SlideShare a Scribd company logo
1 of 54
Bijnieren: bijzaak of niet? Arnoud Toornvliet Internist-intensivist
Inhoud ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Casus deel 1
Beloop - 1 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Beloop - 2 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Beloop - 3 Bloedonderzoek Hb 9,5 mmol/l Ur 19,9 mmol/l T 142 X 10 9 /l Kr 119 µmol/l L 10,9 X 10 9 /l Na 120 mmol/l pH 7,19 K 5,8 mmol/l pCO 2 33 mmHg Gluc 2,7 mmol/l HCO 3 12,6 mmol/l CRP 22 mg/l BE -14,4
Beloop - 4
Beloop - 5 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
De bijnier
Anatomie
Anatomie
Anatomie M = medulla C = cortex r = zona reticularis f = zona fasciculata g = zona glomerulosa
Functies ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],M = medulla C = cortex r = zona reticularis f = zona fasciculata g = zona glomerulosa
Productie van glucocorticoïden
Productie van cortisol ,[object Object],[object Object],Krieger et al. JCEM 1971; 32: 266.
Effecten van glucocorticoïden ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
De hypothalamus – hypofyse – bijnieras
I. Normale situatie
II. Tijdens ziekte ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Bijnierinsufficiëntie
III. Tijdens acute ziekte ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Metabolisme van cortisol ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Behandeling met steroïden ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Krieger et al. JCEM 1971; 32: 266.
Definities ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Klinische kenmerken ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Klinische kenmerken ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Casus ♂  12 jaar met malaise, hoofdpijn en braken deel 2
Beloop - 5 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Beloop - 6 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Beloop - 7 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Beloop - 8 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Bijnierinsufficiëntie Diagnostiek
Diagnostiek ,[object Object],[object Object]
Diagnostiek – interpretatie ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Diagnostiek ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Diagnostiek – testen HHB-as ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Diagnostiek – interpretatie
Diagnostiek – hoe vaak? ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Behandeling van acute bijnierinsufficiëntie
Indicaties ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Contraindicaties ,[object Object]
Absolute bijnierinsufficiëntie ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Relatieve bijnierinsufficiëntie ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Casus ♂  12 jaar met malaise, hoofdpijn en braken deel 3
Beloop - 9 ,[object Object],[object Object],[object Object]
Beloop - 10 ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Beloop - 11 ,[object Object],[object Object]
Septische shock ,[object Object],[object Object],Annane D, Bellissant E, Bollaert PE, Briegel J, Keh D, Kupfer Y. Corticosteroids for treating severe sepsis and septic shock. Cochrane Database of Systematic Reviews  2004, Issue 1. Art. No.: CD002243. DOI: 10.1002/14651858.CD002243.pub2 .
Ofwel ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Annane et al. JAMA 2002; 288:862. Bollaert et al. CCM 1998; 26: 645. Briegel et al. CCM 1999; 27: 723.
Andere kritieke ziekten ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
ARDS ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Meduri GU et al. JAMA 1998; 280: 159-65.
ARDS ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Meduri GU et al. JAMA 1998; 280: 159-65.
Bacteriële meningitis ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],De Gans J et al. N Engl J Med 2002; 347: 1549-56.
Conclusies ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

More Related Content

Viewers also liked

ECGpedia ECG course part I: Basic electrocardiography
ECGpedia ECG course part I: Basic electrocardiographyECGpedia ECG course part I: Basic electrocardiography
ECGpedia ECG course part I: Basic electrocardiographyjssgdejong
 
Pijn bij kanker, feb 2014
Pijn bij kanker, feb 2014Pijn bij kanker, feb 2014
Pijn bij kanker, feb 2014Paul Lieverse
 
ECGpedia ECG course: conduction
ECGpedia ECG course: conductionECGpedia ECG course: conduction
ECGpedia ECG course: conductionjssgdejong
 
Valkuilen bij pijnbehandeling
Valkuilen bij pijnbehandelingValkuilen bij pijnbehandeling
Valkuilen bij pijnbehandelingPaul Lieverse
 
Endometriose en de overgang 061012
Endometriose en de overgang 061012Endometriose en de overgang 061012
Endometriose en de overgang 061012Bianca de Bie
 
HBO Docent - Didactisch Competent
HBO Docent - Didactisch CompetentHBO Docent - Didactisch Competent
HBO Docent - Didactisch CompetentStijn Zeeman
 
Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 1
Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 1Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 1
Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 1Medium Care Symposium
 
ECGpedia ECG course part II - ischemia, rhythm and conduction
ECGpedia ECG course part II - ischemia, rhythm and conductionECGpedia ECG course part II - ischemia, rhythm and conduction
ECGpedia ECG course part II - ischemia, rhythm and conductionjssgdejong
 
Endometriose, levenslang hormonen 061012
Endometriose, levenslang hormonen 061012Endometriose, levenslang hormonen 061012
Endometriose, levenslang hormonen 061012Bianca de Bie
 
Unlocked Trial
Unlocked TrialUnlocked Trial
Unlocked TrialDaanLips
 
Power point ehbo
Power point ehboPower point ehbo
Power point ehbosnels
 
Kanker-gerelateerde luchtwegproblematiek
Kanker-gerelateerde luchtwegproblematiekKanker-gerelateerde luchtwegproblematiek
Kanker-gerelateerde luchtwegproblematiekPaul Lieverse
 
Mc toets medische basiskennis hoofdstuk 2
Mc  toets medische basiskennis hoofdstuk 2Mc  toets medische basiskennis hoofdstuk 2
Mc toets medische basiskennis hoofdstuk 2peterhuf
 
Introductie ECG
Introductie ECGIntroductie ECG
Introductie ECGjssgdejong
 
Pijn en Pijnbehandeling op SEH
Pijn en Pijnbehandeling op SEHPijn en Pijnbehandeling op SEH
Pijn en Pijnbehandeling op SEHMichiel Tebbes
 

Viewers also liked (20)

ECGpedia ECG course part I: Basic electrocardiography
ECGpedia ECG course part I: Basic electrocardiographyECGpedia ECG course part I: Basic electrocardiography
ECGpedia ECG course part I: Basic electrocardiography
 
Pijn bij kanker, feb 2014
Pijn bij kanker, feb 2014Pijn bij kanker, feb 2014
Pijn bij kanker, feb 2014
 
Sessie 3: Infecties op de MCU
Sessie 3: Infecties op de MCUSessie 3: Infecties op de MCU
Sessie 3: Infecties op de MCU
 
ECGpedia ECG course: conduction
ECGpedia ECG course: conductionECGpedia ECG course: conduction
ECGpedia ECG course: conduction
 
Valkuilen bij pijnbehandeling
Valkuilen bij pijnbehandelingValkuilen bij pijnbehandeling
Valkuilen bij pijnbehandeling
 
Bloedsomloop
BloedsomloopBloedsomloop
Bloedsomloop
 
Endometriose en de overgang 061012
Endometriose en de overgang 061012Endometriose en de overgang 061012
Endometriose en de overgang 061012
 
HBO Docent - Didactisch Competent
HBO Docent - Didactisch CompetentHBO Docent - Didactisch Competent
HBO Docent - Didactisch Competent
 
Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 1
Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 1Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 1
Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 1
 
ECGpedia ECG course part II - ischemia, rhythm and conduction
ECGpedia ECG course part II - ischemia, rhythm and conductionECGpedia ECG course part II - ischemia, rhythm and conduction
ECGpedia ECG course part II - ischemia, rhythm and conduction
 
Sessie 1: Het canuleteam
Sessie 1: Het canuleteamSessie 1: Het canuleteam
Sessie 1: Het canuleteam
 
Endometriose, levenslang hormonen 061012
Endometriose, levenslang hormonen 061012Endometriose, levenslang hormonen 061012
Endometriose, levenslang hormonen 061012
 
Lever chirurgie
Lever chirurgieLever chirurgie
Lever chirurgie
 
Unlocked Trial
Unlocked TrialUnlocked Trial
Unlocked Trial
 
Power point ehbo
Power point ehboPower point ehbo
Power point ehbo
 
Kanker-gerelateerde luchtwegproblematiek
Kanker-gerelateerde luchtwegproblematiekKanker-gerelateerde luchtwegproblematiek
Kanker-gerelateerde luchtwegproblematiek
 
Mc toets medische basiskennis hoofdstuk 2
Mc  toets medische basiskennis hoofdstuk 2Mc  toets medische basiskennis hoofdstuk 2
Mc toets medische basiskennis hoofdstuk 2
 
Sessie 1: Echocardiografie
Sessie 1: EchocardiografieSessie 1: Echocardiografie
Sessie 1: Echocardiografie
 
Introductie ECG
Introductie ECGIntroductie ECG
Introductie ECG
 
Pijn en Pijnbehandeling op SEH
Pijn en Pijnbehandeling op SEHPijn en Pijnbehandeling op SEH
Pijn en Pijnbehandeling op SEH
 

Similar to Sessie 3: Bijnieren bijzaak of niet

Chronische Nierinsufficiëntie
Chronische NierinsufficiëntieChronische Nierinsufficiëntie
Chronische Nierinsufficiëntieguest003bf7d
 
Maastricht 2009
Maastricht 2009Maastricht 2009
Maastricht 2009cigmtr
 
Hartfalen en AF in de huisartsenpraktijk
Hartfalen en AF in de huisartsenpraktijkHartfalen en AF in de huisartsenpraktijk
Hartfalen en AF in de huisartsenpraktijkPeter Seinen
 
Actuele cardiologische topics voor huisartsen
Actuele cardiologische topics voor huisartsenActuele cardiologische topics voor huisartsen
Actuele cardiologische topics voor huisartsenguyodent
 
Cardiologische topics voor huisartsen
Cardiologische topics voor huisartsenCardiologische topics voor huisartsen
Cardiologische topics voor huisartsenguyodent
 
Lente 2014
Lente 2014Lente 2014
Lente 2014guyodent
 
Ppt multimorbiditeit definitief
Ppt multimorbiditeit definitiefPpt multimorbiditeit definitief
Ppt multimorbiditeit definitiefLore_Wittevrongel
 
Anticoagulantia in de huisartsenpraktijk (Masterproef 2013-2014)
Anticoagulantia in de huisartsenpraktijk (Masterproef 2013-2014)Anticoagulantia in de huisartsenpraktijk (Masterproef 2013-2014)
Anticoagulantia in de huisartsenpraktijk (Masterproef 2013-2014)JanGyselaers
 
Fabulous 5 (Wim van Oven NVVP-2014)
Fabulous 5 (Wim van Oven NVVP-2014)Fabulous 5 (Wim van Oven NVVP-2014)
Fabulous 5 (Wim van Oven NVVP-2014)GGZDrenthe-AVD
 
Diagnose en behandeling van auto immune hepatitis
Diagnose en behandeling van auto immune hepatitisDiagnose en behandeling van auto immune hepatitis
Diagnose en behandeling van auto immune hepatitisArjen van Erkelens
 
Farmacologische Behandeling Van Dyslipidemie
Farmacologische Behandeling Van DyslipidemieFarmacologische Behandeling Van Dyslipidemie
Farmacologische Behandeling Van DyslipidemieJulian Hulst
 
Richtlijn Behandeling Ms Julian
Richtlijn Behandeling Ms JulianRichtlijn Behandeling Ms Julian
Richtlijn Behandeling Ms JulianJulian Hulst
 

Similar to Sessie 3: Bijnieren bijzaak of niet (20)

Chronische Nierinsufficiëntie
Chronische NierinsufficiëntieChronische Nierinsufficiëntie
Chronische Nierinsufficiëntie
 
CRRT Casuistiek
CRRT CasuistiekCRRT Casuistiek
CRRT Casuistiek
 
Maastricht 2009
Maastricht 2009Maastricht 2009
Maastricht 2009
 
Hartfalen en AF in de huisartsenpraktijk
Hartfalen en AF in de huisartsenpraktijkHartfalen en AF in de huisartsenpraktijk
Hartfalen en AF in de huisartsenpraktijk
 
Banerji Protocols - Leverfalen
Banerji Protocols - Leverfalen Banerji Protocols - Leverfalen
Banerji Protocols - Leverfalen
 
Multimorbiditeit
MultimorbiditeitMultimorbiditeit
Multimorbiditeit
 
Jicht 11 Februari 2015
Jicht 11 Februari 2015Jicht 11 Februari 2015
Jicht 11 Februari 2015
 
Actuele cardiologische topics voor huisartsen
Actuele cardiologische topics voor huisartsenActuele cardiologische topics voor huisartsen
Actuele cardiologische topics voor huisartsen
 
Cardiologische topics voor huisartsen
Cardiologische topics voor huisartsenCardiologische topics voor huisartsen
Cardiologische topics voor huisartsen
 
Lente 2014
Lente 2014Lente 2014
Lente 2014
 
Ppt multimorbiditeit definitief
Ppt multimorbiditeit definitiefPpt multimorbiditeit definitief
Ppt multimorbiditeit definitief
 
Anticoagulantia in de huisartsenpraktijk (Masterproef 2013-2014)
Anticoagulantia in de huisartsenpraktijk (Masterproef 2013-2014)Anticoagulantia in de huisartsenpraktijk (Masterproef 2013-2014)
Anticoagulantia in de huisartsenpraktijk (Masterproef 2013-2014)
 
Fabulous 5 (Wim van Oven NVVP-2014)
Fabulous 5 (Wim van Oven NVVP-2014)Fabulous 5 (Wim van Oven NVVP-2014)
Fabulous 5 (Wim van Oven NVVP-2014)
 
Subfertiliteit1
Subfertiliteit1Subfertiliteit1
Subfertiliteit1
 
Diagnose en behandeling van auto immune hepatitis
Diagnose en behandeling van auto immune hepatitisDiagnose en behandeling van auto immune hepatitis
Diagnose en behandeling van auto immune hepatitis
 
Farmacologische Behandeling Van Dyslipidemie
Farmacologische Behandeling Van DyslipidemieFarmacologische Behandeling Van Dyslipidemie
Farmacologische Behandeling Van Dyslipidemie
 
Zschol
ZscholZschol
Zschol
 
Richtlijn Behandeling Ms Julian
Richtlijn Behandeling Ms JulianRichtlijn Behandeling Ms Julian
Richtlijn Behandeling Ms Julian
 
Ags november 2015
Ags november 2015Ags november 2015
Ags november 2015
 
Beroerte
BeroerteBeroerte
Beroerte
 

More from Medium Care Symposium

More from Medium Care Symposium (7)

Sessie 3: Astma cardiale
Sessie 3: Astma cardialeSessie 3: Astma cardiale
Sessie 3: Astma cardiale
 
Sessie 3: Lange liggers
Sessie 3: Lange liggersSessie 3: Lange liggers
Sessie 3: Lange liggers
 
Sessie 2: Alles draait om zuurstof
Sessie 2: Alles draait om zuurstofSessie 2: Alles draait om zuurstof
Sessie 2: Alles draait om zuurstof
 
Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 2
Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 2Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 2
Sessie 1: De patient met SAB op MC deel 2
 
Sessie 1: Voeding op mc
Sessie 1: Voeding op mcSessie 1: Voeding op mc
Sessie 1: Voeding op mc
 
Sessie 1: Grenzen conflicten
Sessie 1: Grenzen conflictenSessie 1: Grenzen conflicten
Sessie 1: Grenzen conflicten
 
Ontwikkeling beroepsdeelprofiel MC verpleegkundige
Ontwikkeling beroepsdeelprofiel MC verpleegkundigeOntwikkeling beroepsdeelprofiel MC verpleegkundige
Ontwikkeling beroepsdeelprofiel MC verpleegkundige
 

Sessie 3: Bijnieren bijzaak of niet

Editor's Notes

  1. Bijnieren, bijzaak of niet? Patiënten die ziek zijn hebben veel fysieke (en ook psychische) stress. Normaliter past het lichaam zich aan die stress aan door productie van stresshormonen, zodat voor het lichaam belangrijke processen doorgang kunnen vinden. Cortisol is een belangrijk voorbeeld van zo’n stresshormoon en wordt in de bijnieren geproduceerd. In deze presentatie zullen de diverse functies van de bijnieren worden besproken, waarbij de klemtoon zal liggen op de productie en functies van het stresshormoon cortisol in perioden van gezondheid en ziekte. Hoe herkennen we een patiënt met dysfunctionerende bijnieren, wat zijn de gevolgen en wat doen we eraan. Dr A.C. Toornvliet, intensivist-intensivist
  2. Geen diarree of koorts
  3. Hart, longen en buik geen afwijkingen Geen petechiën Geen meningeale prikkeling
  4. Bloedbeeld niet afwijkend Thoraxfoto geen afwijkingen
  5. Normal adrenal responsiveness to ACTH Decreased levels of CBG Increased cleavage of cortisol-CBG by neutrophil elastase Increased tissue cortisol levels Increased affinity of the glucocorticoid receptor
  6. Preexisting conditions affecting the HPA axis Impaired responses to CRH and ACTH Impaired adrenal cortisol synthesis Cortisol resistance Systemic Tissue-specific
  7. Kleine OK: Zoals hernia inguinalis operatie, MSO e.d. Middelgrote OK: Lokale infecties, cholecystectomie, perifere vaatreconstructie, sigmoidresectie, gewrichtsprothes Grote OK: Shock, systemische infecties, pancreas-, lever, maag- en oesofaguschirurgie, centrale vaatreconstructie, CABG, multitrauma