1. DIABETES INSIPIDUS
Mungesë e ADH përshkak çrregullimit apo dëmtimit të hipotalamusit.
Sindrom i poliurisë dhe polidipsisë (përshkak mosresorpcionit të ujit në tubule) dhe
çrregullimit të koncentrimit të urinës.
Përveç formës hipotalamike, eksiston dhe forma nefrore përshkak resistencës së
ADH në kanalet veshkore. Paraqitet rrallë , posaçarisht te gratë nga mosha 20 deri
4 vjet.
Pasqyra klinike: poliurija, polidipsija, ndjenjë kompenzatore e etjes, pacientët
janë të plogësht gjatë gjithë kohës, të etur dhe të përgjumshëm. Urina është e
pakoncentruar , e kthjellët , 4-15 L/ditë.
DG: kontrollimi i funksionit të hipotalamusit (niveli i ADH tek pacientët 8 orë të
etur) dhe funskioni i veshkëve ( me vazopresin).
TH: supstuticionale – DESMOPRESIN ( s.c. ose aerosol).
HIPERTIREOZA
Roli i gjëndrës tiroide është të prodhojë T3 (trijodtironin) dhe T4 (tiroxin)
mjaftueshëm.
Hipertireoza është sëmundje metabolike endokrine përshkak të çrregullimit të
nivelit të T3 më saktësisht T4 përshkak të dëmtimit apo dissfunksionit të gjëndrës
tiroide. Gjithmonë manifestohet me hipertension.
Morbus Graves – forma më e shpeshtë klinike e hipertirozës përshkak të
hipertajimit dhe hiperprodhimit të hormoneve tiroide nga gjëndra.
2. P.klinike : struma difuze, hiperfunksioni i simpatikusit , egzoftalmus, humbje
peshe.
DG: në bazë të trijasit karakteristik klinik TAHIKARDI + EGZOFTALMUS +
STRUMA. ; niveli i T3 dhe T4 në serum, scintigrafija (me J131),
TH: inhibitorë të sintezës së T3 dhe T4, β-blokatorë, kirurgjikale.
HIPOTIREOZA
Nënkupton mungesën e hormoneve tiroide dhe pamundësisë së organitmit për ti
shfrytëzuar me simptome bazë të hipotensionit, rritje peshe, hiperlipidemi, apo
rrallë dhe hipertension përshkak të oligurisë.
TH: L-tiroxin gjatë gjithë jetës.
3. NEFROLOGJI
POLIURIJA: më shumë se 2l/ ditë
OLIGURIJA: tajitja e urinës më pak se 500ml/ditë
ANURIJA: më pak se 100 ml / ditë
DIZURIJA: urinim i vështirësuar
INKONTINENCIJA : mosmundësija e mbajtjes së urinës në beshikë
ENEUREZA : urinim i padëshiruar/pavetdishëm gjatë natës.
SINDROMA NEFROTIKE
Ndodh përshkak të hipertolerancës së kapilareve veshkoreve dhe glomeruleve.
1. Proteinuria më shumë se 3,5 g/ditë
2. Hipoproteinemi me hipoalbuminemi
3. Edeme
4. Hiperlipidemi
TH: ushqim i pasur me proteina , ushqime të kufzuar me kripë, diuretikë.
IAV – INSUFICIENCA AKUTE VESHKORE
Definohet si rritje e menjëhershme e kreatininës në serum tek njerëz të shëndoshë
apo tek pacienta me induficiencë kronike stabile të veshkëve. Gjithmonë është
pasojë e ndonjë sëmundje apo çrregullimi tjeter nefror .
4. Pasqyra klinike:
1. Ndërpritje të cirkulacionit nëpër veshkë
2. Zvogëlimi i funksionit ekskretor të veshkëve
3. Rritje e materieve azotike në gjak dhe çrregullim i balansit elektrolitar dhe të
ujit.
4. Ndërpritje e menjëhershme e funnksioneve të veshkëve
5. Rritje e koncentrimit të uresë dhe kreatininës në serum
6. Oligurija / anurija
TH: balans i ujit, kripës, materieve azotike , kreatininës dhe ureasë , tensionit,
cirkulacionit veshkor, etj.
IKV – INSUFICIENCA KRONIKE E VESHKËVE
Është sindrom që ndodh përsshkak zvogëlimit të madh të filtracionit glomerular në
veshkë , me shka dëmtohet funskioni endokrin dhe tubular i veshkëve. Veshka më
nuk është në gjendje të mirmbajë homeostazën e mbrendshme të organizmit (
balansin acido-bazik, të tajit ujë dhe kripë, e humb funskionin endokrin dhe
detoksikativ), kshtuqë klirensi i kreatininit (element bazë që tregon funskionin e
veshkës) bie në 30ml/L. (klirensi kreatininit normal duhet të jetë te meshkujt 100-
150ml/L ndërsa te femrat 85-125ml/L).
Karakteristikat e IKV : retencion të metabolikëve uremik , çrregullim i
volumenit të ujit ekstracelular, çrregullim i përmbajtjes elektrolitare të ujit
ekstracelular, çrregullime hormonale. Nga aspekti patogjenetik ndodh zvogëimi i
numrit të nefroneve , përshkak të insuficiencës së gjatë, inflamacionit të nefroneve
apo tubuleve dhe glomeruleve.
5. Etiologjia: anomali të veshkëve, hipertension kronik (malinj) arterial, Giht,
nefropatija dijabetike, nefropatije opstruktive (nefrolitijaza), sëmundja policistike e
veshkëve, SLE , etj.
P.Klinike: Në fillim është asimptomatike, simptomet e para fillojnë të paraqiten
atëherë kur funskioni i veshkëve bie në ekstrem duke dëmtuar dhe funskionin e
sistemeve tjera ( komplikime prezente të dukshme) si : nga sistemi endokrin ulje të
dukshme të estrogjenit; në gjak zvogëlimin e tajitjes së hormonit eritropoetin me
anemi të dukshme, uremia, albuminemia ; në lëkurë : hiperpigmentim, kalcifikate,
humbje të turgorit; osteomielit (ulje të vit D); KVS : HTA, dispnea,
kardiomegalija; sy: humbje të të pamurit, retinopati, kataraktë, edem të palpebrave;
SNQ : konfuzione , humbje të senzoriumit, humbje ramnotezhës , etj. Srespirator:
edem pulmonal, hemoptiza, kalcifikate.
DG: pasqyra klinike, EHO, KT, arteriografija renale, analiza laboratorike ( nivelin
e uresë dhe klirensit të kreatininit, acidoza metabolike, proteinuria, RTG
(urografia, pielografi retrograde ) etj.
TH: terapia ka për qëllim të mbajë funksionin e nefroneve tjera funskionale,
preventivë nga komplikime tjera, përmirësim të balansit acido-bazik, përmirësim të
hipertensionit malinj, dijaliza, hemodijaliza dhe transplantim.
NEFROLITIJAZA: prezencë të kalcifikateve / gurëve në kaliksat renal dhe pelvis
ureteri, përshkak hiperkalciemisë, hiperparatiroidizmit , etj.