1. ‫نظریات‬ ‫و‬ ‫آراء‬
‫فیسک‬ ‫جان‬
John Fiske
(۱۹۳۹-)

2. ‫زندگینامه‬
•‫جان‬‫در‬ ‫فیسک‬‫سال‬۱۹۳۹‫دنیا‬ ‫به‬ ‫بریتانیا‬ ‫در‬‫آمد‬.
•‫فیسک‬ ‫جان‬‫جهان‬ ‫سراسر‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫رسانه‬ ‫محقق‬ ‫یک‬‫تدریس‬‫است‬.‫استاد‬ ‫او‬‫ارتباطاتی‬ ‫هنرهای‬‫دانشگاه‬ ‫در‬‫ویس‬‫کانسین‬-
‫متحده‬ ‫ایاالت‬ ‫در‬ ‫مدیسون‬‫بود‬.
•‫به‬ ‫او‬‫نشانه‬ ،‫عامه‬ ‫فرهنگ‬ ،‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬،‫شناسی‬‫تلویزیون‬ ‫و‬ ‫رسانه‬ ‫مطالعات‬‫دارد‬ ‫عالقه‬.
•‫او‬‫جمله‬ ‫از‬ ،‫کتاب‬ ‫هشت‬ ‫نویسنده‬‫قدرت‬ ‫های‬‫شغل‬ ،‫قدرت‬ ‫های‬‫بازی‬(۱۹۹۳)‫فرهنگ‬ ‫درک‬ ،‫مردمی‬(۱۹8۹)‫خواندن‬ ،
‫پسند‬‫عامه‬(۱۹8۹)‫فرهنگ‬ ‫و‬ ،‫نفوذکننده‬‫تلویزیون‬(۱۹87)‫است‬.
•‫فیسک‬‫عمل‬ ‫رسانه‬ ‫منتقد‬ ‫یک‬ ‫عنوان‬ ‫به‬‫کند‬‫می‬‫ایجاد‬ ‫آمریکا‬ ‫جامعه‬ ‫در‬ ‫فرهنگی‬ ‫معنای‬ ‫چگونه‬ ‫که‬ ‫این‬ ‫بررسی‬ ،‫چگونه‬ ‫و‬ ،‫شده‬
‫مختلفی‬ ‫مسائل‬‫در‬ ‫نژاد‬ ‫مانند‬‫ها‬‫رسانه‬‫کار‬ ‫به‬‫شده‬ ‫گرفته‬.
•‫در‬‫سال‬ ‫مه‬ ‫ماه‬2008‫درجه‬ ‫فیسک‬ ،‫افتخار‬‫است‬ ‫کرده‬ ‫دریافت‬ ‫آنتورپ‬ ‫دانشگاه‬ ‫از‬.
•‫و‬ ‫فعال‬ ‫مخاطب‬ ‫حوزه‬ ‫نظریات‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫فیسک‬ ‫نظریات‬‫فرهنگی‬ ‫مطالعات‬ ‫مکتب‬‫شود‬‫می‬ ‫بندی‬‫طبقه‬ ‫بیرمنگام‬.

3. ‫انتقالی‬ ‫رویکرد‬ ‫بر‬ ‫آیینی‬ ‫رویکرد‬ ‫ترجیح‬
•‫جان‬‫فیسک‬‫در‬‫کتاب‬‫درآمدی‬‫بر‬‫مطالعات‬‫ارتباطی‬‫رویکرد‬‫معناکاوانه‬‫در‬‫مطالعات‬‫ارتباط‬‫ی‬‫را‬‫که‬
‫برخاسته‬‫از‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫و‬‫مبتنی‬‫بر‬‫روش‬‫نشانه‬‫شناختی‬،‫است‬‫معرفی‬‫و‬‫تشری‬‫ح‬‫کند‬‫می‬.
•‫او‬‫با‬‫این‬،‫ورزی‬‫اندیشه‬‫از‬‫پاردایم‬‫غالب‬‫در‬‫مطالعات‬‫ارتباطی‬‫که‬‫همانا‬‫رویکرد‬‫انتقالی‬‫و‬‫م‬‫بتنی‬‫بر‬
‫مطالعات‬‫تجربی‬‫در‬‫شناسی‬‫جامعه‬‫و‬‫شناسی‬‫روان‬‫و‬‫نظریه‬‫کارکردگرایی‬،‫است‬‫فراتر‬‫می‬‫رود‬.
•‫وی‬‫برای‬‫اینکه‬‫فهم‬‫دقیقی‬‫از‬‫این‬‫دو‬‫رویکرد‬‫برای‬‫خوانندگان‬‫حاصل‬،‫آید‬‫به‬‫تشریح‬‫و‬‫مقایسه‬
‫ها‬‫آن‬‫پردازد‬‫می‬‫و‬‫با‬‫گیری‬‫بهره‬‫از‬‫سنت‬‫نظری‬‫و‬‫پژوهشی‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫و‬‫شاس‬‫نشانه‬،‫ی‬‫رویکرد‬
‫معناکاوانه‬‫را‬‫بر‬‫تارک‬‫مطالعات‬‫ارتباطی‬‫نشاند‬‫می‬.

4. ‫انتقالی‬ ‫رویکرد‬
•‫فیسک‬‫در‬‫توضیح‬‫رویکرد‬‫انتقالی‬‫نویسد‬‫می‬:"‫رویکرد‬،‫انتقالی‬‫ارتباط‬‫را‬[‫فرایند‬]‫انتقال‬‫پی‬‫ام‬‫داند‬‫می‬
‫و‬‫به‬‫این‬‫مسئله‬‫پردازد‬‫می‬‫که‬‫چگونه‬‫فرستندگان‬‫و‬،‫گیرندگان‬‫رمزگذاری‬‫و‬‫رمزگشایی‬‫کنند‬‫می‬‫و‬
‫چگونه‬،‫دهندگان‬‫انتقال‬‫ها‬‫کانال‬‫و‬‫رسانه‬‫ارتباطی‬‫را‬‫به‬‫کار‬‫گیرند‬‫می‬."
•‫دلمشغولی‬‫دیگر‬‫این‬‫رویکرد‬‫موضوعاتی‬‫همچون‬‫کارآیی‬‫است‬.‫رویکرد‬،‫انتقالی‬‫ارتباط‬‫را‬‫روندی‬
‫داند‬‫می‬‫که‬‫شخص‬‫از‬‫راه‬‫آن‬‫بر‬‫رفتار‬‫یا‬‫ذهنیت‬‫دیگری‬‫اثر‬‫گذارد‬‫می‬.
•‫پیروان‬‫رویکرد‬‫انتقالی‬‫معتقدند‬‫که‬‫در‬‫گیری‬‫تصمیم‬‫اینکه‬‫پیام‬‫چه‬‫چیزی‬،‫است‬‫ق‬‫صد‬‫و‬‫منظور‬‫عامل‬
‫مهمی‬‫است‬.‫پیام‬‫چیزی‬‫است‬‫که‬‫فرستنده‬‫ی‬‫همه‬‫قصد‬‫و‬‫منظور‬‫خود‬‫را‬‫در‬‫آن‬‫قرار‬‫دهد‬‫می‬.
•‫این‬،‫رویکرد‬‫به‬‫تحقیق‬‫در‬‫ی‬‫زمینه‬‫اثرگذاری‬،‫پیام‬،‫متقاعدسازی‬‫تغییر‬‫نگرش‬‫و‬‫اصال‬‫ح‬‫رفتار‬‫عالقه‬
‫خاصی‬‫دارد؛‬‫بنابراین‬‫به‬‫علوم‬‫اجتماعی‬‫و‬‫خصوص‬‫به‬‫شناسی‬‫روان‬‫و‬‫شناسی‬‫جامعه‬‫تکیه‬‫کند‬‫می‬.

5. ‫آیینی‬ ‫رویکرد‬
•‫رویکرد‬،‫آیینی‬‫ارتباط‬‫را‬‫تولید‬‫و‬‫تبادل‬‫معنا‬‫داند‬‫می‬‫و‬‫ی‬‫دلبسته‬‫آن‬‫است‬‫که‬‫چگونه‬‫پ‬‫ها‬‫یام‬‫یا‬‫ها‬‫متن‬
‫در‬‫تعامل‬‫با‬‫مردم‬‫قرار‬‫گیرد‬‫می‬‫تا‬‫معنا‬‫تولید‬‫کند؛‬‫یعنی‬‫به‬‫نقش‬‫ها‬‫متن‬‫در‬‫فرهنگ‬‫واب‬‫سته‬‫است‬.
•.‫در‬‫این‬‫رویکرد‬‫آنچه‬‫اهمیت‬،‫دارد‬‫عمل‬‫دست‬‫به‬‫دست‬‫شدن‬‫اطالعات‬‫نیست‬‫بلکه‬‫تجلی‬‫ب‬‫اورهای‬
‫مشترک‬‫است‬.
•‫رویکرد‬‫آیینی‬‫اصطالحاتی‬‫چون‬«‫داللت‬»‫را‬‫به‬‫کار‬‫برد‬‫می‬‫و‬‫سوءتفاهمات‬‫را‬ً‫ا‬‫لزوم‬‫از‬‫شواه‬‫د‬
‫شکست‬‫ارتباط‬‫داند‬‫نمی‬.‫برای‬‫این‬،‫رویکرد‬‫بررسی‬‫ی‬‫رابطه‬‫ی‬‫مطالعه‬‫متن‬‫و‬‫فرهنگ‬‫و‬‫ر‬‫وش‬‫اصلی‬
‫آن‬‫شناسی‬‫نشانه‬‫است‬.
•‫در‬‫این‬،‫رویکرد‬‫پیام‬‫ساختی‬‫از‬‫عالئم‬‫است‬‫که‬‫از‬‫راه‬‫تعامل‬‫با‬،‫کنندگان‬‫دریافت‬‫تولید‬‫معنا‬‫کند‬‫می‬.
‫فرستنده‬‫که‬‫دهنده‬‫انتقال‬‫پیام‬‫وصف‬،‫شود‬‫می‬‫از‬‫اهمیت‬‫افتد‬‫می‬‫و‬‫متن‬‫و‬‫چگونگی‬«‫قر‬‫ائت‬»‫اهمیت‬
‫یابد‬‫می‬.

6. ‫دریافت‬
•‫رویکرد‬‫دریافت‬‫به‬‫نقش‬‫العاده‬‫فوق‬«‫خواننده‬»‫در‬‫فرآیند‬‫رمزگشایی‬‫متون‬‫ای‬‫رسانه‬‫تأک‬‫ید‬‫کند‬‫می‬.
‫این‬‫رویکرد‬‫پیوسته‬‫ی‬‫چهره‬‫انتقادی‬‫دارد‬‫و‬‫مدعی‬‫قدرت‬‫و‬‫توان‬‫مخاطبان‬‫برای‬‫مقاومت‬‫در‬‫ب‬‫رابر‬
‫معانی‬‫مسلط‬‫یا‬‫جویانه‬‫سلطه‬‫های‬‫رسانه‬‫جمعی‬‫و‬‫سست‬‫کردن‬‫هاست‬‫آن‬.
•‫چندمعنایی‬،‫پسندی‬‫عامه‬،‫رمزگشایی‬‫تقابلی‬‫و‬‫مازاد‬‫نشانه‬‫شناختی‬‫ازجمله‬‫مفاهیمی‬‫است‬‫که‬
‫فیسک‬‫در‬‫تشریح‬‫ی‬‫نظریه‬«‫دریافت‬»‫و‬‫مطالعات‬‫فرهنگی‬‫به‬‫کار‬‫گیرد‬‫می‬.
•‫چندمعنایی‬‫اصطالحی‬‫فنی‬‫است‬‫که‬‫نشان‬‫دهد‬‫می‬‫چگونه‬‫یک‬‫ی‬‫نشانه‬‫خاص‬،‫همیشه‬‫ب‬‫یشتر‬‫از‬‫یک‬
‫معنا‬‫دارد‬.‫زیرا‬«‫معنا‬»‫معلول‬‫ها‬‫تفاوت‬‫در‬‫درون‬‫نظام‬‫تر‬‫بزرگ‬‫است‬.
•‫فیسک‬‫معتقد‬‫است‬‫ماهیت‬‫چندمعنایی‬‫متون‬‫به‬‫مخاطبان‬‫امکان‬‫دهد‬‫می‬‫تا‬‫طیف‬‫وسیع‬‫و‬‫متنوعی‬‫از‬
‫ها‬‫رمزگشایی‬‫را‬‫بسازند‬‫و‬‫از‬‫این‬‫رو‬‫مانع‬‫از‬‫آن‬‫شود‬‫می‬‫که‬‫ها‬‫رسانه‬‫چون‬‫بی‬‫و‬‫چرا‬‫به‬‫آنان‬‫مس‬‫لط‬
‫شوند‬.

7. ‫مقاومت‬ ‫دیالکتیک‬
•‫فیسک‬‫با‬‫تشریح‬‫پیچیدگی‬‫روابط‬‫بین‬،‫متون‬‫خوانندگان‬‫و‬‫فرهنگ؛‬‫دیالکتیک‬‫م‬‫قاومت‬‫و‬‫سلطه‬‫و‬‫به‬
،‫عبارتی‬‫دیالکتیک‬ِ‫ی‬‫گشودگ‬‫متن‬‫و‬‫انسداد‬‫ایدئولوژیکی‬‫در‬‫تولید‬‫معنای‬‫متن‬‫را‬‫م‬‫ی‬‫پذیرد‬.
•‫از‬‫دیدگاه‬،‫فیسک‬‫مردم‬‫همواره‬‫با‬«‫فرهنگ‬‫ی‬‫یکپارچه‬»‫بینی‬‫جهان‬‫مسلط‬‫و‬‫دیگر‬‫نهادهای‬
‫هژمونیک‬،‫نمادین‬‫سرکوبگر‬‫و‬‫آرام‬‫کننده‬‫که‬‫رویاروی‬‫هاست‬‫آن‬‫در‬‫ستیزند‬.‫زندگی‬‫روزم‬‫ی‬‫ره‬‫مردم‬
،‫عادی‬‫ای‬‫مجموعه‬‫از‬‫جابه‬‫های‬‫جایی‬‫هوشمندانه‬‫در‬‫برابر‬‫راهبردهای‬‫نیروهای‬‫کش‬‫بهره‬‫است‬.
•‫مصرف‬‫کنندگان‬‫ها‬‫رسانه‬‫مردمی‬‫هستند‬‫که‬‫با‬‫بلوک‬‫قدرت‬‫ستیزند‬‫می‬.‫برای‬‫فیسک‬‫درگیری‬‫بر‬‫سر‬
«‫معنا‬»،‫درگیری‬‫بر‬‫سر‬‫قدرت‬‫اجتماعی‬‫است‬.
•‫از‬‫نظر‬،‫فیسک‬«‫مردم‬»‫هیچ‬‫ی‬‫خصیصه‬‫ّف‬‫ر‬‫مع‬‫ضروری‬‫جز‬ِ‫ی‬‫توانای‬ِ‫ش‬‫سرک‬ِ‫ش‬‫خوان‬‫گفت‬‫گویی‬‫و‬،
‫تولید‬‫تفاسیر‬‫تازه‬‫و‬‫بازسازی‬‫مواد‬‫فرهنگی‬‫ندارند؛‬،‫بنابراین‬‫در‬‫برابر‬‫نیروهای‬‫هژمون‬‫یک‬‫طبقات‬
،‫مسلط‬‫ترین‬‫خالق‬‫ها‬‫انرژی‬‫و‬‫کارکردهای‬‫خوانش‬‫نقادانه‬‫را‬‫باز‬‫نمایند‬‫می‬.