1. IT and Data Management in the Emergency Room
นพ.นวนรรน ธี ระอัมพรพันธุ์
ฝ่ ายเวชสารสนเทศ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี
่ ่
“ข้อมูล” มีอยูทุกหนทุกแห่งในกระบวนการรักษาพยาบาล [1] ไม่วาการซักประวัติ ตรวจ
ร่ างกาย ทบทวนประวัติเก่าในเวชระเบียน การส่ งตรวจทางห้องปฏิบติการและรังสี วทยา ไป
ั ิ
จนถึงการให้การรักษา ย่อมเกี่ยวข้องกับข้อมูล (information) ทั้งสิ้ น เราจะปฏิเสธความสําคัญ
ของข้อมูลดังกล่าวในกระบวนการรักษาพยาบาลไม่ได้เลย ในปั จจุบน ความซับซ้อนของระบบ
ั
สุ ขภาพ ความคาดหวังและมาตรฐานการรักษา ตลอดจนความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ทําให้
เทคโนโลยีสารสนเทศมีบทบาทสําคัญอย่างมากในระบบสุ ขภาพ เราเรี ยกเทคโนโลยีเหล่านี้
โดยรวมว่า เทคโนโลยีสารสนเทศทางสุ ขภาพ (Health Information Technology)
ในทางวิชาการ พบว่า health IT มีประโยชน์ในกระบวนการรักษาพยาบาลใน
หลากหลายรู ปแบบ ตั้งแต่การส่ งเสริ มให้บุคลากรทางการแพทย์ปฏิบติตาม Clinical Practice
ั
Guidelines มากขึ้น (Guideline adherence) [2,3] คุณภาพของการบันทึกการรักษา [2] การ
สนับสนุนการตัดสิ นใจทางคลินิกและพัฒนาคุณภาพของกระบวนการรักษาพยาบาล [4-6] การ
คุมครองความปลอดภัยทางยา (Medication safety) [3,5] และการลดค่าใช้จ่ายในกระบวนการ
้
รักษาพยาบาล [3] เป็ นต้น
ห้องฉุกเฉิ น เป็ นจุดบริ การที่มีความพิเศษมากจุดหนึ่ง เพราะความเร่ งด่วนและทํานาย
ไม่ได้ (unpredictability) ของผูป่วยที่เข้ามา ประวัติของผูป่วยที่มีจากัดและอาจขาดความถูกต้อง
้ ้ ํ
แม่นยํา การทํางานแข่งกับเวลาภายใต้ทรัพยากรที่จากัดของบุคลากรในห้องฉุกเฉิ น
ํ ทําให้
บ่อยครั้ง การให้การรักษาเป็ นไปอย่างยากลําบากและเสี่ ยงที่จะเกิดข้อผิดพลาด (Errors) ได้ไม่
ยาก [7] ในขณะเดียวกัน ห้องฉุกเฉิ น ก็เป็ น setting หนึ่งที่ health IT มีศกยภาพที่จะช่วยให้
ั
่
กระบวนการรักษาพยาบาลมีคุณภาพ ประสิ ทธิ ภาพ และลดข้อผิดพลาดได้ ไม่วาจะเป็ นการช่วย
ให้บุคลากรทางการแพทย์เข้าถึงประวัติเก่าของผูป่วยได้อย่างรวดเร็ วและมีประสิ ทธิ ภาพมากขึ้น
้

2. การใช้ระบบสารสนเทศเพื่อเพิ่มความรวดเร็ วในการรายงานผลการตรวจทางห้องปฏิบติการ การ
ั
ช่วยเตือนหากมีการสังยาที่ผป่วยมีประวัติแพ้หรื อกรณี อ่ืนที่อาจเกิดข้อผิดพลาดขึ้นได้ เป็ นต้น
่ ู้
เทคโนโลยีสารสนเทศที่มีศกยภาพในการพัฒนากระบวนการทํางานในห้องฉุกเฉิ น
ั
ได้แก่ ระบบเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ (electronic health records systems หรื อ electronic
medical records systems) ซึ่ งช่วยให้บุคลากรทางการแพทย์เข้าถึงประวัติสุขภาพในเวชระเบียน
ของผูป่วยได้อย่างสะดวก รวดเร็ ว และทันท่วงทีมากยิงขึ้น ระบบการสังและรายงานผลการ
้ ่ ่
ตรวจทางห้องปฏิบติการผ่านคอมพิวเตอร์ (computerized provider order entry of laboratory
ั
orders and laboratory results viewing) และระบบที่ช่วยการตัดสิ นใจทางคลินิก (clinical
decision support systems) เช่น การเตือนผูใช้งานเมื่อพบความเสี่ ยงที่จะเกิดข้อผิดพลาดในการ
้
รักษา (medical errors) โดยเฉพาะกรณี drug-allergy alerts หรื อ drug-drug interaction alerts
เป็ นต้น [8] นอกจากนี้ การแลกเปลี่ยนข้อมูลสุ ขภาพของผูป่วยระหว่างสถานพยาบาล (health
้
information exchange) หรื อระหว่างระบบของสถานพยาบาลกับข้อมูลที่ผป่วยบันทึกเองใน
ู้
ระบบเวชระเบียนส่ วนบุคคล (personal health records) ก็อาจช่วยให้แพทย์ในห้องฉุกเฉิ น
สามารถเข้าถึงข้อมูลของผูป่วยที่อาจมีความสําคัญยิงในการช่วยชีวตหรื อลดโอกาสเกิดอันตราย
้ ่ ิ
ต่อผูป่วยได้รวดเร็ ว ทันท่วงที มากยิงขึ้น
้ ่
มีงานวิจยที่พบว่า ข้อมูลประวัติเก่าของผูป่วยที่นาเสนอผ่านระบบ electronic health
ั ้ ํ
records ช่วยลดโอกาสการนอนในโรงพยาบาล ลดโอกาสการเสี ยชีวตของผูป่วยที่ตองนอนใน
ิ ้ ้
โรงพยาบาล และลดปริ มาณการสังยาหรื อสังการตรวจทางห้องปฏิบติการที่อาจซํ้าซ้อนหรื อไม่
่ ่ ั
จําเป็ นลงได้ในผูป่วยบางโรค เช่น congestive heart failure [9] อย่างไรก็ตาม แม้จะใช้ระบบ
้
สารสนเทศระบบเดียวกัน ประโยชน์ของข้อมูลเก่าในระบบสารสนเทศต่อห้องฉุกเฉิ นแต่ละแห่ง
่ ั
ก็มีความแตกต่างกันไป ขึ้นอยูกบองค์กรและโรคที่ศึกษา [10] ซึ่ งแสดงให้เห็นว่าเทคโนโลยี
สารสนเทศ แม้จะมีศกยภาพในการสร้างคุณประโยชน์ต่อกระบวนการรักษาพยาบาล แต่กข้ ึนอยู่
ั ็
กับปั จจัยอื่นๆ ตั้งแต่กระบวนการออกแบบ พัฒนา และนําระบบสารสนเทศไปใช้งาน

3. (implementation approaches) ตลอดจนบริ บท (context) ด้านกระบวนการทํางาน (workflow)
และสภาพแวดล้อมขององค์กรที่นาระบบสารสนเทศนั้นไปใช้ดวย [11]
ํ ้
นอกจาก variation ในคุณประโยชน์ของ health IT ต่อกระบวนการรักษาพยาบาลในห้อง
ฉุกเฉิ น ซึ่งแตกต่างกันไปตามองค์กรและบริ บทต่างๆ แล้ว มีงานวิจยจํานวนหนึ่งที่ช้ ีให้เห็นว่า
ั
health IT เองก็มีความเสี่ ยงที่จะทําให้เกิดปั ญหาอุปสรรคในการทํางานได้เหมือนกันหากถูก
ออกแบบหรื อนํามาใช้ไม่ถูกวิธี ซึ่งเรี ยกโดยรวมว่าผลอันไม่พึงประสงค์ (unintended
consequences) ของ health IT [12-14] และตอกยํ้าความสําคัญของการนําเทคโนโลยีสารสนเทศ
มาใช้อย่างเหมาะสม ผ่านการใคร่ ครวญไตร่ ตรองอย่างรอบคอบ มีความเข้าใจในบริ บท
สภาพแวดล้อมและกระบวนการทํางานในห้องฉุกเฉิ นที่มีความพิเศษและแตกต่างจากจุดบริ การ
อื่นๆ มีการวิเคราะห์ ออกแบบ และบริ หารจัดการที่เหมาะสมและเป็ นมืออาชีพ รวมทั้งการ
ประเมินผล (evaluation) หลังการนําระบบสารสนเทศไปใช้งานเพื่อตรวจสอบให้แน่ใจว่า
เทคโนโลยีช่วยพัฒนากระบวนการทํางานและไม่เป็ นอุปสรรค
กล่าวโดยสรุ ป เทคโนโลยีสารสนเทศ มีศกยภาพที่จะช่วยให้กระบวนการรักษาพยาบาล
ั
ในห้องฉุกเฉิ นมีคุณภาพ ประสิ ทธิ ภาพ และความรวดเร็ วมากยิงขึ้น แต่ในขณะเดียวกันก็มี
่
โอกาสที่จะเป็ นอุปสรรคในการทํางานในห้องฉุกเฉิ นได้เช่นกัน การเลือกเทคโนโลยีที่เหมาะสม
มาใช้ภายใต้บริ บทหนึ่งๆ และการวิเคราะห์ ออกแบบ และบริ หารจัดการระบบสารสนเทศที่
เหมาะสม จึงมีความสําคัญมาก และจําเป็ นจะต้องมีการทํางานเป็ นทีมระหว่างผูให้บริ การในห้อง
้
ั ้ ั
ฉุกเฉิ นกับนักสารสนเทศ เพื่อให้ระบบสารสนเทศ deliver ข้อมูลให้กบผูปฏิบติงานอย่าง
เหมาะสมและตอบโจทย์ที่ผปฏิบติงานในห้องฉุกเฉิ นต้องการและส่ งผลดีต่อผูป่วยอย่างเต็มที่
ู้ ั ้
ที่สุด
References
1. Shortliffe EH. Biomedical informatics in the education of physicians. JAMA. 2010
Sep 15;304(11):1227-8.

4. 2. Shiffman RN, Liaw Y, Brandt CA, Corb GJ. Computer-based guideline
implementation systems: a systematic review of functionality and effectiveness. J Am
Med Inform Assoc. 1999;6(2):104-14.
3. Chaudhry B, Wang J, Wu S, Maglione M, Mojica W, Roth E, Morton SC, Shekelle
PG. Systematic review: impact of health information technology on quality, efficiency,
and costs of medical care. Ann Intern Med. 2006;144(10):742-52.
4. Balas EA, Austin SM, Mitchell JA, Ewigman BG, Bopp KD, Brown GD. The clinical
value of computerized information services. A review of 98 randomized clinical trials.
Arch Fam Med. 1996;5(5):271-8.
5. Kaushal R, Shojania KG, Bates DW. Effects of computerized physician order entry
and clinical decision support systems on medication safety: a systematic review. Arch.
Intern. Med. 2003;163(12):1409-16.
6. Garg AX, Adhikari NKJ, McDonald H, Rosas-Arellano MP, Devereaux PJ, Beyene J,
et al. Effects of computerized clinical decision support systems on practitioner
performance and patient outcomes: a systematic review. JAMA. 2005;293(10):1223-
38.
7. Fordyce J, Blank FS, Pekow P, et al. Errors in a busy emergency department. Ann
Emerg Med. 2003 Sep;42(3):324-33.
8. Bates DW, Gawande AA. Improving safety with information technology. N Engl J
Med. 2003 Jun;348(25):2526-34.
9. Connelly DP, Park YT, Du J, Theera-Ampornpunt N, Gordon BD, Bershow BA,
Gensinger RA Jr, Shrift M, Routhe DT, Speedie SM. The impact of electronic health
records on care of heart failure patients in the emergency room. J Am Med Inform
Assoc. 2012 May-Jun;19(3):334-40.

5. 10. Theera-Ampornpunt N, Speedie SM, Du J, Park YT, Kijsanayotin B, Connelly DP.
Impact of prior clinical information in an EHR on care outcomes of emergency
patients. AMIA Annu Symp Proc. 2009 Nov 14;2009:634-8.
11. Kaplan B. Evaluating informatics applications--some alternative approaches: theory,
social interactionism, and call for methodological pluralism. Int J Med Inform. 2001
Nov;64(1):39-56.
12. Ash JS, Berg M, Coiera E. Some unintended consequences of information technology
in health care: the nature of patient care information system-related errors. J Am Med
Inform Assoc. 2004 Mar-Apr;11(2):104-12.
13. Campbell EM, Sittig DF, Ash JS, Guappone KP. Dykstra RH. Types of unintended
consequences related to computerized provider order entry. J Am Med Inform Assoc.
2006 Sep-Oct;13(5):547-56.
14. Koppel R, Metlay JP, Cohen A, Abaluck B, Localio AR, Kimmel SE, Strom BL. Role
of computerized physician order entry systems in facilitating medication errors.
JAMA. 2005 Mar 9;293(10):1197-203.