Διδακτικές προπτάσεις σε σχέση με το έργο του Ιακωβίδη "Παιδική συμφωνία" και την έκθεση του Τελλόγλειου Ιδρύματος" Η στρατιά της Ανατολής " που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε project Τοπικής Ιστορίας Θεσσαλονίκης και Τέχνης

1. «Η στρατιά της Ανατολής
ζωγραφίζει τη Θεσσαλονίκη»
«Παιδική συμφωνία» του Γ. Ιακωβίδη
Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ
Διδακτικές προτάσεις- Διδακτικό υλικό
Νταή Αθανασία
Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Διεύθυνση Π.Ε. Ανατολικής Θεσσαλονίκης
Νοέμβριος 2018

2. Διαθεματική προσέγγιση
• Εικαστικά (Ζωγραφική αρχιτεκτονική)
• Ιστορία
• Αγωγή του Πολίτη
• Γαλλικά
• Συναισθηματική αγωγή

3. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ
• Α΄ παγκόσμιος πόλεμος- Γεγονότα
• Η Θεσσαλονίκη στις αρχές του 20ου αιώνα
– Αρχιτεκτονική - ρυμοτομία πόλης
– Πληθυσμιακή διαστρωμάτωση - έθνη
– Πολιτισμοί
– Γεωπολιτικές συνθήκες
• Πρόσφυγες
• Ιστορικά αρχεία
• Η εικόνα ως ιστορική πηγή

4. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ
• Κοινωνική διαστρωμάτωση
• Ανθρώπινα δικαιώματα- δικαιώματα παιδιού
• Η θέση γυναίκας
• Οι αντιλήψεις για την οικογένεια και τα
παιδιά
• Πόλεμος –Ειρήνη
• Οργάνωση της πόλης της Θεσσαλονίκης και
του ελληνικού κράτους στις αρχές του αιώνα

5. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ
• Αρχιτεκτονική
• Ανάλυση έργων τέχνης
• Τεχνική ακουαρέλας
• Ζωγράφοι που ασχολήθηκαν με τη
θεματική του Παγκόσμιου πολέμου
• Η «τέχνη του πολέμου». Παραδείγματα
αντιπολεμικής στάσης στη ζωγραφική
• Καρτ ποστάλ

6. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ
• Διεύρυνση λεξιλογίου
• Γνωριμία με τον γαλλικό πολιτισμό στις αρχές
του αιώνα
• Κοινωνικέ ς και πολιτισμικές διαφορές μεταξύ
γάλλων και κατοίκων της Θεσσαλονίκης
• Κινήματα στο χώρο της τέχνης στη Γαλλία στις
αρχές του 20ου αιώνα
• Οι δράσεις του γαλλικού συμμαχικού στρατού
στη Θεσσαλονίκη

7. Δραστηριότητες
Κεντρικός άξονας οι εικόνες
• Φωτογραφίες
• Ακουαρέλες
• καρτ ποστάλ
• Χάρτες
• Αναζήτηση υλικού-εικόνων με βάση μια
συγκεκριμένη τοποθεσία π.χ. βυζαντινά τείχη
στο αρχείο ΕΛΙΑ ή μια θεματική της έκθεσης
Βυζαντινά μνημεία, επαγγέλματα, τύποι
γυναικείοι

8. Δραστηριότητες
Κεντρικός άξονας οι εικόνες
• Παρατήρηση τοποθέτηση εικόνων της ίδιας
τοποθεσίας σε χρονολογική σειρά
• Ομαδοποίηση εικόνων –πινάκων με βάση το
θέμα που παρουσιάζουν
• Τοποθέτηση εικόνων σε χάρτη
• Ζωγραφική – Πώς φανταζόμαστε εκείνη την
εποχή
• Δημιουργία παζλ π.χ.
https://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=14
798129f9b2

9. Χρήσιμο υλικό
• Η στρατιά της Ανατολής ζωγραφίζει τη
Θεσσαλονίκη. Έκδοση Τελλόγλειου για την
έκθεση
• Υλικό Τοπικής ιστορίας του γραφείου
Πολιτιστικών Θεμάτων Π.Ε. Ανατολικής
Θεσ/νίκης
• Υλικό Εικαστικά του γραφείου Πολιτιστικών
Θεμάτων Π.Ε. Ανατολικής Θεσ/νίκης
• Σχολείο και πολιτισμός, ενότητες Τοπική
ιστορία και Εικαστικά http://cultureedu.gr

10. Χρήσιμο υλικό
• Culture Thessaloniki, Ψηφιοποίηση
Τεκμηρίωση πολιτιστικών τεκμηρίων

11. Χρήσιμο υλικό
• Thessaloniki arts and culture.gr (π.χ. παλιά
Θεσσαλονίκη, βίντεο για Παγκόσμιο
πόλεμο)

12. Χρήσιμο υλικό
• Facebook ομάδα «Παλιές φωτογραφίες της
Θεσσαλονίκης» (Προσοχή δεν είναι πάντα έγκυρο το υλικό)
• Europeana 1914-1918.
• ΕΚΤ. Η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά στο
δημόσιο ψηφιακό χώρο https://www.searchculture.gr

13. Χρήσιμο υλικό- προγράμματα
• Η Θεσσαλονίκη Θυμάται,(εκπαιδευτικό
πρόγραμμα για τα Κοινοπολιτειακά
Κοιμητήρια της CWGC στη Μίκρα , στο
Ζέιτενλικ , στη Δοιράνη και (υπάρχει έντυπο
υλικό, σύνδεσμοι)
• Διαβάζουμε την Πόλη (εκπαιδευτικό
πρόγραμμα).

14. Διαβάζουμε την Πόλη
(εκπαιδευτικό πρόγραμμα)
• 4 τεύχη
– Διαβάζοντας μια πόλη από το Α
ως το Ω
– Οι πόλεις διηγούνται την ιστορία
τους
– Η πολεοδομική εξέλιξη της
Θεσσαλονίκης
– Χαρτογραφώντας την ουτοπία

15. Χρήσιμο υλικό -Ιστορικά αρχεία
• Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς
• Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας (π.χ. συλλογή καρτ
ποστάλ 1905-1919)
• Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης
• Salonika Jewish Architecture Mobile App
• Γνωριμία με τα ιστορικά αρχεία και τις παραστατικές
πηγές(εικόνες, σκίτσα, χάρτες διαγράμματα)

16. ΕΛΙΑ (Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό
Αρχείο) Θεσσαλονίκης
• Ψηφιακή έκδοση για τη Θεσσαλονίκη 1900-1930
• Φωτογραφικό αρχείο, καρτ ποστάλ

17. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ-Γ.Ιακωβίδης
• Η σχολή του Μονάχου
(βλ.http://aesop.iep.edu.gr/node/20209/5026 )
• Το έργο του Γ. Ιακωβίδη (βλ. Αναδρομική
έκθεση. Εθνική Πινακοθήκη)
• Αναπαραστάσεις της παιδικής ηλικίας στην
τέχνη
• Ανάλυση έργων του

18. Γ. Ιακωβίδης-
Προτεινόμενες δραστηριότητες
• Συλλογή έργων τέχνης με παιδιά, ανάλυση
και παρουσίαση στην τάξη ή σε μια έκθεση
• Ζωγραφική αντίστοιχων σκηνών (παιχνίδια ,
χαρούμενες οικογενειακές στιγμές) (Σιγάλας Γ. (2011) )
• Το παιδί και η παιδική ηλικία μέσα από τη
Νεοελληνική ζωγραφική. Ψηφιακό διδακτικό
σενάριο. Πλατφόρμα Αίσωπος (Θωμοπούλου, Α.)

19. Προτεινόμενες δραστηριότητες
• Αναζήτηση του πίνακα μετά από Γραπτή
περιγραφή.
• Τι άλλο παρατηρείς;
• Ζωγραφική. Μια λεπτομέρεια του πίνακα
που προσέξαμε και θα θυμόμαστε
• Περιγραφή συναισθημάτων που προκαλεί
ο πίνακας (Τι σε έκανε να νιώσεις ο πίνακας;)
• Αφήγηση ιστορίας (Ποια μπορεί να ΄ναι η
ιστορία του πίνακα;)
(Ανδριτσοπούλου, Σ., Γεωργιάδου Δ., Γιαμπλοκίδου Ε., Δέδε, Α., Δονυσόπουλος Σ., Καρλαύτη, Β.,
Πράπα, Σ., & Χριστάκος , Ν. (2008))

20. Προτεινόμενες δραστηριότητες
• Με αφορμή τον πίνακα
του Γιώργου Ιακωβίδου
γράψε μια μικρή
ιστορία. (Ζωγράφος Θ., Αξαοπούλου, Α.,
Μπέσσας, Δ., Μπέσσα ,Εικαστικά Γ-Δ δημοτικού τετράδιο
Εργασιών)
– Φαντάσου μια ιστορία με
αφορμή τα εικαστικά έργα

21. Προτεινόμενες δραστηριότητες
• Με αφορμή έναν πίνακα του Γ. Ιακωβίδη
προσεγγίζουμε ένα θέμα. π.χ.
Ψυχρολουσία; Ανθρώπινο
σώμα
Παιδική συναυλία: 3 Ιουνίου
Ημέρα Μουσικής
Προσφυγοπούλα: 7 Οκτωβρίου
ημέρα ΟΗΕ- Προσφυγικό
Βλ. Σ. Γιαλουράκη, «κουτί της τέχνης»

22. Προτεινόμενες δραστηριότητες
• Με αφορμή έναν πίνακα του Γ. Ιακωβίδη
προσεγγίζουμε ένα θέμα. π.χ
Έθιμα
Λαϊκά παραμύθια
Παροιμίες
αινίγματα
Βλ. Σ. Γιαλουράκη, «Έθιμα, Παιχνιδίσματα στου χρόνου τα γυρίσματα»

23. • Δημιουργία του πίνακα με τη φαντασία των παιδιών
πριν να τον δουν
• Παρουσίαση μέρος ή μέρη του πίνακα. Τα παιδιά
φαντάζονται τα υπόλοιπα π.χ. Σελλιέ Μαρία (2011). Οι 10 πρώτοι
μου πίνακες ζωγραφικής
• Προβολή επιμέρους στοιχείων πινάκων και σύνδεση
με τους πίνακες
• Σύγκριση σχεδίων με τελικό πίνακα
• Διάλογος για ένα έργο με τη βοήθεια ερωτήσεων
Βλ.
Παραδείγματα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για έργα τέχνης (National Gallery)
Πυθαγόρειο νηπιαγωγείο. Πρόγραμμα: Οικογένεια, Γεώργιος Ιακωβίδης
Προτεινόμενες δραστηριότητες

24. Διάλογος-Πιθανές ερωτήσεις
• Πώς διαφέρουν τα πρόσωπα του πίνακα;
• Σε ποιον θα ήθελες να μιλήσεις;
• Τι θα ρωτούσες τον ζωγράφο;
• Τι σου θυμίζει ο πίνακας, Γιατί κάποιος θα ήθελε να αποκτήσει αυτόν
τον πίνακα;
• Τι αισθάνονται τα πρόσωπα του πίνακα;
• Τι μπορεί να συνέβη στη ζωή τους;
• Διαφέρει ο τρόπος ντυσίματος και ζωής γενικότερα σήμερα;
• Τι είδους χρώματα χρησιμοποιεί ο ζωγράφος;
• Πώς μας επηρεάζουν;
• Πώς σας κάνει να νιώθετε αυτός ο πίνακας
• Ποια σχήματα και χρώματα κυριαρχούν;
• Πώς ο καλλιτέχνης δίνει την αίσθηση του όγκου , χώρου και χρόνου;
• Τι σας μένει στο μυαλό όταν βλέπετε αυτόν τον πίνακα;

25. Προτεινόμενες Δραστηριότητες -
Παιχνίδια
• Παρουσίαση λεπτομερειών από πίνακες . Τα
παιδιά βρίσκουν σε ποιον πίνακα ανήκουν π.χ. Οι 10
πρώτοι μου πίνακες ζωγραφικής
• Ξεχωρίζουν τους πίνακες του ίδιου ζωγράφου
• Τοποθετούμε λέξεις-κλειδιά για τους πίνακες σε
ένα κουτί. Οι ομάδες των παιδιών επιλέγουν μια
λέξη και μαντεύουν σε ποιον πίνακα αντιστοιχεί
• Κόβουμε τον πίνακα σε τρία μέρη και τα
κολλούμε τα σε ξεχωριστά χαρτιά. Ζητούμε να
συμπληρώσουν το υπόλοιπο τα παιδιά
(Εκπαιδευτικός φάκελος , Παιδικό Μουσείο Θεσ/νίκης)

26. Προτεινόμενες δραστηριότητες
• Αναζήτηση πληροφοριών:
– για τη ζωή του ζωγράφου
– Το έργο του
– το ρεύμα τέχνης στο οποίο ανήκει
• Σύγκριση με:
• ζωγράφους της ίδιας εποχής
• ζωγράφους στο ίδιο ρεύμα
• το δάσκαλό του Νικηφόρο Λύτρα (Ψηφιακό Μουσείο Ιακωβίδη)
• Αναζήτηση κοινών στοιχείων στους πίνακες του

27. Πιθανές πηγές για Γ. Ιακωβίδη:
 Αναδρομική έκθεση για Γ. Ιακωβίδη, Εθνική
Πινακοθήκη
 Ντοκιμαντέρ Γεώργιος Ιακωβίδης
 Ψηφιακό Μουσείο Γεώργιος Ιακωβίδης .
Εκπαιδευτικό Υλικό: Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
 Τζαβάρα, Κ. Μαγικές διαδρομές στην τέχνη:
Γεωργιος Ιακωβίδης
 Πλατφόρμα Αίσωπος . Σχετικά ψηφιακά διδακτικά
σενάρια
 Υλικό Εικαστικά ιστοσελίδα Πολιτιστικών Θεμάτων
 Σχολείο και πολιτισμός, ενότητα Εικαστικά
http://cultureedu.gr

28. Διαδικτυακές εφαρμογές –ψηφιακά
λογισμικά
• Χρήση διαδικτύου(google art & culture) για την
αναζήτηση υλικού παγκοσμίως
• Η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά στο δημόσιο
ψηφιακό χώρο https://www.searchculture.gr
• Δημιουργία παζλ με έργα ζωγράφων
• Φαντάσου μια ιστορία με αφορμή τα εικαστικά έργα
• Συλλογή παιχνιδιών παζλ
• Γνωριμία με τα κυριότερα ρεύματα τέχνης
• Tate museum. Tate Kids
• Εθνική Πινακοθήκη

29. Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία
(Τελευταία πρόσβαση 27-11-2018)
• Ανδριτσοπούλου, Σ., Γεωργιάδου Δ., Γιαμπλοκίδου Ε., Δέδε, Α., Δονυσόπουλος Σ.,
Καρλαύτη, Β., Πράπα, Σ., & Χριστάκος , Ν. (2008) Εκπαιδευτικά παιχνίδια σε μουσεία και
χώρους πολιτισμού της Αθήνας, Αθήνα: ΝΟΣΤΟΣ
https://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=11&cad=rja&uact=8&ve
d=2ahUKEwi_pPHSu_DeAhULw4sKHcnXDpY4ChAWMAB6BAgKEAI&url=http%3A%2F%2Fww
w.nostos.org.gr%2Fsite%2Fgr%2Ffiles%2Fpaidia%2F%25CE%2595%25CE%25BA%25CF%2580
%25CE%25B1%25CE%25B9%25CE%25B4%25CE%25B5%25CF%2585%25CF%2584%25CE%25
B9%25CE%25BA%25CE%25AC%2520%25CF%2580%25CE%25B1%25CE%25B9%25CF%2587%
25CE%25BD%25CE%25AF%25CE%25B4%25CE%25B9%25CE%25B1%2520%25CF%2583%25C
E%25B5%2520%25CE%25BC%25CE%25BF%25CF%2585%25CF%2583%25CE%25B5%25CE%2
5AF%25CE%25B1%2520%25CE%25BA%25CE%25B1%25CE%25B9%2520%25CF%2587%25CF
%258E%25CF%2581%25CE%25BF%25CF%2585%25CF%2582%2520%25CF%2580%25CE%25
BF%25CE%25BB%25CE%25B9%25CF%2584%25CE%25B9%25CF%2583%25CE%25BC%25CE%
25BF%25CF%258D%2520%25CF%2584%25CE%25B7%25CF%2582%2520%25CE%2591%25CE
%25B8%25CE%25AE%25CE%25BD%25CE%25B1%25CF%2582.pdf&usg=AOvVaw19tsDxhT2Y6
aVKPuVkZV4q
• Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς http://www.maplibrary.gr/el.htm
• Βικιπαίδεια. Γεώργιος Ιακωβίδης https://el.wikipedia.org/wiki/Γεώργιος_Ιακωβίδης

30. Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία
(Τελευταία πρόσβαση 27-11-2018)
• Βρετανική Πρεσβεία στην Αθήνα , Κοινοπολιτειακή Επιτροπή Πολεμικών
Κοιμητηρίων (CWGC) & . Η Θεσσαλονίκη Θυμάται,(εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα
Κοινοπολιτειακά Κοιμητήρια της CWGC στη Μίκρα , στο Ζέιτενλικ , στη Δοιράνη
https://www.britishcouncil.gr/events/salonika-remembers
• ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ 1853-1932. Ντοκιμαντέρ Αρχείο ΕΡΤ https://archive.ert.gr/24786/
• Γιαλουράκη, Σ. (2005). Το κουτί της τέχνης. Αθήνα: Δίπτυχο
• Γιαλουράκη, Σ.(2009). Έθιμα παιχνιδίσματα στου χρόνου τα γυρίσματα-20 έθιμα συναντούν
20 έργα ζωγραφικής. Αθήνα: Δίπτυχο
• Γουλάκη - Βουτυρά, Αλεξάνδρα, Τελλόγλειο Ίδρυμα(2018). Η στρατιά της Ανατολής
ζωγραφίζει τη Θεσσαλονίκη. Θεσσαλονίκη : Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ
• Γούναρη, Κ., Κουτσούδη, Ρ. & Πλιάμπα-Φουντά Γ. Βόλτα στο μουσείο σε πίνακες με ιστορία
βόλτα στο μουσείο παιχνίδι, φαντασία. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα . Αφιέρωμα στην τέχνη και
στους Έλληνες Ζωγράφους. Θεσσαλονίκη: Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
• Culture Thessaloniki, Ψηφιοποίηση Τεκμηρίωση Πολιτιστικών Τεκμηρίων
http://culture.thessaloniki.gr
• Διεύθυνση ΠΕ Ανατολικής Θεσσαλονίκης. Υλικό Πολιτιστικών Θεμάτων: Ιστορία (Αρχαία,
Βυζαντινή, Νεότερη ) - Τοπική Ιστορία - Αθήνα - Ιστορικά αρχεία http://dipe-
a.thess.sch.gr/dipea/index.php/2015-09-28-19-43-37/2015-09-28-19-45-30
• Διεύθυνση ΠΕ Ανατολικής Θεσσαλονίκης. Υλικό Πολιτιστικών Θεμάτων: Εικαστικά
https://drive.google.com/drive/folders/1vGAPMQ8Jqxl3OUwmTjckT6keFcHurTlf?usp=sharing

31. Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία
(Τελευταία πρόσβαση 27-11-2018)
• Εθνική Πινακοθήκη 14/11/2005-30/01/2006. Αναδρομική έκθεση-φόρο τιμής στον μεγάλο
εκπρόσωπο της Σχολής του Μονάχου και πρώτο διευθυντή της Εθνικής Πινακοθήκης
http://www.nationalgallery.gr/el/περιοδικές-εκθέσεις/αρχείο/εθνική-πινακοθήκη/2001-
2012/74-γεωργιοσ-ιακωβιδησ-–-αναδρομικη.html (Πληροφορίες και έργα του)
• Εθνικό Κέντρο τεκμηρίωσης. Η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά στο δημόσιο ψηφιακό χώρο
https://www.searchculture.gr
• ΕΛΙΑ (Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο) Θεσσαλονίκης http://www.elia.org.gr/elia-
thessaloniki/
• Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης http://www.jmth.gr
• Ζωγράφος Θ., Αξαοπούλου, Α., Μπέσσας, Δ., Μπέσσα, Ε. Εικαστικά Γ& Δ΄ Δημοτικού:
Τετράδιο εργασιών. Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών
και εκδόσεων Διόφαντος
• Θωμοπούλου, Αντωνία. Το παιδί και η παιδική ηλικία μέσα από τη Νεοελληνική ζωγραφική.
Ψηφιακό διδακτικό σενάριο. Πλατφόρμα Αίσωπος http://aesop.iep.edu.gr/node/20209
• Europeana 1914-1918. https://www.europeana.eu/portal/el/collections/world-war-I
• Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας http://gak.thess.sch.gr/Serv/serv00.html
• Κωστόπουλος, Α. Παλιόκας, Ι. & Χρυσοστόμου Μ. Φαντάσου μια ιστορία με αφορμή τα
εικαστικά έργα. Φωτόδεντρο-Εθνικός Συσσωρευτής Εκπαιδευτικού Περιεχομένου .
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-6637

32. Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία
(Τελευταία πρόσβαση 27-11-2018)
• Παλιόκας, Ι. , Δαμιανίδου, Β. & Χρυσοστόμου Μ., Συλλογή παιχνιδιών παζλ. Φωτόδεντρο-
Εθνικός Συσσωρευτής Εκπαιδευτικού Περιεχομένου.
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-4045
• Παπαδάκης , Σ. & Φραγκούλης, Ι. Η αξιοποίηση των έργων τέχνης μέσω ΤΠΕ στην
επιμόρφωση εκπαιδευτικών για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών στην
εκπαιδευτική πράξη
https://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved
=2ahUKEwjmlOvmzPDeAhXJiywKHSbyBX0QFjAAegQICRAC&url=http%3A%2F%2Fsynedrio.we
ebly.com%2Fuploads%2F1%2F5%2F0%2F4%2F15045854%2F7drakaki.pdf&usg=AOvVaw265v
OEHCoAjxMOB3ySKQMG (αναφέρεται το Μοντέλο ανάλυσης έργων τέχνης Perkins)
• Πυθαγόρειο νηπιαγωγείο. Πρόγραμμα; Οικογένεια Γεώργιος
Ιακωβίδηςhttp://pythagoreionip.blogspot.com/2012/09/blog-post_28.html?spref=pi
• Salonika Jewish Architecture Mobile App http://www.salonikajewisharchitecture.com
• Σελλιέ Μαρία (2011). Οι 10 πρώτοι μου πίνακες ζωγραφικής. Αθήνα: Πατάκης
• Σιγάλας Γ. (2011) «Παιδική Συναυλία, Γ. Ιακωβίδης, ζωγράφος και γλύπτης, 1853-1932» στο
Περιήγηση στην Τέχνη. Εικαστικά Δημοτικού . Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Υπουργείο Παιδείας
δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων . Διαθέσιμο στο http://www.pi-
schools.gr/lessons/aesthetics/eikastika/afises/index.php?id=34&v=1

33. Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία
(Τελευταία πρόσβαση 27-11-2018)
• Tate museum. Tate Kids https://www.tate.org.uk/kids/make
• Τερζητάνου Χ. Σχολείο και πολιτισμός http://cultureedu.gr
• The National Gallery. Teacher’s notes https://www.nationalgallery.org.uk/learning/teachers-
and-schools/teachers-notes/
• Thessaloniki arts and culture.gr https://www.thessalonikiartsandculture.gr/thessaloniki/
• Υπουργείο Παιδείας και θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού. ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ-ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ. Ζωγραφική : Γεώργιος Ιακωβίδης-
Υπερκινητικός Δάσκαλος (βίντεο ) https://www.youtube.com/watch?v=T0pFgKbUuRI
• Facebook ομάδα «Παλιές φωτογραφίες της
Θεσσαλονίκης» https://www.facebook.com/groups/oldthessaloniki/
• Χρυσοστόμου Μ., Πέτσος, Θ., Σαριδάκη , Α. & Κωστόπουλος, Α. Γνωριμία με τα κυριότερα
ρεύματα τέχνης. Φωτόδεντρο-Εθνικός Συσσωρευτής Εκπαιδευτικού Περιεχομένου.
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-7128
• Ψηφιακό Μουσείο Γεώργιος Ιακωβίδης . Εκπαιδευτικό Υλικό: Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
http://jakobides-digital-museum.gr/el/ekpaideftika-programmata/plirofories.html