wikipedia - artikel in Boekenwereld, jrg 33, nr 1, febr 2017Wikipedia - artikel in Boekenwereld, jrg 33, nr 1, febr 2017
Wikipedia - artikel in Boekenwereld, jrg 33, nr 1, febr 2017Olaf Janssen
 
Leren door te maken, een mooie kans voor de Bibliotheek
Leren door te maken, een mooie kans voor de BibliotheekLeren door te maken, een mooie kans voor de Bibliotheek
Leren door te maken, een mooie kans voor de BibliotheekFers
 
Verander het innoveren
Verander het innoverenVerander het innoveren
Verander het innoverenErfgoed 2.0
 
De Rol Van De Bibliotheek In Haar Lokale Gemeenschap
De Rol Van De Bibliotheek In Haar Lokale GemeenschapDe Rol Van De Bibliotheek In Haar Lokale Gemeenschap
De Rol Van De Bibliotheek In Haar Lokale GemeenschapJan Van Hee
 
Inleiding Web 2.0 en Bibliotheek 2.0
Inleiding Web 2.0 en Bibliotheek 2.0Inleiding Web 2.0 en Bibliotheek 2.0
Inleiding Web 2.0 en Bibliotheek 2.0ancoppen
 
The Shallows - What the internet is doing to our brains
The Shallows - What the internet is doing to our brainsThe Shallows - What the internet is doing to our brains
The Shallows - What the internet is doing to our brainsPiet van den Boer
 
Elco van Staveren - KB
Elco van Staveren - KBElco van Staveren - KB
Elco van Staveren - KBKVANdagen
 

Tendances (19)

Bibliotheken op Wikipedia en Wiki's: een pleidooi
Bibliotheken op Wikipedia en Wiki's: een pleidooiBibliotheken op Wikipedia en Wiki's: een pleidooi
Bibliotheken op Wikipedia en Wiki's: een pleidooi
 
Cultuurdating (master thesis C-MD, 2007)
Cultuurdating (master thesis C-MD, 2007)Cultuurdating (master thesis C-MD, 2007)
Cultuurdating (master thesis C-MD, 2007)
 
De Oogst van vier jaar 23 Dingen, een interview met Rob Coers
De Oogst van vier jaar 23 Dingen, een interview met Rob CoersDe Oogst van vier jaar 23 Dingen, een interview met Rob Coers
De Oogst van vier jaar 23 Dingen, een interview met Rob Coers
 
Onderzoeksartikel memory lane
Onderzoeksartikel memory laneOnderzoeksartikel memory lane
Onderzoeksartikel memory lane
 
23 vooroordelen over Web 2.0
23 vooroordelen over Web 2.023 vooroordelen over Web 2.0
23 vooroordelen over Web 2.0
 
Toekomst Openbare bibliotheek
Toekomst Openbare bibliotheekToekomst Openbare bibliotheek
Toekomst Openbare bibliotheek
 
Krist Biebauw
Krist BiebauwKrist Biebauw
Krist Biebauw
 
Bibliotheken op de smartphone: apps hebben de toekomst
Bibliotheken op de smartphone: apps hebben de toekomstBibliotheken op de smartphone: apps hebben de toekomst
Bibliotheken op de smartphone: apps hebben de toekomst
 
Studiedag Netwerkleren
Studiedag NetwerklerenStudiedag Netwerkleren
Studiedag Netwerkleren
 
Project Vlaams Eboek platform
Project Vlaams Eboek platformProject Vlaams Eboek platform
Project Vlaams Eboek platform
 
toekomst van de bibliotheek & digitaal lezen
toekomst van de bibliotheek & digitaal lezentoekomst van de bibliotheek & digitaal lezen
toekomst van de bibliotheek & digitaal lezen
 
De rol van de bibliotheek in deze tijd
De rol van de bibliotheek in deze tijdDe rol van de bibliotheek in deze tijd
De rol van de bibliotheek in deze tijd
 
Wikipedia - artikel in Boekenwereld, jrg 33, nr 1, febr 2017
Wikipedia - artikel in Boekenwereld, jrg 33, nr 1, febr 2017Wikipedia - artikel in Boekenwereld, jrg 33, nr 1, febr 2017
Wikipedia - artikel in Boekenwereld, jrg 33, nr 1, febr 2017
 
Leren door te maken, een mooie kans voor de Bibliotheek
Leren door te maken, een mooie kans voor de BibliotheekLeren door te maken, een mooie kans voor de Bibliotheek
Leren door te maken, een mooie kans voor de Bibliotheek
 
Verander het innoveren
Verander het innoverenVerander het innoveren
Verander het innoveren
 
De Rol Van De Bibliotheek In Haar Lokale Gemeenschap
De Rol Van De Bibliotheek In Haar Lokale GemeenschapDe Rol Van De Bibliotheek In Haar Lokale Gemeenschap
De Rol Van De Bibliotheek In Haar Lokale Gemeenschap
 
Inleiding Web 2.0 en Bibliotheek 2.0
Inleiding Web 2.0 en Bibliotheek 2.0Inleiding Web 2.0 en Bibliotheek 2.0
Inleiding Web 2.0 en Bibliotheek 2.0
 
The Shallows - What the internet is doing to our brains
The Shallows - What the internet is doing to our brainsThe Shallows - What the internet is doing to our brains
The Shallows - What the internet is doing to our brains
 
Elco van Staveren - KB
Elco van Staveren - KBElco van Staveren - KB
Elco van Staveren - KB
 

En vedette

Networking For Small Bus Summary
Networking For Small Bus SummaryNetworking For Small Bus Summary
Networking For Small Bus Summarycfabrycki
 
USCBC 2016 Board Priorities Statement A4 – English
USCBC 2016 Board Priorities Statement A4 – EnglishUSCBC 2016 Board Priorities Statement A4 – English
USCBC 2016 Board Priorities Statement A4 – EnglishEllen Huber
 
T-Sql Statements
T-Sql StatementsT-Sql Statements
T-Sql StatementsLynn Langit
 
العرض المرئي عن الشركة عبر الخليج لتقنية المعلومات
 العرض المرئي عن الشركة عبر الخليج لتقنية المعلومات العرض المرئي عن الشركة عبر الخليج لتقنية المعلومات
العرض المرئي عن الشركة عبر الخليج لتقنية المعلوماتTrans Gulf information technology
 

En vedette (12)

Aantwon-Bellamy (2)
Aantwon-Bellamy (2)Aantwon-Bellamy (2)
Aantwon-Bellamy (2)
 
Middlemarch
MiddlemarchMiddlemarch
Middlemarch
 
Networking For Small Bus Summary
Networking For Small Bus SummaryNetworking For Small Bus Summary
Networking For Small Bus Summary
 
三字经
三字经三字经
三字经
 
Gost 8.616 2013
Gost 8.616 2013Gost 8.616 2013
Gost 8.616 2013
 
Presentación1
Presentación1Presentación1
Presentación1
 
USCBC 2016 Board Priorities Statement A4 – English
USCBC 2016 Board Priorities Statement A4 – EnglishUSCBC 2016 Board Priorities Statement A4 – English
USCBC 2016 Board Priorities Statement A4 – English
 
Contabilidade
ContabilidadeContabilidade
Contabilidade
 
MY SLIDE
MY SLIDEMY SLIDE
MY SLIDE
 
T-Sql Statements
T-Sql StatementsT-Sql Statements
T-Sql Statements
 
العرض المرئي عن الشركة عبر الخليج لتقنية المعلومات
 العرض المرئي عن الشركة عبر الخليج لتقنية المعلومات العرض المرئي عن الشركة عبر الخليج لتقنية المعلومات
العرض المرئي عن الشركة عبر الخليج لتقنية المعلومات
 
Turnip Consultants Profile
Turnip Consultants ProfileTurnip Consultants Profile
Turnip Consultants Profile
 

Similaire à PUBLICATIE - 2015 06 De vloeibare bibliotheek Bibliotheekblad

Bibliotheken En Social Media
Bibliotheken En Social MediaBibliotheken En Social Media
Bibliotheken En Social MediaJan Klerk
 
Biebsearch Bibliotheek En School 121109
Biebsearch Bibliotheek En School 121109Biebsearch Bibliotheek En School 121109
Biebsearch Bibliotheek En School 121109Annemarie van Essen
 
Maken in de Bibliotheek, presentatie bij Platform voor medezeggenschap in de ...
Maken in de Bibliotheek, presentatie bij Platform voor medezeggenschap in de ...Maken in de Bibliotheek, presentatie bij Platform voor medezeggenschap in de ...
Maken in de Bibliotheek, presentatie bij Platform voor medezeggenschap in de ...Fers
 
151215-publicatie-out-of-the-bieb
151215-publicatie-out-of-the-bieb151215-publicatie-out-of-the-bieb
151215-publicatie-out-of-the-biebmarianne73
 
Inleiding wikiwerkplaatsen Limburg
Inleiding wikiwerkplaatsen LimburgInleiding wikiwerkplaatsen Limburg
Inleiding wikiwerkplaatsen LimburgEdwin Mijnsbergen
 
Digitale Bibliotheek WEBRAM 20080222
Digitale Bibliotheek WEBRAM 20080222Digitale Bibliotheek WEBRAM 20080222
Digitale Bibliotheek WEBRAM 20080222jbraeckman
 
Fab the Library! KNVI Congres 2014
Fab the Library! KNVI Congres 2014Fab the Library! KNVI Congres 2014
Fab the Library! KNVI Congres 2014Fers
 
Presentatie Digitale Bibliotheek 20080215
Presentatie Digitale Bibliotheek 20080215Presentatie Digitale Bibliotheek 20080215
Presentatie Digitale Bibliotheek 20080215vcob
 
Introductietothetboekenvak Digitalebibliotheek 20080516
Introductietothetboekenvak Digitalebibliotheek 20080516Introductietothetboekenvak Digitalebibliotheek 20080516
Introductietothetboekenvak Digitalebibliotheek 20080516Boek.be
 
Introductie tot het boekenvak: Digitale bibliotheek
Introductie tot het boekenvak: Digitale bibliotheekIntroductie tot het boekenvak: Digitale bibliotheek
Introductie tot het boekenvak: Digitale bibliotheekvcob
 
Web20 In De Bibliotheek
Web20 In De BibliotheekWeb20 In De Bibliotheek
Web20 In De BibliotheekRob Coers
 
Boekman Salon: Connected Learning & Leren door te maken
Boekman Salon: Connected Learning & Leren door te makenBoekman Salon: Connected Learning & Leren door te maken
Boekman Salon: Connected Learning & Leren door te makenFers
 
Introductie in het beroepsveld: Hoofdstuk 1
Introductie in het beroepsveld: Hoofdstuk 1Introductie in het beroepsveld: Hoofdstuk 1
Introductie in het beroepsveld: Hoofdstuk 1Patrick Berghe
 
De hedendaagse bibliotheek; ieders informatiemaatje
De hedendaagse bibliotheek; ieders informatiemaatjeDe hedendaagse bibliotheek; ieders informatiemaatje
De hedendaagse bibliotheek; ieders informatiemaatjeEdith Vos
 
Bibliotheek 2.0 voor Studiedag Marketing
Bibliotheek 2.0 voor Studiedag MarketingBibliotheek 2.0 voor Studiedag Marketing
Bibliotheek 2.0 voor Studiedag MarketingJohan Mijs
 
Presentatie studiedag Marketing - Bibliotheek2.0 denkstof
Presentatie studiedag Marketing - Bibliotheek2.0 denkstofPresentatie studiedag Marketing - Bibliotheek2.0 denkstof
Presentatie studiedag Marketing - Bibliotheek2.0 denkstofguest05867b
 
Bibliotheek2.0 denkstof - Johan Mijs (VCOB)
Bibliotheek2.0 denkstof - Johan Mijs (VCOB)Bibliotheek2.0 denkstof - Johan Mijs (VCOB)
Bibliotheek2.0 denkstof - Johan Mijs (VCOB)vcob
 
Bibliotheek20 Continued Short Edition
Bibliotheek20 Continued Short EditionBibliotheek20 Continued Short Edition
Bibliotheek20 Continued Short EditionJohan Mijs
 
Fab the library! Biblionet Drenthe
Fab the library! Biblionet DrentheFab the library! Biblionet Drenthe
Fab the library! Biblionet DrentheFers
 
Kenniscirkel Probiblio
Kenniscirkel ProbiblioKenniscirkel Probiblio
Kenniscirkel ProbiblioFers
 

Similaire à PUBLICATIE - 2015 06 De vloeibare bibliotheek Bibliotheekblad (20)

Bibliotheken En Social Media
Bibliotheken En Social MediaBibliotheken En Social Media
Bibliotheken En Social Media
 
Biebsearch Bibliotheek En School 121109
Biebsearch Bibliotheek En School 121109Biebsearch Bibliotheek En School 121109
Biebsearch Bibliotheek En School 121109
 
Maken in de Bibliotheek, presentatie bij Platform voor medezeggenschap in de ...
Maken in de Bibliotheek, presentatie bij Platform voor medezeggenschap in de ...Maken in de Bibliotheek, presentatie bij Platform voor medezeggenschap in de ...
Maken in de Bibliotheek, presentatie bij Platform voor medezeggenschap in de ...
 
151215-publicatie-out-of-the-bieb
151215-publicatie-out-of-the-bieb151215-publicatie-out-of-the-bieb
151215-publicatie-out-of-the-bieb
 
Inleiding wikiwerkplaatsen Limburg
Inleiding wikiwerkplaatsen LimburgInleiding wikiwerkplaatsen Limburg
Inleiding wikiwerkplaatsen Limburg
 
Digitale Bibliotheek WEBRAM 20080222
Digitale Bibliotheek WEBRAM 20080222Digitale Bibliotheek WEBRAM 20080222
Digitale Bibliotheek WEBRAM 20080222
 
Fab the Library! KNVI Congres 2014
Fab the Library! KNVI Congres 2014Fab the Library! KNVI Congres 2014
Fab the Library! KNVI Congres 2014
 
Presentatie Digitale Bibliotheek 20080215
Presentatie Digitale Bibliotheek 20080215Presentatie Digitale Bibliotheek 20080215
Presentatie Digitale Bibliotheek 20080215
 
Introductietothetboekenvak Digitalebibliotheek 20080516
Introductietothetboekenvak Digitalebibliotheek 20080516Introductietothetboekenvak Digitalebibliotheek 20080516
Introductietothetboekenvak Digitalebibliotheek 20080516
 
Introductie tot het boekenvak: Digitale bibliotheek
Introductie tot het boekenvak: Digitale bibliotheekIntroductie tot het boekenvak: Digitale bibliotheek
Introductie tot het boekenvak: Digitale bibliotheek
 
Web20 In De Bibliotheek
Web20 In De BibliotheekWeb20 In De Bibliotheek
Web20 In De Bibliotheek
 
Boekman Salon: Connected Learning & Leren door te maken
Boekman Salon: Connected Learning & Leren door te makenBoekman Salon: Connected Learning & Leren door te maken
Boekman Salon: Connected Learning & Leren door te maken
 
Introductie in het beroepsveld: Hoofdstuk 1
Introductie in het beroepsveld: Hoofdstuk 1Introductie in het beroepsveld: Hoofdstuk 1
Introductie in het beroepsveld: Hoofdstuk 1
 
De hedendaagse bibliotheek; ieders informatiemaatje
De hedendaagse bibliotheek; ieders informatiemaatjeDe hedendaagse bibliotheek; ieders informatiemaatje
De hedendaagse bibliotheek; ieders informatiemaatje
 
Bibliotheek 2.0 voor Studiedag Marketing
Bibliotheek 2.0 voor Studiedag MarketingBibliotheek 2.0 voor Studiedag Marketing
Bibliotheek 2.0 voor Studiedag Marketing
 
Presentatie studiedag Marketing - Bibliotheek2.0 denkstof
Presentatie studiedag Marketing - Bibliotheek2.0 denkstofPresentatie studiedag Marketing - Bibliotheek2.0 denkstof
Presentatie studiedag Marketing - Bibliotheek2.0 denkstof
 
Bibliotheek2.0 denkstof - Johan Mijs (VCOB)
Bibliotheek2.0 denkstof - Johan Mijs (VCOB)Bibliotheek2.0 denkstof - Johan Mijs (VCOB)
Bibliotheek2.0 denkstof - Johan Mijs (VCOB)
 
Bibliotheek20 Continued Short Edition
Bibliotheek20 Continued Short EditionBibliotheek20 Continued Short Edition
Bibliotheek20 Continued Short Edition
 
Fab the library! Biblionet Drenthe
Fab the library! Biblionet DrentheFab the library! Biblionet Drenthe
Fab the library! Biblionet Drenthe
 
Kenniscirkel Probiblio
Kenniscirkel ProbiblioKenniscirkel Probiblio
Kenniscirkel Probiblio
 

PUBLICATIE - 2015 06 De vloeibare bibliotheek Bibliotheekblad

  • 1. bereiken en vervolgens uiteen te gaan. Om te overleven, moeten we leren veranderingen te omarmen, niet bang te zijn te verliezen wat we eerder hebben opgebouwd. Het gaat niet langer om de functie die je hebt, maar om de rollen die je kunt vervullen in verschillende constellaties. Een cultuur bouwen Dat vraagt om een wendbare organisatie, maar die heb je niet zomaar. Oude structuren, verplichtingen, verwachtingen gooi je niet in één keer overboord. Maar terwijl je het oude voorzichtig loslaat, kun je reeds experimenteren met nieuwe vormen, van online communities tot mobiele plug-in- en pop-up-initiatieven. Daar is lang niet altijd een bestaand bibliotheekgebouw voor nodig. Je bouwt een cultuur, niet een gebouw. Die gedachte. Wendbaar word je door je vaste bouwstenen los te laten: je mensen, je collectie, je plaats en je gebouw. Wat moet je nog met al die meters als je collectie steeds meer digitaal wordt? Je kunt die ruimte laten benutten door anderen. Hoe noodzakelijk is een eigen gebouw? Je kunt samenwerking zoeken met partners die zelf een gebouw hebben, bijvoorbeeld scholen, verzorgingstehuizen, culturele podia. De inrichting van de ruimte en van het programma worden zo meer en meer een zaak van de wijkbewoners, met ondersteuning door de bibliotheek. Verbindingen leggen Hoe zorg je dat potentiële gebruikers je weten te vinden, ook online? Hoe bind je hen aan je bibliotheek of liever: aan elkaar? Theek5 (samenwerkende bibliotheken van de gemeenten Oosterhout, Gilze-Rijen, Dongen, Drimmelen en Geertruidenberg) ontwikkelde samen met Cubiss de MOOC (massive open online course) Stap in de online wereld van je kind: voor de juiste klik 4 voor ouders van schoolkinderen (groep 5-8). Er waren 345 deelnemers. Carla Bellaard, Senior adviseur digitaal & Mediacoach bij Theek 5, zegt: ‘Ouders kunnen reacties geven en ook weer op elkaar reageren. Je vindt op diverse plaatsen terug dat het product van Theek5 komt en we verwijzen ook naar producten en diensten van de bibliotheek. Ik moet zeggen dat de deelnemers wel veel reacties geven, maar dat er nog geen echt debat is ontstaan tussen de ouders.’ Met een online community breng je dus niet vanzelf een actieve discussie op gang. Bibliotheek Dommeldal experimenteert met een digitaal platform in Son en Breugel – een burgerinitiatief dat door de bibliotheek is omarmd. De bibliotheek liet er een app voor ontwikkelen die mensen met dezelfde interesse met elkaar in contact brengt. Voor bijeenkomsten, bijvoorbeeld over architectuur, is de bibliotheek mede-organisator en moderator en biedt zij een locatie. Zo draagt de bibliotheek bij aan community-vorming, digitaal en fysiek. De KennisCloud van Bibliotheek Midden-Brabant en de Brabantse Netwerkbibliotheek werkt met community librarians die verbindingen leggen tussen personen en organisaties en discussies online en tijdens bijeenkomsten stimuleren. Iedereen kan een kennisgroep aanmaken. De beheerder van zo’n kennisgroep zet het eigen netwerk in en verbindt dit aan anderen. Zo komen zzp’ers en ondernemers bij elkaar in de groep ‘Durf te ondernemen’, en vond de schrijver van dit artikel in een andere kennisgroep antwoord op vragen over de vloeibare bibliotheek. Verspreiding van ideeën Een voorbeeld van deze ‘meebewegende bibliotheek’ noemt onderzoeker en projectleider Aldo de Moor de werksessies waarbij bewoners, verzorgenden, zzp’ers en bibliothecarissen nadachten over vernieuwing van de ouderenzorg. De eerste sessie vond plaats in het verzorgingstehuis, het gesprek ging verder via de kennisgroep en zo werden de ideeën verspreid. De Moor noemt nog een inspirerend voorbeeld, de Common Libraries in Groot-Brittannië 5: ‘bibliotheken die de hacker-makerspaces opzoeken waar de local common knowledge zit. Daardoor kom je als bibliotheek op plekken waarvan je het bestaan niet vermoedde. Een vorm die aansluit bij de sociale innovatienetwerken die onder meer in de regio Brabant steeds meer nadruk krijgen.’ Marja Heusschen, Productmanager Digitale Bibliotheek stelt: ‘Zo vervul je alle rollen: faciliterend wanneer personen of groepen een platform nodig hebben, participerend met eigen bijdragen, en organiserend wanneer het onderwerp bij de core business van de bibliotheek past.’ De bibliotheek te buiten gaan Wie een stapje verder durft te denken, zou de hele stad als bibliotheek kunnen beschouwen, zoals gebeurt bij bibliotheek Helmond-Peel. Projectleider Sonja Trapman: ‘Met De Bibliotheek Inside Out willen we bereiken dat mensen ons op een onverwachte plek tegenkomen, op een manier die ze niet van ons verwachten. We willen Helmonders actief laten participeren, zodat ze als het ware ambassadeur voor onze boodschap worden. Een onderdeel daarvan is de Buitenbieb, waarmee we op verschillende manieren naar buiten treden met telkens een ander aanbod. Onze voorleesbus Blikkie fungeert daarbij als mascotte en transportwagen ineen.” Het initiatief is gebaseerd op de New York Public Library, die lezers opriep een selfie van hun ongebruikelijke leesplek te delen via sociale media, met de hastag #ireadeverywhere. Geef ideeën een kans In tijden van onzekerheid zoeken mensen een houvast. Paradoxaal genoeg zijn we nog steeds op zoek naar duurzame relaties, maar zonder de bijbehorende verplichtingen. Vertaald naar bibliotheken: probeer een relatie op te bouwen, zonder abonnement. Dat betekent dat je veel harder je best moet doen om mensen ‘erbij’ te houden, maar ook dat je werkt met echt betrokken mensen. De ene keer zal dat een redelijk vaste club zijn met regelmatige bijeenkomsten, de andere keer een los-vast groepje mensen dat telkens van samenstelling verandert. De binding zit in de programmering, die de bibliotheek samen met de mensen maakt. Thema’s die mensen bijeenbrengen, waarbij de bibliotheek kan optreden in wisselende rollen, van facilitator tot programmeur. Een artikel in het Brabants Dagblad over de proeftuin van de Bibliotheek Midden-Brabant opende met de zinnen: ‘De bibliotheek van de toekomst is een actieve werkplaats. Dat vereist veel meer dan een gebouw.’ Inderdaad: ideeën moeten rondreizen. TEKST EN FOTO: MARIANNE HERMANS ● Marianne Hermans is adviseur onderzoek bij Cubiss en hoofdredacteur van DURF!, het e-magazine voor ondernemende bibliotheken http://www.cubiss.nl/ durf. Dit artikel is geschreven in opdracht van de Brabantse Netwerkbibliotheek. Blikkie, de voorleesbus vol verhalen, van de Bibliotheek Helmond-Peel. 1 Zygmunt Bauman (2000) Liquid Modernity. Zie ook Bauman (2007) Liquid Times 2 http://edge.org/q2010/q10_1.html#kelly Vertaling uit John Brockman (2011): Edge.org presenteert: Hoe verandert internet je manier van denken? 3 http://www.futuristspeaker.com/2014/08/the-future-library-a-liquid-network-for-ideas/ 4 http://theek5.curatr3.com 5 http://commonlibraries.cc/about/ Oproep: bij het schrijven van dit artikel kwamen we vele mooie voorbeelden tegen, zowel binnen als buiten Brabant. Ook in andere provincies wordt er volop geëxperimenteerd met nieuwe bibliotheekvormen. Zullen we de voorbeelden met elkaar delen? Stuur deze dan naar m.hermans@cubiss.nl. 3534 www.bibliotheekblad.nl Bibliotheekblad 6 2015Bibliotheekblad 6 2015 E X P E R I M E N T De vloeibare bibliotheek Met de toename van het aantal eenpersoonshuishoudens en het afbrokkelen van de publieke ruimte, zal de behoefte aan neutrale debatplaatsen en ontmoetingen toenemen. Die kunnen overal plaatsvinden, kijk bijvoorbeeld hoe de programmamakers van VPRO’s Tegenlicht de kijkers oproepen hun eigen lokale Tegenlicht Meet-Ups te organiseren. Er zijn weinig zekerheden, alles verandert, we gaan van vaste partners naar tijdelijke netwerken, we leven in het moment. We zijn minder dan ooit gebonden aan een plek, door de groeiende mobiliteit die we terugzien in de ontwikkeling van computer, laptop, smartphone naar wearables. Leven in een vloeibare samenleving – de term is gemunt door de bekende socioloog Zygmunt Bauman 1 – heeft als gevolg dat mensen liever geen langlopende verplichtingen aangaan. Daardoor is ook de bibliotheek aan een transformatie toe. Van rups tot vlinder Denken aan nieuwe metaforen helpt de gedachtevorming over de veranderende bibliotheek. Een veelgebruikt beeld is de metamorfose van rups tot vlinder. Dat impliceert echter dat onherroepelijk vast ligt wát je gaat worden. Voor de huidige bibliotheken is enkel duidelijk dát ze moeten transformeren, maar naar wat? Dat is veel minder duidelijk. In vloeiende tijden is het meebewegen of verzuipen, zeker voor bibliotheken. We zoeken nieuwe metaforen om die vloeibaarheid te duiden. Netwerk van ideeën Wanneer internetexpert Kevin Kelly op Edge.org vertelt wat er met zijn kennis gebeurt door de invloed van internet 2, heeft hij het over het omarmen van onzekerheid: ‘Onzekerheid is een soort fluïde gesteldheid. Volgens mij is mijn denken vloeiender geworden. Het is minder vast, zoals tekst in een boek, en meer vloeiend, zoals tekst op Wikipedia. Mijn meningen veranderen meer. Mijn interesses komen en gaan sneller.’ Kelly’s betoog sluit naadloos aan op het voorstel van futuroloog Thomas Frey 3 om bibliotheken een rol te geven als liquid networks for ideas. Een soort gastopvang voor ideeën die dreigen te vervluchtigen als tweet van de dag, waarna er nooit meer wat van wordt vernomen. Zonde, zou Frey zeggen, want een idee dat op de plank ligt zou zomaar kunnen uitgroeien tot iets moois. De breeding ground die daarvoor nodig is, zou geboden kunnen worden door bibliotheken met hun stabiele netwerken. Zoals mensen steeds meer in los-vaste verbanden leven, zo zijn organisaties in de netwerksamenleving op elkaar aangewezen om samen een doel te We leven in vloeibare tijden en de bibliotheek verandert mee. Hoe kun je wendbaar meebewegen met het publiek, dáár zijn waar het gesprek plaatsvindt? Een impressie van experimenteren met nieuwe verschijningsvormen in Brabant.