Mutfak temel isg

2. Rabia OKUTAN
B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

3. Eğitimin amacı
İşyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir
çalışma ortamı temin etmek, iş
kazalarını ve meslek
hastalıklarını azaltmak , çalışanları
yasal hak ve sorumlulukları
konusunda bilgilendirmek,
onların karşı karşıya bulundukları
mesleki riskler ile bu risklere
karşı alınması gerekli tedbirleri
öğretmek ve iş sağlığı ve güvenliği
bilinci oluşturarak uygun davranış
kazandırmaktır.

5. İş Sağlığı ve İş Güvenliği Nedir?
İşyerlerinde işin yürütülmesi
sırasında çeşitli sebeplerden
kaynaklanan sağlığa ve güvenliğe
zarar verebilecek koşullardan
korunmak amacı ile yapılan
sistemli ve bilimsel çalışmalara
denir.

6. Sağlık ve Güvenlik
Çalışmalarının Amacı
1-)Sağlıklı ve güvenli çalışma
ortamı hazırlamak.
2-)Çalışanları sağlık ve güvenlik
risklerinden korumak.
3-)Çalışanların sağlık,güvenlik ve
refahını sağlayıp geliştirmek.

7. Öncelikli hedefimiz;
Çalışanlarımızı iş kazaları
ve meslek
hastalıklarından
korumak.

8. İşverenin Yükümlülükleri
İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve
güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu
çerçevede;,
• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi
verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması,
organizasyonun yapılması,
gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve
güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun
hale getirilmesi ve mevcut
durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapmak,
6331 s.k. Madde 4

9. • İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği
tedbirlerine uyulup uyulmadığını
izlemek, denetlemek ve
uygunsuzlukların giderilmesini
sağlamak,
• Risk analizi yapmak yada yaptırmak,
• Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık
ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu
göz önüne almak,

10. • Yeterli bilgi ve talimat verilenler
dışındaki çalışanların hayati ve özel
tehlike bulunan yerlere girmemesi için
gerekli tedbirleri almak,
• İşçilerin karşı karşıya bulundukları
mesleki riskler,alınması gerekli
tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları
konusunda bilgilendirmek,
• Gerekli iş sağlığı ve güvenliği
eğitimini vermekle yükümlüdürler.

11. Çalışanların Yükümlülükleri
Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu
konudaki talimatları
doğrultusunda, kendilerinin ve
hareketlerinden veya yaptıkları işten
etkilenen diğer çalışanların sağlık ve
güvenliklerini
tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.
6331 s.k. Madde 19

12. İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç,
tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve
diğer üretim araçlarını kurallara uygun
şekilde kullanmak, bunların güvenlik
donanımlarını doğru olarak kullanmak,
keyfi olarak çıkarmamak ve
değiştirmemekle,
Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu
donanımı doğru kullanmak ve
korumakla,

13. İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç,
tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik
yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile
karşılaştıklarında ve koruma
tedbirlerinde bir eksiklik
gördüklerinde, işverene veya çalışan
temsilcisine derhal haber vermekle,

14. Teftişe yetkili makam tarafından
işyerinde tespit edilen noksanlık ve
mevzuata aykırılıkların giderilmesi
konusunda,işveren ve çalışan temsilcisi
ile iş birliği yapmakla,
Kendi görev alanında, iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması için işveren ve
çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmakla
yükümlüdür.

15. İşverenin Haklı Fesih Nedenleri
İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu
görevleri kendisine hatırlatıldığı halde
yapmamakta ısrar etmesi,
İşyerinin malı olan veya malı olmayıpta
eli altında bulunan makineleri,tesisatı
kendi isteğiyle veya savsaması yüzünden
30 günlük ücretinin tutarıyla
ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba
uğratması,
İşçiye KKD verildiği halde
kullanmamakta ısrar etmesi,

16. İş Akdini Fesihte Yargıtayın
Haklı Sebep Saydığı Örnek Olay
“…. Toz maskesi kullanmamakta direnen
iş sözleşmesinin işverence derhal
feshini,işin güvenliğini tehlikeye
düşürüp düşürmediğine bakılmaksızın
‘‘haklı sebeple fesih’’ saymıştır.”

18. İş Kazası Nedir?
“Önceden planlanmamış,bilinmeyen
ve kontrol altına alınmamış olan
etrafa zarar verecek nitelikteki
olaylar” olarak ifade edilmektedir.
İLO(Uluslar arası Çalışma Örgütü)

19. 5510 Sayılı S.S.G.S.S. Kanunu’na
göre iş kazası;(madde 13)
Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada
İşveren tarafından yürütülmekte olan iş
nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi
adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa
yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu
nedeniyle işyeri dışında,
Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının,
görevli olarak işyeri dışında başka bir yere
gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın
geçen zamanlarda,

20.  Emziren kadın sigortalının, çocuğuna
süt vermek için ayrılan zamanlarda
 Sigortalıların, işverence sağlanan bir
taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi
sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya
sonradan bedenen ya da
ruhen özüre uğratan olaydır.

22. Kaza Teorisi Piramidi

23. 1 ölümle sonuçlanan
kazanın ardında 29 hafif
yaralanma ve 300 kazaya
ramak kala olayı
yaşanmıştır.

24. 0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
20000
1. saat 2. saat 3. saat 4. saat 5. saat 6. saat 7. saat 8. saat 9. saat
İş kazalarının iş saatlerine göre dağılımı [2002]
İş Kazalarının Çalışma
Saatlerine Göre Dağılımı

25. İş Kazalarının Vücutsal Dağılımı

26. Bazı Tehlike Kaynakları
Döner Miller
Çıkıntılar
Açıkta Dönen
Aksam
Dişliler
Merdaneler
Kayış Kasnaklar
Eziciler
Kesici Ağızlar vb.

27. İş Kazalarının Nedenleri
Teknik Noksanlıklar (Güvensiz Koşullar)
Makine techizat,kaygan zemin,tozlu ve gürültülü
çalışma ortamı,düzensiz tertipsiz zemin.
Kişisel Hatalar (Güvensiz Davranışlar)
Bilgisizlik,aşırı güven,dikkatsizlik,ihmal,fiziksel
noksanlıklar,psikolojik sorunlar.
Umulmadık Olaylar (Nedeni Saptanamayan
Kazalar)
Deprem,yıldırım,sel vs.

28. KAZALARIN SEBEPLERİ
GÜVENSİZ
DAVRANIŞLAR
88%
GÜVENSİZ
KOŞULLAR
10%
NEDENİ
SAPTANAMAYAN
KAZALAR
2%

29. Güvensiz Koşullar (tehlikeli durum)
Üstü kapatılmamış olan boşluklar
kazaya sebep olabilir.

30. Tehlikeli Durum
Kırık ,çatlak elektrik prizleri ve
kabloları kazaya sebep olabilir.

31. Tehlikeli Durum
Koruyucusu olmayan kayış ve dişli
sistemleri kazaya neden olabilir.

32. Güvensiz Davranışlar
(tehlikeli hareket)
Güvenlik önlemlerini almadan
çalışmak iş kazalarına neden olabilir.

33. Tehlikeli Hareket
Tehlikeli Hızda Çalışma Yapmamalıyız

34.  Makinaların içine
ve hareketli
bölgelere
ellerimizi
sokmamalıyız.
 Tüm ekipmanları
amacına uygun
kullanmalıyız.
Tehlikeli Hareket

35. Tehlikeli Hareket
Çalışmaya
başlamadan önce
saat,kolye,yüzük
gibi takılar
çıkartılmalıdır.

38. Meslek Hastalığı Nedir?
Çalışanlarda işin niteliğine ya da
çalışma koşullarına bağlı olarak
ortaya çıkan hastalıklardır.
 Meslek hastalıklarında,hastalıkla
yapılan iş arasında doğrudan bir
nedensellik bağı olmalıdır.

39. Meslek Hastalıklarının Özellikleri
İlerleyici
Önlenebilir
Nedeni Belli
Tekrarlanabilir
Maluliyet Bırakabilir
Meslek hastalığı aylar-yıllar boyu
tekrarlanan maruziyetler sonucu oluşur.

42. Meslek hastalıkları ve
yaralanmalarında ilk 10
1. Mesleki akciğer hastalıkları
2. Kas iskelet yaralanmaları
3. Mesleki kanserler(akciğer hariç)
4. Amputasyonlar, kırıklar, göz kaybı,
laserasyonlar(kesik,yara), travmatik ölümler
5. Kalp damar hastalıkları
6. Üreme bozuklukları
7. Nörotoksik bozukluklar
8. Gürültüye bağlı işitme kaybı
9. Dermatolojik sorunlar
10.Psikolojik bozukluklar

44. OTEL ve LOKANTA İŞLETMECİLİĞİ
SEKTÖRÜNDE KAZALAR,
HASTALIKLAR VE TEHLİKELER
Hastalıklar
 Kas-İskelet Sistemi Hastalıkları
 Psikolojik Baskılar Kaynaklanan

45. Kazalar
 Kesilmeler ve Yırtılmalar
Mutfakta çalışanlar keskin bıçakla yemekleri hazırlarken çoğu
zaman ellerini ve parmaklarını keserler. Mutfaklarda sert meyve ve
sebzeleri doğramak ve dilimlemek ve etleri kıymak için elektrikle
çalışan ve son derece keskin bıçaklara sahip makinalar kullanılır.
Bu makinaları kullananlar önce eğitilmeli ve tehlikeler
anlatılmalıdır. Bu makinaları kullananların iş giysileri sarkmamalı;
kol kısımları kısa ya da lastikli olmalı, saçları uzunca makinalarla
teması engellemek için başlık takılmalı ve mutlaka mücevherlerini
çıkartmalıdırlar. Tersi durumda parmaklar kopabilir(amputation)*
ve cilt sıyrılabilir. Ayrıca bu keskin aletleri yıkayan bulaşıkçılarda,
plastik eldiven kullanmadıkları zaman, kolaylıkla ellerini
kesebilmektedirler. Bazen bu kazalar, derin yırtıklara yol açabilir.
Bu durumlarda mutlaka doktorlara gidilmelidir. Ayrıca
yaranın enfeksiyon* kapması da engellenmelidir.

46.  Yanma ve Haşlanma
Yanmalar ve haşlanmalar, aşçılar, bulaşıkçılar, diğer mutfak
personeli ve çamaşırhane çalışanları arasında daha çok
görülür. Kızartma yapmak için tavalarda kızdırılmış yağların
üzerine donmuş yiyecekler düştüğünde veya su tanecikleri
kızgın yağın üzerine geldiğinde sıçramalar olur. Sıçramalar ve
dökülmeler cilde temas ederse ciddi yanıklara* neden
olabilir. Mutfaklarda yağın sıçrayarak yere dökülmesi zemini
kayganlaştırır ve düşmelere neden olabilir. Ayrıca yağın aşırı
kızgınlaşması ve parlamaya başlaması yangınlara neden
olabilir. Özellikle gazla çalışan fırınların olduğu mutfaklarda
bu tehlike daha ciddidir.

47.  Derin Dondurucu Dolaplar
Çok sayıda insana yemek servisi yapılan büyük otellerde
ve büyük lokantalarda bazı hazır yemekleri, sosları,
meyveleri, sebzeleri, balıkları ve etleri saklamak için oda
büyüklüğünde derin dondurucular kullanılmaktadır. Bu
soğuk depolara girdikten sonra kapının kapanma riskine
karşı önlemler alınmalıdır. Çünkü kimseden habersiz
içeri giren bir personel içeride kalırsa, belli bir süre
sonra soğuktan ölebilir. Onun için bu dondurucuların
kapıları, içeriden de açılabilmeli ve alarm
sistemleri içeriye yerleştirilmelidir.

48.  Kaygan Zemin Nedeniyle Düşmeler
Turizm sektöründe faaliyetlerde bulunan otel, restoran ve
lokanta işletmelerinde yoğun olarak karşımıza çıkan
düşmeler sonucunda ciddi yaralanmalar, hatta ölümlerin
meydana geldiği görülmektedir. Özellikle temizlik yapılırken
koruyucu tedbirler alınmadan bırakılan kaygan zemin, yağ ve
yemek dökülmeleri ve hemen temizlenmemesinden
kaynaklanmaktadır. Çalışma alanın yeterince
aydınlatılmaması, merdiven yerine yanlış malzeme kullanımı,
zemin yapısına uygun ayakkabı kullanılmaması diğer
nedenler olarak sıralayabiliriz.

49.  Elektrik Çarpmaları
Yanma ve şoklara yol açabilir. Mutfak gibi çalışma
alanlarında elektrik kablolarının ortadan geçmesi,
tesisatların standartlara uygun olmaması, emniyetsiz
prizlere fiş takılması, bilinçsizce tesisatla oynanması ve
ıslak elle dokunulması gibi nedenler elektrik
çarpmalarına yol açmaktadır.

50. Kişisel Koruyucu Donanımlar(KKD)
Kişisel koruyucu donanımlar,
genelde insan bedeninin belli
yerlerini, işyerlerindeki çalışmalar
sırasında meydana gelebilecek bir
takım tehlikelere karşı korumak
için geliştirilmişlerdir.
Başlıca KKD’lar şunlardır;

51.  Yüz Koruyucuları

52.  Solunum Sistemi Koruyucuları

53.  Kulak Koruyucuları

54.  Göz Koruyucular

55.  El Koruyucuları

56.  Vücut Koruyucular

57. ELLE TAŞIMA İŞLERİ
Elle taşımayı tehlikeli kılan ilk
unsur yük,ikinci unsur yükü
taşıyan işçinin taşıma tekniğidir.

59. Güvenli kabul edilen yüklerle
ilgili herhangi bir ağırlık limiti
yoktur.
20-25 kg’lık bir yük bir çok
insanın kaldıramayacağı kadar
ağırdır.
Bu nedenle yükü doğru tekniklerle
taşımamız gerekmektedir.

60. Taşınan yük çalışan
personelin görüş
mesafesini
kapatmamalıdır.
Yük taşıması yapılan
zeminde takılıp
düşmeye neden
olacak malzeme
bulunmamalıdır.

62. Doğru Taşıma Teknikleri
Nereye gittiğinizi bildiğinizden emin
olunuz.
Hareket alanınızı engellerden
temizleyiniz.
Taşıyacağınız yükü sıkıca kavrayınız.
Ellerinizin, taşıyacağınız yükün ve
tutacakların kaygan olmadığından
emin olun.

63. 1. Ayaklarınızı ve vücudunuzu yükün
üzerine gelecek şekilde yerleştirin.
2. Kaldırırken bacak kaslarınızı kullanın.
3. Sırtınızı dik tutun.
4. Yükü mümkün olduğunca vücudunuza
yakın tutun.

64. Yanlış yük
taşıma bel ve
sırt ağrılarına
neden olur.

65. Kimyasal Maddeler İle Çalışmalar
1. Yeterli havalandırma sistemi bulunmalıdır.
2. Tehlikeli olan kimyasal maddeyi tehlikesiz
olan kimyasal maddeyle değiştirilmesi
sağlanmalıdır.
3. Maruziyet süresi en asgari düzeye
indirilmelidir.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

66. 4. Tehlikeli kimyasal maddelerle çalışmalar en
az işçi ile yürütülmelidir.
5. Kimyasal maddelerle çalışmalar esnasında
yeme, içme gibi ihtiyaçlar yapılmamalıdır.
6. Kimyasal maddenin özelliğine göre solunum
cihazı, koruyucu elbise ve ayakkabı, yüz, göz,
el koruyucuları kullanılmalıdır.
7. Kimyasal maddelerin yanında asılı olarak
bulunan Malzeme Güvenlik Bilgi Formları
mutlaka okunmalı ve bilgi sahibi
olunmalıdır.

68.  Elektrikle Çalışmalarda İSG
 Kullanılan elektrikli makine, cihaz, el aletini
vb.’ni prize takılıyken asla ayarlamaya yada dolum
yapmaya çalışmayın.
 Islak yada nemli elle fişi prize takmayın.
 Ezilmiş, bozulmuş, kırılmış yada yıpranmış olan
fiş yada kabloları olan cihazları asla
kullanmayın.Derhal yetkiliye konu ile ilgili bilgi
verin.
 Elektrik trafolarına müdahale etmeyin.
 Trafo içlerine yada çevresine malzeme koymayın.
 Arızalanan hiçbir trafoyu tamir etmeye
çalışmayın.

71. Uyarı İşaretleri
Uyarı işaretleri neden olmalıdır?
• Tehlike anında uyarırlar
• Riski ve kaynağını gösterirler
• Güvenlik bilgisi taşırlar
• Talimatlar verirler,zorunludur.

72. Renk Anlamı ve Amacı Tehlikeli Hareket ve Davranış
Kırmızı Yasak İşareti Tehlikeli hareket veya davranış
Tehlike Alarmı Dur, kapat, düzeneği acil durdur,
tahliye et
Yangınla Mücadele
Elemanı
Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve
ne olduğu
Sarı Uyarı İşareti Dikkatli ol, önlem al, kontrol et
Mavi Zorunluluk İşareti Özel bir davranış ya da eylem
Kişisel koruyucu donanım kullan
Yeşil Acil kaçış, ilk yardım
işareti
Kapılar, çıkış yerleri ve
yolları, ekipman, tesisler
Tehlike yok Normale dön
(1) Mavi
(2) Fluoresan
turuncu
Sadece dairevi bir şekil içinde kullanıldığında
emniyet rengi olarak kabul edilir.
Emniyet işaretleri dışında sarı yerine kullanılabilir.
Özellikle zayıf doğal görüş şartlarında bu renk çok
dikkat çekicidir.

73. Uymak ya da Uymamak!
Tehlikeler hakkında uyaran veya
zorunlu talimatlar veren işaretlere
uyulmalıdır.
HİÇ KİMSE HERHANGİ BİR
GÜVENLİK İŞARETİNE KASTEN
UYMAMAZLIK YAPAMAZ!

74. Yerini Değiştirme
Herhangi bir güvenlik işaretini veya
bariyeri sökmek veya yerini
değiştirmek suçtur.
 CEZASI İŞ AKDİNİN FESİH
EDİLMESİDİR.

75. TEŞEKKÜRLER!