1. ELBARRITASUNA
1- Zenbat elbarritasun mota daude?
a) 2
b) 3
c) 4
d) 6
2- Elbarritasun absolutuan, zenbateko prestazioa kobratzen da?
a) %55
b) %100
c) %75
d) %50
3- Urtero, eski estazio batean lan egiten duenak, ze kontratu mota edukiko du?
a) Kontratu desjarraia
b) Denbora partzialeko kontratua
c) Denbora osoko kontratua
d) Aldi baterao kontratua
4- Zein kasutan elbarritasun absolutuko pertsona batek lan egin dezake?
a) Beti
b) Inoiz ez
c) Denbora partzialeko lanetan
d) Elbarrituentzako lan zentruetan
5- Elbarritasun totalean, 55 urte baino gehiagoko pertsonek, lana bilatzen duen
bitartean zenbat gehiago kobratzen du?
a) %15
b) %35
c) %20
d) %50
6- Gaixotasun arruntean, kotizazio eza 8 urte edo gehiago bada, zein da formula?
a) Batukari (KE)KO/ (KE) 1.666
b) Batukari (96 hillabete)KO/ 112
c) Batukari (96 hillabete)KO/ 96
2. d) Batukari (112 hillabete)KO/ 112
7- Noiz buka daiteke elbarritasun absolutua?
a) Onuraduna hiltzeagatik
b) Onuraduna osatzeagatik
c) Jubilazioaren prestazioa jasotzen hasteagatik
d) Denak zuzenak dira
8- Elbarritasun haundian oinarri erregulatzailearen zenbabateko prestazioa kobratzen
da?
a) %150 + %50
b) %50 + %75
c) %100 + %50
d) %50 + %50
9- Posiblea da zuzenean elbarritasuna aurreikustea?
a) Bai
b) Ez
10- Elbarritasun totalean, persona batek 31 urte edo gehiago baldin baditu, zein izango
da formula?
a) EK – 16/ 3
b) EK - 20/ 4
c) EK - 3/ 16
d) EK – 4/ 20
3. KASU PRAKTIKOAK
1)
Nagore Urzelai andereak, 1954 eko apirilaren 20 ean jaioa, 2010 eko urtarrilaren 5 ean,
elbarritasun pentsioa eskatu zuen.
Nagorek egin zituen lanak honakoak dira:
1970 eko irailak 5 etik, 1981 eko irailak 7 ra, hau da, 4020 egun
1991 ko ekainak 10 etik, 2005 eko uztailak 15 era, hau da, 5147 egun
Elbarritasun balorazioaren taldeak nahitaezko proposamena egiten du otsailaren 14 ean, eta
INSS (instituto nacional de la seguridad social) – eko probintzia zuzendariak egindako
proposamena onartuz, Nagorek elbarritasun absolutua duela deklaratzen du, gaixotasun
arruntaren ondorioz.
Pentsioaren oinarri erregulatzailea 925 eurokoa da.
Ezgaitasun pentsioa jasotzeko eskubidea dauka?
Zenbatekoa eta datak adierazi
Emandako kasuan, Nagore ez da altan aurkitzen inon ere ez eta ondorioz, alta ezaren
prestazioa jasoko zuen. Horretarako ondorengo baldintzak bete beharko zituen:
15 urteko kotizazioa edukitzea, non hauetatik 3 urte, prestazio eskatzen den atzenengo 10
urteren barruan egon behar diren
Elbarritasun iraunkorra duela deklaratzea
Jubilazioaren adina ez edukitzea
Nagorek, baldintza hauek betetzen baditu, prestazioa jasoko du
Pentsioaren zenbatekoak, oinarri erregulatzailearen %100 a adierazten du
Oinarri erregulatzailean, honakoa hartu da kontuan:
2005 eko uztailaren 16 tik 2010 eko abenduak 31 rarteko kotizazio oinarrian, kotizazioaren
base minimoa neurtu da eta lagun-etaz daude osatuta
925 X %100 = 925 euro hillero
ARAUAK:
- RD 1790/1985 ko urriak 2
- RD Leg. 1/1984 ko ekainak 20
4. 2)
Ander Urtaza jauna, 1965 eko maiatzak 24 ean jaioa, ezarpen bateko titularra da eta jarduera
profesionaletara dago eskainita.
Langileak, bere kabuz egiten du lan, eta 1997 ko ekainak 1 etik aurrera, “Regimen Especial de
Trabajadores por Cuenta Propia-ren” barnean dago. Data hortan gainera alta eman zuen
Regimenean.
2010 eko abenduaren 13 an, aldi baterako ezgaitasunaren prozesua hasi zuen, lan istripu
batengatik, eta azaroko kotizazio oinarria 1300 eurokoa zen.
Medikuaren alta zela eta, Elbarritasun balorazioko taldeak urtarrilaren 20 ean,probintzia
zuzendariari honakoa informatzen dio:
Ander-ek elbarritasun partziala duela, laneko istripua dela eta.
Probintzia zuzendariak, proposamena onartzen du eta 2011ko apirilaren 23an, Anderrek
elbarritasun partizala duela adierazten du, gaixotasun prosionalagatik
Langilari dagokion pentsioaren zenbatekoa kalkulatu
Urriak 10 eko, Real Decreto 1273/2003 ko 2. artikuluak dioenez, aldi baterako ezgaitasuna
hoankoa da:
Langilea, gradu totalera ez denean heltzen eta bere etekinaren %50 a baino gehiago gutxitu
behar duenean.
Anderrek bete behar dituen baldintzak “Regimen Generalean” exigitzen dira eta ondorengoak
dira:
- Altan emanda egotea
- Jubilazioaren adina ez edukitzea
- Kuota denen ordainketen berri edukitzea
Prestazioaren zenbatekoa 24 hillabetetan oinarritzen da, ondorioz, honela kalkulatzen da:
1300 X 24 = 31200 euro aldi baterako
ARAUAK:
- Ekainak 20 ko RD Leg 1/1894
- Maiatzak 30 eko RD 771/1997
- Urriak 11 ko RD 1273/2003
-
5. 3)
Sara Agirrek, 35 urte dituen langile bat da, ezkonduta dago eta 12 urteko mutiko baten ama
da. Gizarte Segurantzan afiliatuta dago 1995eko azaroaren 14tik. Emakume honek, 2011ko
otsailaren 17an, arrisku arruntengatik aldi baterako ezgaitasuna lortseko prozezua hasten du,
bere aurreko hileko kotizazio oinarria 1876,02€takoa delarik.
2011ko maiatzaren 9an, Sarari elbarritasun partzialaren prestazioa jasotzeko eskubidea
ematen diote.
Zenbatekoa da sarak jasango duen prestazioa?
Lehenik eta behin, ukanbeharrak gainditzen dituela ikusi behar da, eta kasu honetan, bai
gainditzen ditu, izan ere alta edo alta parekatuan aurkitzen da eta ez dauka jubilaziorako
adinik.
Zenbatekoa kalkulatzeko, Sarak aurreko 10urteetan baditu 1800ordu kotizatuta, eta
zenbatekoa 24 hilabetez osatua egongo da.
Hau horrela , prestazioaren zenbatekoa,
1876,02x24hilabete= 45024,48€takoa izango da
4)
Langilen2010 eko nabenduaren 17tik aldi baterako ezgaitasunean dago, eta bere 2010eko
abenduko kotizazio oinarria arrisku arruntengatik, 1864.13 eurotakoa da, aurrekomurtean
ordu estrangatik 679,53€ jasoak dituelarik.
1-Ba al du albertol ezgaitasunaren prestazioa jasotzeko eskubiderik?
Prestazioamjasotzeko, afiliatutabedo alta parekatuan egon behar du eta ez du nubilaziorako
adinik eduki behar2011ko martxoaren 10ean, gizarte segurantzako zuzendariak, Alberto Garcia
ezgaitua dellaratzen du lan instri baten ondorioz.
2-Zenbatekoa da jasoko duen prestazioa?
Lehenengometa behin, arrisku arruntengatik kotizazio oinarria/ 30 egun egingo dugu
1864.13/30 egun= 62,14€
Ondoren, ordu estragatik jasotakoa/365 egun
679,13/365= 1.86€
Egunekoa beraz= 62.14+1,86= 64€
64x365=23360€
Aldi baterako ezgaitasunaren hileko oinarria: 23360/12= 1946.67€
Prestazioa: 1946.67x24hilabete= 46720.08€
6. 5)
Josu Lopez, 1960ko apirilaren 14an jaio zen eta gizarte segurantzan, 1981eko azaroaren 26tik
altan dago. 2010eko urriaren 22 an aldi baterako ezgaitasun prozesua martxan jartzen du,
lanetik kanpoko istripu batgatik. Aurreko hileko bere kotizazio oinarria, 1546,46€takoa da.
2011ko otsailaren 28an, Josuri, elbarritasun partziala ematen diote.
Zenbatekoa da prestazioa?
Prestazioa, gehienez 24 hilekoa izango da eta ondorengo eran kalkulatzen da:
Aurreko hileko kotizazio oinarria= 1546.46
1546,46x24hilabete= 37115,04€