የስደተኛው
ማስታወሻ
ተስፋዬ ገብረአብ
xxxx አሳታሚአሳታሚአሳታሚአሳታሚ
Published by xxx

2
Tesfaye Gebreab
Yesidetegnaw Mastawesha
Netherlands - 2013
Copyright © Tesfaye Gebreab - 2013
የደራሲው መብት በህግ የተጠበቀ ነው - 2006
xxx አሳታሚ
Published by xxx
ደራሲውን ለማግኘት፣
Email: ttgebreab@gmail.com
ቀደምት ስራዎች
• ያልተመለሰው ባቡር
• የቡርቃ ዝምታ
• የቢሾፍቱ ቆሪጦች
• ተራሮችን ያንቀጠቀጠ ትውልድ ( 3 ቅፆች በጋራ)
• እፍታ ( 5 ቅፆች በጋራ)
• የጋዜጠኛው ማስታወሻ
• የደራሲው ማስታወሻ

3
• እንደ መግቢያ 5
1. ጉዞ ወደ ገነት 7
2. የአድአ ጥንቸሎች 16
3. የተነቀሉ ዛፎች 24
4. የማርታ ብልግና 32
5. የጁገል ልባዊ ወግ 42
6. በግ ነጋዴው 49
7. ጫልቱ እንደ ሄለን 66
8. አፀደ አድዋ 101
9. ባልና ሚስት 114
10. ራያን ስንሻገር 123
11. የህይወት ጥሪ 128
12. የጨለለቃ ዝይ 139
13. ደስተኛ ዝይ 153
14. የክላራ ፈጣሪ 168
15. የሻምቡ ንጉስ 181
16. የክብር ዋጋ 188
17. የነገው ነፋስ 193
18. አፅም እና ስጋ 202
19. የጄኔራሉ ጎረቤት 205
20. ናደው እና ታሪኩ 216

4
21. ጥቁር ፅጌረዳ 226
22. አባት አገር 236
23. ኦሮማይ በአሉ 273
24. ሊነጋ ሲል ነጎዱ 277
25. የሎሚ ተረት 289
26. የጠፉ በጎች 295
27. የሳባ ንግስት 301
28. የፍስሃፅዮን ፖለቲካ 306
29. የማዕበሉ ወግ 319
30. ፓሪስ እና ፖለቲካ 325
31. የኢሃባ ስደት 338
32. የአንድ አባት ልጆች 344
33. ፍቅር በለጠ 348
34. ህሊና እንደ አምላክ 358
35. የፎቶ አልበም ትዝታ 366
36. ስጦታው ሲከፈት 370
37. የመለስ እረፍት 376
38. የመሪዎች አሟሟት 387
39. በረዶ ውስጥ 395
• ድህረ ታሪክ 413

5
እንደእንደእንደእንደ መግቢያመግቢያመግቢያመግቢያ
እነሆ! “ማስታወሻ”p በሚል ርእስ የጀመርኳቸውን ቅፆች
በዚሁ አበቃሁ። በዚህ መፅሃፍ 39 ትረካዎች ተካተዋል። በአይነታቸው
የጉዞ ማስታወሻዎች፣ እውነተኛ ታሪኮች፣ በእውነተኛ ታሪክ ላይ
የተመሰረቱ ትረካዎች ናቸው። የዚህ መፅሃፍ ይዘት በአብዛኛው “የስደት
ማስታወሻ”p ቢሆንም፣ ርእሱ፣ “የስደተኛው ማስታወሻ”p ስለሆነ ስለ
ስደት ብቻ ይተርካል ማለት አይደለም። የዚህ መፅሃፍ አላማ የስደትን
ህይወት ማንፀባረቅ ወይም ስለ ስደተኞች ችግርና ሰቆቃ መተረክ
አይደለም። ይህ ቅፅ ከቀዳሚዎቹ “ማስታወሻዎች”pየሚለየው ተራኪው
ስደተኛ በመሆኑ ብቻ ነው። ባጭሩ ስደተኛው ተራኪ እንደ ቀዳሚዎቹ
የግል ማስታወሻውን ብቻ አስፍሮላችሁዋል።
ርግጥ ነው፤ የስደት ህይወት በእንጉርጉሮ የተዋጠ ነው።
ከስደት በፊት በነበረ የህይወት ትዝታና ቁዘማ የተሞላ ነው። በመሆኑም
ይህ “የስደተኛው ማስታወሻ”pከሃገር ሳይነቀሉ በነበረ ህይወት ላይ ብዙ
ማለቱ ሊያስገርም አይገባም። ንፁህ የስደተኛው ማስታወሻ ከስደት
መልስ እንጂ በስደት ወቅት ሊፃፍ እንደማይችል የገባኝ አሁን ነው።
የስደት ትርጉሙ ያለፈ ህይወትን ተሸክሞ መንከራተት ኖሮአል?
የሚታተሙ መፃህፍትን scan እያደረጉ የሚያሰራጩ ሰዎች
በዘመናችን ተከስተዋል። በዚህ ድርጊት ደራስያንና አሳታሚዎች
ይጎዳሉ። በርግጥ በአንድ ጎኑ ጥቅም አለው። እውቀት በፍጥነት
ይሰራጫል። ደራሲውም በስፋት ይነበባል። የጉዳት ጎኑን ማስተዋልም
ግን ተገቢ ይሆናል። አሳታሚዎች አሳትመው መሸጥ ካልቻሉ ፀሃፍት
የመፃፍ ትጋታቸው ይደክማል። እና ጋን ውስጥ ነደው ያልቃሉ።
ለስነፅሁፍ ስራ የተፈጠረ የብእር ሰው “መነበብን ይፈልጋል እንጂ
ለገንዘብ አይሰራም።”p ቢባልም፣ የፃፈውን መፅሃፍ አሳትሞ በእጁ

6
መዳሰስን ግን ወልዶ እንደመሳም ይቆጥረዋል። ስለዚህ በከፊልም ሆነ
በሙሉ scan ተደርገው የሚሰራጩ ህገወጥ ቅጂዎችን
አለማበረታታት፣ ብእረኞች የበለጠ እንዲሰሩ ያግዛቸዋል።
“የደራሲው ማስታወሻ”p በሚል ርእስ ሚያዝያ 2010
ባሳተምኩት መፅሃፍ ውስጥ አንዳንድ ስህተቶች ማጋጠማቸውን እዚህ
መጠቆም ተገቢ ይሆናል።
ገፅ 264 ላይ ዋለልኝ መኮንን እና ማርታ መብራህቱ
አውሮፕላን ለመጥለፍ ሲሞክሩ ተኩሶ የገደላቸው የፀረ ጠላፊዎች
መኮንን ‘ጄኔራል ተስፋዬ ሃብተማርያም’p መሆኑ ተጠቅሶ ነበር።
‘ጄኔራል ተስፋዬ አረሩ’pተብሎ ይታረም።
የደህንነት ሚኒስትር የነበረው ክንፈ ገብረመድህን መጠጥ ቤት
ውስጥ በወንበር ስለመደብደቡ ገፅ 311 ላይ ተገልፆአል። ደብዳቢው
ሳሙኤል ተክላይ፣ “የሰንሻይን ኮንስትራክሽን”p ባለቤት አይደለም።
“ሳትኮን ኮንስትራክሽን”pተብሎ ይታረም።
እንግሊዛዊው የስብሃት ነጋ ቅም - አያት ከናፒየር ጦር ጋር
ወደ ኢትዮጵያ የመጣ ስለመሆኑም፣ ገፅ 211 ላይ ጠቁሜ ነበር።
አብርሃም ያየህ በላከልኝ የማረሚያ ደብዳቤ፣ እንግሊዛዊው ማንስፊልድ
ፓርክኒስ የእርሱም ቅም-አያት እንደሆነ ገልፆ ከናፒየር በፊት ወደ
ኢትዮጵያ መጥቶ የነበረ አንትሮፖሎጂስት ሲሆን፣ በናፒየር ዘመቻ
ወቅት በድጋሚ ወደ ትግራይ መጥቶ የአፄ ዮሃንስን እህት አግብቶ ጆን
የተባለ አያታቸውን እንደወለደ አረጋግጦልኛል።
በጥቅሉ ለተፈጠሩት ስህተቶች ይቅርታ እጠይቃለሁ።
“ግዕዝ”p (ግ.አ.) ተብሎ ካልተጠቀሰ በቀር የአውሮፓውያንን
የዘመን አቆጣጠር ተጠቅሜያለሁ። ይህ መፅሃፍ በተሳካ ሁኔታ
እንዲጠናቀቅ እገዛ ላደረጉልኝ ወዳጆቼ ሁሉ ምስጋናዬ ከፍ ያለ ሲሆን፣
ሊገመት በሚችለው ምክንያት የምስጋና ስሞችን ከመዘርዘር
ተቆጥቤያለሁ። እናም በመጨረሻ ቀደም ባሉት ቅፆች እንዳልኩት
በወዳጅነት ያልተገዙ ሂሶችን ምንጊዜም በጉጉት እጠብቃለሁ።
መልካም ንባብ!
ተስፋዬ ገብረአብ
ኔዘርላንድስ - 2013

7
---- 1111 ----
መስሎአቸው ውጭ አገር - ነፍስ የሚዘራበት
ሰው ሞቶ በስብሶ - አድጎ ሚያብብበት
መስሎአቸው አውሮፓ - የነፃነት አገር
የሚችል መስሎአቸው - ሰው ሁሉን መናገር
መስሎአቸው አውሮፓ - ያኛው ሌላ ገነት
አዳም ከሄዋን ጋር - የሚጫወትበት
እንየው አሉና - የአገር ልጆች ሄዱ - ሄዱ እየበረሩ
የአገር ልጆች ጓጉ - ባህር ተሻገሩ
(ግጥም - ገብረክርስቶስ ደስታ)
ከአምስተርዳም በፈጣን ባቡር ተሳፍሬ ኦመን ከተባለ ከተማ
ከወረድሁ በሁዋላ፤ እንደገና በአውቶብስ አስር ደቂቃ ተጉዣለሁ።
የያዝኩት ቁራጭ ካርታ እንደሚጠቁመኝ ከሆነ በሆላንድ ግዛት ጀርመን
ድንበር ላይ እገኛለሁ። ቴር አፕል እንደሚባል ወደ ተነገረኝ የስደተኞች
ካምፕ በእግር እየተጓዝኩ ነው። ሆኖም በርቀት ምንም የሚታየኝ ካምፕ
አልነበረም...
አንዲት ብስክሌት ብቅ አለች...
ገና በሩቁ ብስክሌት ጋላቢው ጥቁር መሆኑን ለየሁት።
እየቀረበ ሲመጣ ሶማሌ መሆኑን አወቅሁ። እጄን ብድግ አደረግሁ።
ብስክሌቷ ልጓም ያዘች፣
“ሰላም ዓለይኩም!”p
“ወዓለይኩም ኣ’ሰላም!”p
“እንግሊዝኛ ትናገራለህ?”p
“ትንሽ ብቻ….”p
“ቴር አፕል የስደተኞች ካምፕ ከዚህ እሩቅ ነው?”

8
ወደምጓዝበት አግጣጫ እጁን ዘርግቶ አብራራልኝ፣
“ሃያ ደቂቃ ቀጥ ብለህ መሄድ….መሄድ…!p ከዚያም ትልቅ በር
አለ። እሱ አይደለም። በሩን አልፈህ መሄድ…መሄድ...! ከዚያም ወደ ግራ
መታጠፍ። ሌላ በር ታገኛለህ። እሱን ማለፍ...! እንደገና 200 ሜትር
ያህል መሄድ…p መሄድ! በቀኝ በኩል ወደ ግቢ መግባት። ደጃፉ ላይ
ቢጫና ቀይ ቀለም ኮንቴይነሮች ማግኘት! እሱ ሪሴፕሽን ነው። ከዚያም
ሆላንዳውያኑ አንተን መቀበል…አላህ የተመሰገነ ይሁን! ጥሩ ሰዎች
ናቸው።”
ማብራሪያውን እንዳበቃ፣
“አንተም ስደተኛ ነህ?”pስል ጠየቅሁት።
“ልክ ነው።”pካለ በሁዋላ መልሶ እሱም ጠየቀኝ፣
“ከኢትዮጵያ ነህ ወይስ ከኤርትራ?”
እየሳቅሁ መልስ ሰጠሁ፣
“ሁለቱም የኔ ናቸው…”
* * *
ሶማሌውን ተሰናብቼ መንገዴን ስቀጥል ለብቻዬ ከራሴ ጋር
ማጉረምረሜ አልቀረም - እንደ ነጎድጓድ። “በርግጥ ምን አገር አለኝ?”p
ብዬ ነበር ያጉረመረምኩት። “....ማመን ስለማልፈልግ ግን ‘እኔም አገር
አለኝ’pእላለሁ። አገር ግን የለኝም። አገር እና ህልም ያለው ሰው እንዴት
ሻንጣውን ይዞ ካገሩ ይህን ያህል ርቆ ይሰደዳል?”
የሚቦረቡር ጥልቅ ሃዘን ልቤን ሞልቶታል። አንዳንድ ጊዜ
በጣም የምናከብራቸው ሰዎች ድንገት በሞት ሲነጠቁ፤ ሞራላችን ድቅቅ
ብሎ ምድር ባዶዋን የቀረች እንደሚመስለን አይነት ደባሪ ስሜት ነበር
የደበተኝ።
ለምን እንዲህ ያለ ስሜት አደረብኝ?
ምክንያቱን በትክክል አላውቅም። በተፈጥሮዬ በምንም ነገር
የማልረካ ሳልሆን እንዳልቀረሁ እገምታለሁ። ምናልባት ግን ከወገን
በመራቄ ባእድነትና ብቸኛነት ተሰምቶኝ ይሆናል። አገር አልባ

9
ከሆንኩማ ቆየሁ። ቋሚ ማረፊያ ጎጆ ፍለጋ መጓዝ ከጀመርኩ አስር
አመት ሊሞላ ምን ቀረው? ምንጊዜም የለመዱትን በመተው ርቆ መጓዝ
በራሱ የሃዘን ስሜት የሚፈጥር ነው። በርግጥም ከፊትለፊቴ ሁሉም ነገር
አዲስ ሆኖአል። አዲስ አገር... አዳዲስ ሰዎች…pአዲስ ገጠመኝ…p
በርቀት የሚታየኝ አዲስ ተስፋ ግን አልነበረም። በርግጥ
ያለተስፋ ሰዎች አንዲትም ሌሊት ማደር አይቻላቸውም። በርቀት
የሚታይ ተስፋ ባይኖርም ግን፤ በጨበጣ ተስፋ ማድረግ ለሰው ልጅ
ተፈጥሮአዊ ነው። ያ ገና ያልተጨበጠ፣ የማይታይ ተስፋ ላልታወቀው
የመጪው ዘመን ጉዞ ጉልበት እየመገበ በብርታት ያቆየናል። እና
በየእለቱ አለም አዲስ ሆና ትወለዳለች - በተስፋ።
ይኸው እንደ ጃርት በድንች እና በበቆሎ እርሻ መሃል በመጓዝ
ላይ እገኛለሁ። የበቆሎው እርሻ የረርና ከረዩን ያስታውሳል። እዚህ ግን
ተራራ ቀርቶ መጠነኛ አቀበት እንኳ አይታይም። አገሩ እንደ ሰፊ ክብ
ጠረጴዛ ሲሆን፤ ሰማዩ እንደ አክንባሎ ጠረጴዛው ላይ ድፍት
ብሎባታል። ክብር እና ኩራቴ ላይም ጥቁር የብረት ቆብ የተደፋ መስሎ
እየተሰማኝ ነበር።
ከአራት አመታት በላይ ከኖርኩባት ፕሪቶሪያ ዘጠኝ ሺህ
ኪሎሜትር ያህል ርቄ ወደ ሰሜን ዋልታ ተጠግቼያለሁ። በአንፃሩ
የ19ኛው የአለም የእግርኳስ ዋንጫ ጨዋታ ደቡብ አፍሪቃ ላይ
እየተካሄደ በመሆኑ መላው አለም ቀልቡን ወደ ኔልሰን ማንዴላ ሃገር
ልኳል። እኔ ኳስ አልወድም። የኳስ ተመልካቾች አለምክንያት
የሚያብዱ ስራፈቶች መስለው ይሰሙኛል። በመሆኑም በዚህ ጊዜ
ደቡብ አፍሪቃ ላይ አለመሆኔ አልቆጨኝም ነበር...
አጭር ሻንጣ እየጎተትኩ በመጓዝ ላይ ነኝ።
ከምሽቱ ሁለት ሰአት ሆኖአል። ፀሃይቱ ግን ገና
አልጠለቀችም። ይህ ፈፅሞ የማይመች ከመሆኑም፤ የሚረብሽ ስሜት
ይፈጥራል። በትሮፒካል የአየር ጠባይ ስር ተወልጄ ያደግሁ እንደመሆኔ
ወፈፌው የአየር ጠባይ አልተመቸኝም። የሚመቸኝና የለመድኩት በቀን
ፀሃይ፤ በማታ ጨረቃ ሲሆን ፀሃይቱም ሰአቷን ጠብቃ መግባትና
መውጣት አለባት። እዚህ አገር ምን እየተካሄደ እንዳለ መገመት
ያስቸግራል። የዚህ አገር ዶሮዎች ስንት ሰአት ላይ ይሆን ወደ ቆጥ
የሚዘሉት? ለመሆኑ ቆጥ አላቸው?
መንገዱ ላይ ሰው አይታይም። መኪና የለም። ድንች ልትበላ

10
የመጣች የጃርት ፉጨት አይሰማም። እንደ አማራ አገር እረኞች ላሟ
ርቃ ስትሄድ፣ “ሃይ! ነይ ተመለሽ ቡሬ”p የሚል ዜማዊ ድምፅ በርቀት
አይሰማም። አካባቢው እንደ ገልማ ቃሉ ፀጥ ያለ ነው። በቀኝ በኩል
ከድንቹ ማሳ ወዲያ ማዶ አፍሮ ዛፎች ጥቅጥቅ ብለው ይታያሉ። ደደሆ
ይመስላሉ። እንደ አፍሪቃዊ ከርዳዳ ጠጉር የብርሃን ስንጥር
አያሳልፉም። የውሃ ቦዮች የመንገዱን ጠርዝ ተከትለው ተዘርግተዋል።
ቀና ብዬ ሳየው ሰማዩ አልደፈረሰም። እሩቅ ነበር። ንፁህ! ሰማያዊ
ሰማይ። በርግጥ እንደ አፍሪቃ ሰማይ ነው። የውሃ እጥረት ግን
የለበትም። በአፍሪቃ የፀሃይ ጉልበት የተመጠጠው ውሃ እዚህ እንደልብ
ይዘረገፋል። አፈሩ ዋልካ ይመስላል። የአፈር ሽታ ግን የለውም።
ስቀምሰው ጣእም የለሽ እና አሸዋማ ሆኖ አገኘሁት። በቆሎውና ድንቹ
በስርአት ከመዘራቱ በቀር ከኛው ድንችና ከኛው በቆሎ ለውጥ
የለውም።
እነሆ! በመጨረሻ የተነቀሉ ዛፎች ከሚከማቹበት የስደተኞች
ማጎሪያ ደረስኩ። ሶማሌው በጠቆመኝ መሰረት ቢጫና ቀይ ቀለም
ከተቀቡ ተገጣጣሚ ቤቶች አንዲት ነጭ ወጣት ሴት ብቅ አለች።
ከፈገግታ ጋር ከጨበጠችኝ በሁዋላ ስሟን ነገረችኝ፣
“ክላራ እባላለሁ።”
እኔም ስሜን ተናገርኩ።
ወደ ቢሮዋ ይዛኝ ዘለቀች። የተረጋጋች ነበረች። በትህትና ነበር
የተቀበለችኝ። የጠበቅሁትን የሰው መጨናነቅ፣ ግፊያ እና ወረፋ
ባለማየቴ እኔም መረጋጋት ተሰማኝ። “ይህ አውሮፓ ነው።”p አልኩ
ለራሴ። ወጣቷ ወደ ውስጠኛው ክፍል ስትገባ እኔ እኮሪደሩ ላይ ወንበር
ያዝኩ። ወዲያው ተመልሳ መጣችና ጠየቀችኝ፣
“ከሶማሊያ ነህ አይደለም?”
“የለም። ከኢትዮጵያ ነኝ።”
“ኦው! ይቅርታ! ከሶማሊያ መስለኸኝ ነበር።”p
ይዛው የነበረው ወረቀት ላይ ያሰፈረችውን፣ “ሶማሊያ”pየሚል
ቃል ሰርዛ፣ “ኢትዮጵያ”p ስትል ሞላችበት። እናም “ፈርም!”p አለችኝ።
ፈረምኩ። ተመልሳ ደ’ሞ ወደ ውስጥ ገባች። ክላራ እንደገና ስትመለስ

11
ወረቀትና ሰማያዊ የላስቲክ ከረጢት ይዛ ነበር። ሁለቱንም ካቀበለችኝ
በሁዋላ እየመራች ወደ ደጅ ይዛኝ ወጣች። እና በሩቁ አመላከተች፣
“የመጨረሻው ህንፃ ይታይሃል?”p
“ይታየኛል።”
“እዚያ ህንፃ ላይ ቁጥር 38 ውስጥ ተመድበሃል። ከረጢቱ
ውስጥ አንሶላና ብርድልብስ አለ። ነገ ጠዋት ስምንት ሰአት ተኩል ሲል
ከመዝናኛው አዳራሽ ትገኛለህ። መዝናኛው ማለት ያውልህ። ከጎኑ
ያለው የመመገቢያ አዳራሽ ነው። ከስምንት ሰአት በፊት ተነስተህ ሻወር
ወስደህ ቁርስ ብላ። ፎጣና ሳሙና ከረጢቱ ውስጥ ይገኛል። ስለ
ግቢው ህግ ነገ ከቃለመጠይቅ በሁዋላ ማብራሪያ ይሰጥሃል።”p
ስለ ትህትናዋ አመስግኜያት ሳበቃ በዝምታ ወደ አዳራሹ
አዘገምኩ። እኔ ሪሴፕሽኑን ስለቅ ሴት የሚመስል ጠይም አረብ በእኔ
እግር ተተካ።
ግቢውን እየታዘብኩ አዘገምኩ። ግራና ቀኝ ከተዘረጉት
ረጃጅም የስደተኛ ማከማቻ አዳራሾች ፊትለፊት ህፃናት ኳስ
እየተጫወቱ ነበር። አብዛኞቹ አረቦች እና ሶማሌያውያን ናቸው።
ምናልባት የኤሮ ኤዢያ ዜጎችም ሊሆኑ ይችላሉ። አርሜንያውያን፣
ቱርኮች፣ ኢራናውያንና አፍጋኖች ከኛ የባሱ ስደተኞች ሆነዋል። ኳስ
ከሚጫወቱ ህፃናት ባሻገር በየአዳራሹ ደጃፍ ላይ ክብ ሰርተው
የሚያወጉ ጎልማሶችን እያየሁ አለፍኩ። እንደ ዝሆን ኩምቢ የረዘመ
አፍንጫ ያላቸው፣ በእድሜ የገፉ ወንድና ሴት በዝግታ እርምጃ ወዲያ
ወዲህ ሲሉ አየሁ። ባልና ሚስት ሳይሆኑ አይቀሩም። ሃሳብ ገፅታቸው
ላይ ጥቁር ድንኳኑን ጥሎአል። እልፍ ብለው ደ’ሞ ቁምጣ የለበሱ
ጎልማሶች በየደጃፎቻቸው ላይ ተቀምጠው ሲጋራ ያጨሳሉ።
ከመላ አለም በተሰባሰቡ ስደተኞች መካከል አቋርጬ
ወደተጠቆምኩት አዳራሽ አቀናሁ። ከመመገቢያና ከመዝናኛ አዳራሹ
መካከል ላይ የልብስ ማጠቢያ ክፍል ይታያል። ደማቅ ረጃጅም ጀለቢያ
የለበሱ የሶማሊያ ልጃገረዶች ደጃፉ ላይ ተኮልኩለው በከፍተኛ ድምፅ
ምላሳቸውን ያምበለብሉታል። አንዷ ሌላዋን በምን አይነት ዘዴ
እንደምታዳምጣት ለመረዳት በፍፁም አይቻልም።
በአይኖቼ አበሾችን ለማግኘት እየተመኘሁ ወደተጠቆምኩት
አዳራሽ አቀናሁ። ሆደ ባሻ ሆንኩ እንዴ? የለም! የለም! ደህና ነኝ። ብዙ

12
ያየሁ እንደመሆኔ መንፈሴ በቀላሉ የሚጎብጥ መች ሆኖ? እንግድነት
ተሰምቶኝ ይሆን? እሱስ ሊሆን ይችላል። በተለይ በዛሬው ሌሊት
ስለማድርበት ክፍል ማሰቤ አልቀረም። በአንድ ክፍል ውስጥ ከሌሎች
አገር ዜጎች ጋር ማደር እችል ይሆን? በርግጥ ከአመታት በፊት በደቡብ
አፍሪቃ እስር ቤት ውስጥ ከማላውቃቸው አፍሪቃውያን ስደተኞች ጋር
ስምንት ሌሊት አሳልፌያለሁ። ያኔ ግን ተገድጄ እንደመሆኑ፣ ምርጫ
አልነበረኝም። አሁንስ ምን ምርጫ አለኝ? ከኢራናውያን አሊያም
ከአፍጋኖች ጋር ባንድ ክፍል ውስጥ ታሽጎ፣ ተግባብቶ መኖር ይቻላል?
ለምን ያህል ቀናት? ያን ለመፈፀም የሚያበቃ ትእግስት ይኖረኝ ይሆን?
ሶማሌዎች ይገጥሙኝ ዘንድ ተመኘሁ። ምንም ቢሆን ጎረቤታችን
ናቸው። እነሱ ይሻሉኛል።
እንዲህ ያሉ አሳቦችን እያኘክሁ ከአዳራሹ ደጃፍ ደረስኩ።
“ተመስገን አምላኬ - የእንስሳት ፈጣሪ…
በረቂቅ ህሊና - ሁሉን አሳዳሪ”pእንዲሉ አንድ አበሻ በፈገግታ
ተውጦ ወደኔ ሲመጣ አየሁ። ሰላምታም አልሰጠኝ። ከመድረሱ፣
“አበሻ ነህ?”pሲል ጠየቀኝ።
“እንዴታ!”p ስል በደስታ መልስ ሰጠሁ። “ከአበሻም ነገረኛ
አበሻ!”pአልኩ እየሳቅሁ። እሱ አልሳቀም። መቀለዴን ባይረዳ ይሆናል።
“ብሩክ እባላለሁ።”pአለ።
ብሩክ ሻንጣዬን ከመቀበሉ፣ ሌሎች ሁለት አበሾች ከሁዋላችን
ከተፍ አሉ። የያዝኩትን የፕላስቲክ ከረጢትና ላፕቶፕ የያዝኩበትን
የእጅ ቦርሳ በመቀበል ተንከባከቡኝ።
ብሩክ የያዝኩትን ወረቀት ከተመለከተ በሁዋላ፣
“እኛ ክፍል ነው የተመደብከው።”pሲል በጎውን ዜና አበሰረኝ።
ወደ ፎቁ እየወጣን ሳለ ስሜታዊ ሆኜ ተናገርኩ፣
“አበሻ እንደማገኝ እንኳ ጠርጥሬ ነበር። ከሃበሾች ጋር በአንድ
ክፍል እመደባለሁ ብዬ ግን አልጠበቅሁም ነበር። በእውነቱ እድለኛ
ነኝ። አበሻ የሌለበት የአለማችን ክፍል የለም ማለት ነው? መቼም በዚህ
አይነት ሳይቤሪያ ወይም ግሪንላንድ ብንሄድ አበሻ ይኖራል። የኛ ሰው
ምን ያልገባበት አለ? ቁራ የሆነ ህዝብ!”p

13
(አንድ የቆየ ቀልድ ታወሰኝ። አሜሪካውያን ለአፄ ሃይለስላሴ፣
‘ጨረቃ ላይ ደርሰን መጣን’pቢሉት፣ ’ታዲያ ትግሬ አላገኛችሁም?’pሲል
ጠየቀ።)
ብሩክ እየሳቀ ደገፈኝ፣
“አበሻ ያልረገጠው መሬት በምድር ላይ ሊኖር አይችልም።
እዚህ ካምፕ እኛ ብቻ አንምሰልህ። ሶስት ሴቶች አሉ። ሌሎች ሁለት
ወንዶችም የመጀመሪያው ህንፃ ላይ አሉ። ይገርምሃል! ሴቶቹ በርበሬና
ሽሮ ይዘው ነው የመጡት። ትናንት ወጥ ሰርተው፣ በድርቆሽ
አፈርፍረው አበሉን። አንደኛዋማ ቋንጣ ሳይቀር ይዛ መጥታለች። አበሻ
መሰደዱ ብቻ ሳይሆን ስንቁን እንኳ መች ይተዋል?”p
እንዲህ እያወጋን ከተመደብኩበት ቁጥር 38 ክፍል ገባን።
ክፍሏ ጠባብ ነበረች። ተደራራቢ ሁለት አልጋዎች ሲኖሯት፣
በተጨማሪ ቀጫጭን አራት ቁምሳጥኖች እና አራት ወንበሮች፣
እንዲሁም አንድ ጠረጴዛ ይዛለች። ግድግዳው ላይ ባለ24 ኢንች
ቴሌቪዥን ተሰቅሎአል። በአንዱ ጥግ ፊሊፕስ ጉርድ ፊሪጅ ይታያል።
ለአራት ስደተኞች መኖሪያ የተዘጋጀችው ጠባብ ክፍል እነዚህን እቃዎች
እንደምንም አብቃቅታ መያዝ ችላለች። እኔ በተመደብኩበት ክፍል
ውስጥ ከብሩክ ሌላ ቀሪዎቹ ሁለት ሃበሾች ኤርትራውያን ነበሩ።
አቤሴሎም እና ንአምን ይባላሉ። አቤሴሎም ጥሩ አማርኛ ይናገራል።
አዲስ አበባ ተወልዶ አስመራ ማደጉን ነገረኝ። ንአምን የአስመራ ልጅ
ነው። ቁጡብ አይነት ነበር። ብሩክ የድሬዳዋ ልጅ ሲሆን፣
እንደሚጠበቀው እንደልቡ የሚናገር፣ ለሁሉም ሰው ጓደኛ መሆን
የሚችል ነበር።
አልጋዬን እያነጠፉልኝ ሳለ ጥያቄ ቀረበልኝ።
“በቀጥታ ከኢትዮጵያ መምጣትህ ነው?”p
“የለም! ትንሽ ተንከራትቻለሁ - አስር አመት።”
“አስር አመት!? ትቀልዳለህ እንዴ?”
አልጋዬን አንጥፈው ጨረሱ።
ከተደራራቢ አልጋዎች ከታችኛው ላይ መስኮቱ ስር ነበር
የደረሰኝ። ሻንጣዬ ውስጥ የነበሩ ቅያሪ ልብሶቼንና መፃህፍቶቼን
ቁምሳጥን ውስጥ ደረደርኩ። የስደት ባልደረቦቼ በተቻላቸው አቅም

14
ተንከባከቡኝ። ሻይ አፈሉ። ዳቦ ላይ ማልማላታና ቅቤ ቀብተው
አቀረቡልኝ። ፖም ተጨመረልኝ። ዳቦው�