Social penetration

1. ‫نظریه نفوذ (رخنه) اجتماعی‬
Social Penetration Theory
‫ایشٍیي آلتوي ٍ دالواس تایلش‬
Irwin Altman & Dalmas Taylor

2. ‫آلتوي ٍ تیلَس اػتقاد داسًذ مِ سٍاتظ افشاد اص لحاػ ًفَر اختواػیطاى تسیاس هتفاٍت است. اص‬
‫ضَّش – صى تا هذیش- ماسهٌذ تا ّن تاصیّای گلف تا پضضل – تیواس، ایي ًظشیِپشداصاى‬
‫ًتیدِ هیگیشًذ مِ سٍاتظ «ضاهل سغَح هختلف اص غویویت دس تؼاهل ٍ دسخِ ای اص ًفَر‬
‫اختواػی است» (۳۷۹۱، ظ ۳). ًَیسٌذگاى هتزمش هیضًَذ مِ ساتغِّا تشخی اص خظ‬
‫سیشّای خاظ سا دًثال هیمٌٌذ، یا ساّی تشای ًضدینی ػالٍُ تش ایي، آىّا هؼتقذًذ مِ‬
‫استثاطّا دس گستشضطاى تا حذی ساصهاى یافتِ ٍ قاتل پیص تیٌی ّستٌذ.‬

3. ‫تش اساس ایي ًظشیِ غویویت هیاى افشاد تِ تذسیح ضنل هیگیشد، دس اثش هشٍس صهاى‬
‫افضایص پیذا هیمٌذ، اص حالت تػٌؼی خاسج هیضَد ٍ دس سفتاسّای ٍاقؼی عشفیي ساتغِ‬
‫ًسثت تِ ّن تشٍص هییاتذ.‬
‫افضایص ایي غویویت، ًفَر تیطتش افشاد دس ّن ٍ ًضدینی تیطتش هیاى آىّا سا تِ دًثال‬
‫داسد. دس ًْایت افضایص ًضدینی هیاى افشاد، تِ ضٌاخت دقیقتش آىّا اص ینذیگش هیاًداهذ.‬
‫دس ایي ضشایظ افشاد تِ مَچلتشیي ًطاًِ ّای سفتاسی عشف هقاتل ٍامٌص ًطاى‬
‫هیدٌّذ.‬
‫گفتٌی است افضایص غویویت تیص اص ّش چیض اص عشیق خَدافطاگشی (خَدگطَدگی)‬
‫حاغل هیضَد.‬

4. ‫یک مثال‬
‫خاًَادُ الف ٍ ب، تِ تاصگی تِ ساختواًی خذیذ اسثاب مطی مشدُاًذ. لیال ٍ ضثٌن دٍ دختش ایي دٍ‬
‫خاًَادُ ّستٌذ، ّشدٍ ّن سي ٍ سالٌذ ٍ اص قضا دس یل هذسسِ ثثت ًام مشدُاًذ.‬
‫ّوضهاى تا آغاص سال تحػیلی تا ّن آضٌا هیضًَذ. آىّا ّش سٍص غثح ینذیگش سا دس ساُ پلِ ّای‬
‫ساختواى هیتیٌٌذ، تِ سٍی ّن هیخٌذًذ ٍ سالم هیمٌٌذ.‬
‫ساتغِ آىّا هذتی دس ّویي حذ تاقی هیهاًذ تا ایٌنِ سٍصی تِ پیطٌْاد لیال تا ّن تِ هذسسِ هیسًٍذ ٍ‬
‫دس عَل هسیش دستاسُ هذسسِ تا ّن حشف هیصًٌذ .‬
‫تؼذ اص هذتی قشاس هیگزاسًذ تا ّن تِ هذسسِ تشًٍذ، ساتغِ آىّا هذتی دس ّویي سغح هیهاًذ، اها ضص‬
‫هاُ تؼذ آىّا تِ دٍستاًی غویوی تذل ضذُاًذ مِ تِ هٌضل ینذیگش سفت ٍ آهذ داسًذ ٍ داستاى سٍاتظ‬
‫خاًَادگی ٍ خػَغیتشیي خاعشات خَد سا تا ّن دس هیاى هیگزاسًذ. غویویت آىّا عی یل سال‬
‫تحػیلی، سٍص تِ سٍص افضایص هییاتذ.‬

5. ‫روابط و پیازها‬
‫آلتوي ٍ تیلَس دس تشسسیضاى، یل ساختاس الیِتٌذی (پیاص گًَِ) سا گٌداًذًذ.‬
‫آىّا تاٍس داسًذ مِ یل ضخع هیتَاًذ تا یل پیاص هقایسِ ضَد، تا آى الیِ‬
‫ّای (دایشُ ّای هتحذالوشمض) پیاص مِ تاصگَ مٌٌذُ خٌثِ ّای هختلفی اص‬
‫ضخػیت یل فشد است. الیِ خاسخی تػَیش ػوَهی اص ضخع است، یا آًچِ‬
‫مِ دس هقاتل چطواى غیش هسلح حاضش است.‬

6. ‫چهار پیش فرض این نظریه‬
‫1.‬
‫2.‬
‫3.‬
‫4.‬
‫سٍاتظ اص ضنل غیش غویوی ٍ سغحی تِ ضنل غویوی ٍ ػوقی پیص هیسًٍذ.‬
‫پیطشفت سٍاتظ، هؼوَالً هٌظن ٍ قاتل پیص تیٌی است.‬
‫پیطشفت سٍاتظ ضاهل ماّص ًفَر ٍ ّوچٌیي صٍال ٍ قغغ ساتغِ ًیض هیضَد.‬
‫خَدافطایی (‪ )Self-disclosure‬دس هحَسیت پیطشفت سٍاتظ قشاس داسد.‬
‫ًظشیِپشداصاى ًظشیِ ًفَر اختواػی اػتقاد داسًذ مِ سٍاتظ هیاى فشدی تِ ضیَُ ای‬
‫تذسیدی ٍ قاتل پیص تیٌی سضذ هییاتٌذ. ًظشیِ ًفَر اختواػی تیاى هیمٌذ مِ‬
‫خَدافطایی سٍش اغلی تشای پیص تشد سٍاتظ غیش غویواًِ ٍ من ػوق تِ سٍاتظ ػویق ٍ‬
‫غویواًِ است. الثتِ تا ٍخَد ایي مِ خَدافطایی هیتَاًذ هٌدش تِ سٍاتظ غویواًِ تش‬
‫گشدد، هوني است فشد سا آسیة پزیش ساصد.‬

7. ‫چهار مرحله نفوذ اجتماعی‬
‫1.‬
‫2.‬
‫3.‬
‫4.‬
‫هشحلِ آضٌاساصی )‪ (orientation stage‬مِ ضاهل آضناس مشدى اتؼاد‬
‫مَچنی دس تاسُ خَدهاى است.‬
‫هشحلِ تثادل ػاعفی هقذهاتی ( ‪stage Exploratory Affective‬‬
‫‪)Exchange‬مِ هٌتح تِ ظاّش مشدى ضخػیت ها تشای دیگشاى هیضَد.‬
‫هشحلِ تثادل ػاعفی (‪)Affective Exchange stage‬مِ‬
‫خَداًگیختِ تَدُ ٍ تشای عشفیي تسیاس ساحت است.‬
‫هشحلِ تثادل پایذاس (‪ )Stable Exchenge stage‬مِ هٌتح تِ‬
‫خَدافطایی ٍ خَداًگیختگی ماهل تشای عشفیي هیضَد.‬

8. ‫هدف نفوذ اجتماعی‬
‫1. تحت تأثیش قشاس دادى‬
‫2. ایداد تغییش‬
‫دس ًفَر گشٍّی دس ٍاقغ ّنًَایی یا ّنسًگی مِ ینی اص خلَُّا ٍ آثاس ًفَر اختواػی است سخ هیدّذ.‬
‫ّنسًگی یا ّنًَاییۺ ٍقتی فشد احساس فطاس خیالی یا ٍاقؼی اص سَی یل گشٍُ داسد، سؼی هیمٌذ‬
‫ػقایذ ٍ سفتاس خَد سا تغییش دادُ ٍ تا گشٍُ ّوشاُ ٍ ّنسًگ ضَد. ّنسًگی ّن هیتَاًذ هثثت تاضذ ٍ ّن‬
‫هٌفی.‬
‫تٌاتشایيۺ‬
‫ّنسًگی یا ّنًَایی ۻ تأثیش پزیشی‬
‫ًفَر ۻ تأثیشگزاسی‬
‫ًفَر ٍ قذست تحت تأثیش قشاس دادى دیگشاى، دس فؼالیتّای تشغیثی ٍ اًگیضضی تسیاس تأثیشگزاس است.‬
‫هسلواً اگش فشد اقٌاع گش ٍ تشغیة مٌٌذُ اص ًفَر تیطتش ٍ تاالتشی تشخَسداس تاضذ، ضشیة هَفقیتص دس‬
‫فؼالیت اقٌاػی تاال خَاّذ سفت ٍ تِ ًتایح هذًظش خَد تیطتش ًضدیل هیضَد ٍ هیتَاًذ هخاعثاًص سا تا‬
‫خَد ّوشاُ ًوایذ.‬

9. ‫راهبردها‬
‫ًفَر اختواػی یؼٌی تَاًایی تحت تأثیش قشاس دادى دیگشاى تا گفتاس یا سفتاس.‬
‫ًفَر اختواػی ٍقتی سٍی هیدّذ مِ اػوال یل فشد یا یل گشٍُ، سفتاس دیگشاى سا تحت‬
‫تأثیش قشاس دّذ؛ تِ یل هؼٌا، اغغالح ًفَر اختواػی مَضطی است، ػوذی اص سَی یل‬
‫فشد یا یل گشٍُ، تشای ایداد تغییش دس ػقایذ یا سفتاس دیگشاى.‬
‫تغییش ًگشش یل ًوًَِ اص ًفَر اختواػی است، ًفَری مِ ػوذتاً تش ادساك مالهی هثتٌی‬
‫است ٍ ػوَهاً فشؼ آى تش ایي است مِ سفتاس اًساى داسای هثٌای ضٌاختی است.‬

10. ‫پیامدهای رفتاری نفوذ اجتماعی‬
‫1. پزیشش (‪)compliance‬؛ پزیشش یؼٌی اخاتت یل دسخَاست غشیح ٍ هستقین دس حضَس دیگشاى. هشدم‬
‫ٌّگام پزیشش یل دسخَاست هستقین هوني است، قثالً تا آى دسخَاست هَافق تاضٌذ یا هخالف؛ یا هوني است‬
‫ًظشی دس هَسد آى ًذاضتِ تاضٌذ.‬
‫2. اعاػت (‪)obedience‬؛ دس هَقؼی مِ دسخَاستّای دیگشاى سا قثَل ًویمٌین، دیگشاى هوني است تِ‬
‫دٍهیي پیاهذ سفتاسی ًفَر اختواػی یؼٌی «اعاػت» هتَسل ضًَذ. اعاػت ػثاست است اص اًدام یل دستَس غشیح‬
‫مِ هؼوَالً غادسمٌٌذُی آى ضخػی قذستوٌذ یا داسای پایگاُ تاالی اختواػی است. چَى امثش ها اص مَدمی یاد‬
‫گشفتِاین تِ افشاد غاحة قذست احتشام تگزاسین ٍ اص آىّا (هثل هؼلواى، پذس ٍ هادس، پلیس) اعاػت مٌین. اعاػت اص‬
‫هظاّش قذست، یل اهش هتذاٍل ٍ ًطاًِی پختگی است.‬
‫3. ّنسًگی (‪)conformity‬؛ ّنسًگی یا ّنًَایی دس ًتیدۀ فطاس غیش هستقین گشٍُ اًدام هیگیشد. ایي اهش،‬
‫ًاضی اص ایي ٍاقؼیّت است مِ دس تسیاسی اص هَقؼیتّای اختواػی، قَاػذی تشای سفتاس (ٌّداس اختواػیۺ ‪social‬‬
‫‪ٍ )norms‬خَد داسد، مِ هؼیي هیمٌذ، افشاد خاهؼِ دس هَقؼیّتّای هختلف چِ سفتاسی تایذ داضتِ تاضٌذ. غالثاً‬
‫افشاد تِ ایي ٌّداسّا پایتٌذًذ ٍ خَد سا تِ آىّا هلتضم احساس هیمٌٌذ. گشچِ هوني است دس ٍّلۀ اٍل تػَس مٌین‬
‫مِ ایي ٌّداسّا آصادی فشد سا هحذٍد هیمٌٌذ؛ اها تایذ تَخِ داضت مِ تذٍى ٍخَد آىّا خاهؼِ دچاس ّشج ٍ هشج‬
‫خَاّذ ضذ.‬

11. ‫تبادل اجتماعی: هسینهها و پاداشهای رابطه ای‬
‫تیلَس ٍ آلتوي (۷۸۹۱) استذالل هیمٌٌذ مِ سٍاتظ هیتَاًٌذ تِ ضنل پاداش ٍ ّضیٌِّا هفَْم یاتٌذ. پاداشّا آى سخذادّا‬
‫ٍ سفتاسّای ساتغِ ای است مِ سضایت، لزت ٍ خطٌَدی سا دس عشف ساتغِ ای تش هیاًگیضد. تِ تیاًی سادُ، اگش مِ ساتغِ‬
‫ای پاداشّای تیطتشی ًسثت تِ ّضیٌِّا فشاّن مٌذ، آى هَقغ افشاد احتوال تیطتشی داسد مِ دس آى ساتغِ تاقی تواًٌذ.‬
‫آًچٌاى مِ تیلَس ٍ آلتوي خاعش ًطاى هیمٌٌذۺ «پاداشّا ٍ ّضیٌِّا تِ عَس هذاٍهی تا اسضای دٍخاًثِ ًیاصّای فشدی ٍ‬
‫اختواػی هشتثظ است» (۷۸۹۱، ظ ۴۶۲.)‬
‫تشای دسك تْتشی اص ایي هغلة، دٍ ًتیدِ صیش مِ تَسظ تیلَس ٍ آلتوي تیاى ضذُ سا هالحظِ مٌیذ:‬
‫1. ّضیٌِّا ٍ پاداشّا دس اتتذای ساتغِ تأثیش تیطتشی داسًذ تا دس اداهِ ساتغِ.‬
‫2. سٍاتظ تا هٌثؼی اص تداسب هثثت ّضیٌِ/پاداش. قاتلیت تیطتشی تشای تشخَسد هَثش تا تؼاسؼ سا داسد. ها ّش مذام اصا‬
‫یيّا سا تِ غَست هختػش تشسسی خَاّین مشد.‬
‫تٌاتشایي، دس هدوَع سٍاتظ اغلة تش اسصیاتی ّضیٌِ ٍ پاداشّا اص سَی دٍ عشف هتنی است. اگش عشفیي احساس مٌٌذ مِ‬
‫پاداشّای تیطتشی ًسثت تِ ّضیٌِّا ٍخَد داسد، ضاًس ایٌنِ سٍاتظ دٍام یاتذ، ٍخَد داسد. اگش ّضیٌِ ّای تیطتشی‬
‫ًسثت تِ پاداشّا، دسك ضَد، احتوال قغغ ایي ساتغِ است.‬