Natura Zientziak DBH1

1. 9. UNITATEA
Landareen erreinua

2. 1. LANDAREEN EZAUGARRI
OROKORRAK
• Zelulaniztunak dira.
• Zelula eukariotoz (landarearena)
osatuta.
• Elikadura autotrofoa dute.
• Lurzoruari finko lotuta bizi dira
• Ugalketa sexuala eta asexuala eduki
dezakete.

3. 2. LANDAREEN ORGANOAK
• SUSTRAIA
– Lurzorutik ura eta gatz mineralak xurgatzen ditu.
– Landarea lurrean finkatzen du.
– Erreserbarako substantziak biltzen ditu.
• ZURTOINA
– Landareari tente eusten dio.
– Ingurunetik xurgatutako gai inorganikoak
hostoetara garraiatzen ditu.
• HOSTOAK
– Elikagaiak egiten dira hostoetan, hau da,
fotosintesia bertan ematen da.

4. SUSTRAIA
HOSTOA
ZURTOINA

5. 3. LANDARE MOTAK
3.1. HAZIRIK GABEKO LANDAREAK
GOROLDIOAK
•Zelula guztiek xurgatzen
dituzte ura eta gatz mineralak.
•Oso giro hezeetan bizi dira.
•Ez dute sustrairik, zurtoinik
edo hostorik, ERRIZOIDEAK,
KAULOIDEAK ETA FILOIDEAK
baizik.

6. IRATZEAK
•Giro hezeetan bizi dira
•Zurtoina ERRIZOMA izenez ezagutzen da eta lurpean
dago.
•SUSTRAIA errizoman hasten da, lurrazpian ere.
•Hostoei HOSTORRIAK deritze.

7. 3.2. HAZIDUN LANDAREAK
GIMNOSPERMOAK
-Landareen hazia PINABURUetan dago.
-Mota honetakoak dira KONIFEROAK (pinua,
izeia eta nekosta).

8. ANGIOSPERMOAK
•Haziak FRUITUetan dituzte.
•Espezie ugari daude
•Ingurune desberdinetan bizi daitezke.

9. 4. LANDAREEN BIZI FUNTZIOAK
4.1. ELIKADURA
1.Xurgatzea:Lurzorutik ura eta gatz mineralak
xurgatu sustraiari esker eta izerdi landugabe
nahasketa sortzen dute.
2.Garraioa:Izerdi landugabea zurtoinetik eta
honen adarretatik hedatzen da landarearen
gainerako zatietara.

10. 3. Fotosintesia: Kloroplastoetako klorofilari eta
eguzki argiari esker landareek materia organikoa
eta oxigenoa sortzen dute ura eta karbono
dioxidoa hartuta.
4. Arnasketa: Fotosintesian lortutako oxigenoa
eta materia organikoa mitokondrian
deskonposatzen dira ENERGIA eskuratzeko.

11. 4.2. ERLAZIOA
TROPISMOAK = aldaketa iraunkorrak
•Fototropismoa: Argiak eragindakoa. Zurtoina
argirantz hazten dira
•Geotropismoa: Grabitateak eragindakoa.
Sustraiak lurraren barnealderantz eta zurtoinak
kontrako aldera.
•Hidrotropismoa: Urak eragindakoa. Sustraiak
lurzoruko leku urtsuetarantz hazten denean.
•Tigmotropismoa: Kontaktu fisikoak
eragindakoa.

13. NASTIAK= aldaketa ez iraunkorrak
•Fotonastiak: Argiaren aurrean emandako
erantzunak.
•Kimionastiak:Substantzia kimiko jakin batzuen
aurrean emandako erantzunak.
•Termonastiak: Tenperatura-aldaketen aurrean
emandako erantzunak
•Sismonastiak: Ukitzerakoan landareen
mugimendu azkarrak.

14. 4.3. LANDAREEN UGALKETA
A) UGALKETA SEXUGABEA
ESTOLOIAK TUBERKULUAK ERRABOILAK ERRIZOMAK
Lurzoruarekiko
paraleloan hazten
diren zurtoin
meheak. Hauetatik
sustraiak ateratzen
dira
Lurpeko zurtoinak
dira, mantenugaiak
biltzen dituztenak.
Bakoitzetik landare
berri bat sor daiteke.
Lurpeko zurtoin
txikiak, hosto
mamitsuz
estaliak.
Lurpeko zurtoinak.
Hauetatik landare
berriak gara
daitezke.
Marrubiak Patata Tipula edo
baratxuria
Haritza

16. B) SEXUBIDEZKO UGALKETA
Loredun landareek dute ugalketa mota hau:

17. 1. POLINIZAZIOA
•Polen aleak ANTERATIK ESTIGMARA garraiatzen dira,
haizeak edo animaliek eramanda.
2. ERNALKETA ETA FRUITUA SORTZEA
•Polen alea PISTILOTIK OBULUTEGIRA jaisten da eta
OBULUAREKIN elkartzen da.
•Ernaldutako obulua HAZI bihurtzen da.
•Obulutegitik FRUITUA sortuko da hazia babesteko.
3. ERNATZEA
•HAZIA LURRERA erortzen da eta ernatu egiten da,
landare berriak sortuz.

18. 5. LANDAREEN GARRANTZIA
• Guk arnasteko behar dugun oxigenoa sortzen
dute.
• Atmosferako karbono dioxidoa erregulatzen
du, fotosintesia egiteko xurgatzen baitu.
• Onddo eta animali batzuentzat elikagai diren
materia organikoa ekoizten dute.
• Lurzoruaren higadura saihesten dute
sustraiei esker.