LKJLJLKLKJK

1. İnce ve Kalın Bağırsak Hastalıkları
Anatomi:
İnce bağırsak karın boşluğuna yerleşmiş 6-8m uzunluğunda düodenumun 1 kısmı hariç mobil
bir organdır. Anatomik olarak düodenum , jejunum ve ileum olarak üç bölümde incelenir.
Düodenum ve jejunum üst karın bölgesine ileum ise alt abdomen bölgesine yerleşir. Çapı
jejunum bölgesinde ileuma göre daha geniştir.İç yüzünde spiral mukoza kıvrımları bu
kıvrımlar düodenum ve jejunum bölgesinde boyları 1 cm kadar çıkabilir. Mikroskopik seroza,
muskularis mukoza,submukoza ve mukoza olarak incelenir.
Fizyoloji:
İnce bağırsak sindirimin ve emilimin hemen hemen tamamının oluştuğu yerdir. Düodenum ve
jejunum da safra asitleri ve pannkreas enzimleri etkisi ile karbonhidratlar, yağlar proteinler ve
elektrolitler sindirilir ve emilir. Bunlardaki bozulmalar malabsorpsiyon sendromları olarak
karşımıza çıkar.
Sindirim ve emilim bozuklukları:
Malabsorpsiyonun klinik bulgular.
Absorpsiyon
Bozukluğu olan Besin
Semptom ve Bulgular Laboratuvar bulguları
Yağ
Yağlı dışkı,sulu ıshal,kilo
kaybı
Yağlı dışkı,s.karoten az.
Protein Kilo kaybı,kas zayıflığı,ödem, Serum alb.düşük
Karbonhidrat
Şişkinlik,gurultu,sulu
ishal,gas
Asid dışkı,os.ishal,sol.test+
Demir
Anemi,glossit,aftöz
ülser,keliozis
Mikrositoz,s.de.düş.dbk
yük.
Folik asid Anemi,glossit,aftöz ülser
Makrositoz +-
anemi,ert.folatdüş
Vit.B12 Anemi,glossit,nörolojik sekel " " " " s.B12 düş.
Vit.A Gecekörlüğü,hiperkeratoz, S.Vit A.düş.S.Karoten düş.
Vit.D. Osteomalazi,prok.miyopati. S.kalsiyum düş.s.fosfat düş.
Raşitizm S.Alk Fos.Yük. P.Vit D Düş.
Vit K Kanama, Bruising Prot.zamanı Uzun
Kalsiyum Uyuşma , kasılma S.Kalsiyum düş.
Magnezyum Uyuşma, Kasılma S.Magnezyum düş.
Çinko
Yara iyileşmesi
yavaş,dermatit
S.Çinko düş.
Safra tuzları Sulu diare Sekretuvar diare
Emilim Bozukluğu Mekanizması
Lümen içi Evre Mukozal Evre Geçiş Evresi
Maddelerin Hidrolizi Fırçamsı sınır hidrolizi Lenfatik
1.Enzim yetersizliği-
Kr.pankreatit pankreas
kanseri
Primer veya ikincil
disakkaridaz yet.
Tıkanıklık- Lenfanjektazi-
primer sekonder nodal
hastalık
2.Enzim inaktivasyonu-
Z.E.Send.
3.Çabuk geçiş- cerrahi
sonrası Yağ solubülasyonu
Epitel geçişi Vaskuler
1.Kr.K.C.Hast.safra tuzu 1.Ayrıştırılmış defekt İntestinal

2. Hartnup Hast.cistinuri,
kongenital vitB12,folate
yetersizliği
iskemi,aterom,vaskulit
yapım azlığı
2.Safra sekresyon
bozukluğu kolestatik sarlık
3.Safra tuzları
dekongigasyonu,
presipitasyonu,bağlanması
-bakteri aşırı
çoğalması,Z.E.Send.İlaç
etkisi,
2. Global defekt,ince
bağırsak ameliyatı, yaygın
mukoza hastalığı,(Celiac
sprue,tropical sprue, Crohn
hast.radyasyon
hast.iskemi,Whipple
,AİDS,İnf.)
4.Safra tuzu kaybı
artar,Terminal ileum
rezeksiyonu veya hastalığı,
5.CCK salgılama bozukluğu
-aşırı mukoza hasarı
Lüminal olabilirlikler;
1.İntrinsik faktör eksikliği, pernisiyöz anemi
2.Bakteriyel B12 tüketimi, aşırı bakteri çoğalması
TANI :
Kan kan serum demiri, Vit.B12, Folate,s.kalsium,Alk.Fos. ve Alb. Testleri yapılır.
Yağ emilim testleri ,
Protein emilim testleri,
Karbonhidrate emilim testleri,
Diger testleri D.Xylose , Schilling, Safra asid emilim testleri,
İnce Bağırsak mukoza incelenmesi, radyolojik,endoskopik, biyopsi
Solunum testleri,
Pankreas fonksiyon testleri ,
TEDAVİ :
1.Sebebe yönelik tedavi 2.Semptomatik ve destek tedavisi
KALIN BAĞIRSAK HASTALIKLARI
Anatomi:
Kalın bağırsağın uzunluğu 100-125cmdir. Çekum,çıkan kolon,hepatik fleksura, transver
kolon,splenik fleksura,inen kolon ,sigmoid kolon ve rektum gibi anatomik kısımları vardır.Çapı
çekumda en geniş (8,5cm) distale doğru cap daralır sigmoid bölgede (2,5cm)dir.Duvarı dışta
longitidünal içte sirküler kas tabakası uzunlamasına olan kas teniaları oluşturur. Kas
tabakasının kasılması ile haustrasyolar ve içte düzensiz kıvrımlar oluşur.Mukoza genellikle
düzdür.Histolojik olarak seroza,kas tabakası,mukoza ve submukozadan oluşur.
Kalın bağırsağın görevi suyu ve elektrolit emilimini sağlamak, içindeki maddelerin ilerlemesini
ve depolanmasını sağlamaktır.Bunun yanında bakterilerin emilmemiş karbonhidratlardan
oluşturduğu yağ asitlerinide absorbe eder.
KALIN BAĞIRSAK HASTALIKLARI
Kalın bağırsak hastalıklarını iki grup altında incelemekte yarar var.
1- Organik kalın bağırsak hastalıkları,
2- Organik olmayan kalın bağırsak hastalıkları.

3. ORGANIK KALIN BAĞIRSAK HASTALIKLARI;
İltihabi bağırsak hastalıkları , tümöral hastalıklar ki bunlarda iyi huylu tümöral hastalıklar
ve kötü huylu tümöral hastalıklar olarak incelenebilir,
İltihabi kalın bağırsak hastalıkları ;
Ülseratif kolit , *Crohn Hastalığı,
İLTİHABİ BAĞIRSAK HASTALIKLARI
Etyoloji ve Patogenezis ; etyolojisi ve patogenezisi bilinmeyen ince ve kalın bağırsağın
inflamasyonuna sebep olan bir grup hastalık ülseratif kolit ve Crohn hastalığı olarak bilinir.
Ülseratif kolit patolojisi; belirgin olarak mukoza ve submukozayı yaygın olarak tutan
vasküler ödem,yüzeyel ülserler,lamina propia da hücre infiltrasyonu ve crypt absesiyle
özelliklidir.Kalın bağırsak ve rektumu tutar.
Rektal kanama ,ishal ile karakterli zaman zaman alevlenen kronik iltihabi bir
hastalıktır.20-60 yaşlarında görülebilir.Tanı genellikle semptomlar ve kalın bağırsağın
endoskopik olarak gözlenmesiyle konur.Dışkı tetkiki ,radyolojik ve endokopik gözlem ve
biyopsi ile aynı semptomlara neden olan diğer hastalıkların olmadığı ortaya konmaktadır.
Tedavi;
Tıbbı * beslenme ve destek tedavisi * Psikoterapi * gibi nonspesifik tedavi yanında
Sulfasalazine * 5-ASA gibi ilaçlar vardır. Hastalığın aktif dönemde olup olmamasına bağlı
olarak da değişik tedaviler uygulanabilir. Cerrahi ;Kalın bağırsağın tümünün çıkarılması
şeklindedir.
Crohn hastalığı ;ağızdan anuse kadar tüm sindirim sisteminin her hangi bir yerini
tutabilen hastalık tuttuğu bölgede sindirim sisteminin tüm duvarı tutar.Zaman zaman
aktivasyon ve sindirim sistemi dışı bulgularla ortaya çıkar. Hastalıklı bölgede ödem ,apse ,
fistül ve darlık gibi komplikasyonlar sık görülür.
Tedavi
Tıbbı;
* Diyet beslenme
* İshalin tedavisi
* Anti- inflamatuvar tedavi
Cerrahi;
Komplikasyonlarda söz konusudur.( tıkanma,kanama,apse,fistül)
İYİ HUYLU KALIN BAĞIRSAK TÜMÖRLERİ
İyi huylu tümörleri 3 grup altında incelenir.
KALIN BAĞIRSAK KÖTÜ HUYLU TÜMÖRLERİ
Kalın bağırsak kanserlerinin büyük çoğunluğu adenokanserdir. Etyolojisi tam olarak
bilinmiyor,ancak bu konuda yoğun bilgi birikimi var . Özetle - Genetik,Adenomatöz
polipler, Steroid hormonlar, İnflamatuvar bağırsak hastalıkları , safra asitleri , diyet , vucut
demir miktarı ve transverrin miktarı ,sigara ,alkol tüketimi , mide ameliyatı geçirilmesi gibi
durumlar bilinmektedir.
Tanı;
Radyolojik tetkikler
Endoskopik tetkikler - Kolonoskopi , biyopsi alınması.
Tedavi;

4. · Proflaktik önlemler - diyet düzenlemesi , endoskopik polipektomi , ilaç tedavisi gibi.
· Cerrahi
Kalın Bağırsak Divertikülleri ;
Yaşlılıkta kolon divertikülleri % 20-50 oranında görülebilir. Bağırsağın mukoza submukoza
muskularis mukoza tabakalarının tümünün kolon duvarından dışarı doğru keselenmesidir.
1mmden 1cm kadar genişliği değişir.Çoğunlukla sigmoid kolon bölgesinde oluşur. Yüzlerce
olmasına rağmen komplikasyon olmadığı sürece semptomlar olmayabilir.Barsak içi
basıncın azaltılması kepekli gıdaların yenmesi gibi tetbirler alınabilir.
Komplikasyonlar; kanama , Divertikülit , Abse , oluşması gibi durumlardır.
ORGANİK OLMAYAN KALIN BAĞIRSAK HASTALIKLARI
İRRİTABLE BAĞIRSAK SENDROMU
İBS bağırsak alışkanlıklarının değişmesi, kramp şeklinde ağrı , gaz ve bağırsakta seslerin
belirginleşmesi ile karakterlidir.Hastaların bazıları kabızlıktan şikayetçi bazıları ise diareden
şikayetçidirler.Bazı hastalar ise her ikisinden şikayetçidir.
Yıllar içinde kolitis ,müköz kolit ,spastik kolon,spastik bağırsak, fonksiyonel bağırsak
hastalığı gibi isimlerle adlandırılmıştır.
İBS sebebi bilinmiyor ve tedavisi de yoktur. Kalın bağırsak muayenesinde her hangi bir
patoloji saptanmadığı için fonksiyonel olarak kabul edilir.Karında gergilik ve huzursuzluk
hissedilmesine rağmen sürekli bir rahatsızlık ,kanama ,kanser gibi ciddi hastalıklara neden
olmaz.Bazı hastalarda hafif semptomlar olurken bazılarında ağır olabilir buda hastaların
sosyal hayatlarını etkileyebilir.Hastaların çoğu şikayetlerini diyetle ,stresi kontrol ederek
bazen de ilaçlardan yararlanarak idare ederler.
Tanı ; doktor iyi bir anamnez , iyi bir fizik muayene ,laboratuar testleri ,radyolojik ve
endoskopik tetkiklerle organik bir patoloji olmadığı ortaya konur.
Tedavi; semptomların ortaya çıkmasında hayvansal yağların ve sebzelerin önemi
bilinmektedir.Özellikle yemekten hemen sonra kramp tarzında ağrılar başlar.
Stresinde kolon motilitesini etkilediği bilinmektedir.Hastalara yüksek fibrinli gıdalar önerilir
bunlar başlangıçta gaz ve gerginliği arttırabilirler ancak birkaç ay sonra vücut alışır ve bu
şikayetler azalır.
Bazen ilaçlar doktor kontrolünde kullanılır ve yararlı olabilirler .Emosyonel yönden ağır
olan hastalarda konsültasyon gerekebilir.