-

1. งานนาเสนอ
เทคโนโลยีช่วยแก้ไขการมีบุตรยาก
งานนาเสนอนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาชีววิทยา 4 (ว302044)
ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา

2. ครูผู้สอน
นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์
ครูชานาญการ(คศ.2) สาขาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 1 กรุงเทพมหานคร

3. สมาชิก
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้อง 833 กลุ่มที่ 2
เรียงจากซ้ายไปขวา
1. นายจีระศักดิ์ ขจรรัตนวณิชย์ เลขที่ 15
2. นายเฉลิมพล สัมปทานุกุล เลขที่ 17
3. นายพันแสงสร อุมะนันท์ เลขที่ 25
4. นายภวินท์ รุ่งสถาพร เลขที่ 27

4. คานา
งานนาเสนอนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาชีววิทยา 4 (ว30244) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้อง 833
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา โดยมีจุดประสงค์ในการจัดทาขึ้นเพื่อใช้ในการนาเสนอข้อมูลในหัวข้อของ เทคโนโลยี
ช่วยแก้ไขการมีบุตรยาก
ทางคณะผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่างานนาเสนอนี้จะสามารถเป็นประโยชน์ให้แก่นักเรียนและบุคคลที่มี
ความสนใจในหัวข้อเหล่านี้ไม่มากก็น้อย
คณะผู้จัดทา

5. สารบัญ หน้า
เทคโนโลยีช่วยแก้ไขการมีบุตรยากแบบต่างๆ 1
IUI (Intra Uterine Insemination) 2
IVF (In Vitro Fertilization) 3-4
GIFT (Gamete Intra Fallopian Transfer) 5
ZIFT (Zygote Intra Fallopian Transfer) 6
ICSI 7
บรรณานุกรม 8
กิตติกรรมประกาศ 9
ภาคผนวก 10-12

6. เทคโนโลยีช่วยแก้ไขการมีบุตรยากแบบต่างๆ
1.IUI ( IntraUterine Insemination )
2.IVF (In Vitro Fertilization )
3.GIFT ( Gamete IntraFallopian Transfer )
4.ZIFT ( Zygote IntraFallopian Transfer )
5.การทาอิ๊กซี่ ICSI
1

7. IUI (Intra Uterine Insemination)
หลักการ : การนาเชื้ออสุจิที่ได้จากการเตรียมและคัดเชื้อมาฉีดเข้าไปภายในโพรงมดลูกในช่วงที่มีการตกไข่เงื่อนไข
1.ท่อนาไข่ใช้การได้อย่างน้อย 1 ข้าง
2.มดลูกยังคงสามารถฝังตัวได้อยู่
ขั้นตอนการทา IUI
1.การเตรียมตัวของฝ่ายหญิง แพทย์จะให้ยาฉีดหรือยาทานเพื่อกระตุ้นการตกไข่หลายใบ(บางคนอาจไม่จาเป็นต้องใช้
ยา) จะเริ่มใช้ยาในวันที่ 3 หลังจากที่ประจาเดือนมา จากนั้นแพทย์จะนัดทาอัลตราซาวด์ตรวจดูขนาดของไข่ และเมื่อไข่มี
ขนาดที่พอเหมาะ แพทย์จะฉีดยากระตุ้นให้ไข่ตก หลังจากนั้น 24-40 ชั่วโมง แพทย์จะทาการฉีดน้าเชื้ออสุจิเข้าสู่โพรง
มดลูก ซึ่งเป็นเวลาที่ไข่ตกพอดี
2.การเตรียมตัวของฝ่ายชาย แพทย์จะนัดเก็บเชื้ออสุจิ ในวันที่นัดฉีดเชื้อเข้าสู่โพรงมดลูก ซึ่งจาเป็นต้องงดการมี
เพศสัมพันธ์ 2-3 วันก่อนวันนัด ซึ่งจะใช้เวลาประมาณ 1-2 ชั่วโมง ในการคัดกรองน้าเชื้อ
3.ขั้นตอนการฉีดน้าเชื้อ แพทย์จะนาน้าเชื้อที่ผ่านการคัดกรองแล้ว บรรจุในท่อพลาสติกขนาดเล็กมาก สอดผ่านปาก
มดลูกและฉีดเข้าไปในโพรงมดลูก ขั้นตอนนี้ใช้เวลาไม่กี่นาที หลังจากนั้นให้นอนพัก 15-30 นาที ก็สามารรถกลับบ้านได้
และทาตัวได้ตามปกติ แต่งดการมีเพศสัมพันธ์ ในวันที่ฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูก ส่วนวันอื่นๆ สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้
ตามปกติ
2

8. IVF (In Vitro Fertilization)
หลักการ : การนาไข่และอสุจิมาปฏิสนธิภายนอกร่างกายจนเจริญเป็นตัวอ่อนแล้วจึงย้ายกลับเข้าสู่โพรงมดลูก
เงื่อนไข : มดลูกยังคงสามารถฝังตัวได้อยู่
3

9. ขั้นตอนการทา IVF
การกระตุ้นไข่
แพทย์จะตรวจเลือดเพื่อดูฮอร์โมน (AMH) และอัลตราซาวด์ เพื่อตรวจดูความพร้อมก่อนกระตุ้น ในวันที่ 2-3 ของประจาเดือน และทาการสั่งยาฉีดทางหน้าท้องทุกวันเพื่อ
กระตุ้นไข่ของท่าน โดยจะใช้เวลา 10 – 12 วัน โดยประมาณ
การเฝ้าสังเกตอาการ
ท่านจาเป็นจะต้องเข้ารับการตรวจเลือดและอัลตราซาวด์ เพื่อสังเกตผลของการฉีดยากระตุ้นไข่เพื่อประเมินภาวะตอบสนองของร่างกายและแพทย์อาจมีการปรับขนาดของยา
อย่างเหมาะสมเพื่อให้มีประสิทธิภาพ
ไข่ที่เจริญสมบูรณ์
เมื่อแพทย์พิจารณาขนาดไข่ของท่านเหมาะสมในการใช้งานท่านจะได้รับการฉีดฮอร์โมนเพื่อกระตุ้นให้ไข่ตก 35-37 ชั่วโมงก่อนการเก็บไข่
การเก็บไข่
ขั้นตอนในการเก็บใข่จะกระทาในห้องผ่าตัด โดยท่านจะได้รับยาและสารน้าทางหลอดเลือดดาหลังจากที่ท่านได้รับยาสลบอ่อน ๆ แล้วแพทย์จะทาการเก็บไข่ทางช่องคลอดควบคู่
ไปกับการดูภาพอัลตราซาวด์ โดยใช้เวลาในการเก็บประมาณ 15 นาที
และหลังจากนั้นท่านจะต้องนอนพักเพื่อสังเกตอาการในห้องฟักฟื้น ใช้เวลาโดยรวมประมาณ 3 ชั่วโมง
การเก็บสเปิร์ม
ในวันที่เก็บไข่ ฝ่ายชายจะต้องทาการเก็บสเปิร์มเพื่อใช้ในการปฎิสนธิ หากฝ่ายชายไม่สะดวกสามารถใช้สเปิร์มแช่แข็ง
การปฏิสนธิ
ผู้เชี่ยวชาญด้านการเลี้ยงตัวอ่อนจะทาการคัดเลือกสเปิร์มที่แข็งแรง เพื่อปฏิสนธิกับไข่ในห้องทดลอง
รายงานตัวอ่อน
ท่านจะได้รับรายงานตัวอ่อน พร้อมคาอธิบายจากผู้ดูแลในวันถัดไป
การย้ายตัวอ่อน
การย้ายตัวอ่อนรอบสด แพทย์จะให้ยาเตรียมมดลูกเพื่อทาการใส่ตัวอ่อนเข้าสู่โพรงมดลูกของท่านประมาณ 2 ถึง 5 วันหลังเก็บไข่
การย้ายตัวอ่อนรอบแช่แข็ง เพื่อเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ แพทย์จะแนะนาให้ท่านแช่แข็ง ตัวอ่อน เพื่อให้มดลูกได้พักประมาณ 2-3 เดือนหลังจากการกระตุ้นไข่ แพทย์จะให้
ยาเตรียมมดลูก และวางแผนการใส่ตัวอ่อนรอบแช่แข็งให้ท่าน
การแช่แข็งตัวอ่อน
สามารถทาการแช่แข็งตัวอ่อนที่เหลืออยู่เพื่อนาไปใช้ในการทาเด็กหลอดแก้วในอนาคตได้
การตรวจการตั้งครรภ์
ประมาณ 10 วันหลังการย้ายตัวอ่อน สามารถทาการเจาะเลือดเพื่อตรวจการตั้งครรภ์ได้
หากผลลัพธ์เป็นบวก แพทย์จะให้คาแนะนาในการใช้ยาต่อเนื่องหรือการปฏิบัติตัว ท่านสามารถฝากครรภ์และคลอดธรรมชาติเหมือนการตั้งครรภ์ตามธรรมชาติได้
หากผลลัพธ์เป็นลบ ท่านจะได้รับการตรวจสอบหาสาเหตุและแนวทางการรักษาเพื่อเพิ่มโอกาสในครั้งต่อไป
4

10. GIFT (Gamete Intra Fallopian Transfer)
หลักการ : การนาไข่และอสุจิมารวมกันแล้วฉีดเข้าไปในท่อนาไข่ ให้เกิดปฏิสนธิ แบ่งตัว และฝังตัวขึ้นเองตามธรรมชาติ
เงื่อนไข :
1.ท่อนาไข่ใช้การได้อย่างน้อย 1 ข้าง
2.มดลูกยังคงสามารถฝังตัวได้อยู่
ขั้นตอนการทากิฟท์
1.เจาะเลือดในวันที่ 2-3 ในรอบประจาเดือน เพื่อตรวจระดับฮอร์โมนสาหรับใช้ยากระตุ้นไข่ แพทย์จะให้ยากระตุ้นไข่
ตามความเหมาะสมในแต่ละคน โดยอาจใช้ยาพ่นเข้าทางจมูกและยาฉีด หรือใช้เป็นยาฉีดอย่างเดียว โดยเฉลี่ยแล้ว
ฝ่ายหญิงจะได้รับยากระตุ้นไข่เป็นเวลา 10 วัน
2.ติดตามการเจริญเติบโตของรังไข่ โดยการอัลตร้าซาวด์ทางช่องคลอด และตรวจระดับฮอร์โมนเป็นระยะ เมื่อไข่มีขนาด
โตเต็มที่จะฉีดยากระตุ้นการตกไข่ ไข่จะตกภายใน 34-36 ชั่วโมง
3.เก็บไข่ โดยใช้เข็มเจาะผ่านหนังช่องคลอด หรือผ่านผนังหน้าท้องเพื่อดูดเอาไข่ออกมา
4.เก็บน้าเชื้ออสุจิ
5.นาเอาไข่และอสุจิที่เตรียมไว้ใส่กลับเข้าไปในท่อนาไข่ โดยการกรีดแผลเล็กๆที่หน้าท้อง 3 ตาแหน่ง
6.แพทย์ให้ฮอร์โมนเพื่อช่วยตัวอ่อนฝังตัว
7.หลังจากทากิฟท์ 12 วัน สามารถตรวจการตั้งครรภ์โดยการเจาะเลือดตรวจระดับ HCG
5

11. ZIFT (Zygote Intra Fallopian Transfer)
หลักการ : การนาไข่และอสุจิมาปฏิสนธิภายนอกร่างกายจนเจริญเป็นตัวอ่อนระยะ 1 เซลล์แล้วฉีดกลับเข้าไปในท่อนาไข่
เงื่อนไข :
1.ท่อนาไข่ใช้การได้อย่างน้อย 1 ข้าง
2.มดลูกยังคงสามารถฝังตัวได้อยู่
ขั้นตอนการทาซิฟท์
1. ใช้ยาเพื่อกระตุ้นให้มีการเจริญของไข่ครั้งละหลายๆ ใบ
2. ควบคุมการสุกของไข่ ควรได้อย่างน้อย 3-4 ใบ
3. ทาการเก็บไข่ที่สุกแล้ว โดยใช้เข็มดูดผ่านทางผนังช่องคลอด
4. นาอสุจิที่เตรียมแล้วผสมกับไข่
5. เก็บไว้ในตู้เลี้ยงตัวอ่อนนาน 16-18 ชั่วโมง ดูผลการปฏิสนธิ
6. 48-72 ชั่วโมงหลังเก็บไข่ ตัวอ่อนจะมีการแบ่งตัว และพร้อมที่จะ
ใส่กลับเข้าไปทางท่อนาไข่ เพื่อรอการฝังตัว
7. หลังจากการที่ย้ายตัวอ่อนแล้วจะมีการฉีดฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน
เพื่อช่วยในการฝังตัว
8. ประมาณ 2 สัปดาห์จากที่ย้ายตัวอ่อนจะทาการตรวจเลือดเพื่อดูการ
ตั้งครรภ์
6

12. ICSI
การทาอิ๊กซี่ คือ วิธีการรักษาภาวะมีบุตรยาก ด้วยเทคโนโลยีขั้นสูง โดยเฉพาะฝ่าย
ชายที่มีปัญหาน้าเชื้อน้อย ตัวอสุจิไม่ค่อยเคลื่อนไหว
หรืออสุจิมีลักษณะพิการผิดรูปร่าง ซึ่งมีขั้นตอนคล้ายกับการทาเด็กหลอดแก้ว
การรักษาด้วยวิธีอิ๊กซี่ Intracytoplasmic Sperm Injection (ICSI)
เป็นวิธีการรักษาผู้ที่มีบุตรยาก
โดยการปฏิสนธินอกร่างกาย สาหรับผู้ชายที่มีจานวนอสุจิไม่มากก็สามารถทาได้
ขั้นตอนการทาอิ๊กซี่
1.ทาการกระตุ้นไข่ในฝ่ายหญิง โดยเริ่มฉีดยาตั้งแต่วันที่ 2 ของรอบเดือน ฉีดไป 10 วัน เพื่อกระตุ้นให้ไข่ตกมากกว่า 1 ใบ
2.ติดตามตรวจอัลตราซาวด์และเจาะเลือดเพื่อดูขนาดไข่ เมื่อไข่มีขนาดโตได้ที่ จะทาการดูดไข่ออกมาเก็บผ่านทางช่องคลอด
และเก็บน้าเชื้อฝ่ายชายในวันเดียวกัน
3.ใช้เทคนิคในห้องปฏิบัติการเลือกตัวอ่อน โดยใช้เข็มแก้วขนาดเล็กดูดเลือกตัวสเปิร์มที่แข็งแรงที่สุด แล้วใช้เข็มนั้นเจาะ และ
ฉีดตัวสเปิร์มเข้าไปในไข่โดยตรง แล้วให้เกิดการปฏิสนธิขึ้นมา
4.นาไข่ที่ผสมแล้วไปเลี้ยงต่อในห้องปฏิบัติการประมาณ 3-5 วัน หลังจากนั้นจะนาตัวอ่อนย้ายกลับเข้าสู่โพรงมดลูก เพื่อให้
เจริญเติบโตเป็นทารกต่อไป
7

13. บรรณานุกรม
https://bit.ly/37xelev
https://bit.ly/2QHHCfP
https://www.safefertilitycenter.com/TH/getting-started-ivf/
https://www.honestdocs.co/what-is-iui-how-to-take-care-before-after
http://www.jetanin.com/th/service/archive_detail/22
Star,C.2553. ชีววิทยา1. (ทีมคณาจารย์ ภาควิชาชีววิทยา ม.ขอนแก่น,แปล). พิมพ์ครั้งที่ 3. เจเอสที
พับลิชชิ่ง จากัด, กรุงเทพ.
8

14. กิตติกรรมประกาศ
งานนาเสนอนี้จะสาเร็จลุล่วงไม่ได้ หากสมาชิกในกลุ่มขาดความสามัคคีและไม่ได้รับการ
ช่วยเหลือจาก อาจารย์ วิชัย ลิขิตพรรักษ์ ที่คอยให้คาปรึกษา ช่วยเหลือ
และชี้แนะแนวทางในการทางาน พร้อมทั้งช่วยแก้ไขและชี้แนะในส่วนที่ผิดพลาด ทางคณะ
ผู้จัดทาจึงขอขอบพระคุณอาจารย์เป็นอย่างสูงที่ช่วยทาให้งานนาเสนอนี้สาเร็จลุล่วง
คณะผู้จัดทา
9

15. ภาคผนวก
10

16. 11
สมาชิกกลุ่มหาข้อมูล สมาชิกทาโปสเตอร์ให้ความรู้

17. สมาชิกกลุ่มจัดทางานนาเสนอ สมาชิกหาข้อมูล

18. Thankyou