გამოყენებული ლიტერატურა
ბ.: მელიქიშვილი, მანანა. „მასწავლებლის თვითშეფასება და მისი გალევნა სასწავლო პროცესზე.“ ლექციები მასწავლებლებისათვის, ნოემბერი 5, 2005.
ბ.: ჯაფარიძე მანანა. განათლების ფსიქოლოგია. მანანა ჯაფარიძე. თბილისი: ს.ს. ორბელიანის სახელობის თბილისის სახელმწიფო პედაგოგიური უნივერსიტეტი, 2005.
2. • დაბალი
თვითშეფასება
• დაბალი
თვითპატივისცემა
პროფესიული საქმიანობით
გამოწვეული უკმაყოფილება
მასწავლებლის მიერ
საკუთარი თავის
კონტროლის დაბალი დონე
• პიროვნული ზრდისკენ
მისწრაფების არქონა
• პროფესიული
ზრდისკენ
მისწრაფების არქონა
• სოციალური
მხარდაჭერის
დაბალი დონე
„გადაწვის სინდრომი“
3. „პეგდაგოგების მომზადება ისეა აგებული, რომ ისინი
თავს „კვარცხლბეკზე“ მდგომ ადამიანად აღიქვამენ
და იქიდან ამყარებენ კავშირს თავის მოსწავლეებთან.“
ჯ. ჰოლტი
5. მითითებები
შეცდომებზე
, ახსნა რა
არის სწორი
გადააქვთ
პიროვნული
ურთიერთიბ
ების
სფეროში
„წითელი
ფანქარის“
აზროვნება
- განათლების
სისტემის
არადემოკრატიული
მოწყობა
- განათლების
სისტემის კრიზისი
8. თვითშეფასება
• მე-კონცეფცია - ადამიანის აზრები და შეხედულებები საკუთარი
თავის შესახებ.
• ამ აზრებისა და შეხედულებების ემოციურ უარყოფით შეფასებას უწოდებენ თვითშეფასებას.
• თვითშეფასება შეიძლება იყოს დაბალი ან მაღალი.
დადებით
და
9. მაღალი თვითშეფასება
• პრობლემები ნაკლებია, მაღალი
სოციალური ურთიერთობები შედარებით
მოგვარებულია.
დაბალი თვითშეფასება
• სოციალური პრობლემებისგან თავის
დასაღწევად ადამიანი იკეთებს
სოციალურ ნიღაბს, რომლითაც შედის
გარემოსთან ურთიერთობაში.
10. მაღალი თვითშეფასება
მტკიცე შინაგანი დარწმუნებულობა
საკუთარ თავში
საკუთარი თავისა და სოციალური
გარემოს რწმენა
საქმე კარგად გამოდის
დაბალი თვითშეფასება
პიროვნული ტრაგედია
არ აძლევს ადამიანს საკუთარი
პატივისცემის საშუალებას
თუ ვერ გრძნობ საკუთარი თავის
მნიშვნელობას, ვერ დააფასებ, ვერ
მიიღებ, პატივს ვერ სცემ სხვას.
ვერ დააფასებ სამყაროს და იმას, რომ
გაჩნდი და არსებობ ამ სამყაროში; არ
შეეცდები გახადო ის უკეთესი
სასოწარაკვეთილება
11. • თვითშეფასება „ესაუბრება“ სოციალურ გარემოს და მისი კონტროლი
შეუძლებელია. იგი ვლინდება ქცევაში.
• მაღალი თვითშეფასების ანუ გულწრფელობის, პასუხისმგებლობის
საკუთარ თავზე აღების იმიტაცია შეუძლებელია, „საკუთარ თავში
დარწმუნებულობის“ იმიტაცია კი - შესაძლებელი. ის შეიძლება
გამოვხატოთ მაღალი ხმით, სიმკაცრით, ბრალდებით, შანტაჟით,
მუქარით.
12. მასწავლებელი - „უფროსი“
• მახასიათბლები: მოთხოვს მორჩილებას, ყველაფერი იცის, ხაზს
უსვამს თავის ძალას, ყველაფერი იცის ქვეყნის ზურგზე, ის ბრალს
დებს ყველას და შიშის ქვეშ ამყოფებს, კარგად იცის მოსწავლეების
ფარული სისუსტეები და მარჯვედ იყენებს მას საკუთარი
ავტორიტეტის გასამაგრებლად, ის თვლის, რომ ყველაფერი უნდა
იცოდეს და ნებისმიერ საკითხზე უნდა ქონდეს ჰქონდეს ტავისი
ერთადერთი „სწორი“შეხედულება. საზოგადოებაში მიღებული
სტერეოტიპების რღვევა მტკივნეულად აღიქმება მის მიერ.
• შედეგი: უნდობლობა, კონფლიქტები, წყენა, მოსწავლეების „ამბოხი“,
ეცემა ბავშვების თვითშეფასება, საგნისადმი ნაკლები ინტერესი
13. მასწავლებელი - „კომპიუტერი“
• მახასიათებლები: ითხოვს ცოდნას, ინფორმაციას, ფაქტებს; არის
ემოციებისგან დაცლილი ადამიანი გაქვავებული სახით, რომელიც
„ჭეშმარიტებას ღაღადებს“. მიაჩნია, რომ თუკი ვინმეა
კომპეტენტური, ეს თვითონაა. აქვს შინაგანი განცდა, რომ ის მარტოა
და არავის ჭირდება.
• შედეგი: მოსწავლეებში ქვეითდება საკუთარი თავის რწმენა,
სწავლისადმი ინტერესი ქრება, თვითშეფასება ეცემა, სწავლის
მოტივაცია მცირდება; გაკვეთილი დაცლილია დადებითი
ემოციებისგან;
15. მისი პოზიცია დამღუპველია
მოსწავლისათვის!
ერთ ნაწილს უბიძგებს მანიპულაციისაკენ
ბავშვები ბოროტად იყენებენ მის სისუსტეებს
ბავშვებს უნერგავს პრობლემისადმი შიშს
პასუხისმგებლობის თავიდან აცილებას უნერგავს
16. მასწავლებელი -“მეგობარი”. მისი
“კვარცხლბერკია” პოპულარობა.
• ის არის:
• დიდსულოვანი ამხანაგი
• მოსწავლეებისა და მათი პრობლემების მიმართ
გულგრილია
• შედეგი:
• მოსწავლეებს საერთოდ უქრებათ პასუხისმგებლობის
გრძნობა.
17. მასწავლებლის ყველა ზემოთჩამოთვლილ ტიპს
დაბალი თვითშეფასება აქვს და მის ამაღლებას
ცდილობს:
ძალაუფლებით “მე იმას გავაკეთებ რაც მინდა”
“მე ცოდნა მაქვს, შენ კიდევ არაფერი არ იცი”
“ოღონდ მიმიღე და გიყვარდე. მე მოვაგვარებ ყველა შენს
პრობლემას”
“მეგობარი” ცდილობს მაქსიმალუურად პოპულარული
იყოს.
18. მასწავლებელი -”პარტნიორი”
თვისებები:
მაღალი თვითშეფასება
თავისუფალი
გულწრფელია
ლაღი
ლიდერია
ენდობიან
შინაგანი ძალა
პრობლემებს ადვილად
უმკლავდება
მაღალი თვითსეფასება
დიდი პოტენციალი
მომთხოვნია საკუთარი თავის
მიმართ
პატივს სცემს საკუთარ თავს
19. მასწავლებლის ქცევის ასეთი სტილის
შედეგია:
სწავლის მოტივაციის ამაღლება
დადებითი ემოციები გაკვეთილზე
მოსწავლეთა პასუხიმგებლობის დონის ამაღლება
მოსწავლეების თვითშეფასები ზრდა.
21. პოზიციის გაცნობიერება მოითხოვს
პედაგოგისგან შემდეგს:
1. გულწრფელობას საკუთარი თავის წინაშე;
2. სურვილს, უკეთ გაიცნოს საკუთარი თავი;
3. სურვილს, აიღოს სიტუაციის შეცვლაზე
პასუხისმგებლობა.
22. თვითშეგნების დეკლარაცია
• მე - მე ვარ. ისეთი როგორიც მე ვარ, არასოდეს დაბადებულა და არ
დაიბადება. ბევრი ადამიანია ჩემი მსგავსი, მაგრამ ზუსტად ჩემნაირი
არავინაა. მე მეკუთვნის ჩემი სხეული და ყველაფერი, რასაც ის
აკეთებს. მე მეკუთვნის ჩემი ხმა: მაღალი ან დაბალი, მშვიდი ან
გაღიზიანებული. მე მეკუთვნის ჩემი პირი და ყველა სიტყვა,
რომელსაც ის ამბობს: კეთილი ან უსამართლო. მე მეკუთვნის ჩემი
თვალები და ყველაფერი სიცოცხლისათვის. მე - მე ვარ და ეს
შესანიშნავია!!!
23. ფსიქოლოგიური კვლევა „მასწავლებლის
თვითშეფასება და მისი გავლენა სასწავლო
პროცესზე“
• akademiuri (sagnis codna)
• didaqtikuri (masalis gasagebad axsna)
• perceptuli (moswavlis sulier samyaroSi wvdoma)
• metyvelebiTi (metyvelebis kultura)
• komunikaciuri (urTierTobis.. )
• organizaciuli (saswavlo procesis sxvadasxva komponentebis marTva)
• avtoritaruli (saWiroebis SemTxvevaSi Zalauflebis gamoyeneba)
• diagnostikuri (daadgino - ra SemTxvevasTan gaqvT saqme)
• prognostuli (gansazRvro ra zemoqmedeba ra SesaZlo Sedegs gamoiwevs)
• sugesturi (STaagono moswavle Seni saqmianobiT)
24. კვლევის პროცესი
• კითხვარების მომზადება
• კითხვარების დარიგება
• მონაცემთა ანალიზი
კვლევაში მონაწილეობა იყო ანონიმური და ნებაყოფლობითი
25. რა დონეზე ფლობენ მასწავლებლები პედაგოგიურ უნარებს
12
Axis Title
10
8
6
4
2
0
სწორად
აირჩიეთ
პროფესია?
Series 1
Column1
Column2
უდიდესი შრომა
მოგიწევთ, თუ
მასწავლებლობა
გადაწყვიტეთ
მონაცემები
გაქვთ,
თანდათან
აიმაღლეთ
კვალიფიკაცია
ჩამოყალიბებულ
ი
პროფესიონალი
ხართ
უმაღლეს
კვალიფიკაციას
ფლობთ
ზედმეტად
მაღალი
თვითშეფასება
გახასიათებთ
1
0
2
8
10
3
26. პერსპექტივები
• სასწავლო პროცესის სწორად დაგეგმა;
• მასწავლებელთა საჭიროებებზე მორგებული სკოლის ბაზაზე
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ტრენინგები;
• კოლაბორაციული პრინციპების დამკვიდრება სკოლაში
გამოცდილების გაზიარების მიზნით.