คัมภีร์ฉันทศาสตร์

1. คัมภีรฉันทศาสตร
จัดทําโดย
นาย ณรงศักดิ์ รัตนบํารุง
เลขที่ 10 ม.5/3
เสนอ
อาจารย นิตยา ทองดียิ่ง

2. ศีลแปดแลศีลหา เรงรักษาสมาทาน
ทรงไวเปนนิจกาล ทั้งไตรรัตนสรณา
เห็นลาภอยาโลภนัก อยาหาญหักดวยมารยา
ไขนอยวาไขหนา อุบายกลาวใหพึงกลัว
ถอดความ
ศีลแปดและศีลหารีบรับมาปฏิบัติยึดปฏิบัติเปนประจํา รวมทั้งยึดถือพระพทุธ พระธรรม
พระสงฆเปนที่พึ่ง
เ เห็นสิ่งจะไดมาโดยไมคาดคิดกําไรอยา อยากไดจนไมรูจักพออยาทําดวยอํานาจดวยการ
หลอกลวงเปนไขนอยบอกวา เปนไขหนัก พูดหลอกลวงใหเกิดความกลัว

3. หาคํายาก
สมาทาน แปลวา การถือเอา การรับเอา การถือปฏิบัติ
นิจกาล แปลวา แลกเปลี่ยน แบงปนความรู สาระ เรื่องราวตาง ๆ
สรณา แปลวา พระรัตนตรัย คือ พระพุทธเจา พระธรรม พระสงฆ
มารยา แปลวา การลวง,การแสรงทํา
อุบาย แปลวา วิธีการอันแยบคาย; เลหกล, เลหเหลี่ยม

4. คุณคาดานวรรณศิลป
วรรณศิลป เปนคุณสมบัติที่ทําใหงานประพันธดีเดน เปนศิลปะของการเรียบเรียงซึ่งพิจารณา
จากสิ่งตางๆ ตอไปนี้
1. อารมณสะเทือนใจ คือบทนําความคิดในการแตง.
2.จินตนาการ ซึ่งสรางไดหลายแบบ คือ
2.1 กลาวตามประสบการณจริง
2.2กลาวโดยใชโวหาร เชน
- โวหารอุปมา เปนการสรัางภาพพจนดวยการเปรียบเทียบ
-โวหารอุปลักษณ เปนการเปรียบเทียบโดยนัย
- โวหารอติพจน เปนการกลาวเกินจริง เพื่อใหเห็นคุณคา ดานอารมณเปนสําคัญ
- โวหารอวพจน เปนการกลาวเพียงสวนใดสวนหนึง แตมความหมายครอบคลุมทุกสวน
่ ี
- โวหารนามนัย เปนภาพพจนที่เรียกชื่อสิ่งหนึ่งโดยใชคําแทน
-บุคลาธิษฐาน เปนภาพพจนที่สมมติสิ่งตางๆใหมีอากัปกิริยาอาการเหมือนมนุษย
-ปฏิพจน เปนการใชคําที่มีความหมายตรงกันขามนํามากลาวอยางคลองจอง
- สัทพจน เปนภาพพจนที่เลียนเสียงธรรมชาติ

5. คุณคาดานสังคม
๑. สะทอนความคิด ความเชื่อของคนไทยในอดีตไดเปนอยางดี
๒. ปลุกจิตสํานึกใหคนในชาติหวงแหนรักษาผืนแผนดินไทยไวใหดํารงอยูสืบไปและตระหนัก
ถึงความเหนื่อยยากของบรรพบุรุษที่ตองยอมแลกดวยชีวิตเพื่อรักษาฝนแผนดินนี้ไว
คุณคาดานวรรณศิลป
๑. มีการใชฉันทลักษณที่หลากหลายเปนแบบอยางของการแตงลิลิต
๒. ไพเราะดวยสัมผัสนอก สัมผัสใน สัมผัสสระและอักษร การเลนคําซ้ําคํา
๓. มีการใชภาพพจนตางๆ ทังอุปมา อุปลักษณ อัพภาส ฯลฯ
้
๔.บทนิราศกอใหเกิดอารมณสะเทือนใจอันเปนความงามเชิงวรรณศิลปไดดี
๕. การปดเรื่องนาประทับใจ คือ การตั้งจิตอธิษฐานของกวีผูแตเปนบทที่มีผูจดจํากันไดมาก