SlideShare a Scribd company logo
1 of 31
De Goudse Glazen in
de St. Jan te Gouda
Deel 1
Michiel Kersten | Artetcetera. Kunst in woorden
De St. Janskerk in Gouda
Gebrandschilderd glas-in-lood ramen
De Goudse Glazen
De glazeniers
De St. Janskerk
DeSt.JanskerkteGouda.Dateertuit15deen16deeeuw.Lengtevan
hetschip:123meter.GewijdaandeheiligeJohannesdeDoper
• 1272 Gouda krijgt stadrechten van Graaf Floris V
• 1280 Bouw eerste kerk
• 1361 Eerste stadsbrand – kerk beschadigd
• 1366 Inwijding
• 1404 Sloop
• 1413 Tweede kerk – driebeukige hallenkerk met stomp koor
• 1438 Tweede stadsbrand – kerk verwoest
• 1443 Inwijding tweede kerk (hallenkerk)
• 1475 Begin uitbreiding met twee extra zijbeuken
St. Janskerk Gouda – geschiedenis - 1
• 1485-1510 Bouw van het koor (wijding 1510)
• 1552 Verwoest door brand na blikseminslag
• 1555 Eeste glas van Dirck Crabeth
• 1555-1603 Meeste Goudse glazen geplaatst
• 1590-1593 Verhoging middenschip
• 1676 Hemony klokkenspel
• 1732 Moreau-orgel (3856 pijpen, 60 registers, 53 stemmen)
• 1781-1782 Koperen koorhek naar ontwerp van Otten Husly
• 1810 Nieuw preekstoel
St. Janskerk Gouda – geschiedenis - 2
St. Janskerk te Gouda, lengte: 123 m; breedte: 49 m; hoogte schip: 23,5 m; hoogte zijbeuken: 14,5 m
St. Janskerk te Gouda, lengte: 123 m; breedte: 49 m; hoogte schip: 23,5 m; hoogte zijbeuken: 14,5 m
St. Janskerk te Gouda, lengte: 123 m; breedte: 49 m; hoogte schip: 23,5 m; hoogte zijbeuken: 14,5 m
Gebrandschilderd glas
Gebrandschilderde glas-in-loodramen
Gebrandschilderde glas-in-lood-ramen (bron
Wikipedia)
Oudste glazen: circa 1050 (Augsburg)
Hoogtepunt: gotische kerken en kathedralen
Verval kennis in de 18de eeuw
Opleving belangstelling oude ambachten eind 19de eeuw (+
belangstelling monumentale kunst)
KathedraalChartres,glas-in-lood(gebrandschilderderamen)
KathedraalvanChartres,(links)Rozeraamenramenuithetzuid-
transepten(rechts),Notre-Damedelabelle-Verrière(ca.1180-
1225)
Glas bestaat uit zand, soda, potas en kalk (samengesmolten bij
circa 1650 C
Brandstof: 1. beukhout – 2. steenkool
Schijvenglas, kroonglas, cylinderglas
Oud glas heeft afwijkingen en vervuilingen en geen uniforme
dikte. Breking van het invallende licht is daardoor zeer
gevarieerd.
Oud glas - kenmerken
Oud glas - gekleurd glas - oxides
• IJzer(I)oxide = groen
• IJzer(II)oxide = bruin
• Koper(I)oxide = rood
• Koper(II)oxide = blauw
• Chroom(III)oxide = blauw
• Kobalt(II)oxide = blauw
• Mangaan(II)oxide = blauw
• Mangaan(II)oxide en ijzer(II)oxide = geel
• Seleendioxide = rood-roze
Het maken van gebrandschilderde ramen
1.Ontwerp (krijt, houtskool op papier – aan elkaar gezet)
2.Werktekening (carton) (1 op 1) – Goudse glazen: kartons
zijn bewaarde gebleven. Tot 22 meter lang/hoog
1.Schilderen gebeurd met bruinachtige verf bestaande uit
ijzeroxides, poederglas en borax als bindmiddel
MetalenkokerindekluisvandeSt.Janskerk:totaaltwee
kilometergetekendeontwerpen
Glasraam5:BezoekvandekoninginvanShebaaanSalomo,
PieterTanjé,naarJuliusCaesatBoëtius,naarWouterPietersz
Crabeth(I),1738-1754,etsengravure,Amsterdam,Rijksmuseum

More Related Content

More from Michiel C.C. Kersten

Liefde als inspiratiebron iii De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...
Liefde als inspiratiebron iii   De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...Liefde als inspiratiebron iii   De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...
Liefde als inspiratiebron iii De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...Michiel C.C. Kersten
 
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 2
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 2Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 2
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 2Michiel C.C. Kersten
 
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 1
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 1Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 1
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 1Michiel C.C. Kersten
 
Naar buiten: Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden Eeuw
Naar buiten:  Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden EeuwNaar buiten:  Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden Eeuw
Naar buiten: Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden EeuwMichiel C.C. Kersten
 
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800Michiel C.C. Kersten
 
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...Michiel C.C. Kersten
 
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...Michiel C.C. Kersten
 
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...Michiel C.C. Kersten
 
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. V. Isaac Israels
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925.  V. Isaac Israels75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925.  V. Isaac Israels
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. V. Isaac IsraelsMichiel C.C. Kersten
 
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: SymbolismeMichiel C.C. Kersten
 
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressenMichiel C.C. Kersten
 
Nederlandse kunst 1850 1925 i Haagse School deel 1
Nederlandse kunst 1850 1925 i  Haagse School deel 1Nederlandse kunst 1850 1925 i  Haagse School deel 1
Nederlandse kunst 1850 1925 i Haagse School deel 1Michiel C.C. Kersten
 
Nederlandse kunst 1850 1925 I - Haagse School - deel 2
Nederlandse kunst 1850 1925 I -  Haagse School - deel 2Nederlandse kunst 1850 1925 I -  Haagse School - deel 2
Nederlandse kunst 1850 1925 I - Haagse School - deel 2Michiel C.C. Kersten
 
75 jaar Nederlandse kunst - II - Amsterdamse Impressionisten
75 jaar Nederlandse kunst  - II - Amsterdamse Impressionisten75 jaar Nederlandse kunst  - II - Amsterdamse Impressionisten
75 jaar Nederlandse kunst - II - Amsterdamse ImpressionistenMichiel C.C. Kersten
 
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...Michiel C.C. Kersten
 
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...Michiel C.C. Kersten
 
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw Nederland
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw NederlandTuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw Nederland
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw NederlandMichiel C.C. Kersten
 
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en Middeleeuwen
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en MiddeleeuwenGeschiedenis van de tuin I - Oudheid en Middeleeuwen
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en MiddeleeuwenMichiel C.C. Kersten
 
Tuinen in kunst, tuinen als kunst - Renaissance Italië en Frankrijk
Tuinen in kunst, tuinen als kunst -  Renaissance Italië en FrankrijkTuinen in kunst, tuinen als kunst -  Renaissance Italië en Frankrijk
Tuinen in kunst, tuinen als kunst - Renaissance Italië en FrankrijkMichiel C.C. Kersten
 

More from Michiel C.C. Kersten (20)

Liefde als inspiratiebron iii De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...
Liefde als inspiratiebron iii   De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...Liefde als inspiratiebron iii   De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...
Liefde als inspiratiebron iii De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...
 
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 2
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 2Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 2
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 2
 
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 1
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 1Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 1
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 1
 
Naar buiten: Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden Eeuw
Naar buiten:  Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden EeuwNaar buiten:  Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden Eeuw
Naar buiten: Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden Eeuw
 
Frans Hals en de moderne kunst
Frans Hals en de moderne kunst Frans Hals en de moderne kunst
Frans Hals en de moderne kunst
 
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800
 
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...
 
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...
 
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...
 
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. V. Isaac Israels
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925.  V. Isaac Israels75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925.  V. Isaac Israels
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. V. Isaac Israels
 
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme
 
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen
 
Nederlandse kunst 1850 1925 i Haagse School deel 1
Nederlandse kunst 1850 1925 i  Haagse School deel 1Nederlandse kunst 1850 1925 i  Haagse School deel 1
Nederlandse kunst 1850 1925 i Haagse School deel 1
 
Nederlandse kunst 1850 1925 I - Haagse School - deel 2
Nederlandse kunst 1850 1925 I -  Haagse School - deel 2Nederlandse kunst 1850 1925 I -  Haagse School - deel 2
Nederlandse kunst 1850 1925 I - Haagse School - deel 2
 
75 jaar Nederlandse kunst - II - Amsterdamse Impressionisten
75 jaar Nederlandse kunst  - II - Amsterdamse Impressionisten75 jaar Nederlandse kunst  - II - Amsterdamse Impressionisten
75 jaar Nederlandse kunst - II - Amsterdamse Impressionisten
 
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...
 
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...
 
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw Nederland
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw NederlandTuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw Nederland
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw Nederland
 
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en Middeleeuwen
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en MiddeleeuwenGeschiedenis van de tuin I - Oudheid en Middeleeuwen
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en Middeleeuwen
 
Tuinen in kunst, tuinen als kunst - Renaissance Italië en Frankrijk
Tuinen in kunst, tuinen als kunst -  Renaissance Italië en FrankrijkTuinen in kunst, tuinen als kunst -  Renaissance Italië en Frankrijk
Tuinen in kunst, tuinen als kunst - Renaissance Italië en Frankrijk
 

De Goudse Glazen, Gouda - deel 1