2. Buddyzm
Tradycja filozoficzno-religijna
powstała w północnych Indiach
między VI a IV w. p.n.e. która od III w.
p.n.e. za panowania Asioki (ok. 272-
231 r. p.n.e.)
Jako filozofia buddyzm wypracował
obszerną i skomplikowaną strukturę
pojęciową utrwaloną w licznych
tekstach i poddawaną interpretacji w
różnych filozoficznych szkołach.
4. Nauka i nauczanie Buddy
Zróżnicowanie zarówno w zakresie
stanowisk filozoficznych, jak i praktyk
medytacyjnych oraz religijnych było
przedmiotem wewnętrznej refleksji
prowadzonej w buddyzmie nad nauką i
nauczaniem Buddy, bardzo wcześnie
uznanie znalazło przekonanie, że Budda
przekazuje naukę na dwóch poziomach:
ostatecznym (nitartha), czyli
niewymagających interpretacji, i
nieostatecznym (neyartha), czyli
wymagającym interpretacji.
6. Buddyjska praktyka
pedagogiczna
W miarę rozwoju tradycji
buddyjskiej nasilało się przekonanie,
że Budda jest nie tylko istotą
wyzwoloną, lecz przede wszystkim
doskonałym nauczycielem, który w
sposób doskonały opanował zdolność
dobierania odpowiednich treści nauki i
odpowiednich środków nauczania do
ograniczeń i zdolności poznawczych
uczniów.
7. Czynniki manipulacji
Mahajany
Deklarowany cel działania,
Ukryty cel działania
Niesymetryczność relacji nauczyciel –
uczeń,
Postawę zaufania ucznia do
nauczyciela oraz, co niezwykle ważne
intencje nauczyciela
8. W istocie celem manipulacji jest
rozwój zdolności poznawczych ucznia,
co ma go przygotować do dokonania
bezpośredniego, samodzielnego
oglądu rzeczy.
9. W codziennym życiu
monastycznym buddyjska praktyka
pedagogiczna realizowana była od
najdawniejszych czasów przez
nauczycielki dwojakiego rodzaju –
wychowawcę nauczającego
dyscypliny zakonnej (upadhyaya) oraz
mistrza doktryny (sarya)
wprowadzającego w sferę buddyjskiej
myśli i zwłaszcza w sferę buddyjskiej
praktyki medytacyjnej.
11. Buddyzm indyjski jest
powszechnie dzielony na cztery
główne szkoły
Szkoła Wielkiego Ukazania,
Szkoła Sutr,
Szkoła Tylko Umysłu,
Szkoła Drogi Środka.
12. Buddyzm w Europie
Na dużą skalę buddyzmem i kultura
orientalną zaczęto się interesować w Europie
dopiero w XIX w., przy czym dopiero XX wiek
przyniósł tej religii uniwersalizację i olbrzymie
spopularyzowanie. Do tego czasu buddyzm
na ogólnie przyjętym Zachodzie nie
występował.
Najwcześniejsze owoce przyniosły
badania naukowe w XIX wieku, które
początkowo prowadzone były za
pośrednictwem brytyjskich urzędników
kolonialnych oraz naukowców-amatorów.
13. Buddyzm w Polsce
Buddyzm w Polsce pojawił się w
latach siedemdziesiątych. Obecnie
jego wyznawców ocenia się na około
tysiąc osób skupionych w kilkunastu
związkach.
15. Popularność buddyzmu na
zachodzie można określić
poprzez:
Współczesna interpretacja nauk buddyjskich jest daleka od pierwowzoru; często nie wymaga
poświęceń, ofiary, oddzielenia życia duchowego od świeckiego; nie jest religia pełną zakazów i
nakazów, przez co jest człowiekowi bardzo przyjazna i bliska, gdyż buddystą można stać się
od zaraz.
Na zachodzie buddyzm nie jest religią tradycyjna, a przez to w pewnym stopniu obowiązkową
– zatem występuje jako duża atrakcja dla ludzi, którzy nie mają dziś ani czasu, ani chęci
nazbyt radykalne poświęcenia w swoim życiu – nawet w imię religii, która przestaje być
elementem wiodącym w życiu.
Buddyzm nie przeczy żadnym teoriom naukowym, wręcz przeciwnie, ulega modernizacji i
liberalizacji, płynie z prądem współczesnych przemian i trendów, współczesna jej interpretacja
jest bardzo racjonalna.
Bardzo ważny element buddyzmu, jakim są medytacje, wpływa na ogólny dobry stan fizyczny i
psychiczny.
Brak Boga osobowego, który w chrześcijańskim świecie jest zaprzeczeniem teorii naukowych i
racjonalnych i wiele osób wpędza w konsternację, pomaga popularyzacji buddyzmu.
Buddyzm nie jest religia, która odmawia innym słuszności i racji bytu – można być
chrześcijaninem i buddystą jednocześnie.
Rozwojowi buddyzmu służy poziom i styl życia wyznawców, mogą oni w dogodnym czasie z
własnej inicjatywy, w towarzyskim często gronie, oddać się praktykom medytacyjnym i
zaspokoić potrzeby duchowe.
