1. EKG – ELEKTROKARDIOGRAFIA
P- depolarizim i atriumeve
QRS complex – depolarizim i ventrikuleve
T- repolarizim i ventrikuleve
QT interval – sistolën elektrike
ANGINA PECTORIS
Formë klinke e sëmundjes ishemike të zemrës, karakteristika themelore e së cilës
është dhimbja prekordijale e cila ndodh përshkak të ishemisë së miokardit. Ishemia e
miokardit ndodh përshkak disbalansit në mes nevojave dhe sasive të ardhura të O2
në miokard, ose prej nevojave të mëdha (mundimit fizik, stresit emocional) apo të
ardhurave të vogla të O2 (përshkak të arterosklerozës,spazëm të enëve të gjakut,
rënie e volumenit minutar të gjakut dhe shtypjes së gjakut,anemive të
ndryshme,hipoksemisë.)
Angina pectoris mund të jetë stabile dhe jostabile.
Angina pectoris stabile : kjo është forma më e butë , ku dhimbja paraqitet vetëm
përshkak të faktorëve provokues , e lokalizuar në regjionin retrosternal, me shtypje
në krahëror, mosrehati, e cila shpërndahet kah qafa, kah shpatullat, krahu i majtë,dhe
epigastrium me kohëzgjatje 5-10min. EKG: tregon ST depresion dhe T talas negativ.
TH: Nitrate (izosorbid dinitrat (Cornilat), β-blokatorë , Ca-antagonistë dhe
koronarografi (dilatacion të enëve të ngushtuara të gjakut).
Angina pectoris nonstabile : shkaktar është ndonjë tromb (plakë ateromatoze e
komplikuar, jookludiv). Këtu dhimbja, për dallim nga a.p.stabile , paraqitet
pamarrëparasysh faktorëve provokues, edhe në qetësi,edhe në gjum dhe rrallë reagon
në terapi momentale. Pasqyra klinike qëndron jo kjartë ndërmjet anginës stabile dhe
infarktit.Dhimbja është intenzive dhe me kohëzgjatje prej 10-30 min, të shpeshta ,
dhe për këtë arsye gjithashtu quhet edhe si “gjendje parainfarktit” .
EKG: ende qëndron vetëm ST depresion dhe T talas negativ.
2. Laboratori: enzimet janë në heshtje, por nëse kemi rritje të CK dhe LDH , atëherë na
alarmon se kemi zhvillim të infarktit.
TH: nitroglicerin (sublingual), β-blokatorë , Ca-antagonistë, aspirin.
INFARCTUS MIOCARDI (Infarkti acut i miokardit)
Nënkupton nekrozë të miociteve të miokardit për shkak të ndalimit të qarkullimit të
gjakut me sasi të mjaftueshme që është e nevojshme për të transportuar O2 në
miokard, me kohëzgjatje të gjatë që bie deri te vdekja e miociteve.Infarkti është faza
përfundimtare e sëmundjes ishemike të zemrës, si pasojë e aterosklerozës apo
okluzionit nga një plakë ateromatoze .
ETIOLOGJIA: duhani, hiperlipoproteinemija,hipertensioni,stresi,diabeti, etj.
PASQYRA KLINIKE: dhimbje, djegje, shqypje dhe shtrëngim në gjoks, duke u
shpërndarë nga krahu, në të gjithë krahërorin, nga qafa dhe nofulla, zakonisht në nga
ora 6-12 të ditës, pacienti duket i zbeht i trishtuar dh eme ekstremitete të sipërme të
ftohura.
EKG: ST- elevacion, Q-hark dhe QRS i thellë ose R totalisht humbet dhe kemi
vetëm QS.
Laboratori : leukocitozë, sedimentacion i rritur, glikemi, CPK-Mb (kreatin
fosfokinaza) rritet, LDH(laktat dehidrogenaza) rritet, rritet dhe Troponin T dhe I.
TH: analgetik (morfin), antiaritmik (lidokain),O2, antikoagulant,
fibrinolitik,nitroglicerin, antishok (dopamin),β-blokatorë, Ca-antagonist,kirurgji
(PTCA, bz pass, stent,pace maker.
3. HIPERTENSIONI ARTERIAL
Është sëmundja kronike më e shpeshtë bashkëkohore, e cila bie deri te shkatërrime
kardivaskulare, cerebrale, pulmonale dhe veshkore. Paraqet gjendjen e rritjes së
shtypjes arteriale mbi 140/90 ( 140-160mmHg për shtypjen sistole dhe 90-95mmHg
për dijastolën) që llogariten si kufi standard për hipertension labil, ndërsa për
hipertension klinik (kronik –stabil) kur niveli i tensionit është mbi 160mmHg për
sistolë dhe mbi 95mmHg për dijastolë dhe hipertensioni malinj kur nivelet e
shqypjes janë mbi 190/130mmHg.
TH: Fillon me ushqim higjieno-dietik dhe anashkalimin e faktorëve etiologjik
primar që kan mundësuar hipertensionin. Ndërsa medikamentoz përfshin grup të
madh të barnave si:
- Diuretik (lasix, furosemid)
- Blokatorë adrenegik (α dhe β blokatorë)
- Blokatorë ganglik
- Vazodilatator (Verapamil)
- ACE inhibitor (Kaptopril, Enalapril)
HIPOTENSIONI ARTERIAL
Niveli i tensionit të gjakut nën 90mmHg (sistolë) dhe nën 60mmHg për dijastolë.
4. ANOMALITË E LINDURA TË ZEMRËS
1. ACIJANOTIKE ME M-D SHANT
a. ASD
b. VSD
2. ACIJANOTIKE PA SHANT
a. Regurgitacioni mitral
b. Stenoza aortale
c. Koarktacioni i aortës
d. Stenoza pulmonale
3. CIJANOTIKE
a. Tetralogija e Fallotit
1. ASD- ATRIAL SEPTAL DEFECT (defekt në septumin intratrial )
Paraqet mungesë e pjesërishme e septumit interatrial, ku gjaku kalon në të dy
drejtimet.
Është anomalija më e shpeshtë e lindur. Paraqitet 20-25% nga të gjitha
anomalitë e zemrës. Forma më e shpeshtë është defekti i cili kap fossa ovalis – ASD
tip ostium sekundum, dhe forma e dytë është ASD – tip primum , i cili është i
lokalizuar jashtë dhe larg fossa ovalis.
Zakonisht pacientët e tillë janë asimptomatik në fëmijëri, duke pasur tendencion
për infekcione respiratore më të shpeshta ,ndërsa sismptomet si dispnea, lodhje gjatë
mundimit , shfaqen më vonë, duke u shoqëruar shpesh me hipertension, hemoptizia
dhe me simptome të insuficiencës së zemrës.
Dijagnoza: EKG, EHO, RTG, KT.
Terapia : kirurgjikale , medikamentoze dhe simptomatike
5. 2. VSD- VENTRICULAR SEPTAL DEFECT (defekt në sepumin
intravetrikular)
Është defekt i septumit intraventrikular të zemrës. Më shpesh është e lindur por
mund të jetë edhe e fituar. Është i dyti me shpeshtësi për nga anomalitë e lindura të
zemrës, i cili mund të paraqitet i izoluar apo pjesë e ndonjë anomalije të kombinuar.
Ai mund të mbyllet spontanisht gjatë fëmijërisë, ndërsa tek defektet e mëdha të cilët
nuk janë të përmirësuara gjatë fëmijërisë, vjen deri te reverzioni i shantit majtas-
djathtas në djathtas-majtas me paraqitje të cijanozës dhe simptomeve të kongestionit
të zemrës e ashtuquajtur faza e Eisenmenger.
Mund të kalojë pa pasqyrë klinike specifike ndërsa, simptomet e para mund të jenë
të paraqitura gjatë lodhjes ose mundimit.
Dijagnoza: EKG, EHO, RTG, KT.
Terapia : kirurgjikale , medikamentoze dhe simptomatike
3. TETRALLOGIJA E FALLOTIT
Përbëhet nga 4 komponenta: hipertrofioni i barkushes së djathtë, defekt i madh në
septumin intravetrikular (VSD), obstrukcion i pjesës dalëse të barkushes së djathtë
dhe “aorta kalorëse ( e madhe) ” . Gjithashtu mund të ekzistojë dhe stenozë
pulmonale.
Zbulohet menjëherë pas lindjes pasiqë është prezente cijanozë (bebja e kaltër), gishta
barabanë, dispnea, etj.
Dg: EHO, RTG, KT , EKG dhe status fizikal.
Terapia : kirurgjikale.